Eski Qırım
şeer
Eski Qırım
ukr. Старий Крим rus. Старый Крым
Vikianbarda Eski Qırım
|
Eski Qırım (ukraince Старий Крим, rusça Старый Крым; tarihiy adları Qırım, Solhat (Sulaat, Solğat)) — şarqiy Qırımda bir şeerdir.
Tarih
[deñiştir | kodunı deñiştir]Evel zamanlarda Solhat adı ile belli olğan. Endi peyda olğanınen Solhat – çoq cemiyetli ve tilleri çoq olğan şeer edi. Zaman ile Solhat şeeri inkişaf etip, büyük iqtisadiy merkezge çevirilgen. Mında zenginler ve esnafçılar içün evler qurulğan, bazirgânlarğa satmaq içün yer ayırılğan.
1253 s. Batu hannıñ emiri ile Solhatta büyük saray köterilgen. Ondan soñ Solhat adı ile beraberlikte Qırım adı qullanılğan. Solhat-Qırım aqqındaki şan-şüret, asılı qıpçaqlardan olğan Mısır memlük sultanı Al-Melik Beybarsqa da yetip bardı. O, öz tarihiy vatanında özüniñ adını ebediyleştirmek içün ve Solhat-Qırım şeeriniñ ealisini musulmanlıqqa döndürmek içün bu yerde büyük cami qurdura. Mermerden ve çeşit qıymetli madenlerden yasalğan caminiñ divarları bu vaqıtqa qadar böyle güzellikni körmiyegen ve suvğa, ösümliklerge inanğan insanlarnı teren ayrette qaldırğan. Eski Qırım şeerindeki zemaneviy Lenin ve Daçnaya soqaqlarında Qurşun Cami adlı caminiñ qalımtıları alâ daa saqlanıp qalğan. Böyle ad berüvden sebebi – bu cami qurulğanda taşlar arasındaki deliklerge qurşun tökip qapatqan ekenler.
Eski Qırımnıñ daa diqqatqa lâyıq yeri – kervansaraydır. 14 asırda peyda olğan bu qurulğan merkez – iqtisadiyatnı inkişaf ettirgen ve satın-aluv munasebelerni pekitken qocaman bazar edi. Bu yerde çeşit memleketlerden ketirilgen basmalar, kilimler, maqatlar, savut-saba, ilvanlar ve diger, insannıñ ömürinde zarur şeylerni satqanlar.
Qırım Hanlığı mustaqillikni qazanğan soñra, 1428 s. birinci Qırım hanı I Hacı Geray tahtqa oturğanınen hanlığınıñ merkez şeeri başta Qırq Yer ve soñ Bağçasaray ola, Solhat-Qırım şeeriniñ emiyeti alâ daa evelkisi kibi büyük olsa da, faqat endi bütün müim siyasiy ve tarihiy vaqialar Bağçasaraydaki Hansarayğa keçeler. Şeer ise Eski Qırım dep adlandırıla.
Eali sayısı
[deñiştir | kodunı deñiştir]
|
Menbalar
[deñiştir | kodunı deñiştir]- Tamila Abduveliyeva "Qırım seyaatları" programması, "Meydan" radiosı, Aqmescit
Atıflar
[deñiştir | kodunı deñiştir]- ↑ Bu meskün yer Rusiye ve Ukraina arasında çatışuvğa sebep olğan Qırım yarımadasında buluna. Qırımnı de-fakto idare etken Rusiyeniñ qanunlarına köre yarımadada bulunğan Qırım Cumhuriyeti ve Aqyar federal emiyetli şeeri - Rusiye terkibindeki eki federatsiya subyektidir. Ukraina qanunlarına köre yarımadada Ukraina terkibindeki Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar mahsus statuslı şeeri buluna.
- ↑ Ukraina qanunlarına köre.
- ↑ Rusiye qanunlarına köre.
- ↑ 4,0 4,1 İtogi Vserossiysköy perepisi naseleniya 2020 goda (po sostoyaniyu na 1 oktâbrâ 2021 goda) (rus.)
- ↑ Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1939 goda. Çislennost gorodskogo naseleniya SSSR po gorodskim poseleniyam i vnutrigorodskim rayonam (rus.)
- ↑ Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1959 g. Çislennost gorodskogo naseleniya soyuznıh respublik (krome RSFSR), ih territorialnıh yedinits, gorodskih poseleniy i gorodskih rayonov po polu (rus.)
- ↑ Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1970 g. Çislennost gorodskogo naseleniya soyuznıh respublik (krome RSFSR), ih territorialnıh yedinits, gorodskih poseleniy i gorodskih rayonov po polu (rus.)
