Gweld cod am Seren Goch Belgrâd

{{Infobox football club
| clubname = Crvena zvezda
| image = 
| alt =
| upright = 0.75
| fullname = Фудбалски клуб Црвена звезда<br>Fudbalski klub Crvena zvezda
| nickname = Звезда / ''Zvezda'' (The Star) <br> Црвено-бели / ''Crveno-beli'' (Y Coch-Gwyn)
| short name = CZV, ZVE (In European competitions)
| founded = {{Start date and years ago|df=yes|1945|3|4}}
| ground = [[Stadiwm y Seren Goch|Stadiwm Rajko Mitić]]
| capacity = 55,538<ref>{{cite web|url=http://stadiumdb.com/stadiums/ser/marakana|title=Stadion Rajko Mitić (Marakana)|publisher=|accessdate=25 June 2015}}</ref>
| chrtitle = President
| chairman = Svetozar Mijailović
| mgrtitle = Prif Hyfforddwr
| manager = Vladan Milojević
| league     = [[Uwch Gynghrair Serbi|SuperLiga Serbia]]
| season     = 2023–24
| position   = SuperLiga Serbia, 1af 
| current = 2020–21 Red Star Belgrade season
| website = http://www.crvenazvezdafk.com
| pattern_la1 = _czvezda1819h
| pattern_b1 = _czvezda1819h
| pattern_ra1 = _czvezda1819h
| pattern_sh1 = _czvezda1819h
| pattern_so1 = _czvezda1819h
| leftarm1 = FFFFFF
| body1 = FFFFFF
| rightarm1 = FFFFFF
| shorts1 = FFFFFF
| socks1 = FFFFFF
| pattern_la2 = _czvezda1819a
| pattern_b2 = _czvezda1819a
| pattern_ra2 = _czvezda1819a
| pattern_sh2 = _czvezda1819a
| pattern_so2 = _czvezda1819a
| leftarm2 = 000060
| body2 = 000060
| rightarm2 = 000060
| shorts2 = 000060
| socks2 = 000060
| pattern_la3 = _czvezda1819t
| pattern_b3  = _czvezda1819t
| pattern_ra3 = _czvezda1819t
| pattern_sh3 = _white stripes
| pattern_so3 = _whitetop
| shorts3     = FF0000
| socks3      = FF0000
}}
Mae Clwb Pêl-droed '''Seren Goch Belgrâd''' neu enw swyddogol: '''Фудбалски клуб Црвена звезда''' ([[IPA]]: Fûdbalskiː klûːb tsř̩ʋenaː zʋěːzda; ''Fudbalski Klub Crvena zvezda'' neu'n fwy cyffredin '''FK Crvena zvezda''' yn un o'r clybiau pêl-droed mwyaf poblogaidd yng Ngweriniaeth [[Serbia]] a mwyaf enwog o'r wlad.

Sefydlwyd y clwb yn 1945 gan Ieuenctid Gwrth-[[Ffasgaeth|Ffasgaidd]] [[Beograd|Belgrâd]]. Yn ogystal â phêl-droed mae yna adrannau mewn gwahanol ddisgyblaethau chwaraeon, y mae pêl-fasged yn sefyll allan yn eu plith.

Y Red Star yw'r clwb pêl-droed mwyaf llwyddiannus yn Serbia a'r Iwgoslafia sydd wedi diflannu, gyda 21 o deitlau Cynghrair a 18 o deitlau Cwpan. Yn ogystal, ef yw'r unig glwb Serbia sydd wedi ennill Cwpan Ewrop a Chwpan Intercontinental.

Cartref y clwb yw Stadiwm Crvena Zvezda (Stadiwm y Seren Goch), gyda lle i 55,538 o wylwyr, ac fe'i gelwir yn "Y Maracanà bach" (ar ôl y stdiwm enwog yn Rio de Janerio, Brasil.

Mae'r wisg tîm yn cynnwys crys streipiog fertigol coch a gwyn gyda siorts a sanau coch.

