Контент патне куҫ

Итали эрехĕсем: версисем пӗр-пӗринчен уйрӑлса тӑни

«Википеди» ирĕклĕ энциклопединчи материал
Контента кӑларса петӗмӗр Контента хушрӑмӑр
Ikur21 (Сӳтсе яв | хушни)
Addbot (Сӳтсе яв | хушни)
п Bot: Migrating 18 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1125341 (translate me)
 
(8 хутшӑнаканӑн 27 ҫирӗплетмен версине кӑтартман)
1-мĕш йĕрке: 1-мĕш йĕрке:
[[Ӳкерчĕк:Dioniso del tipo Madrid-Varese (M. Prado) 01.jpg|thumb|150px|right|Дионис]]
[[Ӳкерчĕк:Dioniso del tipo Madrid-Varese (M. Prado) 01.jpg|thumb|150px|right|Дионис]]
[[Итали]] 2010 çулта эрех туни калапăшĕпе тĕнчере пĕрремĕш вырăнĕ йышăнчĕ.Иçĕм лаптăкĕ чакса пырать :
[[Итали]] 2010 çулта эрех туса илнин калапăшĕпе тĕнчере пĕрремĕш вырăна йышăннă. Çапах та иçĕм лартнă çĕр лаптăкĕ чакса пырать:
* 1985 çул - 1 227 пин га ;
* 1985 çул - 1 227 пин га;
* 2002 çул - яхăн 800 пин га ;
* 2002 çул - яхăн 800 пин га;
* 2010 çул - яхăн 700 пин га.
* 2010 çул - яхăн 700 пин га.

== Итали эрех туни кун-çулĕ ==
== Итали эрех туни кун-çулĕ ==
Итали авалхи самансемчен [[эрех]] тума тытăннă.Авалхи грексем Итали "[[Энотрия]]" ( "эрех çĕрĕ" ) ячĕпе чĕннĕ.
Италире авалхи самантсенченех [[эрех]] тума тытăннă. Авалхи грексем Италие "[[Энотри]]" ( "эрех çĕрĕ" ) ячĕпе палăртнă.


== Классификаци ==
== Классификаци ==
Италире пĕтĕм эрехсем тăваттă классене пайланă :
Италире тăвакан мĕнпур эрехе тăваттă класа пайланă:
* '''DOCG''' ( Denominazione di Origina Controllata e Garantita ) - чи паллă, чи паха эрехсем ;
* '''DOCG''' ( Denominazione di Origina Controllata e Garantita ) - чи паллă, чи паха эрехсем ;
* '''DOC''' ( Denominazione di Origina Controllata ) - паха эрехсем ;
* '''DOC''' ( Denominazione di Origina Controllata ) - паха эрехсем ;
* '''IGT''' ( Indicazione Gepgrafica Tipica ) - вырăнти эрехсем ;
* '''IGT''' ( Indicazione Gepgrafica Tipica ) - вырăнти эрехсем ;
* '''Vino di Tavola''' - апатлану эрехсем.
* '''Vino di Tavola''' - апатлану эрехĕсем.


== Эрехтăвакан облаçĕсем ==
== Эрехтăвакан облаçĕсем ==
[[Ӳкерчĕк:Regionen in Italien beschriftet.png|thumb|right|440px|Итали облаçĕсем]]
[[Ӳкерчĕк:Regionen in Italien beschriftet.png|thumb|right|440px|Итали облаçĕсем]]
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
Италире кашни 20 облаçсемче эрех тăваççĕ ( пин гл ) :
Италире кашни 20 облаçре эрех тăваççĕ (пин гл):


