Tan-awa ang ginikanan para sa Cleopatra

{{Napiling artikulo}}
{{Infobox Monarko
|pangalan = Cleopatra VII
|titulo = [[Rayna]] sa [[Karaang Ehipto|Ehipto]]
|image = [[Payl:Kleopatra-VII.-Altes-Museum-Berlin1.jpg|250px|Busto ni Cleopatra.]]
|caption = [[Busto]] ni Cleopatra
|reign = 51&nbsp;BK–[[Agosto 12]] 30 BK<br />[[Ptolomeo XIII sa Ehipto|Ptolomeo XIII]] (51&nbsp;BK–47&nbsp;BK)<br />[[Ptolomeo XIV sa Ehipto|Ptolomeo XIV]] (47&nbsp;BK–44&nbsp;BK)<br />[[Caesarion]] (44&nbsp;BK–30&nbsp;BK) 
|predecessor =[[Ptolomeo XII Auletes|Ptolomeo XII]]
|successor =wala ([[Aegyptus (probinsyang Romano)|probinsyang Romano]])
|father =[[Ptolomeo XII Auletes|Ptolomeo XII]]
|mother =[[Cleopatra V sa Ehipto]]
|date of birth =[[Enero]], [[69 BK]]
|place of birth =[[Alexandria]]
|date of death =[[Agosto 12]], [[30 BK]] (39 ang edad)
|place of death =[[Alexandria]]
|spouse =[[Ptolomeo XIII Theos Filopator|Ptolomeo XIII]]<br />[[Julius Caesar]]<br />[[Marco Antonio]]
|children =[[Caesarion]], [[Alexander Helios]], [[Cleopatra Selene II]], [[Ptolemy Philadelphus (Cleopatra)|Ptolemy Philadelphus]]
}}

Si '''Cleopátra Filopatór Néa Théa''', '''Cleopátra VII''' (sa [[Griniyego|Griniyégo]], Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ; Enéro [[69 BK]] – [[30 BK]]) usá ka Griyégong [[rayna|ráyna]] sa [[Karaang Ehipto|Ehípto]]. Nakigsálo siyág pamunóan úna sa íyang amahán nga si [[Ptolomeo XII|Ptoloméo II]] úg únyà sa íyang kaigsoónan/kabanáhan nga siláng [[Ptolomeo XIII|Ptoloméo III]] úg [[Ptolomeo XIV|Ptoloméo IV]] hángtod nahímo siyáng nag-inusárang hára sa Ehípto. Ísip paraón (''pharaoh''), siyá nakigpúyò kang [[Gaius Julius Caesar|Júlio César]] nga mipalíg-on sa íyang paggúnit sa tróno. Humán sa pagpatáy ni César nakigpúyò siyá kang [[Marco Antonio|Márco António]] úg nakaanák silág kalúha. Sa kinatibúk-an, usá ka anák gíkan kang César (si Caesarín) úg tuló gíkan kang António (siláng Cleopátra Seléne II, Alexánder Hélios, ug Ptoleméo Phíladélfo). Ang íyang paglíngkod sa tróno nagták-op sa [[Panahong Helenistiko|Panahóng Griyegónhon]] úg ang sinugdánan sa [[Panahong Romano|Panahóng Románhon]] sa sidlakáng [[Mediteranyo|Mediterányo]]. Siyáy katapósan sa mgá paraón sa [[Karaang Ehipto|Karáang Ehípto]].

Bísan naghupót siyá sa titulòng paraón, Griniyégo ang íyang únang pinulongán; sa pipilá ka gatós ka túig sa humán sa paghupót níya sa tróno, ang mgá háring Ehiptohánon nga [[Griyego|Griyégo]] ang kagíkan ímbis Ehiptohánon. Ang pagkahímo sa mgá tigsúltig-Griniyégo ísip mgá tagdumálà sa Ehípto nahitabò súkad pa kang [[Alejandro ang Bantogan|Alejándro Bantógan]] 300 ka túig ang milabáy. Si Cleopátra maóy únang sákop sa íyang bánay sa sulód sa 300 ka túig nga pagdumálà sa Ehípto nga nakát-on sa [[pinulongang Ehiptohanon|Enihíptohanón]]. Siyá misunód sa mgá pagtúo úg ginóo-ginóo sa mgá Ehiptohánon. Ang patrón níya nga ginóo-ginóo maó si [[Isis|Ísis]], úg maóng sa íyang pagdumálà, gituóhang siyáy pakatáwö sa ginóo-ginóo sa kaálam.