==Hanes==
Sefydlwyd y clwb yn Chwefror 1945 gan Ieuenctid Gwrth-Ffasgaidd Belgrâd yn ystod misoedd olaf yr [[Ail Ryfel Byd]]. Yn dilyn diwedd y Rhyfel ac yn sgil buddugoliaeth lluoedd [[Comiwnyddiaeth|Comiwnyddol]] yr arweinydd [[Tito]] gwaharddwyd a diddymwyd pob clwb pêl-droed a fodolai yn Serbia oherwydd eu cyswllt â'r gyfundrefn ffasgaidd a fodolai'n gynt. Diddymwyd dau o glybiau mwyaf poblogaidd Belgrâd, SK Jugoslavija a BSK Belgrâd a ffurfiwyd Seren Goch o weddillion SK Jugoslavija wedi iddynt etifeddu stadiwm, swyddfeydd, chwaraewyr a hyd yn oed lliwiau coch a gwyn y clwb ynghyd â'r logo (gan ychwanegu'r seren goch). Ymunodd holl carfan BSK Belgrâd ynghyd â chwaraewyr eraill o'r ddinas a chanol Serbia.

Cafwyd trafodaeth ar enw'r clwb ac awgrymwyd Seren Las, "Seren y Bobl", "Prolatariat" "Stalin" a "Lenin" <ref>{{Cite news|url=https://pbs.twimg.com/media/Cp_r3XlXgAAPsfy.jpg|title=Sa proslave 57. rođendana crveno-belih: Lenjin i Staljin bili u "igri" za ime Crvene Zvezde|last=|first=|date=6 March 2002|work=Politika|access-date=24 July 2017}}</ref> Cytunwyd maes o law ar "Seren Goch" gan ei fod yn symbol o [[Sosialaeth]] a wladwriaeth [[Comiwnyddiaeth|Gomiwnyddol]] llwyodraeth [[Tito]] a sefydlwyd yn Iwgoslafia wedi'r Rhyfel. Daeth y Seren Goch, maes o law yn symbol o genedlaetholdeb Serbaidd o fewn Iwgoslafia ac uniaethwyd y clwb gan lawer gyda'r hunaniaeth Serbaidd.<ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/news/y=2007/m=4/news=red-star-claim-gold-for-the-balkan-peninsula-510487.html|title=Red Star claim gold for the Balkan peninsula|work=FIFA.com|accessdate=25 June 2015|archive-date=2018-06-26|archive-url=https://web.archive.org/web/20180626192515/https://www.fifa.com/news/y=2007/m=4/news=red-star-claim-gold-for-the-balkan-peninsula-510487.html|url-status=dead}}</ref>
[[Delwedd:290px-Coppa Campioni 1990-91 - Stella Rossa.jpg|thumb|right|Buddugoliaeth Seren Goch yn [[Cynghrair y Pencampwyr UEFA|Cwpan y Pencampwyr]] 1991, yn erbyn Marsilles yn [[Bari]]]]
Seren Goch oedd pencampwr olaf Pencampwriaeth Pêl-droed Iwgoslafia, cyn i [[Iwgoslafia]] fel gwladwriaeth unedig gael ei diddymu (tymor 1990/91) yn sgil annibyniaeth [[Slofenia]] a [[Croatia]]. Seren Goch, yn ogystal â enillwyr cyntaf y bencampwriaeth yn yr Iwgoslafia newydd 1991/92, a oedd yn fuan wedyn dim ond yn cynnwys Serbia a [[Montenegro]]. Blynyddoedd yn ddiweddarach, y clwb hefyd oedd pencampwr olaf Pencampwriaeth Serbia-Montenegrio cyn gwahanu oddi wrth y Gweriniaethau (tymor 2005/06) - y flwyddyn dyblodd y Cwpan Serbia a Montenegrin - ac enillwyr cyntaf y [[Uwch Gynghrair Serbia]] newydd yn 2006/07, gan wneud dwbl arall, gan ennill Cwpan Serbia.

Yn eironig, oes aur y clwb oedd 1991, pan enillodd Bencampwriaeth yr Iwgoslafia a [[Cynghrair y Pencampwyr UEFA|Chynghrair y Pencampwyr UEFA]] a Chwpan Intercontinental. Roedd y tîm yn sail i ddewis eu gwlad, yn ystyried y gorau o'i hanes.

Enillwyd rownd derfynol Ewrop yn Bari, yr Eidal, ar 29 Mai 1991. Y gwrthwynebydd oedd y Olympique de Marseille. Arwr y gêm oedd y gôl-geidwad Stojanovic, a ddaliodd y sgôr 0-0 yn y 120fed munud a sicrhau buddugoliaeth ar giciau cosb. Cymhwysodd y fuddugoliaeth hon y tîm ar gyfer rownd derfynol y Cwpan Intercontinental yn Tokyo ar 8 Ragfyr yn erbyn Colo Colo o [[Chile]]. A daeth y fuddugoliaeth hyd yn oed gyda 10 o ddynion ar y cae (derbyniodd y capten a'r prif chwaraewr Dejan Savićević gerdyn coch yn yr eiliadau agoriadol) gyda sgôr o 3-0. Sgoriwyd dau gôl gan Vladimir Jugović. Yn ogystal â'r rhai y soniwyd amdanynt, roedd gan y tîm chwaraewyr fel Siniša Mihajlović, Darko Pančev a Robert Prosinečki ar y pryd, yn ogystal â hyfforddwr Ljupko Petrović.

