Armenski dram
Armenski dram | |
---|---|
Korisnik | Armenija Nagorno-Karabah |
Inflacija | 4.5% |
Kovanice | 10 (tas), 20 (ksan), 50 (hisun), 100 (haryur), 200 (yerkuharyur), 500 (hingharyur) dram |
Novčanice | 1000 (hazar), 5000 (hing hazar), 10 000 (tas hazar), 20 000 (ksan hazar), 50 000 (hisun hazar), 100 000 (haryur hazar) dram |
Nacionalna banka | Centralna banka Armenije |
- veb-sajt | www.cba.am |
Armenski dram (armenski: Դրամ; kôd: AMD) novčana je jedinica Armenije. Dram je podijeljen na 100 luma. Riječ "dram" prevedena sa armenskog na bosanski jezik bi značila novac i po tome je srodna grčkoj riječi drahma i arapskoj dirhem. Prvobitno je bila u opticaju u periodu od 1199. do 1375. godine kada su se srebrenjaci nazivali dram. Armenski dram se koristi i na nepriznatoj teritoriji Nagorno-Karabah.
Historija
[uredi | uredi izvor]21. septembra 1991. godine na nacionalnom referendumu izglasana je nezavisnost Armenije od Sovjetskog Saveza. U skladu sa tom odlukom 27. marta 1993. ostvareno je ekskluzivno pravo na izdavanje nacionalne valute.
Neposredno nakon sloma bivšeg SSSR postojala su nastojanja za zajedničkom valutom unutar članica Zajednice nezavisnih država (Ruska rublja). Armenija se također pridružila ovoj zoni. Međutim, uskoro je postalo jasno da će održavanje zajedničke valute u nestabilnim političkim i privrednim okolnostima post-sovjetskih država biti vrlo teško. Zona rublje je kolabirala u julu 1993. nakon čega je Rusija jednostrano pokrenula reformu valute. Kao rezultat toga, države koje su još uvijek sudjelovale u toj zoni (Kazahstan, Uzbekistan, Turkmenistan, Moldavija, Armenija i Gruzija) su bile 'istisnute' i prisiljene su uvesti zasebne valute. Armenija je bila jedna od posljednjih zemalja koja je to učinila i to 22. novembra 1993. godine.[1]
Armenski dram se također koristi u nepriznatoj Republici Nagorno-Karabah. Zasebna valuta, Nagorno-Karabaški dram, koja cirkuliše zajedno s armenskim dramom puštena je u opticaj tokom 2005. godine. Službeni Nagorno-Karabaški dram je zakonsko sredstvo plaćanja i u Armeniji i u Nagorno-Karabahu međutim najčešće se prodaje kao suvenir zbog niske nominalne vrijednosti izdanih apoena.[2]
Kovanice
[uredi | uredi izvor]Prva serija u 1994. sastojala se od aluminjskih kovanica u apoenima 10, 20 i 50 luma, kao i 1, 3, 5 i 10 drama. Druga serija se izdaje 2003. i 2004. dolaze 10, 20, 50, 100, 200 i 500 drama i zamjenjuju prvu seriju. Centralna banka izdaje takođe veliki broj komemoratovnih kovanica.
Prva serija 1994-te
[uredi | uredi izvor]Prva serija kovanica od aluminija u apoenima 10, 20 i 50 luma te 1, 3, 5, i 10 drama. Kovanice od 10 drama se još koriste, niži apoeni iako u opticaju, ne koriste se kao sredstvo plaćanja.[3][4]
Prva serija (1994) | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slika | Vrijednost | Osobine | Opis | Datum | ||||||||
Prečnik | Mass | Sastav | Rub | Lice | Naličje | prvo kovanje | važeće | ukidanja | nevažeće | |||
10 luma[5] | 16.0 mm | 0.59 g | Legura Al | Gladak | Vrijednost, godina kovanja | Grb Armenije | 1994. | 21. februar 1994 | U opticaju, ali se praktično ne koriste |
- | ||
20 luma[6] | 18.0 mm | 0.75 g | Gladak | |||||||||
50 luma[7] | 20.0 mm | 0.93 g | Gladak | |||||||||
1 dram[8] | 22.0 mm | 1.39 g | Grub | |||||||||
3 dram[9] | 24.0 mm | 1.63 g | Grub | |||||||||
5 drama[10] | 26.0 mm | 1.98 g | Gladak | |||||||||
10 drama[11] | 28.0 mm | 2.30 g | Gladak | U opticaju |
Druga serija (2003-2004)
[uredi | uredi izvor]U 2003. i 2004. uvode se nove kovanice u apoenima od 10, 20, 50, 100, 200 i 500 drama.
