Idi na sadržaj

Razlika između verzija stranice "Milimetar"

S Wikipedije, slobodne enciklopedije
Pregled historije
[nepregledana izmjena][pregledana izmjena]
← Starija izmjena
Uklonjeni sadržaj Dodani sadržaj
VizualnoWikitekst
Rescuing 1 sources and submitting 0 for archiving.) #IABot (v2.0.9.5
 
(Nije prikazana 39 međuverzija 22 korisnika)
Red 1: Red 1:
{{Infokutija jedinica
⚫
'''Milimetar''' ('''mm''') je jedinica za dužinu u metričkom sistemu jedinica. Jednaka je hiljaditom dijelu [[metar|metra]], koji je osnovna jedinica za dužinu u [[SI sistem]]u.
| naziv = Milimetar
| sistem_jedinica = [[SI sistem|SI]]
| jedinica_za = [[dužina|dužinu]]
| simbol = mm
| jedinica1 = SI
| u_jedinici1 = {{gaps|1/1 000¹ (0.001 m)}}
}}


⚫
'''Milimetar''' je jedinica za dužinu u [[Metrički sistem|metričkom sistemu]] jedinica. Jedan milimetar je hiljaditi dio [[metar|metra]], osnovne jedinice za dužinu u [[SI sistem|Međunarodnom sistemu mjernih jedinica (SI)]]. Skraćena oznaka za milimetar je '''mm'''.
⚫
Odgovarajuća [[površina|površinska]] mjera je milimetar kvadratni (mm<sup>2</sup>), a [[zapremina|zapreminska]] milimetar kubni (mm<sup>3</sup>)


Prefiks ''mili-'' označava red veličine od (10<sup>−3</sup>).<ref>{{cite web |url=http://physics.nist.gov/Pubs/SP811/sec04.html |title=NIST Guide to the SI |access-date=17. 5. 2016}} Vidjeti odjeljak 4.3 ''Decimal multiples and submultiples of SI units: SI prefixes'', tabela 5.</ref><ref>{{cite book |last= Isaacs|first= Alan (editor)|title= Oxford Dictionary of Physics|year= 1996|url=https://archive.org/details/dictionaryofphys00alan|url-access= registration|location= New York|publisher= Oxford University Press|page= |isbn= 0-19-280103-1|access-date= }}</ref> Prefiks je predložen 1793. godine <ref name="CTPM_1793">{{cite book|title=Instruction abrégée sur les mesures déduites de la grandeur de la Terre; uniformes pour toute la Rêpublique, et sur les Calculs relatifs à leur division décimale
⚫
[[Kategorija:Mjerne jedinice]]
|author=Commission temporaire de Poids & Mesures rêpublicaines, En exécution des Décrets de la Convention Nationale
|publisher=De l´imprimerie nationale exécutive du Louvre
|edition=Edition originale
|location=Paris, France
|language=French
|date=1793
|url=http://books.google.com/books?id=QwEOAAAAQAAJ
|access-date=9. 10. 2015}}</ref> a usvojen 1795. godine. Ovaj prefiks dolazi od riječi iz latinskog jezika ''mille'' koja znači "hiljada". Od 1960. godine, prefiks "mili-" je zvaničan dio sistema prefiksa u [[SI sistem|Međunarodnom sistemu mjernih jedinica (SI)]].


==Definicija==
[[ar:مليمتر]]
Na 17. zasjedanju Generalne konferencije za tegove i mjere održanom 1983. godine usvojena je rezolucija kojom je metar definiran kao "put koji [[svjetlost]] u [[vakuum]]u pređe za 1/299,792,458 dio [[sekunda|sekunde]]."<ref>{{cite web |url=http://www.bipm.org/en/publications/si-brochure/metre.html|title=Unit of length (metre) |access-date=19. 5. 2016|publisher=International Bureau of Weights and Measures}}</ref> Dakle, milimetar, kao 1/1000 dio metra, je put koji svjetlost u vakuumu pređe za 1/299,792,458,000 dio sekunde.
[[be:Міліметр]]

[[bg:Милиметър]]
==Primjeri i mjerenje==
[[de:Meter#Dezimale_Vielfache_und_Teile_des_Meters]]

[[el:Χιλιοστόμετρο]]
[[Datoteka:Lens Nikkor 50mm.jpg|mini|Objektiv fokalne dužine 50 mm]]
[[en:Millimetre]]

[[eo:Milimetro]]
⚫
Odgovarajuća [[površina|površinska]] mjera je milimetar kvadratni (mm<sup>2</sup>), a [[zapremina|zapreminska]] milimetar kubni (mm<sup>3</sup>).
[[es:Milímetro]]

[[et:Millimeeter]]
U jedan milimetar stane tačno 1.000 [[mikrometar]]a odnosno 1.000.000 [[nanometar]]a. U odnosu na "[[Palac (jedinica za dužinu)|palac]]" (jedinica van SI, dio je sistema jedinica koji se koristi u [[SAD]]), milimetar je tačno 25.4 puta kraći, odnosno, 1 in = 25,4&nbsp;mm = 2,54&nbsp;cm.
[[eu:Milimetro]]

