2024
blwyddyn
20g - 21g - 22g
1970au 1980au 1990au 2000au 2010au - 2020au 2030au 2040au 2050au 2060au 2070au
2019 2020 2021 2022 - 2023 - 2024 2025 2026 2027 2028 2029
2024 yw'r flwyddyn gyfredol.
Digwyddiadau
golyguIonawr
golygu- 1 Ionawr
- Mae'r Aifft, Ethiopia, Iran, Sawdi Arabia a'r Emiradau Arabaidd Unedig yn ymuno a'r grwp BRICS.[1]
- Gweriniaeth Artsakh yn diddyrnu.[2]
- Mae priodas o'r un rhyw yn dod yn gyfreithiol yn Estonia.
- Gwlad Belg yn derbyn arlywyddiaeth Cyngor yr Undeb Ewropeaidd.
- Mae Daeargryn maint 7.5 yn taro penrhyn Noto, Japan, gan ladd 222 o bobl.[3]
- 2 Ionawr – Mae dwy awyren yn gwrthdaro mewn maes awyren yn Tokyo, Japan; mae pump o bobl yn cael eu lladd.[3]
- 3 Ionawr – Mae bomio dwbl yn Kerman, Iran, yn lladd 84 o bobl.[4]
- 7 Ionawr – Etholiad cyffredinol Bangladesh.[5]
- 8 Ionawr – Adroddir bod dros filiwn o bobl wedi arwyddo deiseb yn galw ar Paula Vennells i golli ei CBE.[6]
- 9 Ionawr – Mae Paula Vennells yn cytuno i roi ei CBE yn ôl.[7]
- 11 Ionawr – Mae clymblaid dan arweiniad yr Unol Daleithiau yn lansio streiciau awyr ar dargedau Houthi yn Iemen, mewn ymateb i ymosodiadau ar longau yn y Mor Coch.[8]
- 13 Ionawr – Lai Ching-te yn ennill etholiad arlywyddol Taiwan.[9]
- 14 Ionawr
- Mae llosgfynydd Reykjanes yn ffrwydro ger tref Grindavik, Gwlad yr Ia.[10]
- Frederik X yn dod yn frenin Denmarc ar ol ymwrthod a'i fam, y Frenhines Margrethe II.[11]
- 15-17 Ionawr – Mae meddygon iau yng Nghymru yn mynd ar streic.[12]
- 16 Ionawr – Mae Louis Rees-Zammit yn newid o rygbi i bel-droed Americanaidd.[13]
- 19 Ionawr – Mae Tata Steel yn cyhoeddi ei fod yn torri 2,800 o swyddi y rhan fwyaf ohonynt ym Mhort Talbot.
Chwefror
golygu- 1 Chwefror – Mae Gorsaf Bad Achub Pwllheli ar gau oherwydd anghytundebau ac ymddiswyddiadau staff.[14]
Mawrth
golygu- 20 Mawrth - Vaughan Gething yn dod yn Brif Weinidog Cymru.
Ebrill
golygu- 9 Ebrill - Simon Harris yn dod yn Taoiseach Iwerddon.
- 19 Ebrill – 1 Mehefin – Mae Etholiad cyffredinol India yn cael ei gynnal.[15]
Mai
golyguMehefin
golygu- 14 Mehefin – Yn Anrhydedd Pen-blwydd 2024, mae cyn is-bostfeistr Llandudno Alan Bates yn cael ei urddo'n farchog. Mae derbynwyr Cymreig eraill yn cynnwys cyn AS Wayne David (marchog), darlledwr Roy Noble (CBE) a dawnsiwr Amy Dowden (MBE).[16]
Gorffennaf
golygu- 4 Gorffennaf - Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 2024.
- 5 Gorffennaf - Syr Keir Starmer yn dod yn Brif Weinidog y Deyrnas Unedig.
Awst
golygu- 3–10 Awst – Eisteddfod Genedlaethol Cymru Rhondda Cynon Taf 2024
- 5 Awst – Mae Vaughan Gething yn ysgrifennu at y Frenin i ymddiswyddo fel Prif Weinidog o Gymru, gyda'r bleidlais dros Brif Weinidog i gymeryd lle y diwrnod canlynol.[17]
- 6 Awst – Eluned Morgan yn dod yn Brif Weinidog Cymru.