Cyn hynny, roedd eisoes wedi ennill dwy gystadleuaeth Ewropeaidd, [[Cwpan Mitropa]], rhagflaenydd Cwpan Pencampwyr Ewrop, ond ar ôl ei oes aur, pan oedd Cwpan Pencampwyr Ewrop eisoes yn brif gystadleuaeth Ewropeaidd. Yn 1958 enillodd y twrnamaint yn ei fersiwn answyddogol (sef Cwpan Donau), ac yn 1968 ef oedd pencampwr olaf y twrnamaint (swyddogol yn unig), gan ennill yn y Spartak Trnava Tsiecoslofacia terfynol, a oedd wedi dileu [[Roma]].

===Gêm Enwog yn erbyn Hajduk Split a Marwolaeth Tito===
Cofir am gêm enwog rhwng Seren Goch a [[Hajduk Split]] - dau o dimau mwyaf Iwgoslafia - ym mis 4 Mai 1980. Yn ystod y gêm cyhoeddwyd bod [[Tito]] arweinydd ac unben [[Comiwnyddol]] Iwgoslafia wedi marw.<ref name="bbc.co.uk">https://www.bbc.co.uk/sounds/play/p02qk8l7</ref> Roedd gan Hajduk Split (tîm o [[Croatia|Groatia]]) enw fel tîm cefnogol i gomiwnyddiaeth gan i'r tim ddianc o'r ddinas yn hytrach na chwarae o dan reolaeth Ffasgwyr yr Eidal o dan Mussolini yn ystod yr [[Ail Ryfel Byd]]. Am hyn, Hajduk Split oedd yr unig dîm a fodolau cyn y Rhyfel na disodlwyd gan y Comiwnyddion wedi iddynt gipio grym yn 1945.

Yn ystod y gêm, ar 41 munud, gyda'r sgôr yn 1-1, gorchmynwyd y [[dyfarnwr]] i stopio'r gêm wrth i Faer Split gyhoeddu bod Tito wedi marw. Daeth y gêm i ben a dechreuodd y dorf a'r chwaraeon ddechrau llefain a chysuro ei gilydd mewn galar. Dechreuodd y dorf o 50,000 lafar-ganu cerdd adnabyddus mewn clôd i Tito, ''Druže Tito, mi ti se kunemo'' — "Comrad Tito, rhoddwn iti ein lle" <ref name="medium.com">https://medium.com/nations-and-balls/when-croats-and-serbs-cried-together-e042b05141ef</ref> Stopiodd y gêm a dechreuodd y dorf gerdded i ganol y ddinas mewn distawrwydd.<ref name="bbc.co.uk"/> Prin ddegawd yn ddiweddarach a daeth [[Iwgoslafia]] i ben a chwaraeodd Seren Goch ran yn hwnnw hefyd.

===Gêm Enwog yn erbyn Dinamo Zagreb a diwedd Iwgoslafia===
Bydd nifer yn nodi i gêm chwerw ac ymladd rhwng Seren Goch Belgrâd a [[Dinamo Zagreb]] <ref>https://www.youtube.com/watch?v=TwMq0GF7irE</ref> ar 13 Mai 1990 arwain, neu rhoi rhagflas, o'r rhyfel a ymraniad yr hen [[Iwgoslafia]] ac annibyniaeth [[Croatia]] yn 1991.<ref name="youtube.com">https://www.youtube.com/watch?v=AFGI7m7_SMM</ref> Bu ymladd ffyrnid rhwng "Bad Blue Boys" ffans [[ultras]] Dinamo yn erbyn ffans [[Ultras|ultra]] Seren Goch, "Delije". Credai'r Croatiaid bod Seren Goch eisiau ymladd gan wybod y byddai'r heddlu yn eu cefnogi. Ymysg ffans mwyaf cythryblus Seren Goch oedd "Arkan" a oedd yn ôl y newyddiadurwr Dražen Krušelj yr un Arkan a aeth ymlaen i arwain ymladd a lladd yn erbyn Croatiaid yn y rhyfel a ddechreuodd wedi datganiad annibyniaeth Croatia ym Mehefin 1991.<ref name="medium.com"/><ref name="youtube.com"/>