Humán malúpig si António úg Cleopátra sa Actiúm sa karibál úg legál nga eredéro ni César, si Gáyo Júlio César Octávian (ang nahímong únang emperadór sa Róma, ísip Augústo), nagpakamatáy si Cleopátra, ang tradisyonál nga pétśa [[Agosto 12]] 30 BK<ref>{{cite web
|url = http://www.smithsonianmag.com/history-archaeology/biography/cleopatra.html
|title =  Who Was Cleopatra? (page 2)
|accessdate = 2008-01-22
|publisher = Smithsonian Magazine}}</ref>, pinaági sa páak sa úsa ka mátang sa [[bitin|bitín]]. Hángtod karón, populár si Cleopátra sa [[kulturang Kasadpanon|kutúrang kasadpánon]]. Ang íyang legasíya milúngtad sa nagkaláinláing óbra sa árte úg dramatisasyón sa íyang kaági sa literatúra (ang kang [[Shakespeare]] nga [[Antony and Cleopatra]] úg ang kang [[George Bernard Shaw]] nga [[Caesar and Cleopatra]]), pelikulá, úg telebisyón. (sáma sa depiksyón ni [[Elizabeth Taylor]] kang Cleopatra). Kasagáran, gihulágway si Cleopátra ísip usá ka bantógan sa katahóm úg kaányag úg ang íyang malampósong pagtingúhang mahúptan ang labíng gamhánang kalakín-an sa kalibótan giilá ísip pruwéba sa íyang kinaiyánhong katahóm úg alíndog.

== Pagsaka sa Trono ==
[[Payl:Клеопатра VII (2).jpg|thumb|124px|Istatuwa ni Cleopatra VII.]]

Ang inahan ni Cleopatra mao si [[Cleopatra V]] sa Ehipto nga isig ka tagdumala sa iyang anak nga si Berenice IV, sa usa ka tuig sa wala pa iyang kamatayon si Cleopatra nga gikan sa pagpakighiusa kang Ptolemy XII Auletes usa ka direktang sumsunod sa heneral ni [[Alexander ang bantogan]] nga si Ptolemy I Soter, anak nilang Arsinoe ug Lacus mga magnagsamang taga [[Macedon]].

Ang sentralisasyon sa gahom ug pagpangurakot misunta sa usa ka rebusloyon ug pagkawala sa [[Cyprus]] ug sa [[Cyrenaica]], nga naghimo sa paghari ni Ptolemy nga labing gubot nga dinastiya. Pagkahimo og paglakaw ni Ptolemy sa Roma uban ni Cleopatra, si Trphaena miilog sa Trono sa Ehipto. Human sa pagsabot-sabot sa mga Romahong motabang sa Ehipto, ang mga sumusunod ni Ptolemy mipatay kang Tryphaena ug iyang mga tigbantay. Ang mga tigbantay usab ni Berenice sa pagpanimalos mipatay sa mga mga sumusunod. 

Pagka tuig 58 BK ang magulang nga igsuong babaye ni Cleopatra nga si [[Berenice IV]] miilog sa gahom gikan sa iyang amahan. Inubanan sa pagtabang sa Romanhong gobernador sa [[Syria]], si [[Aulus Gabinius]], si [[Ptolemy XII]] miluib sa iyang kamagulangang anak nga babaye pagka tuig 55 BK ug gipapatay niya. Ang labaw nga magulang nga igsuong babaye ni Cleopatra nga si Tryphaena miilog pagkahuman ato. Npatay usab siya nga nagbilin kang Cleopatra ug iyang bana ug manghod nga lalake, nga si [[Ptolemy XIII]] nga manag-ubang tagdumala sa trono.

Pagkamatay ni Ptolemy XII niadtong Marso 51 BK nahimo ang 17 ka tuig nga Cleopatra ug iyang manghod nga 12 ka tuig ang panuigon nga si Ptolemy XIII nga manag-ubang tagdumala. Ang unang tulo ka tuig sa ilang trono nagmalisuron, tungod sa mga ekonomikanhong suliran, sakit, kakulang sa pagbaha sa Nile, ug mga politikanhong panagsungi. Bisan si Cleopatra nakasal sa iyang manghod wala gayod siya buot nga makigsalo og bahom kaniya.

