Izvorni kôd stranice Jedarni receptor

[[Image:PPARg RXRa 3E00.png|thumb|325px|[[Kristalografija|Kristalografska struktura]] heterodimera nuklearnog receptora [[Peroksis-proliferatorom aktivirani receptor gama|PPAR-γ]] (zeleno) i [[Retinoidni X receptor alfa|RXR-α]] (cijan) vezan za dvolančanu [[DNK]] (purpurnocrveno) i dvije molekule [[Koaktivator 2 jedarnog receptora|NCOA2]] koaktivatora (crveno). PPAR-γ- antagonist (GW9662) i antagonist RXR-α [[retinoinska kiselina|retinoinske kiseline]] su u prostorno-popunjavajućim modelima (ugljik = bijelo, kisik = crveno, dušik = plavo, hlor = zeleno).]]

U oblast [[molekularna biologija|molekulske biologije]], '''jedarni receptori''' su klasa [[protein]]a u ćelijama i koji su odgovorni za odgovor na [[Steroidni hormon|steroidne]] i [[Tireoidni hormoni|tiroidne]] [[hormon]]e, kao i niz drugih molekula. Nakon aktivacije, ovi receptori, zajedno sa drugim proteinima, učestvuju u regulaciji [[ekspresija gena|ekspresije]] specifičnih [[gen]]a, i na taj način kontroliraju [[embriologija|razviće]], [[Homeostaza|homeostazu]] i [[metabolizam]] organizma.

Jedarni receptori imaju sposobnost direktnog vezanja za [[DNK]] i regulacije ispoljavanja obližnjih gena, zbog čega se ovi receptori klasificiraju kao [[transkripcijski faktor]]i.<ref name="Evans_1988"/><ref name="Olefsky_2001"/> Do regulacije ispoljavanja gena pomoću jedarnih receptora općenito dolazi jedino kad je [[ligand]] — molekula koji utiče na ponašanje receptora — prisutan. Specifično, vezanje liganda za jedarni receptor dovodi od [[konformacijski izomerizam|konformacijske]] promjene receptora, što zatim dovodi do aktivacije receptora, a posljedica toga je [[Regulacija genske ekspresije|povišeno ili umanjeno]] ispoljavanje gena.

Jedinstveno svojstvo nuklearnih receptora, po kojem se razlikuju od drugih klasa [[receptor (biohemija)|receptora]] je njihova sposobnost da direktno interaguju sa i kontroliraju ekspresiju [[genom]]ske [[DNK]]. Konsekventno tome,  jedarni receptori imaju ključne uloge u razviću [[embrion]]a, kao i u [[homeostaza|homeostazi]] odraslih osoba. Kao što je prikazano ispod, nuklearni receptori mogu se klasificirati po mehanizmu djelovanja.

== Distribucija po tipovima ==
Nuklearni receptori su specifični za [[životinja|metazoe]] (višećelijske životinje) i ne nalaze se kod [[protista]], [[alga|algi]], [[gljiva]] ili biljki. Među rano odvojenim životinjskim vrstama sa sekvenciranom genomima, dva su nađena kod [[spužve]] ''[[Amphimedon queenslandica]]'', dva kod [[rebronoše]] ''[[Mnemiopsis leidyi]]'',<ref name="Reitzel_2011"/> četiri kod [[Placozoa|plakozoe]] ''[[Trichoplax adhaerens]]'' i 17 kod [[žarnjaci|žarnjaka]] ''[[Nematostella vectensis]]''.<ref name="Bridgham_2010"/> Postoji 270 nuklearnih receptora kod samih [[nematoda]] vrste ''[[Caenorhabditis elegans|C. elegans]]''.<ref name="Sluder_2001"/> Ljudi, miševi, i pacovi imaju po 48, 49 i 47 nuklearnih receptora svaki.<ref name="Zhang_2004"/>

== Ligandi ==
[[slika:NR ligands.png|thumb|475px|Strukture nekoliko primjera endogenih liganada jedarnih receptora i nazivi receptora za koje se vežu.]]

Ligandi koji se vežu za i aktiviraju nuklearne receptore obuhvataju [[Lipofilnost|lipofilne]] supstance kao što su [[endogen]]i [[hormon]]i, [[Vitamin A|vitamini A]] i [[vitamin D|D]] i [[ksenobiotik|ksenobiotski]] [[endokrini disruptor]]i. Pošto je ekspresija velikog broja gena regulirana nuklearnim receptorima, ligandi koji ih aktiviraju mogu imati dubuke uticaje na organizam. Mnogi od tih reguliranih gena su povezani sa raznim bolestima, što objašnjava zašto su molekulske mete za približno 13% lijekova odobrenih  u administraciji za hranu i lijekove (FDA) da su jedarni receptori.
 
Dio nuklearnih receptora se naziva [[Orfanski receptor|orfanskim receptorima]], zato što endogeni ligandi nisu poznati (ili bar ne postoji opći konsenzus). |Neki od tih receptora kao što je [[Farnezoidni X receptor|FXR]], [[Jetreni X receptor|LXR]] i [[PPAR]] vežu brojne metaboličke međuproizvode, kao što su [[masne kiseline]], [[žučna kiselina|žučne kiseline]] i/ili steroli sa relativno niskim afinitetom. Ovi receptori stoga mogu da funkcionišu kao metabolički senzori. Drugi jedarni receptori, kao što su [[konstitutivni androstanski receptor|CAR]] i [[Pregnanski X receptor|PXR]] izgleda da funkcioniraju kao ksenobiotski senzori koji povišavaju ispoljavanje [[Citohrom P450|citohroma P450]], enzima koji metaboliziraju te ksenobiotike.<ref name="Mohan_2003"/>

== Struktura ==

Većina jedarnih receptora ima [[molekulska masa|molekulske mase]] u opsegu između 50.000 i 100.000 [[dalton (jedinica)|daltona]].

Nuklearni receptori imaju modularnu strukturu i sadrže sljedeće [[Proteinski domen|domene]]:<ref name="Kumar_1999"/><ref name="Klinge_2000"/>

* '''(A-B)''' [[N-kraj|N-terminalni]] regulatorni domen: Sadrži aktivacjsku funkciju 1 ('''AF-1''') čije dejstvo je nezavisno od prisustva liganda.Aktivacija transkripcije posredstvom AF-1 je normalno veoma slaba i ne manifestira sinergistično dejstvo sa AF-2 u E-domenu, da bi proizvela robusnije pojačanje [[ekspresija gena|ekspresije gena]]. A-B domeni raznih nuklearnih receptora imaju veoma varijabilanu sekvencu.
* '''(C)''' [[DNK-vezujući domen]] ('''DBD''') je visoko konzervirani domen koji  sadrži [[Cinkov prst|cinkove prste]] za vezanje za specifične sekvence na DNK. One se nazivaju [[elemnt hormonskog odgovora|elementima hormonskog odgovora]] (HRE).
* '''(D)''' Hing regija je fleksibilni domen koji povezuje DBD sa LBD. Ovaj domen utiče na unutarćelijsku razmjenu i subćelijsku distribuciju.
* '''(E)''' Ligand vezujući domen ('''LBD''') je umjereno konzerviran u pogledu sekvence i visoko strukturno konzerviran. [[tercijarna struktura proteina|Tercijarna struktura]] LBD naziva se [[alfa-heliks]]nim sendvičskim [[Proteinsko savijanje|savijanjem]] u kojem se tri antiparalelna alfa-heliksa ("punjenje sendviča") nalaze između dva alfa-heliksa na jednoj strani i tri na drugoj ("hljeb"). Otvor u kome se veže ligand je unutar LBD i neposredno ispod tri centralna antiparalelna [[alfa-heliks]]a sendviča. Zajedno sa DBD, LBD doprinosi dimerizacijskom sučelju receptora. LBD također veže [[Koaktivacija (transkripcija)|koaktivatorske]] i [[Korepresor (genetika)|korepresorske]] proteine. LBD sadrži aktivacisku funkciju 2 ('''AF-2'''), čije dejstvo je zavisno od prisustva vezanog liganda.<ref name="Wärnmark_2003" />
* '''(F)''' [[C-kraj]]ev domen ima visoko varijabilnu sekvencu.

[[N-kraj]] (A/B), DNK-vezujući (C) i ligand vežući (E) domeni su samostalno dobro savijeni i strukturno stabilni, dok hing region (D) i opcijski [[C-kraj]]nji (F) domen mogu da budu konformacijski fleksibilni i neuređeni.<ref name="Weatherman_1999"/> Iz pregleda tri poznate multidomenske strukture proizilazi da su relativne orijentacije domena veoma različite. Dvije od njih vežu se za DR1,<ref name="Chandra_2008"/><ref name="Chandra_2013"/> a jedna za DR4.<ref name="pmid24561505">{{cite journal |vauthors=Lou X, Toresson G, Benod C, Suh JH, Philips KJ, Webb P, Gustafsson JA | title = Structure of the retinoid X receptor α-liver X receptor β (RXRα-LXRβ) heterodimer on DNA | journal = Nat. Struct. Mol. Biol. | volume = 21 | issue = 3 | pages = 277–281 | date = 2014 | pmid = 24561505 | doi = 10.1038/nsmb.2778 }}</ref>
{|
|- valign=top
|[[slika:Nuclear Receptor Structure.png|thumb|415px|'''Strukturna organizacija jedarnih receptora'''<br />'''Gore''' – šematski prikaz 1D [[peptidna sekvenca|aminokiselinske sekvence]] nuklearnog receptora.<br />'''Dolje''' – 3D strukture DBD (vezanog za DNK) i LBD (vezanog za hormon) regiona nuklearnog receptora. Prikazane su strukture [[estrogeni receptor|estrogenog receptora]]. Eksperimentalne strukture [[N-kraj]]evog domena (A/B), hing regiona (D), i [[C-kraj]]nog domena (F) nisu određene, i  prikazane su crvenim, ljubičastim, i narandžastim isprekidanim linijama.]]
{{infokutija protein
| Symbol = zf-C4
| Name = DNK vezujući domen (DBD)
| image =  PR_DBD_2C7A.png
| width =
| caption = [[KristaLOGRAFIJA|Kristalografksa struktura]] dimera DNK-vezujućeg domena ljudskog [[progesteronski receptor|progesteronskog]] receptora (ljubičasto i zeleno) u kompleksu sa dvolančanom DNK (purpurnocrveno). Atomi cinka su prikazani kao sive sfere.<ref name="Roemer_2006"/>}}