Tachwedd
golyguDiwylliant
golyguCerddoriaeth
golyguAlbymau
golygu- Feeder – Black/Red[18]
- Georgia Ruth – Cool Head[19]
- Pádraigín Ní Uallacháin – Seven Daughters of the Sea - Seacht nIníon na Mara[20]
Teledu
golygu- Lost Boys & Fairies gan Daf James, gyda Siôn Daniel Young.[21]
Marwolaethau
golyguIonawr
golygu- 4 Ionawr
- Leah Owen, 70, cantores[22]
- Glynis Johns, 100, actores[23]
- David Soul, 80, actor a chanwr[24]
- 6 Ionawr – Vaughan Hughes, 76, newyddiadurwr, cyflwynydd a chynhyrchydd[25]
- 8 Ionawr – J. P. R. Williams, 74, chwaraewr rygbi'r undeb[26]
- 11 Ionawr – Annie Nightingale, 83, darlledwraig radio[27]
- 13 Ionawr – Stephen Laybutt, 46, pel-droediwr[28]
- 17 Ionawr – Emyr Glyn Williams, 57, sylfaenydd labeli recordiau, ysgrifennwr a gwneuthuriwr ffilmiau[29]
- 22 Ionawr – Elke Erb, 85, awdures a bardd[30]
- 27 Ionawr – Gogi Saroj Pal, 78, arlunydd
- 28 Ionawr – Judith D. Sally, 86, mathemategydd
- 30 Ionawr – Chita Rivera, 91, actores[31]
Chwefror
golygu- 2 Chwefror – Ian Lavender, 77, actor[32]
- 4 Chwefror – Barry John, 79, chwaraewr rygbi'r undeb[33]
- 6 Chwefror
- John Bruton, 76, cyn-Taoiseach Iwerddon[34]
- Seiji Ozawa, 88, arweinydd cerddorfa[35]
- 12 Chwefror – Steve Wright, 69, troellwr[36]
- 16 Chwefror – Alexei Navalny, 47, gwleidydd[37]
- 18 Chwefror – Gwilym Tudur, 83, gwr busnes, ymgyrchydd ac awdur[38]
- 19 Chwefror
- Ewen MacIntosh, 50, actor[39]
- J. Beverley Smith, 92, hanesydd[40]
- 25 Chwefror – Estella Leopold, 97, botanegydd[41]
- 29 Chwefror – Brian Mulroney, 84, Prif Weinidog Canada[42]
Mawrth
golygu- 10 Mawrth – Karl Wallinger, 66, cerddor[43]
- 17 Mawrth
- Steve Harley, 73, canwr a cherddor[44]
- Morfydd E. Owen, 88, academydd[45]
- 18 Mawrth
- Zonia Bowen, 97, awdures a sefydlydd Merched y Wawr[46]
- Rose Dugdale, 81, terfysgwraig[47]
- 23 Mawrth – Maurizio Pollini, 82, pianydd[48]
- 28 Mawrth – Marian Zazeela, 83, arlunydd[49]
Ebrill
golygu- 1 Ebrill – Sylvia Fein, 104, arlunydd
- 4 Ebrill
- Zsuzsa Ferge, 92, mathemategydd[50]
- Lynne Reid Banks, 94, awdures[51]
- 5 Ebrill – Yr Athro Chris Williams, 61, academydd[52]
- 8 Ebrill
- Keith Barnes, 89, chwaraewr rygbi'r gynghrair[53]
- Peter Higgs, 94, ffisegydd damcaniaethol[54]
- 10 Ebrill – O. J. Simpson, 76, actor a bel-droediwr Americanaidd
- 11 Ebrill – Shigeharu Ueki, 69, pel-droediwr
- 15 Ebrill – Derek Underwood, 78, cricedwr[55]
- 19 Ebrill – Leighton James, 71, pel-droediwr
- 23 Ebrill – George Baker, 88, pel-droediwr
- 27 Ebrill – C. J. Sansom, 71, awdur
Mai
golygu- 9 Mai
- Roger Corman, 98, cyfarwyddwr ffilm
- Shirley Conran, 91, newyddiadurwr ac awdures[56]