! Вырăн !! Облаçĕ !! 2000 çул !! 2010 çул
! Вырăн !! Облаç !! 2000 çул !! 2010 çул
|-
|-
| 1 || Венето || 7 800 || 8 174
| 1 || [[Венето]] || 7 800 || 8 174
|-
|-
| 2 || Эмилия-Романья || 6 800 || 6 952
| 2 || [[Эмилия-Романья]] || 6 800 || 6 952
|-
|-
| 3 || Сицилия|| 9 500 || 6 175
| 3 || [[Сицили]] || 9 500 || 6 175
|-
|-
| 4 || Апулия || 9 500 || 5 920
| 4 || [[Апули]] || 9 500 || 5 920
|-
|-
| 5 || Абруццио || 4 000 || 3 054
| 5 || [[Абруццио]] || 4 000 || 3 054
|-
|-
| 6 || Пьемонт || 3 100 || 2 858
| 6 || [[Пьемонт]] || 3 100 || 2 858
|-
|-
| 7 || [[Тоскана]] || 2 800 || 2 772
| 7 || [[Тоскана]] || 2 800 || 2 772
|-
|-
| 8 || Кампания || 2 100 || 1 830
| 8 || [[Кампани]] || 2 100 || 1 830
|-
|-
| 9 || Лацио || 3 300 || 1 797
| 9 || [[Лацио]] || 3 300 || 1 797
|-
|-
| 10 || Ломбардия || 1 500 || 1 277
| 10 || [[Ломбарди]] || 1 500 || 1 277
|-
|-
| 11 || Умбрия || 900 || 987
| 11 || [[Умбри]] || 900 || 987
|-
|-
| 12 || Марке || 1 900 || 870
| 12 || [[Марке]] || 1 900 || 870
|-
|-
| 13 || Фриули-Венеция-Джулия || 1 100 || 752
| 13 || [[Фриули-Венеци-Джули]] || 1 100 || 752
|-
|-
| 14 || Трентино-Альто-Адидже || 1 100 || 550
| 14 || [[Трентино-Альто-Адидже]] || 1 100 || 550
|-
|-
| 15 || [[Сардини]] || 1 000 || 550
| 15 || [[Сардини]] || 1 000 || 550
|-
|-
| 16 || Базиликата || 500 || 500
| 16 || [[Базиликата]] || 500 || 500
|-
|-
| 17 || Калабрия || 800 || 392
| 17 || [[Калабри]] || 800 || 392
|-
|-
| 18 || Лигурия || 200 || 120
| 18 || [[Лигури]] || 200 || 120
|-
|-
| 19 || Молизе || 400 || 57
| 19 || [[Молизе]] || 400 || 57
|-
|-
| 20 || Валле дАоста || 30 || 40
| 20 || [[Валле д'Аоста]] || 30 || 40
|}
|}