{{infokutija protein
| Pfam = PF00105
| InterPro = IPR001628
| SMART = SM00399
| PROSITE = PDOC00031
| SCOP = 1hra
| TCDB = 
| OPM family = 
| OPM protein = 
| CDD = cd06916
}}
{{infokutija protein
| Symbol = Hormone_recep
| Name = Ligand-vezujući domen (LBD)
| image = RORC_3L0L.png
| width = 
| caption = [[kristalografija|Kristalografksa struktura]] ligand-vezujućeg domena ljudskog [[RAR-srodni orfan receptor gama|RORγ]] (u bojama duge, [[N-kraj]] = plavo, [[C-kraj]] = crveno) u kompleksu sa 25-hidroksiholesterolom (prostorno-popunjavajući model (ugljenik = belo, kiseonik = crveno) i [[Nuklearno receptorski koaktivator 2|NCOA2]] koaktivatorom (purpurnocrveno).<ref name="Jin_2010"/>}}
{{infokutija protein
| Pfam = PF00104
| InterPro = IPR000536
| SMART = SM00430
| PROSITE = 
| SCOP = 1lbd
| TCDB =
| OPM family =
| OPM protein =
| CDD = cd06157
}}
|}
{{Clear}}

== Mehanizam djelovanja==
[[slika:Nuclear receptor action.png|thumb|475px|'''Mehanizam dejstva jedarnih receptora klase I'''. Nuklearni receptor klase I (NR) je u odsustvu [[ligand]]a lociran u [[citosol]]u. Vezivanje hormona za NR inicira disocijaciju proteina toplotnog udara ([[Protein toplotnog udara|HSP]]), dimerizaciju, i [[Proteinsko sortiranje|translokaciju]] u jedro, gde se NR vezuje za specifičnu sekvencu [[DNK]] poznatu kao [[element hormonskog odgovora|HRE]]). Kompleks nuklearnog receptora i DNK zatim aktiviraju druge [[protein]]e koji su odgovorni za [[transkripcija (genetika)|transkripciju]] nizvodnog DNK segmenta u [[informacijska RNK|iRNK]], koja se konačno [[translacija (genetika)|prevodi]] u protein, što dovodi do promkena u ćelijskoj funkciji.]]

[[slika:Type ii nuclear receptor action.png|thumb|475px|'''Mehanizam djelovanja jedarnih receptora klase II'''. Nuklearni receptor klase II (NR) je, nezavisno od statusa vezanja liganda, lociran u jedru i vezan za DNK. <br>Ovdje je prikazan tiroidni hormonski receptor ([[Receptor tiroidnog hormona|TR]]) koji je heterodimeriziran sa [[Retinoidni X receptor|RXR-om]]. U odsustvu liganda, TR se veže za [[korepresor (genetika)|korepresorski]] protein. Vezanje liganda za TR uzrokuje disocijaciju korepresora i regrutaciju koaktivatorskog proteina, što zatim dovodi do regrutovanja dodatnih proteina kao što su [[RNK-polimeraza|RNK-polimeraze]] koje su odgovorne za transkripciju u nizvodnom DNK segmentu u iRNK i konačno u protein.]]

Nuklearni receptori su multifunkcijski proteini koji [[prijenos signala|prenose signale]] svojih [[ligand|liganada]]. Jedarni receptori (NR) mogu se klasifikovati u dvije široke klase, prema njihovom mehanizmu dejstva i subćelijskoj distribuciji u odsustvu liganda.

Male lipofilne supstance kao što su prirodni hormoni prenose se difuzijom kroz memebrane i vež se za nuklearne receptore u [[citosol]]u (tip I NR) ili jedru (tip II NR) ćelije. Vezanje uzrokuje konformacijske promjene receptora koje, u zavisnosti od klase receptora, iniciraju specifičnu kaskadu daljih promjena kojima se usmjerava NR do [[DNK]] mjesta za regulaciju transkripcije. [To dovodi do povišenog ili umanjenog [[ekspresija gena|izražavanja gena]]. Oni općenito funkcioniraju kao homo/heterodimeri.<ref name=":0">{{cite journal | vauthors = Amoutzias GD, Pichler EE, Mian N, De Graaf D, Imsiridou A, Robinson-Rechavi M, Bornberg-Bauer E, Robertson DL, Oliver SG | title = A protein interaction atlas for the nuclear receptors: properties and quality of a hub-based dimerisation network | journal = BMC Systems Biology | volume = 1 | pages = 34 | date=jul 2007 | pmid = 17672894 | pmc = 1971058 | doi = 10.1186/1752-0509-1-34 }}</ref> Pored toga, poznate su i dvije dodatne klase: tip IIIkoja je varijanta tipa I i tip IV koja veže DNK kao monomer.<ref name="Mangelsdorf_1995"/>

Nuklearni receptori mogu se podijeliti na sliedeće četiri  klase:<ref name="Mangelsdorf_1995"/><ref name="Novac_2004"/>

=== Tip  I ===
Vezanje liganda za jedarne receptore tipa I u [[citosol]]u dovodi do [[Disocijacija (hemija)|disocijacije]] [[Protein toplotnog šoka|proteina toplotnog šoka]], homo[[Proteinski dimer|dimerizacije]], translokacije (npr. [[aktivni transport|aktivnog transporta]]) iz [[citoplazma|citoplazme]] u [[ćelijsko jedro]],i vezanja za specifične [[DNK]] sekvence koje su poznate kao [[element hormonskog odgovora]] (HRE). Nuklearni receptori tipa I vežu se za HRE, koji se sastoje od dva polumjesta razdvojena DNK segmentom varijabilne dužine. Sekvenca drugog polumjesta ima invertiranu sekvencu prvog polumjesta (invertirsano ponavljanje). Nuklearni receptori tipa I obuhvataju članove potporodice 3, kao što su [[androgeni receptor]], [[estrogeni receptor]]i, [[glukokortikoidni receptor]]  i [[progesteronski receptor]].<ref name="Linja_2004"/>

Poznato je da se neki od nuklearnih receptora potporodice 2 mogu direktno vezati za ponavljanje, umesto HRE [[invertirano ponavljanje|invertiranog ponavljanja]]. Dodatno, pojedini nuklearni receptori vežu se bilo kao monomeri ili [[dimer]]i,  pri čemu se samo jedan receptorski domen DNK-vezanja veže za polovinu HRE mjesta. Ti nuklearni receptori su uglavnom [[orfanski receptor]]i, pošto njihovi endogeni ligandi još uvijek nisu poznati.

[[Kompleks (hemija)|Kompleks]] jedarnog receptora i DNK zatim aktivira druge proteine koji [[Transkripcija (genetika)|transkribiraju]] nizvodni segment DNK u [[informacijska RNK|iRNK]] i konačno [[protein]], što dovodi do promjena u ćelijskoj funkciji.

=== Tip II ===
Receptori tipa II, za razliku od tipa I, zadržavaju se u jedru nezavisno od statusa vezanja liganda. Osim toga, oni se vežu kao heterodimeri (obično sa [[Retinoidni X receptor|RXR]]) za DNK. U odsustvu liganda, nuklearni receptori tipa II su uglavnom u kompleksu sa [[Korepresor (genetika)|korepresorskim]] proteinima. Vezanje liganda za nuklearne receptore uzrokuje disocijaciju korepresora i aktiviranje [[koaktivacija (transkripcija)|koaktivatorskih]] proteina. Dodatni proteini, među kojima su [[DNK-polimeraza|DNK-polimeraze]] zatim se vežu na NR/DNK kompleks koji transkribira DNK u informacijsku RNK.

Nuklearni receptori tipa II obuhvataju prvenstveno potporodicu 1, naprimjer [[receptor retinoinske kiseline]], [[retinoidni X receptor]] i [[receptor tiroidnog hormona]].<ref name="Klinge_1997"/>

=== Tip III ===
Nuklearni receptor tipa III (uglavnom NR-potporodica 2) slični su sa tipom I receptora po tome što se obje klase vežu za DNK kao homodimeri. Međutim, receptori tipa III, za razliku od tipa I, vežu se za HRE direktnog ponavljanja, umesto HRE [[invertovano ponavljanje|invertovanog ponavljanja]].

=== Tip  IV ===
Jedarni receptori tipa IV vežu se bilo kao monomeri ili dimeri, ali se samo jedan DNK-vezujući domen receptora veže za jednu polovinu HRE mjesta. Primjeri receptora tipa IV nalaze se u većini NR potporodica.

==  Koregulatorni proteini ==
{{glavni|Koregulatori  jedarnog receptora}}

Jedarni receptori vezani za elemente hormonskog odgovora regrutuju znatan broj drugih proteina ([[transkripcijski koregulator|transkripcijskih koregulatora]]) koji olakšavaju ili inhibiraju transkripciju asociranog ciljnog gena u [[iRNK]].<ref name="Glass_2000"/><ref name="Aranda_2001"/> Funkcije tih koregulatora su različite i obuhvataju [[hromatin]]sko remodeliranje (što čini ciljni gen više ili manje dostupnim za transkripciju) ili funkciju premoštavanja, čime se stabilizuje vezanje drugih koregulatornih proteina. Jedarni receptori mogu se specifično vezati za brojne koregulatorske proteine  i na tačan  mogu uticati na ćelijske mehanizme prijenosa signala direktno, kao i indirektno.<ref name="pmid19382224">{{cite journal |vauthors=Copland JA, Sheffield-Moore M, Koldzic-Zivanovic N, Gentry S, Lamprou G, Tzortzatou-Stathopoulou F, Zoumpourlis V, Urban RJ, Vlahopoulos SA | title = Sex steroid receptors in skeletal differentiation and epithelial neoplasia: is tissue-specific intervention possible? | journal = BioEssays | volume = 31 | issue = 6 | pages = 629–41 |date = 2009 | pmid = 19382224 | doi = 10.1002/bies.200800138 }}</ref>

=== Koaktivatori ===
Vezanje agonista za jedarne receptore inducira konformacije receptora koje preferiraju vezanje za [[koaktivator (genetika)|koaktivatorske]] proteine. Ti proteini često imaju intrinsično [[histonska acetiltransferaza|histonsko acetiltransferazno]] (HAT) dejstvo, kojom se slabi asocijacija [[histon]]a i [[DNK]], čim se pospešuje transkripcija gena.

=== Korepresori ===
Vezanje antagonista za jedarne receptore inducira konformacijske promjene receptore koje favoriziraju vezanje [[korepresor (genetika)|korepresorskih]] proteina. Ti proteini, zatim regrutuju [[histonska deacetilaza|histonske deacetilaze]] (HDAC), čime se pojačava asocijacija histona i DNK, a tako se represuje transkribirani gen.