Druga serija (2003-2004) | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slika | Vrijednost | Osobine | Opis | Datum | ||||||||
Prečnik | Masa | Sastav | Rub | Lice | Naličje | prvo kovanje | važeće | ukidanja | nevažeće | |||
10 drama[12] | 20.0 mm | 1.3 g | Al | Grub | Vrijednost ornamenti, godina kovanja |
Grb Armenije | 2004 | 1. decembar 2004 | U opticaju | - | ||
20 drama[13] | 20.5 mm | 2.75 g | Čelik s presvlakom od bakra | Gladak | 2003 | 1. januar 2003 | ||||||
50 drama[14] | 21.5 mm | 3.5 g | Čelik s presvlakom od bronze | Grub | 32. mart 2003 | |||||||
100 drama[15] | 22.5 mm | 4.0 g | Čelik s presvlakom od nikla | Grub | ||||||||
200 drama[16] | 24.0 mm | 4.5 g | Legura aluminija, bakra i nikla |
Grub | ||||||||
500 drama[17] | 22.0 mm | 5.0 g | Sredina od legure bakra i nikla | Grub s prekidima |
Novčanice
[uredi | uredi izvor]Prva serija je uvedena u novembru 1993, koja je povučena 2005. Druga serija, uvedena 1998.,još je u opticaju.
Prva serija (1993-1995)
[uredi | uredi izvor]Zvanični je uvedena 22. novembra 1993 u apoenima od 10 ,25, 50, 100, 200 i 500 drama.[18] Apoeni od 1000 i 5000 drama uvedeni su kasnije.
Prva serija (1993-1995) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slika | Vrijednost | Veličina | Boja | Opis | Datum | ||||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | Štampanje | Važeće | Nevažeće | |||
10 dram | 125 x 62 mm | Smeđa/Purpurna | Željeznička stanica u Jerevanu, statua Davida iz Sasuna | Brdo Ararat | 1993 | 22. novembar 1993 | 1. april 2004[19] | ||
25 drama | Žuta/Smeđa/Plava | Urartijska tabla za pisanje klinastim pismom, freska lava iz tvrđave Erebun[20] | Ornamenti | ||||||
50 drama | Plava/Crvena | Nacionalna galerija i historijski muzej Armenije[21] | Zgrada parlamenta Armenije | 1. januar 2004 | |||||
100 drama | Plava/Purpurna/Crvena | Brdo Ararat and Zvartnotova katedrala[22] | Pozorište Armenije | ||||||
200 drama | 135 x 62 mm | Smeđa/Zelena/Žuta/Crvena | Crkva Sv. Hripsima u Echmiadzinu[23] | Ornamenti | 1. april, 2004 | ||||
500 dram | Zelena/Smeđa/Plava | Brdo Ararat i Tigran Veliki | 1. septembar 2005[24] | ||||||
1000 dram | 145 x 68 mm | Smeđa/Orange | Statua Mesrop Mashtots i Matenadaran | Obelisk iz 7. vijeka pronađen kod sela Aghudi[25] | 1994 | 25. oktobar 1994 | 1. mart 2004 | ||
5000 dram | 145 x 71 mm | Zelena/Žuta/Purpurna | Hram Garni | Bronzana glava boginje Anahit koja se nalazi u Britanskom muzeju | 1995 | 6. septembar 1995[26] | 1. juli 2005 | ||
Druga serija 1998-te
[uredi | uredi izvor]Novčanice apoena 500 drama se rijetko koriste u prometu. Češće su kovanice iste vrijednosti. Novčanica od 50000 drama uvedena je 4. juna 2001 na godišnjicu 1700 godina usvajanja kršćanstva u Armeniji.[27]
Second series (1998–present) | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slika | Vrijednost | Veličina | Boja | Opis | Datum | ||||
Lice | Naličje | Lice | Naličje | Štampanje | Važeće | Nevažeće | |||
50 drama | 122 x 65 mm | Pink/Plava/Siva | Aram Khachaturian i Pozorište Armenije | Baletska scena Gayane od Khachaturiana, Brdo Ararat | 1998 | ?? | 1. april 2004[21] | ||
100 drama | Plava/Siva | Astrofizičar Viktor Hambardzumyan[22] | Observatorija Byurakanu | ||||||
500 drama | 129 x 72 mm | Siva | Arhitekta Alexander Tamanyan | Zgrada vlade u Erevanu koju je Tamanyan dizajnirao | 1999 | 1. septembar 2000[28] | Current | ||
1000 drama | 136 x 72 mm | Zelena/Ljubičasta | Yeghishe Charents | Slika starog Erevana, dva skladišta, kočija s dva konja | 1999 2001 2011 |
1. mart 1999[29] | |||
5000 drama | 143 x 72 mm | Žuta/Zelena | Hovhannes Tumanyan | Priroda u provinciji Lori sa slike Martiros Saryana | 1999 2003 2009 2012 |
1. juli 2000[30] | |||
10000 drama | 150 x 72 mm | Purpurna | Pisac Avetik Isahakyan | Slika starog Gyumrija | 2003 2006 2008 2012 |