65-мĕш йĕрке: 66-мĕш йĕрке:
Италире чи пысăк паха эрехтăвакан енĕсем ( DOC тата DOCG ) :
Италире чи пысăк паха эрехтăвакан енĕсем ( DOC тата DOCG ) :
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
! Енĕ !! Облаçĕ !! Эрехĕ !! Иçĕм сорчĕсем
! Ен !! Облаç !! Эрех !! Иçĕм сорчĕсем
|-
|-
| Chianti DOC || [[Тоскана]] || Пылаксăр хĕрлĕ эрехĕ || [[Санджовезе]], [[Канайолло]], [[Треббьяно]]
| Chianti DOC || [[Кьянти (эрехтăвакан тăрăх)|Кьянти]] || [[Тоскана]] || Пылаксăр хĕрлĕ эрех || [[Санджовезе]], [[Канайоло]], [[Треббьяно]]
|-
|-
| Asti DOCG || Пьемонт || Пылак чашкăракан шурă эрехĕ || [[Мускат]]
| Asti DOCG || [[Асти|Асти]] || Пьемонт || Чашкăракан пылак шурă эрех || [[Мускат]]
|-
|-
| Soave DOC || Венето || Пылаксăр шурă эрехĕ || [[Гарганега]]
| Soave DOC || [[Соаве (эрехтăвакан тăрăх)|Соаве]] || Венето || Пылаксăр шурă эрех || [[Гарганега]]
|-
|-
| Gavi DOC || Пьемонт || Пылаксăр шурă эрехĕ || [[Кортезе]]
| Gavi DOC || [[Гави (эрехтăвакан тăрăх)|Гави]] || Пьемонт || Пылаксăр шурă эрех || [[Кортезе]]
|-
|-
| Barolo DOCG || [[Пьемонт]] || Пылаксăр хĕрлĕ эрехĕ || [[Неббиоло]]
| Barolo DOCG || [[Бароло (эрехтăвакан тăрăх)|Бароло]] || [[Пьемонт]] || Пылаксăр хĕрлĕ эрех || [[Неббиоло]]
|-
|-
| Barbaresco DOCG || Пьемонт || Пылаксăр хĕрлĕ эрехĕ || [[Неббиоло]]
| Barbaresco DOCG || [[Барбареско (эрехтăвакан тăрăх)|Барбареско]] || Пьемонт || Пылаксăр хĕрлĕ эрех || [[Неббиоло]]
|-
|-
| Brunello di Montalciano DOCG || [[Тоскана]] || Пылаксăр хĕрлĕ эрехĕ || [[Санджовезе]]
| Brunello di Montalciano DOCG || [[Брунелло ди Монтальчино]] || [[Тоскана]] || Пылаксăр хĕрлĕ эрех || [[Санджовезе]]
|-
|-
| Vino Nobile di Montepulciano DOCG || [[Тоскана]] || Пылаксăр хĕрлĕ эрехĕ || [[Санджовезе]]
| Vino Nobile di Montepulciano DOCG || [[Вино Нобиле ди Монтепульчано]] || [[Тоскана]] || Пылаксăр хĕрлĕ эрех || [[Санджовезе]]
|-
|-
| Prosecco di Valdobbiadene DOCG || Венето || Пылаксăр, çурхи пылак чашкăракан шурă эрехĕ || [[Просекко]]
| Prosecco di Valdobbiadene DOCG || [[Просекко ди Вальдоббядене]] || Венето || Пылаксăр, çурма пылак чашкăракан шурă эрех || [[Просекко]]
|}
|}


== [[Иçĕм]] сорчĕсем ==
== [[Иçĕм]] сорчĕсем ==
Италире яхăн 500 иçĕм сорчĕсем ӳстереççĕ.Чи анлă сарăлнă иçĕм сорчĕсем ( га ) { 2004 çул } :
Италире 500 яхăн иçĕм сортне ӳстереççĕ. Чи анлă сарăлнă иçĕм сорчĕсем (га) {2004 çул}:
* [[Треббьяно]] ( 96 000 ), [[Санджовезе]] ( 86 000 ), [[Катаратто]] ( 74 000 ), [[Барбера]] ( 47 000 ), [[Юталия]] - апатлану иçĕм сорчĕ ( 37 000 ), [[Мерло]] ( 32 000 ), [[Монтепульчано]] ( 31 000 ), [[Мальвазия]] ( 30 000 ), [[Негроамаро]] ( 30 000 ), [[Регина]] - апатлану иçĕм сорчĕ ( 19 000 ).
* [[Треббьяно]] ( 96 000 ), [[Санджовезе]] ( 86 000 ), [[Катаратто]] (74 000), [[Барбера]] (47 000), [[Итали (апатлану сорт)|Италия]] - апатлану иçĕм сорчĕ (37 000), [[Мерло]] (32 000), [[Монтепульчано]] (31 000), [[Мальвазия]] (30 000), [[Негроамаро]] (30 000), [[Регина (иçĕм сорчĕ)|Регина]] - апатлану иçĕм сорчĕ (19 000).
* Италире питĕ нумай вырăнти иçĕм сорчĕсем :
* Италире вырăнти иçĕм сорчĕ питĕ нумай:
** шурă : [[Арнеис]], [[Инзолия]], [[Веспайолло]], [[Верментино]], [[Грекетто]] т.ыт. ;
** шурă: [[Арнеис]], [[Инзоли]], [[Веспайоло]], [[Верментино]], [[Грекетто]] т.ыт. ;
** хĕрлĕ : [[Корвина]], [[Молинара]], [[Неро дАвола]], [[Примитиво]] т.ыт.
** хĕрлĕ: [[Корвина]], [[Молинара]], [[Неро д'Авола]], [[Примитиво]] т.ыт.