== Agonizam – antagonizam ==
[[slika:NR mechanism.png|thumb|300px|'''Strukturna baza mehanizma djelovanja agonista i antagonista jedarnih receptora.'''<ref name="Brzozowski_1997"/><br> Prikazane strukture su domeni vezanja liganda (LBD) estrogenskog receptora (zeleno) u kompleksu sa  agonistom [[dietilstilbestrol]]om (gore, [[PDB|3ERD]]) ili antagonistom [[Afimoksifen|4-hidroksitamoksifenom]] (dolje, [[proteinska banka podataka|PDB2/3ERT]]). Ligandi su prikazani kao prostorno-popunjavajuće sfere (bifelo = ugljik, crveno = kisik).  <br>Kada je agonist vezan za nuklearni receptor, [[C-kraj]] [[alfa- heliks]]a LDB (H12; svijetlo plavo)  je u takvoj poziciji da se [[koaktivator (genetika)|koaktivatorski]] protein (crveno) može  vezati za površinu LBD. <br>Ovdje je prikazan samo mali dio koaktivatorskog proteina, takozvana NR kutija koja sadrži LXXLL motiv aminokiselinske sekvence.<ref name="Shiau_1998"/> <br>Antagonisti zauzimaju isti otvor vezanja liganda jedarnog receptora. Međutim, antagonisti imaju bočno lančani produžetak koji [[lopta|sterno]] dislocira H12 tako da oni zauzimaju dio prostora gdje bi koaktivator trebalo da se veže. Stoga je veznje koaktivatora za LBD blokirano.]]

U zavisnosti od receptora, hemijske strukture liganda i tkiva u kojem se proces odvija, ligandi jedarnih receptora mogu imati dramatično različite efekte, koji su u opsegu od agonizma do antagonizma i do inverznog agonizma.<ref name="Gronemeyer_2004"/>

=== Agonisti ===
Aktivnost endogenih liganda (kao što su hormoni [[estradiol]] i [[testosteron]]) kad su vezani za  korespondirajuće jedarne receptore normalno  povećava ekspresiju gena. Ova stimulacija ekspresije gena ligandom naziva se [[agonist]]ičkim odgovorom. Agonistička dejstva endogenih hormona mogu se oponašati pomoću pojedinih sintetskih liganada, naprimjer, agonist [[glukokortikoidni receptor|glukokortikoidnog receptora]] kiji je antiupaknii lijek  [[deksametazon]]. Agonisti djeluju induciranjem konformacije receptora koja pogoduje vezanju koaktivatora (pogledajte gornju polovinu slike na desnoj strani).

=== Antagonisti ===
Drugi sintetski ligandi jedarnih receptora nemaju očiglednog uticaja na transkripciju gena u odsustvu endogenog liganda. Međutim, blokiraju dejstvo agonista, putem konkurentskog vezanja za isto mjesto  u jedarnom receptoru.  Ovi ligandi nazivaju se antagonistima. Primjer lijeka koji je antagonist nuklearnog receptora je [[mifepriston]], koji se veže za [[glukokortikoidni receptor|glukokortikoidne]] i [[progesteronski receptor|progesteronske]] receptore i blokira dejstvo endogenih hormona [[kortizol]]a, odnosno [[progesteron]]a. Antagonisti djeluju putem indukcije konformacije receptora koja sprečava vezanje koaktivatora i pospješuje vezanje korepresora (pogledajte donju polovinu slike na desnoj strani).

=== Inverzni agonisti ===
Konačno, pojedini jedarni receptori podstiču nizak nivo transkripcije  gena, u odsustvu agonista (što se naziva baznom ili konstitutivnom aktivnošću). Sintetski ligandi koji reduciraju taj bazni nivo aktivnosti jedarnih receptora poznati su kao [[inverzni agonist]]i.<ref name="Busch_2004"/>

=== Selektivni receptorski modulatori ===
Brojni liekovi koji djeluju preko jedarnih receptora ispoljavaju agonistički odgovor u pojedinim tkivima i antagonistički  i drugim tkivima. Takvo ponašanje može biti veoma korisno, pošto može  omogućiti zadržavanje željenog korisnog terapetskog dejstva lijeka, uz minimalne neželjene nuspojave. Lijekovi sa ovakvim mješovitim agonističkim/antagonističkim profilom djelovanja nazivaju se selektivnim receptorskim modulatorima (SRM-ovima). Primjeri takvih lijekova obuhvataju selektivne modulatore [[androgen]]og receptora ([[selektivni modulatori androgenog receptora|SARM]]), selektivne modulatore estrogenog receptora ([[selektivni modulatori estrogenog receptora|SERM]]) i selektivne modulatore progesteronskog receptora ([[selektivni modulatori progesteronskog receptora|SPRM]]).  Mehanizam djelovanja SRM liganada može varirati, u zavisnosti od njihove hemijske strukture i receptora. Smatra se da mnogi SRM ligandi djeluju putem promoviranja konformacije receptora koja je blisko balansirana između agonizma i antagonizma. U tkivima gde je koncentracija [[koaktivator (genetika)|koaktivatorskih]] proteina viša od [[korepresor (genetika)|korepresorskih]], ravnoteža je pomjerena u pravcu agonista. Nasuprot tome, u tkivima gdje [[korepresor (genetika)|korepresori]] dominiraju, ligand se ponaša kao antagonist.<ref name="Smith_2004"/>

== Alternativni mehanizmi ==
[[slika:Nr alignment tree.jpg|thumb|600px|center|'''[[Filogenetika|Filogenetičko]] stablo ljudskih jedarnih receptora''']]
{{clear}}

=== Transrepresija ===
Najzastupljeniji mehanizam dejstva nuklearnog receptora je putem direktnog vezanja  za [[DNK]] element hormonskog odgovora. Ovaj mehanizam se naziva '''[[transaktivacija]]'''. Međutim, neki jedarni receptori nemaju jedino sposobnost direktnog vezanja za DNK, nego se takođet vežu za druge transkripcijsk faktore.  Ovo vezanje često dovodi do deaktivacije drugog transkripcionog faktora u procesu koji je poznat kao '''[[transrepresija]]'''.<ref name="Pascual_2006"/> Primjer nuklearnog receptora koji ima sposobnost transrepresije je [[glukokortikoidni receptor]] (GR). Štaviše, pojedini GR ligandi, poznati kao [[Selektivni agonist glukokortikoidnog receptora|SEGRA]]) imaju sposobnost aktivacije GR na takav način da se GR jače transrepresira nego što se transaktivira. Time se selektivno povisi separacija između željenog [[protivupalni lijek|protivupalnog]] dejstva i neželjenih metaboličkih nuspojava tih selektivnih [[glukokortikoid]]a.

=== Negenomski efekti ===
Za klasična direktna dejstva jedarnih receptora na regulaciju gena je normalno potrebno više sati, prije nego što funkcionalni efekati postanu uočljivi u ćelijama. Do zastoja dolazi zbog  velikog broja intermedijarnih koraka između aktivacije jedarnog receptora i promjena u nivoima izražavanja proteina. Međutim uočeno je da se mnogi efekti primjene jedarnih hormona, poput promjena aktivnosti ionskih kanala, javljaju nakon nekoliko minuta, što je nekonuistentno sa klasičnim mehanizmom dejstva jedarnih receptora. Iako molekulske mete tih ne[[genom]]skih efekata nuklearnih receptora nisu bile definitivno demonstrirane, pretpostavlja se da postoje varijante nuklearnih receptora koje su asocirane sa membranama, umjesto u [[citosol]]u ili jedru. Isto tako pretpostavlja se da ovi membranski receptori funkcioniraju putem alternativnog mehanizma [[transdukcija signala|transdukcije signala]] koji ne učestvuje u regulaciji gena.

Postoje i hipoteze o nekoliko receptora jedarnih hormana koji su vezani za membrane, a poznato je da su za mnoge brze efekte neophodni kanonski jedarni receptori.<ref name="Kousteni_2001"/><ref name="Storey_2006"/> Međutim, testiranje relativnog značaja [[genom]]skih i negenomskih mehanizama ''[[in vivo]]'' bilo je onemogućeno odsustvom specifičnih molekulskih mehanizama za negenomske efekte koji bi mogli da budu blokirani [[mutacija]]ma receptora bez remećenja njegovih direktnih dejstava na [[ekspresija gena|ekspresiju gena]].

Molekulski mehanizam negenomske signalizacije preko jedarnih tiroidnih hormonskih receptora [[tiroidni hormonski receptor beta|TRβ]] obuhvata fosfatidilinozitol 3-kinazu ([[PI3K]]).<ref name="Storey_2002"/> Ova signalizacija može se blokirati supstitucijom jednog [[tirozin]]a sa [[fenilalanin]]om u TRβ, bez remećenja direktne regulacije gena.<ref name="Martin_2014"/> Kada su miševi kreirani sa tom jednom konzervativnom aminokiselinskom supstitucijom u TRβ,<ref name="Martin_2014"/> uočeno je da su im [[sinapsa|sinapsna]] sazrijevanja i plastičnost u [[hipokampus]]u umanjeni skoro jednako efektivno kao i kompletnim blokiranjem sinteze tiroidnog hormona.<ref name="Gilbert_2004"/> Postoje indikacije da je ovaj mehanizam konzerviran kod svih [[sisari|sisara]], ali ne kod [[Tiroidni hormonski receptor alfa|TRα]] ili drugih jedarnih receptora. Stoga, fosfotirozin-zavisna asocijacija od TRβ sa PI3K pruža potencijalni mehanizam za integraciju regulacije razvića i metabolizma, putem tiroidnog hormona i receptorskih tirozinskih [[kinaza]]. Dodatno, tiroidna hormonska signalizacija putem PI3K može da promijeni ekspresiju gena.<ref name="Moeller_2011"/>

== Članovi porodice ==
Slijedi spisak 48 poznatih ljudskih jedarnih receptora kao i nekoliko odabranih [[ortolog]]a drugih vrsta<ref name="Zhang_2004"/><ref name="Kaur2015"/> kategorisanih po [[homologija (biologija)|homologiji sekvenci]].<ref name="NRNC_1999"/><ref name="Laudet_1997"/> Na listi se nalaze i odabrani članovi porodice kojima nedostaju ljudski ortolozi (istaknuti žutom bojom).