Pagka Agusto 51 BK, ang relasyon tali sa mga soberanya nangapusgay. Si Cleopatra mitangtang sa ngalan nga Ptolemy sa mga opisyal nga dokumento ug iyang nawong ra ang migawas sa mga salapi, nga wala mahisubay sa tradisyong Ptolemakanhon nga ang mga baayeng tagdumala ilalom ra sa ilang mga lalakeng isig ka tagdumala. Miresulta kini sa pagtangtang kang Cleopatra sa trono nga gipangulohan sa  [[eunuch Pothinus]], nga mihimo kang Ptolemy nga nag-inusarang hari niadtong 48 BK (kun posible nga labaw pang sayo tungod sa mga dokumento niadtong 51 BK nga naay ngalan lamang ni Ptolemy). Si Cleopatra misulay og usa ka rebelyon sa [[Pelusium]] apan siya napugos siya pagbiya sa Ehipto uban sa iyang nag-inusarang nakaluwas nga igsuong si [[Arsinoë]].

== Cleopatra ug Julius Caesar ==
=== Pagkapatay kang Pompey ===
Samtang si Cleopatra naa sa layo si [[Pompey]] nalambigit sa [[Romanong gubat sibil]]. Sa pagkatigpamulak sa tuig 48 BK, si Pompey miikyas gikan sa mga sundalo ni [[Julius Caesar]] padulong ngadto sa [[Alexandria]] aron mangitag dapit nga luwas. Si Ptolemy nga kaniadto napulo'g lima lamang ang panuigon niadtong higayona nagtukod og trono sa iyang kaugalingon didto sa pantalan diin siya nitan-aw kanidtong [[Septebre 28]] 48 BK sa pagpatay kang Pompey sa kanhi niyang sundalo nga naa na sa Ptolemikong pag-alagad. Gipunggotan siya og ulo sa atubangan sa iyang asawa ug mga anak nga naa kaniadto sa barko nga ilang gisakyan. Giisip nga si Ptolemy mipabuhat atong kamatayon aron mapalipay si Julius Caesar ug aron mahimong alyado sa Roma diin ang Ehipto utangan. Apan usa kini ka dakong sayop ni Ptolemy. Sa pag-abot ni Caesar sa Ehipto duha ka adlaw human ato, si Ptolemy mipakita kaniya sa putol nga ulo ni Pompey ug si Caesar nasuiko pag-ayo. Tungod tingali kini kay bisan siya ang politikanhong kaatbang ni Caesar si pompey usa ka [[Konsul sa Roma]] ug siya ang [[biyudo]] sa nag-inusarang lehitimong anak ni Caesar nga si [[Julia]] (nga namatay sa pagpanganak sa ilang anak). Si Caesar mikuha sa kapital sa Ehipto ug gihimo iyang kaugalingon isip mao'y masunod sa nagkabanging pangangkon nilang Ptolemy ug Cleopatra.

=== Caesar ug Caesarion ===
Matinguhaon aron sa paggamit sa kalagot ni [[Julius Caesar]] ngadto kang Ptolemy, Si Reyna Cleopatra mibalik sa palasyo nga mipaligid og [[Persiyanong karpeta]] ug mipakita niini ngadto kang Caesar sa iyang mga tig-alagad: pagkahipos na sa karpeta si Cleopatra misirko. Gikatuohan nga si Caesar naanyagan sa iyang gibuhat ug siya nahimo nga kadidang niya. Siyam ka buwan human sa ilang panagkita si Cleopatra nanganak sa ilang anak. Niining mga tungora nga si Caesar mibiya saiyang plano sa pagsakpo sa Ehipto, inay giabagan niya ang pangankon ni Cleopatra sa trono. Human sa usa ka mubo nga gubat sibil, si Ptolemy XIII nalumos sa [[Nilo]] ug si Caesar mipabalik kang Cleopatra sa iyang trono, uban sa usa ka mas batang igsuong nga si [[Ptolemy XIV sa Ehipto|Ptolemy XIV]] isip isig ka tigmamando. 

Bisan sa hapit napulo'g tulo ka tuig nga laktaw sa edad, silang Cleopatra ug Caesar nahimong managhigugmaay sa pagpabilin ni Caesar sa Ehipto kaniadtong 48&nbsp;BC ug 47&nbsp;BC. Nagkaila sila kanidatong si Cleopatra 21 ug si Cesar 50. Pag ka [[Hunyo 23]] [[47BK]] si Cleopatra nanganak sa usa ka bata nga si [[Caesarion|Ptolemy Caesar]] ([[angaa]] "Caesarion" nga nagpasabot "gamayng Caesar"). Si Cleopatra miangkon nga si Caesar ang amahan sa bata ug buot  niya nga hinganlan ang bata isip sumusunod apan si Caesar mibalibad, ug mipili sa iyang apo (anak sa iyang pag-umangkon) nga si [[Augustus|Octavian]] hinuon. Si Caesarion giula unta isip tigdawat sa Ehipto ug Roma nga makahiusa sa Sidlakan ug Kasadpan.