1. novembar 2003[31] | |||
20000 drama | 155 x 72 mm | Žuta/Crvena/Smeđa | Slikar Martiros Saryan | Epizoda iz Saryanovog pejzaža Armenija | 1999 2007 2009 2012 |
1. mart 1999[32] | |||
50000 drama | 160 x 79 mm | Smeđa/Crvena | Katedrala u Etchmiadzinu | Sveti Gregori Prosvjetitelj i kralj Tiridates Veliki podižu Armensku crkvu; na desnoj strani khachkar iz Kecharis manastira. | 2001 | 4. juni 2001[33] | |||
100000 dram | 160 x 72 mm | Plava/Smeđa | Kralj Abgar Peti iz Edesse | Učenik Thaddaeus predaje kralju Abgaru Petom platno sa slikom Isusa Krista.[34] | 2009 | 24. august 2009 | |||
Trenutni valutni kurs Armenski dram
[uredi | uredi izvor]Yahoo! Finance: | AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD |
Investing.com: | AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD |
XE.com: | AUD CAD CHF EUR GBP HKD JPY USD |
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Pomfret, Richard (2001). The IMF and the Ruble zone. Dostupno na web stranici: http://www.readcube.com/articles/10.1057/ces.2002.17(Pretplata potrebna)
- ^ "Карабах вводит собственную валюту: Нагорный Карабах за неделю Мониторинг и угро". memo.ru. Arhivirano s originala, 17. 6. 2013. Pristupljeno 8. 7. 2015. line feed character u
|title=
na mjestu 62 (pomoć) - ^ BBC (2013). Available at: http://www.bbc.co.uk/news/magazine-21572359
- ^ Armenian Central Bank. www.cba.am
- ^ "10 lumas" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "20 lumas" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "50 lumas" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "1" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "3 dram" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "5 dram" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "10 dram" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "10 dram" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "20 dram" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "50 dram" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "100 dram" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "200 dram" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "500 dram" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 25. 11. 2015.
- ^ "Central Bank Of The Republic Of Armenia". Cba.am. Pristupljeno 30. 5. 2013.
- ^ "Banknotes out of circulation - 10 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes out of circulation - 25 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ a b "Banknotes out of circulation - 50 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ a b "Banknotes out of circulation - 100 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes out of circulation - 200 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes out of circulation - 500 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes out of circulation - 1000 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes out of circulation - 5000 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "ARMENIA" (jezik: engleski). banknote.ws. Pristupljeno 3. 12. 2015.
- ^ "Banknotes in circulation - 500 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes in circulation - 1000 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes in circulation - 5000 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes in circulation - 10000 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes in circulation - 20000 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes in circulation - 50000 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Arhivirano s originala, 27. 3. 2014. Pristupljeno 2. 12. 2015.
- ^ "Banknotes in circulation - 100000 drams" (jezik: engleski). Centralna banka Armenije. Pristupljeno 2. 12. 2015.
Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]