{{Clear}}
{| class="wikitable" border="3" style="text-align: center; "
|-
! colspan="2" rowspan="2"  | Potporodica
! colspan="2" rowspan="2"  | Grupa
! colspan="5" |  Član
|-
! NRNC Simbol<ref name="NRNC_1999"/>
! Skraćenica
! Ime
! Gen
! Ligand(i)
|- 
| rowspan="27" style="width: 25px; background: #CCEEEE"  | '''1'''
| rowspan="27" style="width: 300px; background: #CCEEEE" | Receptori slični tiroidnom hormonskom receptoru
| rowspan="2" style="width: 25px;  background: #CCEEEE"  | '''A'''
| rowspan="2" style="width: 300px;  background: #CCEEEE" | [[Tiroidni hormonski receptor]]
| style="width: 100px;" style="background: #CCEEEE;" |NR1A1
| style="width: 100px;" style="background: #CCEEEE;" | [[tiroidni hormonski receptor alfa|TRα]]
| style="width: 350px;" style="background: #CCEEEE;" | Tiroidni hormonski receptor-α 
| style="width: 50px;" style="background: #CCEEEE;" | {{Gen|THRA}}
| rowspan="2"  style="width: 250px; background: #CCEEEE"  | [[Tiroidni hormon]]
|- 
| style="background: #CCEEEE;" |NR1A-beta
| style="background: #CCEEEE;" | [[tiroidni hormonski receptor beta|TRβ]]
| style="background: #CCEEEE;" | Tiroidni hormonski receptor-β
| style="background: #CCEEEE;" | {{Gen|THRB}}
|-
| rowspan="3" | '''B'''
| rowspan="3" | [[Receptor retinoinske kiseline]]
|NR1B1
| [[Receptor retinoinske kiseline alfa|RARα]]
| Receptor-α retinoinske kiseline
| {{Gene|RARA}}
| rowspan="3" align="center"| [[Vitamin A]] i srodni spojevi
|-
| align="center" |NR1B2
| [[receptor retinoinske kiseline beta|RARβ]]
| Receptor-β retinoinske kiseline
| {{Gen|RARB}}
|-
| NR1B3
| [[receptor retinoinske kiseline gama|RARγ]]
| Receptor-γ retinoinske kiseline
| {{Gen|RARG}}
|- style="background: #CCEEEE;" | 
| rowspan="3" | '''C'''
| rowspan="3" | [[Peroksisom-proliferatorom aktivirani receptor]]
| align="center" |NR1C1
| [[Peroksizomnim proliferatorom aktivirani receptor alfa|PPARα]]
| Peroksizomnim proliferatorom aktivirani receptor-α
| {{Gen|PPARA}}
| rowspan="3" align="center" | [[Masne kiseline]], [[prostaglandin]]i
|- style="background: #CCEEEE;" 
| NR1C2
| [[Peroksisom-proliferatorom aktivirani receptor delta|PPAR-β/δ]]
| Peroksisomnim proliferatorom aktivirani receptor-β/δ
| {{Gen|PPARD}}
|- style="background: #CCEEEE;" 
| NR1C3
| [[Peroksisom-proliferatorom aktivirani receptor gama|PPARγ]]
| Peroksisom-proliferatorom aktivirani receptor-γ
| {{Gen|PPARG}}
|-
| rowspan="2" | '''D'''
| rowspan="2" |[[Rev-ErbA]]
| NR1D1
| [[Rev-ErbA alfa|Rev-ErbAα]]
|Rev-ErbAα
| {{Gen|NR1D1}}
| rowspan="2" | [[Hem]]
|-
|NR1D2
| [[Rev-ErbA beta|Rev-ErbAβ]]
|Rev-ErbAα
| {{Gen|NR1D2}}
|-style="background: #CCEEEE;"
|'''E'''
|E78C-liki<ref name="Kaur2015"/> <small>([[zglavkari]], [[metilj]], [[mehkušci]], [[valjkasti crvi]])</small><ref name="E78-nematoda">{{cite journal | vauthors = Crossgrove K, Laudet V, Maina CV | title = Dirofilaria immitis encodes Di-nhr-7, a putative orthologue of the Drosophila ecdysone-regulated E78 gene | journal = Molecular and Biochemical Parasitology | volume = 119 | issue = 2 | pages = 169–77 | date=februar 2002 | pmid = 11814569 | doi = 10.1016/s0166-6851(01)00412-1 }}</ref>
|style="background: #FFF8DC;" |NR1E1 
| Eip78C
| Ekdisonom.inducirani protein 78C
| [https://www.uniprot.org/uniprot/P45447  ''Eip78C'']
| 
|-
| rowspan="3" | '''F'''
| rowspan="3" | [[RAR-srodni orfan receptor]]
| align="center" |NR1F1
| [[RAR-srodni orfan receptor alfa|RORα]]
|RAR-srodni orfan receptor α
| {{Gen|RORA}}
| rowspan="3" | [[Holesterol]], [[tretinoin|ATRA]]
|- 
|NR1F2
| [[RAR-srodni orfan receptor beta|RORβ]]
| RAR-srodni orfan receptor β
| {{Gen|RORB}}
|- 
|NR1F3
| [[RAR-srodni orfan receptor gamaRORγ]]
|RAR-srodni orfan receptor γ
| {{Gen|RORC}}
|- style="background: #CCEEEE;"
|'''G'''
|CNR14-liki<ref name="Kaur2015"/> <small>([[nematode]])</small>
|style="background: #FFF8DC;" |NR1G1
|Sex-1
| Steroidni hormonski receptor - cnr14<ref name="wb-sex-1">{{cite web |title=sex-1 (gene) |url=https://www.wormbase.org/species/c_elegans/gene/WBGene00004786 |website=WormBase : Nematode Information Resource}}</ref>
| [https://www.uniprot.org/uniprot/P41830 ''sex-1'']
| 
|- 
| rowspan="5" | '''H'''
| rowspan="5" | Receptori slični [[Jetreni X receptor|jetrenom X receptoru]]
|style="background: #FFF8DC;" |NR1H1
| [[Ekdizonski receptor|EcR]]
| Ekdizonski receptor, EcR ([[zglavkari]])
| [https://www.uniprot.org/uniprot/P34021 ''EcR'']
| [[Ekdisteroidi]]
|-
|NR1H2
| [[Jetreni X receptor beta|LXRβ]]
| Jetreni X receptor β
| {{Gen|NR1H2}}
| rowspan="4" | Oksi[[sterol]]i
|-
|NR1H3
| [[Jetreni X receptor alfa|LXRα]]
| Jetreni X receptor-α
| {{Gen|NR1H3}}
|-
| NR1H4
| [[Farnezoidni X receptor|FXR]]
| Farnezoidni X receptor
| {{Gen|NR1H4}}
|-
|style="background: #FFF8DC;" |NR1H5<ref name="pmid12529392">{{cite journal | vauthors = Otte K, Kranz H, Kober I, Thompson P, Hoefer M, Haubold B, Remmel B, Voss H, Kaiser C, Albers M, Cheruvallath Z, Jackson D, Casari G, Koegl M, Pääbo S, Mous J, Kremoser C, Deuschle U | title = Identification of farnesoid X receptor beta as a novel mammalian nuclear receptor sensing lanosterol | journal = Molecular and Cellular Biology | volume = 23 | issue = 3 | pages = 864–72 | date=februar 2003 | pmid = 12529392 | pmc = 140718 | doi = 10.1128/mcb.23.3.864-872.2003 }}</ref>
| [[Farnezoidni X receptor beta|FXR-β]]
| Farnezoidni X receptor β<br><small>([[pseudogen]] kod ljudi)</small>
| {{Gen|NR1H5P}}
|-
| rowspan="3" style="background: #CCEEEE;"  | '''I'''
| rowspan="3" style="background: #CCEEEE;"  | Receptori slični receptoru vitamina D
| style="background: #CCEEEE;"  |NR1I1
| style="background: #CCEEEE;"  | [[Receptor vitamina D|VDR]] 
| style="background: #CCEEEE;"  | Vitamin D receptor
| style="background: #CCEEEE;"  | {{Gen|VDR}}
| style="background: #CCEEEE;"  | [[Vitamin D]]
|- style="background: #CCEEEE;" 
| NR1I2
| [[Pregnanski X receptor|PXR]]
| Pregnanski X receptor
| {{Gen|NR1I2}}
| [[ksenobiotik|Ksenobiotici]]
|- style="background: #CCEEEE;" 
| NR1I3
| [[Konstitutivni androstanski receptor|CAR]]
| Konstitutivni androstanski receptor
| {{Gen|NR1I3}}
| [[Androstan]]
|-
| rowspan="3" | '''J'''
| rowspan="3" | Holestrolni receptor Hr96-liki<ref name="Kaur2015"/> <small>(izgubljen kod ljudi)</small>
|style="background: #FFF8DC;" |NR1J1
|Hr96/[[Daf-12]]
| Jedarni hormonski receptor HR96
| [https://www.uniprot.org/uniprot/Q24143  ''Hr96'']
| [[holesterol]]<ref>{{cite web |title=FlyBase Gene Report: Dmel\Hr96 |url=http://flybase.org/reports/FBgn0015240.html |website=FlyBase |access-date=14. 8. 2019}}</ref>/[[Dafahronska kliselina]]
|-
|style="background: #FFF8DC;" |NR1J2
|
|
|
|
|-
|style="background: #FFF8DC;" |NR1J3
|
|
|
|
|-
| rowspan="1" | '''K'''
| rowspan="1" |Hr1-liki<ref name="Kaur2015"/> <small>(izgubljen kod ljudi)</small>
|style="background: #FFF8DC;" |NR1K1
|Hr1
|Jedarni hormonski receptor HR1
| 
|
|-style="background: #CCEECC"
| rowspan="13" | '''2'''
| rowspan="13" | Receptori slični retinoidnom X receptoru
| rowspan="2"  | '''A'''
| rowspan="2"| [[Hnf4|Hepatocitni nuklearni faktor-4]]
|NR2A1
| [[Hepatocitni nuklearni faktor 4 alfa|HNF4α]]
| Hepatocitni nuklearni faktor-4-α
| {{Gen|HNF4A}}
| rowspan="2"   |[[Masne kiseline]]
|-  style="background: #CCEECC;" 
| align="center" |NR2A2
| [[Hepatocitni nuklearni faktor 4 gama|HNF4γ]]
| Hepatocitni nuklearni faktor-4-γ
| {{Gen|HNF4G}}
|-
| rowspan="4" | '''B'''
| rowspan="4" | [[Retinoidni X receptor]] 
| NR2B1
| [[retinoidni X receptor alfa|RXRα]]
| Retinoidni X receptor-α
| {{Gen|RXRA}}
| rowspan="3" | [[Retinoid]]i
|- 
| align="center" |NR2B2
| [[retinoidni X receptor beta|RXRβ]]
| Retinoidni X receptor-β
| {{Gen|RXRB}}
|-
| align="center" |NR2B3
| [[retinoidni X receptor gama|RXRγ]]
| Retinoidni X receptor-γ
| {{Gen|RXRG}}
|-
|style="background: #FFF8DC;" |NR2B4
| [[Ekdizonski receptor|USP]]
| Ultraspirčni protein ([[zglavkari]])
| [https://www.uniprot.org/uniprot/P20153 -''usp''-]
| [[Fosfolipid]]i<ref name=Schewabe04/>
|- style="background: #CCEECC" 
| rowspan="2" | '''C'''
| rowspan="2" | [[Testikularni receptor]] 
| NR2C1
| [[Testikularni receptor 2|TR2]]
| Testikularni receptor 2
| {{Gen|NR2C1}}
| rowspan="2"| 
|-  style="background: #CCEECC;" 
| align="center" |NR2C2
| [[Testikularni receptor 4|TR4]]
| Testikularni receptor 4
| {{Gen|NR2C2}}
|-
| rowspan="2" | '''E'''
| rowspan="2" |TLX/PNR
|NR2E1
|[[TLX]]
| Homolog -''Drosophila berrepnost''- gena
| {{Gen|NR2E1}}
| rowspan="2" | 
|-
| NR2E3
| [[Jedarni receptor specifičan za fotoreceptorske ćelije|PNR]]
| Jedarni receptor specifičan za fotoreceptorske ćelije
| {{Gen|NR2E3}}
|-style="background: #CCEECC"
| rowspan="3"| '''F'''
| rowspan="3"|  [[Kokošiji ovalbumin uzvodno od promotor-transkripcijskog  faktora|COUP]]/EAR
|NR2F1-Retinoinska kiselina
|[[COUP-TFI]]
| Transkirptni faktor kokošijeg ovalbuminskog uzvodnog promotora I
| {{Gen|NR2F1}}
|
|- style="background: #CCEECC"
| NR2F2
| [[COUP-TFII]]
| Transkirpcijski faktor kokošijeg ovalbuminskog uzvodnog promotora II
| {{Gen|NR2F2}}
| [[Retinoinska kiselina]] (slab)<ref name="pmid18798693">{{cite journal | vauthors = Kruse SW, Suino-Powell K, Zhou XE, Kretschman JE, Reynolds R, Vonrhein C, Xu Y, Wang L, Tsai SY, Tsai MJ, Xu HE | display-authors = 6 | title = Identification of COUP-TFII orphan nuclear receptor as a retinoic acid-activated receptor | journal = PLoS Biology | volume = 6 | issue = 9 | pages = e227 | date=septembar 2008 | pmid = 18798693 | pmc = 2535662 | doi = 10.1371/journal.pbio.0060227 | doi-access = free }}</ref>
|- style="background: #CCEECC" 
|NR2F6
| [[V-erbA-srtodni gen|EAR-2]]
| [[V-erbA-srodni gen|V-erbA-srodni]]
| {{Gen|NR2F6}}
|
|-style="background: #CCEEEE;"
| rowspan="9" | '''3'''
| rowspan="9" | Receptori slični estrogenom receptoru
| rowspan="2" | '''A'''
| rowspan="2" |  [[Estrogeni receptor]]
|NR3A1
| [[estrogeni receptor alfa|ERα]]
| Estrogeni receptor-α
| {{Gen|ESR1}}
| rowspan="2" | [[Estrogen]]i
|- style="background: #CCEEEE;" 
| align="center" |NR3A2
| [[estrogeni receptor beta|ERβ]]
| Estrogeni receptor-β
| {{Gen|ESR2}}
|-
| rowspan="3" | '''B'''
| rowspan="3" | [[Receptor srodan estrogenom receptoru]]
|NR3B1
| [[estrogen-srodni receptor alfa|ERRα]]
| Receptor srodan estrogenom receptoru α
| {{Gen|ESRRA}}
| rowspan="3" |  
|-
| align="center" |NR3B2
| [[estrogen-srodni receptor beta|ERRβ]]
| Receptor srodan estrogenom receptoru β
| {{Gen|ESRRB}}
|-
| align="center" |NR3B3
| [[estrogen-srodnireceptor gama|ERRγ]]
| Receptor srodan estrogenom receptoru γ
| {{Gen|ESRRG}}
|-style="background: #CCEEEE;"
| rowspan="4" | '''C'''
| rowspan="4" | 3-Ketosteroidni receptori
|NR3C1
| [[Glukokortikoidni receptor|GR]]
| Glukokortikoidni receptor
| {{Gen|NR3C1}}
| [[Kortizol]]
|- style="background: #CCEEEE;"
| align="center" |NR3C2
| [[Mineralokortikoidni receptor|MR]]
| Mineralokortikoidni receptor
| {{Gen|NR3C2}}
| [[Aldosteron]]
|- style="background: #CCEEEE;"
| align="center" |NR3C3
| [[Progesteronski receptor|PR]]
| Progesteronski receptor
| {{Gen|PGR}}
| [[Progesteron]]
|- style="background: #CCEEEE;"
| align="center" |NR3C4
| [[Androgeni receptor|AR]]
| Androgeni receptor
| {{Gen|AR}}
| [[Testosteron]]
|-style="background: #CCEECC"
| rowspan="3"   | '''4'''
| rowspan="3" | Receptori slični nervnom faktoru rasta IB
| rowspan="3" | '''A'''
| rowspan="3" |NGFIB/NURR1/NOR1
| NR4A1
| [[Nervni faktor rasta IB|NGFIB]]
| Nervni faktor rasta IB
| {{Gen|NR4A1}}
| rowspan="3"  style="background: #CCEECC"  | 
|- style="background: #CCEECC;"
| align="center" |NR4A2
| [[Protein srodan jedarnom receptoru 1|NURR1]]
| Protein srodan jedarnom receptoru 1
| {{Gen|NR4A2}}
|- style="background: #CCEECC;"
| align="center" |NR4A3
| [[Neuronski derivat orfanskog receptora 1|NOR1]]
| Neuronski derivat orfanskog receptora 1
| {{Gen|NR4A3}}
|-style="background: #CCEEEE;"
| rowspan="3" | '''5'''
| rowspan="3" | Receptori slični steroidogenom faktoru
| rowspan="2" | '''A'''
| rowspan="2" | SF1/LRH1
| NR5A1
| [[Steroidogeni faktor 1|SF1]]
| Steroidogeni faktor 1
| {{Gen|NR5A1}}
| [[Fosfatidilinozitol]]i
|- style="background: #CCEEEE;"
| align="center" |NR5A2
| [[Homolog jetrenog receptora-1|LRH-1]]
| Homolog jetrenog receptora-1
| {{Gen|NR5A2}}
| [[Fosfatidilinozitol]]i
|-
|- 
| '''B'''
|Hr39-liki
|style="background: #FFF8DC;" |NR5B1<ref name="Kaur2015"/>
|HR39
| Jedarni hormonski receptor FTZ-F1 beta
| [https://www.uniprot.org/uniprot/Q05192 ''Hr39'']
|
|- style="background: #CCEECC;"
| rowspan="1"   | '''6'''
| rowspan="1" | Receptori slični jedarnom faktoru [[germ-ćelija]] 
| '''A'''
| GCNF
|NR6A1
| [[Jedarni faktor ćelija zametka|GCNF]]
| Jedarni faktor ćelija zametka
| {{Gen|NR6A1}}
| 
|-style="background: #CCEEEE;"
| rowspan="3"  | '''7'''
| rowspan="3" | NRi sa dva DNK vezujuća domena<ref name="Kaur2015">{{cite journal | vauthors = Kaur S, Jobling S, Jones CS, Noble LR, Routledge EJ, Lockyer AE | title = The nuclear receptors of Biomphalaria glabrata and Lottia gigantea: implications for developing new model organisms | journal = PLOS ONE | volume = 10 | issue = 4 | pages = e0121259 | date=7. 4. 2015 | pmid = 25849443 | pmc = 4388693 | doi = 10.1371/journal.pone.0121259 | doi-access = free | bibcode = 2015PLoSO..1021259K }}</ref><ref name="Wu_2007"/><br/><small>(pljosnati crvi, mekušci, zglavkari)</small>
| '''A''' || 2DBD-NRα
|style="background: #FFF8DC;"|NR7A1|| || || ||
|-
| '''B''' || 2DBD-NRβ
|style="background: #FFF8DC;"|NR7B1 || || || ||
|- style="background: #CCEEEE;"
| '''C''' || 2DBD-NRγ
|style="background: #FFF8DC;"|NR7C1|| || [[Zglavkar]]ski „α/β”  || ||
|-style="background: #CCEECC;"
| '''8'''
|NR8<ref name="pmid25956376">{{cite journal | vauthors = Huang W, Xu F, Li J, Li L, Que H, Zhang G | title = Evolution of a novel nuclear receptor subfamily with emphasis on the member from the Pacific oyster Crassostrea gigas | journal = Gene | volume = 567 | issue = 2 | pages = 164–72 | date=avgust 2015 | pmid = 25956376 | doi = 10.1016/j.gene.2015.04.082 }}</ref> <small>([[Eumetazoa]]; izbubljen kod ljudi)</small>
| '''A'''
| NR8A
|style="background: #FFF8DC;" |NR8A1
|CgNR8A1
| Jedarni receptor 8
| [https://www.ncbi.nlm.nih.gov/protein/818946855 -{AKG49571}-]
|
|- style="background: #CCEEEE;"
| rowspan="3"  | '''0'''
| rowspan="3" | Razni (nedostaje im  LBD ili DBD)
| '''A'''
|Knr/knrl/egon<ref name="Kaur2015"/><small>([[zglavkari]])</small>
|style="background: #FFF8DC;" |NR0A1
|KNI
| Protein zigotnog zazora
| [https://www.uniprot.org/uniprot/P10734 -''knl'']
|
|-
| rowspan="2"| '''B'''
| rowspan="2"  | DAX/SHP
| NR0B1
|[[DAX1]]
| Dozno-senzitivna reverzija  spola, kritični region adrenalne hipoplazije, na hromosomu X, gen 1
| {{Gen|NR0B1}}
| rowspan="2"  | 
|-
| align="center" |NR0B2
| [[mali heterodimerbi partner|SHP]]
| Mali heterodimerni partner
| {{Gen|NR0B2}}
|}