- 13 Mai – Alice Munro, 92, llenores
- 14 Mai – Owen John Thomas, 84, gwleidydd
- 22 Mai – David Wilkie, 70, nofiwr[57]
- 29 Mai – Syr Mansel Aylward, 81, meddyg ac academydd[58]
Mehefin
golygu- 5 Mehefin – Michael Mosley, 67, meddyg o Sais[59]
- 18 Mehefin – Anouk Aimée, 92, actores o Ffrainc[60]
- 20 Mehefin – Donald Sutherland, 88, actor
Gorffennaf
golygu- 1 Gorffennaf – Ismail Kadare, 88, nofelwr o Albania[61]
- 19 Gorffennaf – Ray Reardon, 91, pencampwr snwcer[62]
Awst
golygu- 2 Awst – Alun Carter, 59, chwaraewr rhyngwladol rygbi'r undeb[63]
- 22 Awst – Dewi 'Pws' Morris, actor, 76[64]
Medi
golygu- 9 Medi
- James Earl Jones, actor, 93
- Caterina Valente, actores a chantores, 93
- 10 Medi - Michaela DePrince, dawnsiwraig, 29
- 18 Medi - Salvatore Schillaci, pel-droediwr, 59
- 22 Medi – Brian Huggett, golffiw, 87[65]
- 27 Medi – Fonesig Maggie Smith, actores, 89[66]
- 28 Medi – Kris Kristofferson, canwr ac actor, 88[67]
Hydref
golygu- 10 Hydref - Ethel Kennedy, 96, ymgyrchydd
- 12 Hydref - Alex Salmond, 69, gwleidydd, Prif Weinidog yr Alban
Gwobrau Nobel
golyguCyfeiriadau
golygu- ↑ "BRICS expansion: five countries join ranks". Africa News (yn Saesneg). 2 Ionawr 2024. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 4 Ionawr 2024. Cyrchwyd 4 Ionawr 2024.
- ↑ Sauer, Pjotr (28 Medi 2023). "Nagorno-Karabakh's breakaway government says it will dissolve itself". The Guardian (yn Saesneg). ISSN 0261-3077. Cyrchwyd 1 Ionawr 2024.
- ↑ 3.0 3.1 Bethan Lloyd (2 Ionawr 2024). "Daeargryn a damwain awyren Japan: "Dechrau ofnadwy i'r flwyddyn"". Golwg360. Cyrchwyd 3 Ionawr 2024.
- ↑ "Death toll in Islamic State-claimed suicide blasts rises to 91". AP News (yn Saesneg). 2024-01-06. Cyrchwyd 10 Ionawr 2024.
- ↑ "Bangladesh election: PM Sheikh Hasina wins fourth term in controversial vote". BBC News (yn Saesneg). 2024-01-07. Cyrchwyd 8 Ionawr 2024.
- ↑ "Sgandal Swyddfa'r Post: Miliwn o bobol am i CBE Paula Vennells gael ei dynnu oddi wrthi". Golwg 360. 8 Ionawr 2024. Cyrchwyd 8 Ionawr 2024.
- ↑ Rowena Mason (9 Ionawr 2024). "Former Post Office boss Paula Vennells to return CBE amid Horizon scandal". The Guardian. Cyrchwyd 9 Ionawr 2024.
- ↑ "U.S.-led coalition strikes Iran-aligned Houthi militants in Yemen". The Washington Post.
- ↑ "Taiwan elects Lai Ching-te, from incumbent pro-sovereignty party, as president". The Guardian (yn Saesneg). 13 Ionawr 2024. Cyrchwyd 2024-01-13.
- ↑ di Marco, Marco (14 Ionawr 2024). "Volcano erupts near Icelandic town, forcing evacuation of residents". Associated Press (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 Ionawr 2024. Cyrchwyd 14 Ionawr 2024.