[[fa:میلی‌متر]]
Fokalne [[Dužina|dužine]] objektiva se također izražavaju u milimetrima.
[[fur:Milimetri]]

[[hu:Milliméter]]
Najmanje dimenzije koje prosječno zdravo ljudsko [[oko]] može razlučiti su oko 0.02 to 0.04&nbsp;mm, što je približna debljina ljudske dlake.<ref>{{cite web |url=http://sciencefocus.com/qa/how-small-can-naked-eye-see |title=How Small Can the Naked Eye See? |publisher=Focus Magazine |access-date=3. 12. 2013}}</ref> Listovi [[papir]]a se najčešće izrađuju u debljinama između 0.07 0.18&nbsp;mm<ref>{{cite web |url=http://hypertextbook.com/facts/2001/JuliaSherlis.shtml |title=Thickness of a Piece of Paper |publisher=hypertextbook.com |access-date=3. 12. 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170608160141/http://hypertextbook.com/facts/2001/JuliaSherlis.shtml |archive-date=8. 6. 2017 |url-status=dead }}</ref>
[[ia:Millimetro]]

[[id:Milimeter]]
Postoje različiti alati i uređaji kojim se mogu izmjeriti vrijednosti dužine sa milimetarskom preciznošću. Najjednostavniji i relativno najmanje precizni su metar, lenjir, mjerna traka i sl.
[[is:Millimetri]]

[[it:Millimetro]]
[[Pomično mjerilo]] ili (''šubler'', [[germanizam]], od {{jez-de|Schublehre}}) može mjeriti dimenzije sa preciznošću od 0.05 milimetara.<ref>{{cite web | url = http://www.stefanelli.eng.br/en/en-vernier-caliper-pachymeter-calliper-simulator-millimeter-05-mm.html | title = Calliper simulator| last = Stefanelli| first = Eduardo| date = | website = Metrology| publisher = | access-date = 9. 5. 2016 | language = }}</ref> Mikrometar je vrlo precizan mehanički mjerni instrument kod kojeg je tačnost očitanja mjerne vrijednosti do hiljaditog dijela milimetra.<ref>{{cite web | url = http://www.stefanelli.eng.br/en/micrometer-caliper-outside-millimeter-thousandth.html | title = Micrometer simulator| last = Stefanelli| first = Eduardo| date = | website = Metrology | publisher = | access-date = 9. 5. 2016 | language = }}</ref> Različiti modeli instrumenata za mjerenje dužine mogu biti opremljeni i elektroničkim sklopovima za mjerenje i prikaz izmjerenih vrijednosti ([[Optika|optički]], [[laser]]ski, [[radar]]ski i sl.).
[[ja:ミリメートル]]

[[ko:밀리미터]]
[[Mikrotalasi]] [[Frekvencija|frekvencije]] 300&nbsp;GHz imaju [[talasna dužina|talasne dužine]] od 1&nbsp;mm.
[[la:Millimetrum]]

[[lv:Milimetrs]]
[[Datoteka:The Moon and the Arc of the Milky Way01.jpg|mini|center|666px|[[Antena|Antene]] [[radio]] [[teleskop]]a '''ALMA''' ([[Atacama]] Large Millimeter/submillimeter Array) pretražuju [[svemir]] detektujući [[svjetlost]] milimetarskih i submilimetarskih [[Talasna dužina|talasnih dužina]]<ref>{{cite web|title=The Moon and the Arc of the Milky Way|url=http://www.eso.org/public/images/potw1217a/|website=ESO, the European Southern Observatory|access-date=19. 5. 2016}}</ref>]]
[[mk:Милиметар]]

[[nl:Millimeter]]
==Također pogledajte==
[[nn:Millimeter]]

[[no:Millimeter]]
[[pl:Milimetr]]
*[[Metar]]
[[pt:Milímetro]]
*[[Mikron]]
*[[Nanometar]]
[[ru:Миллиметр]]
[[sk:Milimeter]]
*[[Ångström]]
[[sl:Milimeter]]
*[[Pikometar]]
*[[Mjere za dužinu]]
[[sr:Milimetar]]
*[[Metrički sistem]]
[[sw:Millimita]]
*[[Međunarodni sistem jedinica]]
[[ta:மில்லிமீட்டர்]]

[[th:มิลลิเมตร]]
==Reference==
[[tr:Milimetre]]
{{Reference}}
[[uk:Міліметр]]

[[vec:Miłimetro]]
==Vanjski linkovi==
[[vi:Milimét]]
{{Commonscat|Metre}}
[[zh:毫米]]

*[http://www.bipm.org/en/about-us/ BIPM]
*[http://www.met.gov.ba Institut za mjeriteljstvo Bosne i Hercegovine]
*[http://www.konverter-jedinica.com Konverter mjernih jedinica] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210621042922/https://www.konverter-jedinica.com/ |date=21. 6. 2021 }}
{{Mjere za dužinu}}

[[Kategorija:Metar]]
[[Kategorija:Redovi veličine (dužina)]]
⚫
[[Kategorija:1000 (broj)]]

Trenutna verzija na dan 9 juli 2023 u 23:59

Milimetar
Sistem jedinicaSI
Jedinica zadužinu
Simbolmm 
Pretvaranje jedinica
1 mm u ...... jednako je ...
   SI   1/1 000¹ (0.001 m)

Milimetar je jedinica za dužinu u metričkom sistemu jedinica. Jedan milimetar je hiljaditi dio metra, osnovne jedinice za dužinu u Međunarodnom sistemu mjernih jedinica (SI). Skraćena oznaka za milimetar je mm.