Od dvije 0-porodice, 0A ima porodici 1 sličan DBD, a 0B ima vrlo jedinstvena LBD. Drugi DBD porodice 7 vjerovatno je povezan sa DBD-om porodice 1. Tri jedarna receptora, koji su vjerovatno iz porodice, ''[[Biomphalaria glabrata]]'' ima DBD zajedno sa LBD-om, sličnim  onom iz porodice 0B.<ref name="Kaur2015"/> Pozicija nhr-1 ([[UniProt|Q21878]]) iz vrste ''[[C. elegans]]'' je sporna: iako ga većina izvora navodi kao NR1K1,<ref name="Kaur2015"/> manuelna anotacija u bazi podataka [[WormBase]] navodi da je član NR2A.<ref>{{cite web |title=nhr-1 (gene) |url=https://www.wormbase.org/species/c_elegans/gene/WBGene00003600 |website=WormBase : Nematode Information Resource}}</ref> Nekada je postojala grupa 2D u kojoj je jedini član bio HR78/NR1D1 ([[UniProt|Q24142]]) iz roda ''[[Drosophila]]'' i njegovi ortolozi, ali je kasnije spojena u grupu 2C zbog velike sličnosti, formirajući „grupu 2C/D”.<ref name="Kaur2015"/> Studije nokauta na [[miš]]evima i voćnim mušicama podržavaju tako sjedinjenu grupu.<ref name="pmid29171103">{{cite journal | vauthors = Marxreiter S, Thummel CS | title = Adult functions for the Drosophila DHR78 nuclear receptor | journal = Developmental Dynamics | volume = 247 | issue = 2 | pages = 315–322 | date=februar 2018 | pmid = 29171103 | pmc = 5771960 | doi = 10.1002/dvdy.24608 }}</ref>