- ↑ Einarsdóttir, Silja Björklund (31 Rhagfyr 2023). "Dronning Margrethe av Danmark går av" [Queen Margrethe of Denmark abdicates]. NRK.
- ↑ "Meddygon yn dechrau tridiau o streic dros gyflogau". BBC. Cyrchwyd 17 Ionawr 2024.
- ↑ "Louis Rees-Zammit i adael rygbi er mwyn symud i'r NFL". BBC Cymru Fyw. 2024-01-16. Cyrchwyd 2024-01-16.
- ↑ "Gwasanaeth bad achub Pwllheli i ail-ddechrau". Newyddion S4C. 13 Chwefror 2024. Cyrchwyd 23 Chwefror 2024.
- ↑ "India heads to the polls in world's biggest election". CNN (yn Saesneg). 18 Ebrill 2024.
- ↑ Cathy Owen (14 Mehefin 2024). "The full list of Welsh people in the King's Birthday Honours list 2024". WalesOnline (yn Saesneg). Cyrchwyd 15 Mehefin 2024.
- ↑ "Vaughan Gething yn ysgrifennu at y Brenin i ymddiswyddo fel Prif Weinidog Cymru". newyddion.s4c.cymru. 2024-08-05. Cyrchwyd 2024-08-05.
- ↑ Carter, Emily (23 Hydref 2023). "Feeder have announced a new double-album, Black / Red" (yn Saesneg). Kerrang!. Cyrchwyd 17 Rhagfyr 2023.
- ↑ Thomas Blake (18 Mehefin 2024). "Georgia Ruth – Cool Head". KLOF mag (yn Saesneg). Cyrchwyd 5 Gorffennaf 2024.
- ↑ "Pádraigín Ní Uallacháin to release 10th Studio album, 'Seven Daughters of the Sea'". Irish Song (yn Saesneg). Cyrchwyd 8 Ionawr 2024.
- ↑ "Daf James yn dod â'r Gymraeg i primetime". BBC Cymru Fyw. 4 Mehefin 2024.
- ↑ "'Y llais pur, bendigedig': Leah Owen wedi marw'n 70 oed". newyddion.s4c.cymru. 2024-01-04. Cyrchwyd 2024-01-04.
- ↑ "Mary Poppins actress Glynis Johns dies aged 100". BBC News (yn Saesneg). 2024-01-04. Cyrchwyd 4 Ionawr 2024.
- ↑ Hayward, Anthony (2024-01-05). "David Soul obituary". The Guardian (yn Saesneg). ISSN 0261-3077. Cyrchwyd 6 Ionawr 2024.
- ↑ "Y newyddiadurwr Vaughan Hughes wedi marw yn 76 oed". BBC Cymru Fyw. 2024-01-06. Cyrchwyd 2024-01-06.
- ↑ "Seren rygbi Cymru a'r Llewod, JPR Williams, wedi marw". BBC Cymru Fyw. 2024-01-08. Cyrchwyd 2024-01-08.
- ↑ Laura Snapes (12 Ionawr 2024). "Annie Nightingale: Radio 1's first female DJ and champion of new music dies aged 83". Guardian (yn Saesneg). Cyrchwyd 12 Ionawr 2024.
- ↑ Green, Eli (15 Ionawr 2024). "Body of missing ex-Socceroo found in NSW bush after frantic search". news.com.au (yn Saesneg). Cyrchwyd 15 Ionawr 2024.
- ↑ "Sylfaenydd label recordiau Ankst, Emyr Glyn Williams, wedi marw yn 58 oed". newyddion.s4c.cymru. 2024-01-18. Cyrchwyd 2024-01-18.
- ↑ "Schriftstellerin Elke Erb gestorben". Zeit. 23 Ionawr 2024. Cyrchwyd 23 Ionawr 2024.
- ↑ "Broadway Icon Chita Rivera Dies at 91 - TheaterMania.com" (yn Saesneg). 30 Ionawr 2024. Cyrchwyd January 30, 2024.