Si Cleopatra ug Caesarion miduaw sa Roma kanidtong 47&nbsp;BK ug 44&nbsp;BK ug mamahimong atua sila kadtong sa pagpatay kang Caesar niadtong [[Marso 15]], 44 BK. Sa wala pa o pagkahuman lang sa pagpatay mibalik siya sa Ehipto. Sa dihang si Ptolemy XIV namatay sa nagkabating panglawas, si Cleopatra mihimo kang [[Caesarion]] nga iyang isig ka tig-alagad ug sumusunod. Aron masiguro ang iyang kaugalingon ug si Caesarion siya mipapatay sa iyang igsuong si Arsinoe nga usa ka sagad nga bulohaton sa unang panahon. {{Fact|petsa=Hunyo 2008}}

== Cleopatra ug Marco Antonio ==
[[Payl:Sir Lawrence Alma-Tadema - The Meeting of Antony and Cleopatra.jpg|thumb|left|300px|''Si Antony ug si Cleopatra'', ni [[Lawrence Alma-Tadema]].]]

Sa tuig 42 BK, si [[Mark Antony]], usa sa [[Ikaduhang triyumbiyato|triyumbiro]] nga milingkod sa Roma sa pagkabakante human sa kamatayon ni Caesar, mipatawag kang Cleopatra aron makigkita kaniya sa [[Tarsus sa Cilicia|Tarsus]] aron pagtubag sa mga pangutana sa iyang loyalidad. Si Cleopatra miabot nga maanyag ug sa iyang katahom nga si Antony mapasugot niya nga makig-uban kaniya sa otonyo didto sa Alexandria. Pagka [[Disyembre 25]] 40 BK siya nanganak sa duha ka mga bata nga silang [[Alexander Helios]] ug [[Cleopatra Selene II]].

Upat ka tuig pagkahuman sa 37&nbsp;BK, si Antony miduaw sa Alexandria pag-usab aron makiggubat sa [[mga Parto]]. Nakigbalik siya sa iyang relasyon tali kang Cleopatra ug gikan kaniadtong tungora ang Alexandria na ang iyahang panimalay. Nakigkasal siya kang Cleopatra subay sa Ehiptohanon nga rito (usa ka sulat nga gikan sa [[Napulo'g duha ka mga Caesar|Suetonius]] nagpadayag niini), bisan si Antony kaniadtong tungora kasal pa ni [[Octavia Minor]] nga igsuong sa iyang isig ka triyumbiro nga si [[Augustus|Octavian]]. Siya ug si Cleopatra nakabaton og lain nga anak nga si [[Ptolemy Philadelphus (Cleopatra)|Ptolemy Philadelphus]].

Sa [[Mga Donasyon sa Alexandria]] sa dugayng mga 34 BK, human sa pagkakuha ni Antony sa [[Gingharian sa Armenia|Armenia]], si Cleopatra ug Caesarion gikoronahan nga isig ka tigdumala sa [[Ehipto]] ug [[Cyprus]]; si [[Alexander Helios]] gikoronahan nga tigdumala sa Armenia, [[Medes|Media]], ug [[Parthia]]; si Cleopatra Selene II gikoronahan isip tigdumala sa [[Cyrenaica]] ug [[Libya]]; ug si Ptolemy Philadelphus mao ang tigdumala sa [[Phoenicia]], [[Syria]], ug [[Cilicia]]. Si Cleopatra usab mikuha sa titulo nga Reyan sa mga Hari.<ref>Ronald Syme, ''The Roman Revolution'' (Oxford: Oxford University Press, 1962), 270.</ref>  Cleopatra "was planning a war of revenge that was to array all the East against Rome, establish herself as empress of the world at Rome and inaugurate a new universal kingdom."<ref>Ronald Syme, ''The Roman Revolution'' (Oxford: Oxford University Press, 1962), 274.</ref>