==Arwyddlun a Lliwiau==
Diddymwyd sawl clwb pêl-droed ar ôl yr [[Ail Ryfel Byd]] o dan yr haeriad o "gydweithio" gyda'r Natsiaid a Brenhinwyr Iwgoslafia gan y Comiwnydd [[Tito]]. Un o'r clybiau a ddiddymwyd oedd SK Jugoslavija a mabwysiadodd Seren Goch eu cit gan ei addasu gyda'r arwyddlun gyda'r Seren Goch. Mae'r arwyddlun yn cynnwys seren pum pegwn gyda ffrâm wen a chefndir coch-gwyn. Ffremir yr holl arwyddlun gan aur. Mae'r tair seren aur ar dop yr arwyddlun yn symbol o'r 30 pencampwriaeth a enillwyd gan y clwb.<ref>{{cite news|url=http://www.crvenazvezdafk.com/en/vest/8430/Sampioni|title=Champions!|publisher=crvenazvezdafk.com|date=5 May 2019|accessdate=7 May 2019}}</ref>

{| style="width:100%;"
|-
! colspan="12" style="width:25%; background:#d40000;"|[[Arwyddlun Seren Goch|<span style="color: white">Arwyddlun</span>]]
|-
!width=10%| 
!width=10%| 
!width=10%| 
!width=10%| 
!width=10%| 
|-
| 
| 
|
| [[Delwedd:80px-Logo FC Red Star Belgrade (2011–2019).svg.png|80px|center]]
| 
|-
| <div class="center">1945–1950</div>
| <div class="center">1950–1995</div>
| <div class="center">1995–2011</div>
| <div class="center">2011–2019</div>
| <div class="center">2019–presenol</div>
|}

==Ffeithiau==
Yn ôl polau yn 2008, Seren Goch Belgrâd yw clwb pêl-droed fwyaf poblogaidd Serbia gyda 48.2% o'r boblogaeth yn eu cefnogi.<ref>[http://www.b92.net/sport/fudbal/vesti.php?yyyy=2008&mm=02&dd=27&nav_id=286765 Svaki drugi Srbin navija za Crvenu zvezdu] retrieved from b92.net, 18 March 2008</ref> Ac mae ganddynt ddilyniant brwd ymysg [[Diaspora]] Serbaidd ar draws Ewrop a'r byd.

Ei gystadleuydd mwyaf yw [[F.K. Partizan Belgrâd]], hefyd o ddinas Belgrâd. Yr enw ar y gêm rhwng y ddau dîm yw "Y [[Darbi]] Bythol" (''вечити дерби'').

==Anrhydeddau==
Mae'r clwb wedi ennill sawl teitl ryngwladol yn ei chyfnod fel un o brif dimau yr hen Iwgoslafia ac wedi hynny:
: 1 [[File:Coppacampioni.png|20px|Cwpan Ewrop]] '''[[Cynghrair y Pencampwyr UEFA|Cwpan Ewrop]]''': 1991  
: 1 '''[[Cwpan Rhyng-gyfandirol]]''': 1991 
: 2 [[Cwpan Mitropa]]: 1958, 1968

Mae'r clwb hefyd wedi ennill sawl anrhydedd yn ystod cyfnod yr hen Iwgoslafia ac wedi hynny:
: 18 '''Uwch Gynghrair Iwgoslafia''': 1951 , 1953 , 1956 , 1957 , 1959 , 1960 , 1964 , 1968 , 1969 , 1970 , 1973 , 1977 , 1980 , 1981 , 1984 , 1988 , 1990 , 1991
: 12 '''Cwpan Iwgoslafia: 1948''', 1949 , 1950 , 1958 , 1959 , 1964 , 1968 , 1970 , 1971 , 1982 , 1985 , 1990
: 6 '''Uwch Gynghrair Serbia-Montenegro''': 1992, 1995, 2000, 2001, 2004, 2006
: 9 '''Cwpan Serbia-Montenegro''': 1993, 1995, 1996, 1997, 1999, 2000, 2002, 2004, 2006
: 1 '''[[Uwch Gynghrair Serbia]]''': 2007
: 1 '''[[Cwpan Serbia]]''': 2007

==Cyfeiriadau==
{{Cyfeiriadau}}

==Dolenni allanol==
* [http://www.crvenazvezdafk.com/ Gwefan swyddogol Seren Goch]

[[Categori:Pêl-droed yn Serbia]]