- ↑ "Yr actor Ian Lavender wedi marw yn 77 oed". Newyddion S4C. Cyrchwyd 6 Chwefror 2024.
- ↑ "Barry John, un o sêr rygbi mwyaf Cymru, wedi marw yn 79 oed". BBC Cymru Fyw. 2024-02-04. Cyrchwyd 5 Chwefror 2024.
- ↑ "Former Taoiseach John Bruton has died, aged 76". Irish Independent. 6 February 2024. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 February 2024. Cyrchwyd 6 February 2024.
- ↑ "指揮者の小澤征爾さん死去 「世界のオザワ」と評され活躍 88歳". NHK. 9 Chwefror 2024. Cyrchwyd 9 Chwefror 2024.
- ↑ "Steve Wright, BBC Radio presenter, dies aged 69". The Guardian (yn Saesneg). 13 Chwefror 2024. Cyrchwyd 13 Chwefror 2024.
- ↑ (Saesneg)Alexei Navalny, Russian opposition leader who galvanised huge protests against Putin – obituary", The Daily Telegraph (16 Chwefror 2024). Archifwyd o'r dudalen we wreiddiol
- ↑ "'Arwr tawel': Teyrngedau i Gwilym Tudur, yr awdur, ymgyrchydd a chyd-sylfaenydd 'Siop y Pethe'". newyddion.s4c.cymru. 2024-02-20. Cyrchwyd 2024-02-20.
- ↑ Hayward, Anthony (21 Chwefror 2024). "Ewen MacIntosh obituary". The Guardian (yn Saesneg). Cyrchwyd 21 Chwefror 2024.
- ↑ "Teyrngedau i J Beverley Smith, hanesydd Llywelyn ein Llyw Olaf". BBC Cymru Fyw. 2024-02-21. Cyrchwyd 2024-02-21.
- ↑ Risen, Clay. "Estella Bergere Leopold Dies at 97; Found Climate Clues in Ancient Pollen". The New York Times (yn Saesneg). Cyrchwyd 5 Mawrth 2024.
- ↑ Tasker, John Paul (29 Chwefror 2024). "Brian Mulroney, one of Canada's most consequential prime ministers, is dead at 84" (yn Saesneg). CBC News. Cyrchwyd 29 Chwefror 2024.
- ↑ Risen, Clay (2024-03-12). "Karl Wallinger, Who Sang With World Party and the Waterboys, Dies at 66". The New York Times (yn Saesneg). ISSN 0362-4331. Cyrchwyd 17 Mawrth 2024.
- ↑ Khomami, Nadia (17 Mawrth 2024). "Steve Harley, Cockney Rebel frontman, dies aged 73". The Guardian (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 17 Mawrth 2024. Cyrchwyd 17 March 2024.
- ↑ "Teyrngedau i Dr Morfydd E. Owen". Golwg 360. 19 Mawrth 2024. Cyrchwyd 2 Mehefin 2024.
- ↑ "Sefydlydd Merched y Wawr Zonia Bowen wedi marw". newyddion.s4c.cymru. 2024-03-18. Cyrchwyd 18 Mawrth 2024.
- ↑ "English heiress turned IRA member Rose Dugdale dies". RTÉ.ie (yn Saesneg). 18 Mawrth 2024. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 Mawrth 2024. Cyrchwyd 18 Mawrth 2024.
- ↑ Davud Allen. "Maurizio Pollini, Celebrated Pianist Who Defined Modernism, Dies at 82". The New York Times (yn Saesneg). Cyrchwyd 26 Mawrth 2024.
- ↑ Greenberger, Alex (29 Mawrth 2024). "Marian Zazeela, Artist Behind Dizzying Drawings and Transcendent Light Shows, Dies at 83" (yn Saesneg). ARTNews. Cyrchwyd 29 Mawrth 2024.
- ↑ "Elhunyt Ferge Zsuzsa" (yn Hwngareg). Portfolio. 5 Ebrill 2024. Cyrchwyd 5 April 2024.