[[Payl:AntonyAndCleopatraCoin.jpg|thumb|Sinsiyo ni Antony ug Cleopatra.]]
Ang batasan ni Antony gitan-aw nga kataw-anan sa mga Romano ug si Octavian mipatuo sa Senado aron paglusad og gubat batok sa Ehipto. Pagka 31 BK ang mga kusog ni Antonyo nakig-atbang sa mga Romano sa usa ka nabal nga panagsangka sa dagat sa [[Sangka sa Actium|Actium]]. Si Cleopatra naa usay iyang kaugalingon nga plotilya. Usa ka inilang leyenda nag-ingon nga sa dihang nakakita siya nga si Antony hilabihang uyamota nga mga himan ug taw sa mga barko niya kapildihon na ngadto sa mga Romanong mas lig-on og mga barko, siya milakaw sa panagsangka ug si Antony misunod niya, apan ang mga makabag-ong ebidensya wala nagpakita niini.

Pagkahuman sa [[Sangka sa Actium]], si Octavian misulong sa Ehipto. Samtang nagkaduol siya sa Alexandria ang mga taw ni Antonyo mibiya kang Octavian pag ka [[Agusto 12]] 30 BK.

Naay daghang mga dili matino nga pangangkon mahitungod sa bantogan nga si Cleopatra, usa niana mao ang, sa usa sa iyang usa ka bonggang pagpanihapon uban ni Antonyo, sa pagyaga-yaga miingon siya nga makagasto siya og napulo ka milyon ka [[sestertius|mga sestetius]] sa panihapon. Gidawat usab ni Antonyo iyang giingon ug pagkasunod gabii nangaon sila og usa ka sagad og dili nindot nga panihapon; ug gibugal-bugalan ni Antonyo si Cleopatra ani ug pagkuha sa ikaduhang kan-onon - usa ka tasa sa isog nga suka ang gidala. Gikuha dayon ni Cleopatra ang iyang mahal kaayo nga mutya nga aryos ug gihulog niya kini didto sa suka, gipatunaw dayon giinom niya. Ang labing sayong taho niining say-saya gikan kang [[Pliny ang manghod]] ug mikabat og 100 ka tuig human sa panihapon nga gisay-say ang nahitabo. Ang [[calcium carbonate]] sa mutya matunaw kun ma''dissolve'' sa suka, apan hinay-hinay lamang gawas kon pusgayon una kini..<ref>{{Kinutlosalibro | last = Ullman | first = Berthold L. | authorlink = | coauthors = | title = Cleopatra's Pearls | journal = The Classical Journal | volume = 52 | issue = 5 | pages = 193–201 | publisher = | date = 1957 | url = }}</ref>

=== Kamatayan ===
[[Payl:The Death of Cleopatra arthur.jpg|thumb|right|220px|Pagpakita sa kamatayon ni Cleopatra VII  ni [[Reginald Arthur]] (circa 1914)]]

Ang mga karaang tinubdan labi na ang mga Romano nagkahiusa sa butang nga si Cleopatra mihilo sa iyang kaugalingon pinaagi sa la sa bitin nga [[Ehiptohanong kobra|''asp'']] nga mipapaak niya. Ang labing karaang tinubdan mao si [[Strabo]] nga buhi niadtong panahona ug mamahimong tua sa Alexandria kaniadto. Nag-ingon siya og duha ka sugilanon: nga mihilo si Cleopatra pinaagi sa la nga igpapahid, kundili mipapaak siya og bitin nga ''asp''..<ref>
{{Kinutlosalibro
  | last =Strabo
  | author-link =Strabo
  | title =[[Geographica (Strabo)|Geography]]
  | location =XVII 10
}}
</ref>  Daghang mga Romanong mamalak nga nagsulat napulo ka tuig human sa panghitabo tanan miingon sa pinaakan sa duha mga ''asp'',<ref>
{{Kinutlosalibro
  | last =Vergil
  | author-link =Virgil
  | title =[[Aeneid]]
  | location =VIII 696-697
}}
</ref><ref>
{{Kinutlosalibro
  | last =Horace
  | author-link =Horace
  | title =Odes
  | location =I 37
}}
</ref><ref>
{{Kinutlosalibro
  | last =Sextus Propertius
  | author-link =Sextus Propertius
  | title =Elegies
  | location =III 11
}}
</ref> usab si [[Florus nga usa ka historyador 150 ka tuig human ato.<ref>
{{Kinutlosalibro
  | last =Florus
  | author-link =Florus
  | title =Epitome of Roman History 
  | location =II 21
}}
</ref> Si [[Marcus Velleius Paterculus|Velleius]], kaunoman ka tuig human sa panghitabo, miingon usab og ''asp''.<ref>
{{Kinutlosalibro
  | last =Velleius Paterculus
  | author-link =Marcus Velleius Paterculus
  | title =Compendium of Roman History 
  | location =II 87
}}
</ref>
Si [[Plutarch]], nga nagsulat kaniadtong 130 ka tuig human sa panghitabo, mao ang pang-unang kasayoran sa kamatayon ni Cleopatra. Miingon siya nga si Cleopatra nakit-ang patay, iyang tig-alagad nga babaye, si Iras nga namatay sa iyang tiilan, ug Charmion, nga mitarong sa iyang korona sa wala pa siya matumba.<ref>
{{Citation
  | last =Plutarch
  | author-link =Plutarch
  | title =Parallel Lives 
  | location =LXXXV 2-3 (Life of Antony)
}}
</ref>
Miingon dayon siya nga ang lang bitin gitagoan sa bukag sa mga ''fig'' nga gidala sa usa ka rustiko, ug nakita nga nikaon og pila ka mga sanga, iyang giduol iyang kamot aron paakon. Ang ubang mga sugilanon miingon nga gitagoan kini sa usa ka kaang, ug iyang gituslok og kahoy aron masuko aron paakon siya. Sa kataposan misulat siya sa martsang kadaogan ni Octabyano sa Roma.