== Вырăнти иçĕм сорчĕсем ==
Паян Италире 1 500 иçĕм сорчĕ шутланать. Чылайăшĕ авалхи вырăнти паллăсăр сортсем. 1709 çулта питĕ хаяр, сивĕ хĕл пулнипе нумай иçĕм сорчĕ шăнса пĕтрĕ. Вĕсен вырăнне çĕр ĕçтешĕсем сивве тӳсекен, пысăк тухăçлă сортсене лартрĕç. Ку вăхăтран чăн итал иçĕм сорчĕсен шучĕ чакса пырать. 1970-мĕш çулсенчен пуçласа Италире тăван иçĕм сорчĕсене чĕрĕлетес ĕçе пырать :
* Иçĕм сорчĕсем аталану хуçалăхсем ( {{lang-it|Vitiarium}} ) никĕсленĕ : Azienda Agricola San Felice ( [[Тоскана]] ), Librandi ( [[Калабри]] ) ;
* Пĕчĕк эрехтăвакансем вырăнти иçĕм сорчĕсемчен тĕлĕнтерес паха эрехсем кăларма тытăннă ;
* Авалхи итальян сорчĕсем тĕнчĕре паллăрах пулаççĕ :
** [[Фриули]] : Пиньоло, Риболла Джала, [[Скьоппеттино]], Таццеленге ;
** [[Венето]] : Озелета ;
** [[Пьемонт]] : [[Фрейза]], Тиморассо, Эрбалуче ;
** [[Лацио]] : Чезанезе ;
** [[Тоскана]] : Горготтеско, [[Маммоло]], Саламано, Тенероне ;
** [[Калабри]] : Гальоппо, Мантонико, Мальокко ;
** [[Сицили]] : [[Катаратто]], Фраппато ;
** [[Сардини]] : Бовале т.ыт.


== Паллă эрехтăвакансем ==
== Паллă эрехтăвакансем ==
* Antinori, Gaja, Frescobaldi, Querciabella, Vietti.
* Antinori, Gaja, Frescobaldi, Querciabella, Vietti.


[[Категори:Эрехтăвакан çĕршывĕсем]]
[[Категори:Итали эрехĕсем]]
[[Категори:Итали]]
[[Категори:Итали]]
[[Категори:Эрех]]
[[Категори:Эрех]]

[[ca:Vi d'Itàlia]]
[[de:Weinbau in Italien]]
[[en:Italian wine]]
[[es:Vino de Italia]]
[[fr:Viticulture en Italie]]
[[it:Viticoltura in Italia]]
[[ja:イタリアワイン]]
[[lt:Itališkas vynas]]
[[nl:Lijst van wijnstreken in Italië]]
[[no:Italiensk vin]]
[[pl:Wina włoskie]]
[[ru:Виноделие в Италии]]
[[simple:Italian Wine]]
[[sv:Italienska viner]]
[[uk:Італійське вино]]
[[zh:意大利葡萄酒]]

18:32, 9 Пуш уйӑхӗн 2013 чухнехи хальхи верси

Дионис

Итали 2010 çулта эрех туса илнин калапăшĕпе тĕнчере пĕрремĕш вырăна йышăннă. Çапах та иçĕм лартнă çĕр лаптăкĕ чакса пырать:

  • 1985 çул - 1 227 пин га;
  • 2002 çул - яхăн 800 пин га;
  • 2010 çул - яхăн 700 пин га.