- ↑ Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1979 g. Çislennost gorodskogo naseleniya soyuznıh respublik (krome RSFSR), ih territorialnıh yedinits, gorodskih poseleniy i gorodskih rayonov po polu (rus.)
- ↑ Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 g. Çislennost gorodskogo naseleniya soyuznıh respublik, ih territorialnıh yedinits, gorodskih poseleniy i gorodskih rayonov po polu (rus.)
- ↑ Kіlkіst ta teritorіalne rozmіşçennâ naselennâ Ukraїni. Danі Vseukraїnskogo perepisu naselennâ 2001 roku (ukr.)
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Çiselnіst nayavnogo naselennâ Ukraїni na 1 sіçnâ 2011 roku (ukr.) — Kiїv: 2011. — 112 s.
- ↑ 12,0 12,1 Çiselnіst nayavnogo naselennâ Ukraїni na 1 sіçnâ 2014 roku (ukr.)
- ↑ Perepis naseleniya 2014 goda. Çislennost naseleniya Krımskogo federalnogo okruga, gorodskih okrugov, münitsipalnıh rayonov, gorodskih i selskih poseleniy (rus.)
- ↑ Çislennost naseleniya Rossiysköy Federatsii po münitsipalnım obrazovaniyam na 1 yanvarâ 2015 goda (rus.)
- ↑ Çislennost naseleniya Rossiysköy Federatsii po münitsipalnım obrazovaniyam na 1 yanvarâ 2016 goda (rus.) — 2018.
- ↑ Çislennost naseleniya Rossiysköy Federatsii po münitsipalnım obrazovaniyam na 1 yanvarâ 2017 goda (rus.) — Moskva: Rosstat, 2017.
- ↑ Ötsenka çislennosti postoyannogo naseleniya po gorodskim okrugam i münitsipalnım rayonam Respubliki Krım po sostoyaniyu na 1.01.2018 goda (rus.)
- ↑ Ötsenka çislennosti postoyannogo naseleniya po gorodskim okrugam i münitsipalnım rayonam Respubliki Krım po sostoyaniyu na 1.01.2019 goda (rus.)
- ↑ Çislennost naseleniya Rossiysköy Federatsii po münitsipalnım obrazovaniyam na 1 yanvarâ 2020 goda (rus.)
İslâm Terek rayonındaki meskün yerler | |
---|---|
Şeerler | Eski Qırım |
Şşq | İslâm Terek |
Qasabalar | Uzlovoye |
Köyler | Alaç İşün • Appaq Canköy • Aqmelez • Bay Qoca • Bayraç • Bulğanaq • Bulğar Kruglik • Camçı • Caylav Saray • Cuma Eli • Çelebi Eli • Esen Eli • Jemçujina Krıma • Keleçi • Köbek • Kriniçki • Küleç Meçit • Nayman • Novofödorovka • Oy Quyu • Qapıstalıq • Qaragöz• Qaşqa Çoqraq • Qızıl Terçek • Seyit Eli • Şeyh Eli • Şeyh Mamay • Sofiyevka • Spasovka • Tamğacı • Tatar Asan Bay • Tutovka • Tuvuş Aqçora • Vidnoye • Yañı Basalaq• Yañı Qarabay • Yunan Asan Bay |
Qırımdaki şeer ve şeer şeklinde qasabalar | |
---|---|
Şeerler | Alupka • Aluşta • Aqmescit • Aqyar • Bağçasaray • Balıqlava • Canköy • Ermeni Bazar • Eski Qırım • İnkerman • Kefe • Keriç • Kezlev • Krasnoperekopsk • Qarasuvbazar • Saq • Şçolkino • Sudaq • Yalta |
Şşq | Aeroflotskiy • Agrarnoye • Albat • Aqmeçit • Aqşeyh • Aşağı Kikineiz • Aşağı Otuz • Bagerovo • Bazarçıq • Büyük Onlar • Cemiyet • Curçı • Dolossı • Foros • Frayleben • Gaspra • Gresovskiy • Gurzuf • Hafuz • İçki • İslâm Terek • Kastropol • Katsiveli • Kaygador • Komsomolskoye • Koreiz • Köktöbel • Kurpatı • Limena • Livadiya • Mağaraç • Massandra • Melas • Mirnıy • Molodöjnoye • Montanay • Nauçnıy • Nikita • Nikolayevka • Novıy Svet • Novofödorovka • Novoozörnoye • Oreanda • Otuz • Partenit • Qaçı • Qalay • Qızıltaş • Qurman • Sarabuz • Seyitler • Simeiz • Vinogradnoye • Yalı Moynaq • Yañı Küçükköy • Yedi Quyu • Zuya |