Атин Атаби
| Атин Атаби | |
|---|---|
| Вина терахь | 1800 |
| Вина меттиг | Чунгара, Нохчийчоь |
| Кхелхина терахь | 1889 |
| Кхелхина меттиг: | Хьалха-Марта, Теркийн латтдоза |
| Пачхьалкх |
 Къилбаседа Кавказан Имамат |
| Дарж | наиб, мудир |
| ТӀемаш |
• Оьрсийн—кавказхойн тӀом 1763–1864 • Нохчийн гІовттар 1860–1861 |
Атин Атаби[1] (1800 шо, Чунгара — 1889 шо, Хьалха-Марта) — нохчийн баьчча а, Іаьлим а. Имаматан мудир. Оьрсийн—кавказхойн тӀеман декъашхо. Тайпан Чунгаро вара[2].
Дахаралла
[бӀаьра нисйан | нисйан]Вина ву 1800 шарахь, Чунгаройн-эвлахь, керла Хьалха-Мартанан кӀошт йукъ йогІуш меттиг. Дин Іамош кхианера Атаби, хьуьжар чакха йекханна, дийцарехь КъахӀираьхь дешна волуш ву[2]. Дин дуьйцуш гІераваьллера Нохчийчоьхь а, ДегӀастаьхь а Атин Атаби. Оьрсийн кехатан тІаьхь хьаха вира 1844 шарахь, Имаматан наиб ву аьлла. Имам Шемалас алсам тешалла деш, йуххера наиб вара Атаби. Цунделла жима Чечан мудирстван куьйгалхо хотта винера иза[3].
Атин Атаби шен нахан тІаьхь низам латта беш, йийсархо валахь, йа Іазапех боьвда салти балахь къинхетамме хуьллура[4]. 1852 шарахь шен дарж диттан, нахан дин Іама да, цуьнан Іилма даржо хоьттира[2]. Ткъа 1860 шарахь керста Іедал тІе деач, кхин наибаш хилла болу БойсгӀарац, Ум-Хьажац нохчийн гІовттаре ара велара Атин Атаби[5]. ТІаккха йийсаре кхаьчча, махкар векхнера иза, цкъа Пскован латтдозе хьажа вин, цигар дехьа векхан Рязанан Касимован кІоште ткъо шо сов хан йеккхира цо. 1887 шарахь Хьаьжи-ЦІа вахара таро йеллара Атаби. Кхелхира цІахь 1889 шарахь, Хьалха-Мартан эвлахь[2].
Кхин хьажа
[бӀаьра нисйан | нисйан]Билгалдахарш
[бӀаьра нисйан | нисйан]- ↑ Baccara C. Qietashuo. Атин Атаби-молла.
- ↑ 1 2 3 4 АТАБАЙ АТАЕВ - НАИБ ШАМИЛЯ - Архивное управление Правительства Чеченской Республики. arhiv-chr.ru. ТӀекхочу дата: 2024 шеран 4 март.
- ↑ Атабай Атаев » Информационное агентство МАНГАЗЕЯ. www.mngz.ru. ТӀекхочу дата: 2020 шеран 22 декабрь.
- ↑ Лекция «Чеченский просветитель Атабай Атаев».
- ↑ Доктор исторических наук, профессор Дадаев Юсуп Усманович «Наибы и мудиры Шамиля»