== Evolucija ==

Već dugi niz godina, identitet predačkog nuklearnog receptora kao ligand-vezujućeg ili [[orfan-receptor]]a je aktuelna tema rasprave, koja je započela prije više decenija kada su prvi ligandi identificirani kao steroidni i tiroidni hormoni sisara.<ref>{{cite journal | vauthors = Evans RM | title = The steroid and thyroid hormone receptor superfamily | journal = Science | volume = 240 | issue = 4854 | pages = 889–95 | date=maj 1988 | pmid = 3283939 | pmc = | doi = 10.1126/science.3283939 | bibcode = 1988Sci...240..889E }}</ref> Ubrzo nakon toga, identifikacijom receptora za [[ekdizon]] u pripadnicima roda ''[[Drosophila]]'' , postulirana je ideja da su jedarni receptori hormonski receptori koji vežu ligande s nanomolarnim afinitetom. U to vrijeme, tri poznata liganda jedarnih receptora bili su [[steroidi]], retinoidi i [[Tireoidni hormoni|hormoni štitaste žlijezde]], a od ta tri, steroidi i retinoidi su proizvodi metabolizma [[terpenoid]]a. Zato je pretpostavljeno je da je predački receptor bio ligandiran terpenoidnom molekulom.<ref>{{cite journal | vauthors = Moore DD | title = Diversity and unity in the nuclear hormone receptors: a terpenoid receptor superfamily | journal = The New Biologist | volume = 2 | issue = 1 | pages = 100–5 | date=januar 1990 | pmid = 1964083 }}</ref>

Tek 1992., poređenje [[DNK]]-vezujućih domena svih poznatih jedarnih receptora dovelo je do stvaranja [[Filogenetsko stablo|filogenetskog stabla]] ovih receptora koje je ukazivalo na to da svi imaju zajedničkog pretka.<ref>{{cite journal | vauthors = Laudet V, Hänni C, Coll J, Catzeflis F, Stéhelin D | title = Evolution of the nuclear receptor gene superfamily | journal = The EMBO Journal | volume = 11 | issue = 3 | pages = 1003–13 | date=mart 1992 | pmid = 1312460 | pmc = 556541 | doi = 10.1002/j.1460-2075.1992.tb05139.x }}</ref> Kao rezultat toga, došlo je do pojačanog napora na otkrivanju stanja prvog nuklearnog receptora, a do 1997. sugerirana je alternativna hipoteza: predački jedarni receptor je bio [[orfan-receptor]] koji  je vremenom stekao sposobnost vezanja liganda.<ref name="Laudet_1997" /> Ova hipoteza je predložena na osnovu sledećih argumenata:
* Sekvence nuklearnih receptora koje su identifikovane kod najranijih [[metazoa]] ([[Cnidaria]] i ''[[Schistosoma]]'') i  sve su bile članovi -COUP-TF, RXR i FTZ-F1- grupa receptora. COUP-TF i FTZ-F1 su orfanski receptori, a za RXR je pronađeno da vežu ligand samo kod kičmenjaka.<ref>{{cite journal | vauthors = Escriva H, Safi R, Hänni C, Langlois MC, Saumitou-Laprade P, Stehelin D, Capron A, Pierce R, Laudet V | title = Ligand binding was acquired during evolution of nuclear receptors | journal = Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America | volume = 94 | issue = 13 | pages = 6803–8 | date=jun 1997 | pmid = 9192646 | doi = 10.1073/pnas.94.13.6803 | pmc=21239| bibcode = 1997PNAS...94.6803E }}</ref>
* Dok orfanski receptori imaju poznate zglavkarske homologe, nisu poznati ortolozi kičmenjačkih receptora sa ligandima, što sugerira da su orfanski receptori stariji od receptora sa ligandima.<ref name=":2">{{cite journal | vauthors = Escriva H, Delaunay F, Laudet V | title = Ligand binding and nuclear receptor evolution | journal = BioEssays | volume = 22 | issue = 8 | pages = 717–27 | date=avgust 2000 | pmid = 10918302 | doi = 10.1002/1521-1878(200008)22:8<717::AID-BIES5>3.0.CO;2-I }}</ref> 
* Orfanski receptori nalaze se među svih šest potporodica jedarnih receptora, dok se receptori koji zavise od liganda nalaze samo u tri.<ref name="Laudet_1997"/> Stoga se smatra da su receptori zavisni od liganda pretežno članovi nedavnih podgrupa, a izgleda logično da su oni nezavisno stekli sposobnost veznja liganda.
* Filogenetski položaj datog nuklearnog receptora unutar tri stabla je u korelaciji sa njegovim domenom vezanja DNK i sposobnostima dimerizacije, ali ne postoji utvrđena veza između jedarnog receptora koji zavisi od liganda i hemijske prirode njegovog liganada. Pored toga, evolucijski odnosi između receptora zavisnih od liganda nisu uspostavljeni, jer usko srodne receptorske potporodice vežu ligande koji potiču iz potpuno različitih biosintetskih puteva (npr. TR i RAR). S druge strane, potporodice koje nisu evolucijski povezane vežu slične ligande ([[Receptor retinoinske kiseline|RAR]] i [[Retinoidni X receptor|RXR]] vežu [[Tretinoin|sve {trans]] i [[Alitretinoin|9 cis retinoinske kiseline]].<ref name=":2" />
* Godine 1997., otkriveno je da jedarni receptori ne postoje u statički isključenim i uključenim konformacijama, već da ligand može izmijeniti ravnotežu između dva stanja. Pored toga, otkriveno je da se jedarni receptori mogu regulirati  nezavisno od liganda, bilo [[Fosforilacija|fosforilacijom]] ili drugim [[Posttranslaciona modifikacija|posttranslacionim modifikacijama]]. Stoga, to pruža objašnjenje za mehanizam kako su predački orfanski receptori regulirani po obrascu nezavisnom od liganda.<ref name=":2" />

Tokom slijedećih 10 godina sprovedeni su eksperimenti za ispitivanje ove hipoteze i uskoro su se pojavili kontraargumenti:
* Jedarni receptori su identificirani u novosekvenciranom genomu demospužve ''[[Amphimedon queenslandica]]'', člana [[Porifera]], najstarijeg  [[razred (biologija)|razrada]] [[metazoa]]. Genom ''[[Amphimedon queenslandica|A. queenslandica]]'' sadrži dva jedarna receptora poznata kao -{AqNR1 i AqNR2, a za oba je utvrđeno da vežu i da su regulirani ligandima.<ref>{{cite journal | vauthors = Bridgham JT, Eick GN, Larroux C, Deshpande K, Harms MJ, Gauthier ME, Ortlund EA, Degnan BM, Thornton JW | title = Protein evolution by molecular tinkering: diversification of the nuclear receptor superfamily from a ligand-dependent ancestor | journal = PLoS Biology | volume = 8 | issue = 10 | pages = e1000497 | date=oktobar 2010 | pmid = 20957188 | doi = 10.1371/journal.pbio.1000497 | pmc=2950128}}</ref> 
* Pronađeni su homolozi kičmenjačkih receptora zavisnih od liganda izvan kičmenjaka kod [[mehkušci|mehkušaca]]ma i [[pljosnate gliste|pljosnatih glista]] (Platyhelminthes). Nadalje, otkriveno je da jedarni receptori kod [[Cnidaria]] imaju strukturne ligande kao  kod sisara, koji mogu odražavati predačke veze.
* Pronađena su dva moguća orfanska receptora, HNF4 i USP, analizom strukturne i masene spektrometrije, koji vežu [[masne kiseline]] i [[fosfolipid]]e.<ref name=Schewabe04>{{cite journal | vauthors = Schwabe JW, Teichmann SA | title = Nuclear receptors: the evolution of diversity | journal = Science's STKE | volume = 2004 | issue = 217 | pages = pe4 | date=januar 2004 | pmid = 14747695 | doi = 10.1126/stke.2172004pe4 }}</ref> 
* Otkriveno je da su jedarni receptori i ligandi mnogo manje specifični nego što se ranije mislilo. [[Retinoid]]i mogu da se vežu za receptore sisara koji nisu RAR i RXR, kao što su [[Peroksisom-proliferatorom aktivirani receptor|PPAR]], [[RAR-srodni orfan receptor beta|RORb]] ili [[COUP-TFII]]. Pored toga, RXR je osjetljiv na širok spektar molekula, uključujući retinoide, masne kiseline i fosfolipide.<ref name=":3">{{cite journal | vauthors = Markov GV, Laudet V | title = Origin and evolution of the ligand-binding ability of nuclear receptors | journal = Molecular and Cellular Endocrinology | volume = 334 | issue = 1–2 | pages = 21–30 | date=mart 2011 | pmid = 21055443 | doi = 10.1016/j.mce.2010.10.017 | series = Evolution of Nuclear Hormone Receptors }}</ref> 
* Studija evolucije steroidnih receptora otkrila je da su predački steroidni receptori mogli vezati ligand  [[estradiol]]. Suprotno tome, [[estrogeni receptor]] koji se nalazi u [[mehkušci]]ma je konstitutivno aktivan i ne veže hormone srodne sa estrogenom. Stoga je ovo bio primjer kako predački receptor koji zavisi od liganda može izgubiti sposobnost vezanja liganda.<ref>{{cite journal | vauthors = Thornton JW, Need E, Crews D | title = Resurrecting the ancestral steroid receptor: ancient origin of estrogen signaling | journal = Science | volume = 301 | issue = 5640 | pages = 1714–7 | date=septembar 2003 | pmid = 14500980 | doi = 10.1126/science.1086185 | bibcode = 2003Sci...301.1714T }}</ref>

Kombinacija ovih nedavnih dokaza, kao i iscrpno proučavanje fizičke strukture domena vezanja jedarnih receptora, doveli su do nastanka nove hipoteze u pogledu predačkog stanja ovih receptora. Ova hipoteza sugerira da je predački receptor možda djelovao kao [[lipid]]ni senzor sa sposobnošću da veže, iako prilično slabo, nekoliko različitih [[hidrofob]]nih molekula, kao što su retinoidi, steroidi, molekule [[hem]]a  i [[masne kiseline]]. Sposobnošću da formira interakcije sa različitim spojevima, ovaj receptor, putem duplikacije, bi  izgubio svoju sposobnost aktiviranja ligandima ili bi se specijalizirao u visoko specifični receptor za određenu molekulu.

