Jump to content

Eski Qırım

QIRIMTATAR VİKİPEDİYASINIÑ MALÜMATI
şeer
Eski Qırım
ukr. Старий Крим
rus. Старый Крым
Bayraq Tuğra
Bayraq
Bayraq
Tuğra
Tuğra
Memleket Rusiye/Ukraina[1]
Region Qırım Muhtar Cumhuriyeti[2]/Qırım Cumhuriyeti[3]
Rayon İslâm Terek rayonı
Coğrafiy koordinatalar Koordinatlar: 45°01′45″ ş. e. 35°05′19″ ş. b. / 45.029167° ş. e. 35.088611° ş. b. (G) (O) (Ya)45°01′45″ ş. e. 35°05′19″ ş. b. / 45.029167° ş. e. 35.088611° ş. b. (G) (O) (Ya)
Evelki adları Qırım, Solhat
Meydanlıq 9,97 km²
Yükseklik 300 m (deñizge nisbeten)
Eali
Eali sıqlığı 1050,15 kişi/km²
Saat quşağı UTC+3
Telefon kodu +7 36555
Poçta indeksleri 297345 - 297347
Eski Qırım (Qırım)
Eski Qırım
Eski Qırım
Vikianbarda Eski Qırım

Eski Qırım (ukraince Старий Крим, rusça Старый Крым; tarihiy adları Qırım, Solhat (Sulaat, Solğat)) — şarqiy Qırımda bir şeerdir.

Evel zamanlarda Solhat adı ile belli olğan. Endi peyda olğanınen Solhat – çoq cemiyetli ve tilleri çoq olğan şeer edi. Zaman ile Solhat şeeri inkişaf etip, büyük iqtisadiy merkezge çevirilgen. Mında zenginler ve esnafçılar içün evler qurulğan, bazirgânlarğa satmaq içün yer ayırılğan.

1253 s. Batu hannıñ emiri ile Solhatta büyük saray köterilgen. Ondan soñ Solhat adı ile beraberlikte Qırım adı qullanılğan. Solhat-Qırım aqqındaki şan-şüret, asılı qıpçaqlardan olğan Mısır memlük sultanı Al-Melik Beybarsqa da yetip bardı. O, öz tarihiy vatanında özüniñ adını ebediyleştirmek içün ve Solhat-Qırım şeeriniñ ealisini musulmanlıqqa döndürmek içün bu yerde büyük cami qurdura. Mermerden ve çeşit qıymetli madenlerden yasalğan caminiñ divarları bu vaqıtqa qadar böyle güzellikni körmiyegen ve suvğa, ösümliklerge inanğan insanlarnı teren ayrette qaldırğan. Eski Qırım şeerindeki zemaneviy Lenin ve Daçnaya soqaqlarında Qurşun Cami adlı caminiñ qalımtıları alâ daa saqlanıp qalğan. Böyle ad berüvden sebebi – bu cami qurulğanda taşlar arasındaki deliklerge qurşun tökip qapatqan ekenler.

Eski Qırımnıñ daa diqqatqa lâyıq yeri – kervansaraydır. 14 asırda peyda olğan bu qurulğan merkez – iqtisadiyatnı inkişaf ettirgen ve satın-aluv munasebelerni pekitken qocaman bazar edi. Bu yerde çeşit memleketlerden ketirilgen basmalar, kilimler, maqatlar, savut-saba, ilvanlar ve diger, insannıñ ömürinde zarur şeylerni satqanlar.

Qırım Hanlığı mustaqillikni qazanğan soñra, 1428 s. birinci Qırım hanı I Hacı Geray tahtqa oturğanınen hanlığınıñ merkez şeeri başta Qırq Yer ve soñ Bağçasaray ola, Solhat-Qırım şeeriniñ emiyeti alâ daa evelkisi kibi büyük olsa da, faqat endi bütün müim siyasiy ve tarihiy vaqialar Bağçasaraydaki Hansarayğa keçeler. Şeer ise Eski Qırım dep adlandırıla.