- ↑ Bushby, Helen; Lindrea, Victoria (2024-04-05). "Lynne Reid Banks: The Indian in the Cupboard author dies aged 94". BBC News (yn Saesneg). Cyrchwyd 2024-04-06.
- ↑ "Yr Athro Chris Williams wedi marw'n 61 oed". Golwg360. 5 Ebrill 2024. Cyrchwyd 6 Ebrill 2024.
- ↑ "Keith Barnes Dead: Rugby League's Golden Boots". BioGeek (yn Saesneg). 9 Ebrill 2024. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2024-04-09. Cyrchwyd 2024-04-14.
- ↑ Carrell, Severin (2024-04-09). "Peter Higgs, physicist who discovered Higgs boson, dies aged 94". The Guardian (yn Saesneg). ISSN 0261-3077. Cyrchwyd 2024-04-09.
- ↑ "Derek Underwood: England and Kent great dies aged 78" (yn Saesneg). BBC Sport. 2024-04-15. Cyrchwyd 2024-04-15.
- ↑ Knight, Lucy (9 Mai 2024). "Shirley Conran, campaigner and 'queen of the bonkbuster', dies aged 91". The Guardian (yn Saesneg). Cyrchwyd 9 Mai 2024.
- ↑ "Olympic champion swimmer Wilkie dies aged 70" (yn Saesneg). BBC Sport. 22 Mai 2024.
- ↑ "With Deep Sadness: Professor Sir Mansel Aylward's Passing" (yn Saesneg). Bevan Commission. 30 Mai 2024. Cyrchwyd 30 Mai 2024.
- ↑ Lucy Holden; Holly Evans; Alisha Rahaman Sarkar (11 Mehefin 2024). "Michael Mosley – latest: Major update as initial post mortem reveals TV doctor's time and cause of death". The Guardian (yn Saesneg). Cyrchwyd 11 Mehefin 2024.
- ↑ Pulver, Andrew. "Anouk Aimée, star of La Dolce Vita and A Man and a Woman, dies aged 92". The Guardian (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 18 Mehefin 2024. Cyrchwyd 18 Mehefin 2024.
- ↑ "Ismail Kadare obituary: Albania's leading novelist who sought asylum in France" (yn Saesneg). The Times. 16 Gorffennaf 2024. Cyrchwyd 16 Gorffennaf 2024.
- ↑ "Y cyn-chwaraewr snwcer Ray Reardon wedi marw yn 91 oed". newyddion.s4c.cymru. 2024-07-20. Cyrchwyd 2024-07-20.
- ↑ Gillespie, Graeme (4 Awst 2024). "OBITUARY: Ex-international Alun Carter passes away". Welsh Rugby Union (yn Saesneg). Cyrchwyd 8 Awst 2024.
- ↑ "Dewi Grey Morris". Funeral notices. Cyrchwyd 14 Hydref 2024.
- ↑ "Former Ryder Cup captain Huggett dies aged 87". BBC Sport (yn Saesneg). 22 Medi 2024.
- ↑ "Actress Dame Maggie Smith dies at 89" (yn Saesneg). BBC News. 27 Medi 2024. Cyrchwyd 27 Medi 2024.
- ↑ "US country music star Kris Kristofferson dies, aged 88". BBC News (yn Saesneg). 2024-09-29. Cyrchwyd 2024-09-29.
- ↑ "The Nobel Prize in Chemistry 2024". The Nobel Prize (yn Saesneg). 9 Hydref 2024. Cyrchwyd 9 Hydref 2024.
- ↑ "The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2024". The Nobel Prize (yn Saesneg). 14 October 2024. Cyrchwyd 14 Hydref 2024.
- ↑ "The Nobel Prize in Physics 2024". The Nobel Prize (yn Saesneg). 8 Hydref 2024. Cyrchwyd 8 Hydref 2024.
- ↑ "The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2024". The Nobel Prize (yn Saesneg). 7 Hydref 2024. Cyrchwyd 7 Hydref 2024.}
- ↑ "The Nobel Prize in Literature 2024". The Nobel Prize. 10 Hydref 2024. Cyrchwyd 10 Hydref 2024.