== Historija ==
U nastavku je kratak izbor ključnih događaja u istraživanju jedarnih receptora.<ref name="Tata_2005"/>

* [[1905]]. – [[Ernest Starling]] je skovao reč [[hormon]]
* [[1926]]. – [[Edward Calvin Kendall|Edvard Kalvin Kendal]] i [[Tadeusz Reichstein]] su izolirali i odredili strukture [[kortizon]]a i [[tiroksin]]a
* [[1929]]. – [[Adolf Butenant]] i [[Edvard Adelbert Doјzi]] su nezavisno izolirali i odredili strukturu [[estrogen]]a
* [[1958]]. – [[Elwood V. Jensen|Elvud Jensen]] je izolirao [[estrogenski receptor]]
* [[1980]]. – kloniniranje estrogenskog, glukokortikoidnog i tireoidnog hormonskog receptora uradili su [[Pierre Chambon]], [[Ronald M. Evans]], i [[Björn Vennström]]
* [[2004]]. – [[Pierre Chambon]], [[Ronald M. Evans]]  nagrađeni su[[Albert Laskerova nagrada za bazna medicinska istraživanja|Albert Laskerovom nagradom za bazna medicinska istraživanja]], nagradom koja ćesto prethodi [[Nobelova nagrada za fiziologiju ili medicinu|Nobelovoj nagradi za medicinu]]

== Također pogledajte==
*[[Receptor]]
* [[Obesogen]]
* [[Steroidni hormonski receptor]]

== Reference ==
{{Reflist | colwidth = 35em | refs =

<ref name = "Aranda_2001">{{cite journal | vauthors = Aranda A, Pascual A | title = Nuclear hormone receptors and gene expression | journal = Physiol. Rev. | volume = 81 | issue = 3 | pages = 1269–304 | year = 2001 | pmid = 11427696 | doi =  | url = http://physrev.physiology.org/cgi/content/abstract/81/3/1269 | format = abstract | access-date = 9. 2. 2021 | archive-date = 5. 5. 2009 | archive-url = https://web.archive.org/web/20090505173522/http://physrev.physiology.org/cgi/content/abstract/81/3/1269 | url-status = dead }}</ref>

<ref name = "Bridgham_2010">{{cite journal | vauthors = Bridgham JT, Eick GN, Larroux C, Deshpande K, Harms MJ, Gauthier ME, Ortlund EA, Degnan BM, Thornton JW | title = Protein evolution by molecular tinkering: diversification of the nuclear receptor superfamily from a ligand-dependent ancestor | journal = PLoS Biol. | volume = 8 | issue = 10 | pages = e1000497| year = 2010 | pmid = 20957188 | pmc = 2950128 | doi = 10.1371/journal.pbio.1000497 }}</ref>

<ref name = "Brzozowski_1997">{{cite journal | vauthors = Brzozowski AM, Pike AC, Dauter Z, Hubbard RE, Bonn T, Engström O, Öhman L, Greene GL, Gustafsson JÅ, Carlquist M | title = Molecular basis of agonism and antagonism in the oestrogen receptor | journal = Nature | volume = 389 | issue = 6652 | pages = 753–8 | year = 1997 | doi = 10.1038/39645 | pmid = 9338790 }}</ref>

<ref name = "Busch_2004">{{cite journal | vauthors = Busch BB, Stevens WC, Martin R, Ordentlich P, Zhou S, Sapp DW, Horlick RA, Mohan R | title = Identification of a selective inverse agonist for the orphan nuclear receptor estrogen-related receptor alpha | journal = [[J. Med. Chem.]] | volume = 47 | issue = 23 | pages = 5593–6 | year = 2004 | pmid = 15509154 | doi = 10.1021/jm049334f  }}</ref>

<ref name = "Chandra_2008">{{PDB|3E00}}; {{cite journal | vauthors = Chandra V, Huang P, Hamuro Y, Raghuram S, Wang Y, Burris TP, Rastinejad F | title = Structure of the intact PPAR-gamma-RXR-alpha nuclear receptor complex on DNA | journal = Nature | volume =456 | issue =7220 | pages = 350–356 | date = 2008 | pmid = 19043829| doi = 10.1038/nature07413 | pmc=2743566}}</ref>

<ref name="Chandra_2013">{{cite journal | vauthors = Chandra V, Huang P, Potluri N, Wu D, Kim Y, Rastinejad F | title = Multidomain integration in the structure of the HNF-4α nuclear receptor complex | journal = Nature | volume = 495 | issue = 7441 | pages = 394–398 | date = 2013 | pmid = 23485969 | doi = 10.1038/nature11966 }}</ref>

<ref name = "Evans_1988">{{cite journal | vauthors = Evans RM | title = The steroid and thyroid hormone receptor superfamily | journal = Science | volume = 240 | issue = 4854 | pages = 889–95 | year = 1988 | doi = 10.1126/science.3283939 | pmid = 3283939}}</ref>

<ref name = "Gilbert_2004">{{cite journal | vauthors = Gilbert ME | title = Alterations in synaptic transmission and plasticity in area CA1 of adult hippocampus following developmental hypothyroidism. | journal = Brain Res Dev Brain Res. | volume = 148 | issue = 1 | pages = 11–18 | year = 2004 | pmid = 14757514 | doi=10.1016/j.devbrainres.2003.09.018}}</ref>

<ref name = "Glass_2000">{{cite journal | vauthors = Glass CK, Rosenfeld MG | title = The coregulator exchange in transcriptional functions of nuclear receptors | journal = Genes Dev | volume = 14 | issue = 2 | pages = 121–41 | year = 2000 | url = http://genesdev.cshlp.org/content/14/2/121.long | pmid = 10652267 | doi=10.1101/gad.14.2.121}}</ref>

<ref name = "Gronemeyer_2004">{{cite journal | vauthors = Gronemeyer H, Gustafsson JA, Laudet V | title = Principles for modulation of the nuclear receptor superfamily | journal = Nature reviews. Drug discovery | volume = 3 | issue = 11 | pages = 950–64 | year = 2004 | pmid = 15520817 | doi = 10.1038/nrd1551 }}</ref>

<ref name = "Jin_2010">{{PDB|3L0L}}; {{cite journal | vauthors = Jin L, Martynowski D, Zheng S, Wada T, Xie W, Li Y | title = Structural basis for hydroxycholesterols as natural ligands of orphan nuclear receptor RORgamma | journal = Mol. Endocrinol. | volume = 24 | issue = 5 | pages = 923–9 | date = 2010 | pmid = 20203100 | pmc = 2870936 | doi = 10.1210/me.2009-0507 }}</ref>

<ref name = "Klinge_1997">{{cite journal | vauthors = Klinge CM, Bodenner DL, Desai D, Niles RM, Traish AM | title = Binding of type II nuclear receptors and estrogen receptor to full and half-site estrogen response elements in vitro | journal = Nucleic Acids Res. | volume = 25 | issue = 10 | pages = 1903–12 | date = 1997 | pmid = 9115356 | pmc = 146682 | doi = 10.1093/nar/25.10.1903 }}</ref>

<ref name = "Klinge_2000">{{cite journal | vauthors = Klinge CM | title = Estrogen receptor interaction with co-activators and co-repressors | journal = Steroids | volume = 65 | issue = 5 | pages = 227–51 | year = 2000 | doi = 10.1016/S0039-128X(99)00107-5 | pmid = 10751636}}</ref>

<ref name="Kousteni_2001">{{cite journal | vauthors = Kousteni S, Bellido T, Plotkin LI, O'Brien CA, Bodenner DL, Han L, Han K, DiGregorio GB, Katzenellenbogen JA, Katzenellenbogen BS, Roberson PK, Weinstein RS, Jilka RL, Manolagas SC | title = Nongenotropic, sex-nonspecific signaling through the estrogen or androgen receptors: dissociation from transcriptional activity | journal = Cell | volume = 104 | issue = 5 | pages = 719–30 | year = 2001 | pmid = 11257226 | doi = 10.1016/S0092-8674(01)00268-9 }}</ref>

<ref name = "Kumar_1999">{{cite journal | vauthors = Kumar R, Thompson EB | title = The structure of the nuclear hormone receptors | url = https://archive.org/details/sim_steroids_1999-05_64_5/page/310 | journal = Steroids | volume = 64 | issue = 5 | pages = 310–9 | year = 1999 | pmid = 10406480 | doi = 10.1016/S0039-128X(99)00014-8 }}</ref>

<ref name = "Laudet_1997">{{cite journal | vauthors = Laudet V | title = Evolution of the nuclear receptor superfamily: early diversification from an ancestral orphan receptor | journal = J. Mol. Endocrinol. | volume = 19 | issue = 3 | pages = 207–26 | year = 1997 | pmid = 9460643 | doi = 10.1677/jme.0.0190207 }}</ref>

<ref name = "Linja_2004">{{cite journal | vauthors = Linja MJ, Porkka KP, Kang Z, Savinainen KJ, Jänne OA, Tammela TL, Vessella RL, Palvimo JJ, Visakorpi T | title = Expression of androgen receptor coregulators in prostate cancer | journal = Clin. Cancer Res. | volume = 10 | issue = 3 | pages = 1032–40 | date = 2004 | pmid = 14871982 | doi = 10.1158/1078-0432.CCR-0990-3 }}</ref>

<ref name = "Mangelsdorf_1995">{{cite journal | vauthors = Mangelsdorf DJ, Thummel C, Beato M, Herrlich P, Schutz G, Umesono K, Blumberg B, Kastner P, Mark M, Chambon P, Evans RM | title = The nuclear receptor superfamily: the second decade | journal = Cell | volume = 83 | issue = 6 | pages = 835–9 | year = 1995 | doi = 10.1016/0092-8674(95)90199-X | pmid = 8521507}}</ref>