==Mga pakisayran==
{{reflist}}

==Mga sumpay sa gawas==
* [http://youtube.com/watch?v=JNBUZ38l4EI The Queen Cleopatra] at the [http://www.enc-tv.com/ Encyclopedia channel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070629033942/http://enc-tv.com/ |date=2007-06-29 }} (230 biographical films about historical figures).
* [http://www.isidore-of-seville.com/cleopatra/ Cleopatra on the Web] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050829022216/http://www.isidore-of-seville.com/cleopatra/16.html |date=2005-08-29 }} (Some 580 resources, including ancient and modern pictures).
* [http://www.tyndale.cam.ac.uk/Egypt/ptolemies/cleopatra_vii.htm Cleopatra VII Philopator] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090912022049/http://www.tyndale.cam.ac.uk/Egypt/ptolemies/cleopatra_vii.htm |date=2009-09-12 }} (ancient sources).
* [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Africa/Egypt/_Texts/BEVHOP/13*.html Cleopatra VII&nbsp;(VI)] at LacusCurtius (Chapter&nbsp;XIII of E.&nbsp;R.&nbsp;Bevan's ''House of Ptolemy'', 1923).
* [http://www.gutenberg.net/browse/BIBREC/BR10992.HTM Cleopatra] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20040314221821/http://www.gutenberg.net/browse/BIBREC/BR10992.HTM |date=2004-03-14 }}, a Victorian children's book by [[Jacob Abbott]], 1852, [[Project Gutenberg]] edition.
* [https://web.archive.org/web/20091026192658/http://www.geocities.com/christopherjbennett/ptolemies/genealogy.htm Genealogy of Cleopatra VII]
* [http://penelope.uchicago.edu/~grout/encyclopaedia_romana/miscellanea/cleopatra/cleopatra.html James Grout: ''Cleopatra''] (part of the Encyclopædia Romana).
* [http://www.discoverychannelasia.com/ontv_egyptweek/death_cleopatra/index.shtml "Mysterious Death of Cleopatra"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060811000057/http://www.discoverychannelasia.com/ontv_egyptweek/death_cleopatra/index.shtml |date=2006-08-11 }} at the [http://www.discoverychannelasia.com/ Discovery Channel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190123174924/http://www.discoverychannelasia.com/ |date=2019-01-23 }}
* [http://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/cleopatra_vii.shtml Cleopatra VII] at [http://www.bbc.co.uk/history/ BBC History]
* [http://penelope.uchicago.edu/pseudodoxia/pseudo512.html Sir Thomas Browne: Of the Picture describing the death of Cleopatra] (1672)
* [http://penelope.uchicago.edu/oddnotes/cleoinencaustic/cleopatraencaustic.html John Sartain: On the Antique Portrait of Cleopatra] (1818)

[[Kategoriya:Mga Griyego]]
[[Kategoriya:Karaang Ehipto]]
[[Kategoriya:Karaang Roma]]
[[Kategoriya:Mga natawo sa 69 WK]]
[[Kategoriya:Mga namatay sa 30 WK]]
[[Kategoriya:Mga natawo sa wala mailhi nga petsa]]
[[Kategoriya:Mga namatay sa Agosto 12]]