Итали эрех туни кун-çулĕ

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Италире авалхи самантсенченех эрех тума тытăннă. Авалхи грексем Италие "Энотри" ( "эрех çĕрĕ" ) ячĕпе палăртнă.

Классификаци

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Италире тăвакан мĕнпур эрехе тăваттă класа пайланă:

  • DOCG ( Denominazione di Origina Controllata e Garantita ) - чи паллă, чи паха эрехсем ;
  • DOC ( Denominazione di Origina Controllata ) - паха эрехсем ;
  • IGT ( Indicazione Gepgrafica Tipica ) - вырăнти эрехсем ;
  • Vino di Tavola - апатлану эрехĕсем.

Эрехтăвакан облаçĕсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
Итали облаçĕсем
Италире кашни 20 облаçре эрех тăваççĕ (пин гл):
Вырăн Облаç 2000 çул 2010 çул
1 Венето 7 800 8 174
2 Эмилия-Романья 6 800 6 952
3 Сицили 9 500 6 175
4 Апули 9 500 5 920
5 Абруццио 4 000 3 054
6 Пьемонт 3 100 2 858
7 Тоскана 2 800 2 772
8 Кампани 2 100 1 830
9 Лацио 3 300 1 797
10 Ломбарди 1 500 1 277
11 Умбри 900 987
12 Марке 1 900 870
13 Фриули-Венеци-Джули 1 100 752
14 Трентино-Альто-Адидже 1 100 550
15 Сардини 1 000 550
16 Базиликата 500 500
17 Калабри 800 392
18 Лигури 200 120
19 Молизе 400 57
20 Валле д'Аоста 30 40

Пысăк эрехтăвакан енĕсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Италире чи пысăк паха эрехтăвакан енĕсем ( DOC тата DOCG ) :

Ен Облаç Эрех Иçĕм сорчĕсем
Chianti DOC Кьянти Тоскана Пылаксăр хĕрлĕ эрех Санджовезе, Канайоло, Треббьяно
Asti DOCG Асти Пьемонт Чашкăракан пылак шурă эрех Мускат
Soave DOC Соаве Венето Пылаксăр шурă эрех Гарганега
Gavi DOC Гави Пьемонт Пылаксăр шурă эрех Кортезе
Barolo DOCG Бароло Пьемонт Пылаксăр хĕрлĕ эрех Неббиоло
Barbaresco DOCG Барбареско Пьемонт Пылаксăр хĕрлĕ эрех Неббиоло
Brunello di Montalciano DOCG Брунелло ди Монтальчино Тоскана Пылаксăр хĕрлĕ эрех Санджовезе
Vino Nobile di Montepulciano DOCG Вино Нобиле ди Монтепульчано Тоскана Пылаксăр хĕрлĕ эрех Санджовезе
Prosecco di Valdobbiadene DOCG Просекко ди Вальдоббядене Венето Пылаксăр, çурма пылак чашкăракан шурă эрех Просекко

Италире 500 яхăн иçĕм сортне ӳстереççĕ. Чи анлă сарăлнă иçĕм сорчĕсем (га) {2004 çул}:

Вырăнти иçĕм сорчĕсем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]

Паян Италире 1 500 иçĕм сорчĕ шутланать. Чылайăшĕ авалхи вырăнти паллăсăр сортсем. 1709 çулта питĕ хаяр, сивĕ хĕл пулнипе нумай иçĕм сорчĕ шăнса пĕтрĕ. Вĕсен вырăнне çĕр ĕçтешĕсем сивве тӳсекен, пысăк тухăçлă сортсене лартрĕç. Ку вăхăтран чăн итал иçĕм сорчĕсен шучĕ чакса пырать. 1970-мĕш çулсенчен пуçласа Италире тăван иçĕм сорчĕсене чĕрĕлетес ĕçе пырать :

Паллă эрехтăвакансем

[тӳрлет | кодне тӳрлет]
  • Antinori, Gaja, Frescobaldi, Querciabella, Vietti.