<ref name="Martin_2014">{{cite journal | vauthors = Martin NP, Marron Fernandez de Velasco E, Mizuno F, Scappini EL, Gloss B, Erxleben C, Williams JG, Stapleton HM, Gentile S, Armstrong DL | title = A rapid cytoplasmic mechanism for PI3 kinase regulation by the nuclear thyroid hormone receptor, TRβ, and genetic evidence for its role in the maturation of mouse hippocampal synapses in vivo | journal = Endocrinology | volume = 155 | issue = 9 | pages = 3713–24 | year = 2014 | pmid = 24932806 | doi = 10.1210/en.2013-2058 }}</ref>

<ref name="Moeller_2011">{{cite journal | vauthors = Moeller LC, Broecker-Preuss M | title = Transcriptional regulation by nonclassical action of thyroid hormone | journal = Thyroid Res | volume = 4 Suppl 1 | issue = | pages = S6 | year = 2011 | pmid = 21835053 | pmc = 3155112 | doi = 10.1186/1756-6614-4-S1-S6 }}</ref>

<ref name = "Mohan_2003">{{cite journal | vauthors = Mohan R, Heyman RA | title = Orphan nuclear receptor modulators | journal = Curr Top Med Chem | volume = 3 | issue = 14 | pages = 1637–47 | year = 2003 | doi = 10.2174/1568026033451709 | pmid = 14683519}}</ref>

<ref name = "Novac_2004">{{cite journal | vauthors = Novac N, Heinzel T | title = Nuclear receptors: overview and classification | journal = Curr Drug Targets Inflamm Allergy | volume = 3 | issue = 4 | pages = 335–46 | year = 2004 | doi = 10.2174/1568010042634541 | pmid = 15584884 | url = http://www.ingentaconnect.com/content/ben/cdtia/2004/00000003/00000004/art00002}}</ref>

<ref name = "NRNC_1999">{{cite journal | author = Nuclear Receptors Nomenclature Committee | title = A unified nomenclature system for the nuclear receptor superfamily | journal = Cell | volume = 97 | issue = 2 | pages = 161–3 | year = 1999 | doi = 10.1016/S0092-8674(00)80726-6 | pmid = 10219237}}</ref>

<ref name = "Olefsky_2001">{{cite journal | vauthors = Olefsky JM | title = Nuclear receptor minireview series | journal = J. Biol. Chem. | volume = 276 | issue = 40 | pages = 36863–4 | year = 2001 | pmid = 11459855 | doi = 10.1074/jbc.R100047200 }}</ref>

<ref name = "Pascual_2006">{{cite journal | vauthors = Pascual G, Glass CK | title = Nuclear receptors versus inflammation: mechanisms of transrepression | journal = Trends Endocrinol Metab | volume = 17 | issue = 8 | pages = 321–7 | year = 2006 | doi = 10.1016/j.tem.2006.08.005 | pmid = 16942889}}</ref>

<ref name = "Reitzel_2011">{{cite journal | vauthors = Reitzel AM, Pang K, Ryan JF, Mullikin JC, Martindale MQ, Baxevanis AD, Tarrant AM | title = Nuclear receptors from the ctenophore Mnemiopsis leidyi lack a zinc-finger DNA-binding domain: lineage-specific loss or ancestral condition in the emergence of the nuclear receptor superfamily? | journal = Evodevo | volume = 2 | issue = 1 | pages = 3 | year = 2011 | pmid = 21291545 | pmc = 3038971 | doi = 10.1186/2041-9139-2-3 }}</ref>

<ref name = "Roemer_2006">{{PDB|2C7A}}; {{cite journal | vauthors = Roemer SC, Donham DC, Sherman L, Pon VH, Edwards DP, Churchill ME | title = Structure of the progesterone receptor-deoxyribonucleic acid complex: novel interactions required for binding to half-site response elements | journal = Mol. Endocrinol. | volume = 20 | issue = 12 | pages = 3042–52 | date = 2006 | pmid = 16931575 | pmc = 2532839 | doi = 10.1210/me.2005-0511 }}</ref>

<ref name = "Shiau_1998">{{cite journal | vauthors = Shiau AK, Barstad D, Loria PM, Cheng L, Kushner PJ, Agard DA, Greene GL | title = The structural basis of estrogen receptor/coactivator recognition and the antagonism of this interaction by tamoxifen | journal = Cell | volume = 95 | issue = 7 | pages = 927–37 | year = 1998 | doi = 10.1016/S0092-8674(00)81717-1 | pmid = 9875847 }}</ref>

<ref name = "Sluder_2001">{{cite journal | vauthors = Sluder AE, Maina CV | title = Nuclear receptors in nematodes: themes and variations | journal = Trends in Genetics : TIG | volume = 17 | issue = 4 | pages = 206–13 | date = 2001 | pmid = 11275326 | doi = 10.1016/S0168-9525(01)02242-9 }}</ref>

<ref name = "Smith_2004">{{cite journal | vauthors = Smith CL, O'Malley BW | title = Coregulator function: a key to understanding tissue specificity of selective receptor modulators | journal = Endocr Rev | volume = 25 | issue = 1 | pages = 45–71 | year = 2004 | doi = 10.1210/er.2003-0023 | pmid = 14769827}}</ref>

<ref name="Storey_2002">{{cite journal | vauthors = Storey NM, O'Bryan JP, Armstrong DL | title = Rac and Rho Mediate Opposing Hormonal Regulation of the Ether-A-Go-Go-Related Potassium Channel | journal = Current Biology | volume = 12 | issue = 1 | pages = 27–33 | year = 2002 | pmid = 11790300 | doi = 10.1016/S0960-9822(01)00625-X }}</ref>

<ref name="Storey_2006">{{cite journal | vauthors = Storey NM, Gentile S, Ullah H, Russo A, Muessel M, Erxleben C, Armstrong DL | title = Rapid signaling at the plasma membrane by a nuclear receptor for thyroid hormone | journal = Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. | volume = 103 | issue = 13 | pages = 5197–201 | year = 2006 | pmid = 16549781 | pmc = 1458817 | doi = 10.1073/pnas.0600089103 }}</ref>

<ref name = "Tata_2005">{{cite journal | vauthors = Tata JR | title = One hundred years of hormones | journal = EMBO Rep. | volume = 6 | issue = 6 | pages = 490–6 | year = 2005 | pmid = 15940278 | doi = 10.1038/sj.embor.7400444 | pmc = 1369102 }}</ref>

<ref name = "Wärnmark_2003">{{cite journal | vauthors = Wärnmark A, Treuter E, Wright AP, Gustafsson JÅ | title = Activation functions 1 and 2 of nuclear receptors: molecular strategies for transcriptional activation | journal = Mol. Endocrinol. | volume = 17 | issue = 10 | pages = 1901–9 | year = 2003 | pmid = 12893880 | doi = 10.1210/me.2002-0384 }}</ref>

<ref name="Weatherman_1999">{{cite journal | vauthors = Weatherman RV, Fletterick RJ, Scanlan TS | title = Nuclear-receptor ligands and ligand-binding domains | url = https://archive.org/details/sim_annual-review-of-biochemistry_1999_68/page/559 | journal = Annu. Rev. Biochem. | volume = 68 | issue =  | pages = 559–81 | year = 1999 | pmid = 10872460 | doi = 10.1146/annurev.biochem.68.1.559 }}</ref>

<ref name = "Wu_2007">{{cite journal | vauthors = Wu W, Niles EG, Hirai H, LoVerde PT | title = Evolution of a novel subfamily of nuclear receptors with members that each contain two DNA binding domains | journal = BMC Evol Biol | volume = 7 | pages = 27 | year = 2007 | doi = 10.1186/1471-2148-7-27 | pmid = 17319953 | pmc = 1810520}}</ref>

<ref name = "Zhang_2004">{{cite journal | vauthors = Zhang Z, Burch PE, Cooney AJ, Lanz RB, Pereira FA, Wu J, Gibbs RA, Weinstock G, Wheeler DA | title = Genomic analysis of the nuclear receptor family: new insights into structure, regulation, and evolution from the rat genome | journal = Genome Res | volume = 14 | issue = 4 | pages = 580–90 | year = 2004 | doi = 10.1101/gr.2160004 | pmid = 15059999 | pmc = 383302}}</ref>

}}

== Vanjski linkovi ==
* {{MeshName|Nuclear+Receptors}}
* {{cite web | url = http://www.iuphar-db.org/index_nh.jsp | title = The IUPHAR Compendium of the Pharmacology and Classification of the Nuclear Receptor Superfamily 2006E | access-date = 21. 2. 2008 | author = Vincent Laudet | date = 2006 | format =  | work = Nuclear Receptor Compendium | publisher = The International Union of Basic and Clinical Pharmacology | pages =  | language =  | archive-url = https://web.archive.org/web/20150402123548/http://www.iuphar-db.org/index_nh.jsp | archive-date = 2. 4. 2015 | quote =  | url-status = dead }}
* {{cite web | url = http://www.nuclear-receptor.com | title = ''Nuclear Receptor'' online journal | access-date=21. 2. 2008 | date = | format = | work = Home page | publisher = published by BioMed Central (no longer accepting submissions since May 2007) | pages = | language = | archive-url = | archive-date = | quote = }}
* {{cite web| url =http://nrr.georgetown.edu/NRR/nrrhome.htm| title =Nuclear Receptor Resource| access-date=21. 2. 2008| date =| work =| publisher =Georgetown University| pages =| language =| archive-url =https://web.archive.org/web/20080511195543/http://nrr.georgetown.edu/NRR/nrrhome.htm| archive-date=11. 5. 2008| quote =|url-status=dead| df =}}
* {{cite web | url = http://www.nursa.org/ | title = Nuclear Receptor Signaling Atlas (Receptors, Coactivators, Corepressors and Ligands) | access-date=21. 2. 2008 | date = | format = | work = | publisher = The NURSA Consortium | pages = | language = | archive-url = | archive-date = | quote = an NIH-funded research consortium and database; includes open-access PubMed-indexed journal, ''Nuclear Receptor Signaling'' }}
* {{cite web | url = http://www.nrresource.org/ | title = Nuclear Receptor Resource | access-date=21. 9. 2009 | date = | format = | work = | publisher = Jack Vanden Heuvel | pages = | language = | archive-url = | archive-date = | quote =  }}

{{Transkripcijski faktori}}
{{Portal|Biologija}}
{{Authority control}}

[[Kategorija:Međućelijski receptori]]
[[Kategorija:Proteinske porodice]]
[[Kategorija:Transkripcijski faktori]]
[[Kategorija:Receptori]]