Yıl Sayı
1939 5.143 [5]
1959 7.374 [6]
1970 8.552 [7]
1979 8.891 [8]
1989 9.208 [9]
Yıl Sayı
2001 10.101 [10]
2009 9.501 [11]
2010 9.492 [11]
2011 9.446 [11]
2012 9.485 [12]
Yıl Sayı
2013 9.512 [12]
2014 9.277 [13]
2015 9.314 [14]
2016 9.370 [15]
2017 9.312 [16]
Yıl Sayı
2018 9.373 [17]
2019 9.432 [18]
2020 9.471 [19]
2021 10.470 [4]
  1. Tamila Abduveliyeva "Qırım seyaatları" programması, "Meydan" radiosı, Aqmescit
  1. Bu meskün yer Rusiye ve Ukraina arasında çatışuvğa sebep olğan Qırım yarımadasında buluna. Qırımnı de-fakto idare etken Rusiyeniñ qanunlarına köre yarımadada bulunğan Qırım Cumhuriyeti ve Aqyar federal emiyetli şeeri - Rusiye terkibindeki eki federatsiya subyektidir. Ukraina qanunlarına köre yarımadada Ukraina terkibindeki Qırım Muhtar Cumhuriyeti ve Aqyar mahsus statuslı şeeri buluna.
  2. Ukraina qanunlarına köre.
  3. Rusiye qanunlarına köre.
  4. 4,0 4,1 İtogi Vserossiysköy perepisi naseleniya 2020 goda (po sostoyaniyu na 1 oktâbrâ 2021 goda) (rus.)
  5. Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1939 goda. Çislennost gorodskogo naseleniya SSSR po gorodskim poseleniyam i vnutrigorodskim rayonam (rus.)
  6. Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1959 g. Çislennost gorodskogo naseleniya soyuznıh respublik (krome RSFSR), ih territorialnıh yedinits, gorodskih poseleniy i gorodskih rayonov po polu (rus.)
  7. Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1970 g. Çislennost gorodskogo naseleniya soyuznıh respublik (krome RSFSR), ih territorialnıh yedinits, gorodskih poseleniy i gorodskih rayonov po polu (rus.)
  8. Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1979 g. Çislennost gorodskogo naseleniya soyuznıh respublik (krome RSFSR), ih territorialnıh yedinits, gorodskih poseleniy i gorodskih rayonov po polu (rus.)
  9. Vsesoyuznaya perepis naseleniya 1989 g. Çislennost gorodskogo naseleniya soyuznıh respublik, ih territorialnıh yedinits, gorodskih poseleniy i gorodskih rayonov po polu (rus.)
  10. Kіlkіst ta teritorіalne rozmіşçennâ naselennâ Ukraїni. Danі Vseukraїnskogo perepisu naselennâ 2001 roku (ukr.)
  11. 11,0 11,1 11,2 Çiselnіst nayavnogo naselennâ Ukraїni na 1 sіçnâ 2011 roku (ukr.)Kiїv: 2011. — 112 s.
  12. 12,0 12,1 Çiselnіst nayavnogo naselennâ Ukraїni na 1 sіçnâ 2014 roku (ukr.)
  13. Perepis naseleniya 2014 goda. Çislennost naseleniya Krımskogo federalnogo okruga, gorodskih okrugov, münitsipalnıh rayonov, gorodskih i selskih poseleniy (rus.)
  14. Çislennost naseleniya Rossiysköy Federatsii po münitsipalnım obrazovaniyam na 1 yanvarâ 2015 goda (rus.)
  15. Çislennost naseleniya Rossiysköy Federatsii po münitsipalnım obrazovaniyam na 1 yanvarâ 2016 goda (rus.) — 2018.
  16. Çislennost naseleniya Rossiysköy Federatsii po münitsipalnım obrazovaniyam na 1 yanvarâ 2017 goda (rus.)Moskva: Rosstat, 2017.
  17. Ötsenka çislennosti postoyannogo naseleniya po gorodskim okrugam i münitsipalnım rayonam Respubliki Krım po sostoyaniyu na 1.01.2018 goda (rus.)
  18. Ötsenka çislennosti postoyannogo naseleniya po gorodskim okrugam i münitsipalnım rayonam Respubliki Krım po sostoyaniyu na 1.01.2019 goda (rus.)
  19. Çislennost naseleniya Rossiysköy Federatsii po münitsipalnım obrazovaniyam na 1 yanvarâ 2020 goda (rus.)