Prefiks mili- označava red veličine od (10−3).[1][2] Prefiks je predložen 1793. godine [3] a usvojen 1795. godine. Ovaj prefiks dolazi od riječi iz latinskog jezika mille koja znači "hiljada". Od 1960. godine, prefiks "mili-" je zvaničan dio sistema prefiksa u Međunarodnom sistemu mjernih jedinica (SI).

Definicija

[uredi | uredi izvor]

Na 17. zasjedanju Generalne konferencije za tegove i mjere održanom 1983. godine usvojena je rezolucija kojom je metar definiran kao "put koji svjetlost u vakuumu pređe za 1/299,792,458 dio sekunde."[4] Dakle, milimetar, kao 1/1000 dio metra, je put koji svjetlost u vakuumu pređe za 1/299,792,458,000 dio sekunde.

Primjeri i mjerenje

[uredi | uredi izvor]
Objektiv fokalne dužine 50 mm

Odgovarajuća površinska mjera je milimetar kvadratni (mm2), a zapreminska milimetar kubni (mm3).

U jedan milimetar stane tačno 1.000 mikrometara odnosno 1.000.000 nanometara. U odnosu na "palac" (jedinica van SI, dio je sistema jedinica koji se koristi u SAD), milimetar je tačno 25.4 puta kraći, odnosno, 1 in = 25,4 mm = 2,54 cm.

Fokalne dužine objektiva se također izražavaju u milimetrima.

Najmanje dimenzije koje prosječno zdravo ljudsko oko može razlučiti su oko 0.02 to 0.04 mm, što je približna debljina ljudske dlake.[5] Listovi papira se najčešće izrađuju u debljinama između 0.07 0.18 mm[6]

Postoje različiti alati i uređaji kojim se mogu izmjeriti vrijednosti dužine sa milimetarskom preciznošću. Najjednostavniji i relativno najmanje precizni su metar, lenjir, mjerna traka i sl.

Pomično mjerilo ili (šubler, germanizam, od njemački: Schublehre) može mjeriti dimenzije sa preciznošću od 0.05 milimetara.[7] Mikrometar je vrlo precizan mehanički mjerni instrument kod kojeg je tačnost očitanja mjerne vrijednosti do hiljaditog dijela milimetra.[8] Različiti modeli instrumenata za mjerenje dužine mogu biti opremljeni i elektroničkim sklopovima za mjerenje i prikaz izmjerenih vrijednosti (optički, laserski, radarski i sl.).

Mikrotalasi frekvencije 300 GHz imaju talasne dužine od 1 mm.

Antene radio teleskopa ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) pretražuju svemir detektujući svjetlost milimetarskih i submilimetarskih talasnih dužina[9]

Također pogledajte

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ "NIST Guide to the SI". Pristupljeno 17. 5. 2016. Vidjeti odjeljak 4.3 Decimal multiples and submultiples of SI units: SI prefixes, tabela 5.
  2. ^ Isaacs, Alan (editor) (1996). Oxford Dictionary of Physics. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-280103-1.CS1 održavanje: dodatni tekst: authors list (link)
  3. ^ Commission temporaire de Poids & Mesures rêpublicaines, En exécution des Décrets de la Convention Nationale (1793). Instruction abrégée sur les mesures déduites de la grandeur de la Terre; uniformes pour toute la Rêpublique, et sur les Calculs relatifs à leur division décimale (jezik: French) (Edition originale izd.). Paris, France: De l´imprimerie nationale exécutive du Louvre. Pristupljeno 9. 10. 2015.CS1 održavanje: nepoznati jezik (link)
  4. ^ "Unit of length (metre)". International Bureau of Weights and Measures. Pristupljeno 19. 5. 2016.
  5. ^ "How Small Can the Naked Eye See?". Focus Magazine. Pristupljeno 3. 12. 2013.
  6. ^ "Thickness of a Piece of Paper". hypertextbook.com. Arhivirano s originala, 8. 6. 2017. Pristupljeno 3. 12. 2013.
  7. ^ Stefanelli, Eduardo. "Calliper simulator". Metrology. Pristupljeno 9. 5. 2016.
  8. ^ Stefanelli, Eduardo. "Micrometer simulator". Metrology. Pristupljeno 9. 5. 2016.
  9. ^ "The Moon and the Arc of the Milky Way". ESO, the European Southern Observatory. Pristupljeno 19. 5. 2016.

Vanjski linkovi

[uredi | uredi izvor]
Commons logo
Commons logo
Commons ima datoteke na temu: Milimetar
Preuzeto iz "https://bs.wikipedia.org/w/index.php?title=Milimetar&oldid=3531226"