Republik Demokratel Kongo : diforc'h etre ar stummoù
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
D r2.6.4) (Robot ouzhpennet: ilo:Demokratiko a Republika iti Kongo |
Diverradenn ebet eus ar c'hemm |
||
| (36 stumm da c'hortoz gant 16 implijer kuzhet.) | |||
| Linenn 6: | Linenn 6: | ||
|skeudenn skoed-ardamez = Armoiries de la République démocratique du Congo - 2006.png |
|skeudenn skoed-ardamez = Armoiries de la République démocratique du Congo - 2006.png |
||
|doare arouez = skoed-ardamez |
|doare arouez = skoed-ardamez |
||
|skeudenn_kartenn = |
|skeudenn_kartenn = LocationCongoDemocraticRepublicofthe.svg |
||
|ger-stur broadel = ''Justice – Paix – Travail''{{nbsp|2}}<small>([[Galleg]])<br />"Justis – Peoc'h – Labour"</small> |
|ger-stur broadel = ''Justice – Paix – Travail''{{nbsp|2}}<small>([[Galleg]])<br />"Justis – Peoc'h – Labour"</small> |
||
|kan broadel = ''[[Debout Congolais]]'' |
|kan broadel = ''[[Debout Congolais]]'' |
||
| Linenn 13: | Linenn 13: | ||
|Led-d=4 |Led-m=24 |Led-NS=S |Hed-d=15 |Hed-m=24 |Hed-RK=E |
|Led-d=4 |Led-m=24 |Led-NS=S |Hed-d=15 |Hed-m=24 |Hed-RK=E |
||
|kêr vrasañ = [[Kinshasa]] |
|kêr vrasañ = [[Kinshasa]] |
||
|doare gouarnamant = [[Republik]] [[Sistem |
|doare gouarnamant = [[Republik]] [[Sistem dambrezidantel|dambrezidantel]] |
||
|titl penn ar vro1 = [[Prezidant Republik Demokratel Kongo|Prezidant]] |
|titl penn ar vro1 = [[Prezidant Republik Demokratel Kongo|Prezidant]] |
||
|anv penn ar vro1 = [[ |
|anv penn ar vro1 = [[Félix Tshisekedi]] |
||
|titl penn ar vro2 = [[Kentañ Ministr Republik Demokratel Kongo|Kentañ ministr]] |
|titl penn ar vro2 = [[Kentañ Ministr Republik Demokratel Kongo|Kentañ ministr]] |
||
|anv penn ar vro2 = [[ |
|anv penn ar vro2 = [[Jean-Michel Sama Lukonde]] |
||
|gorread = 2.344.858 |
|gorread = 2.344.858 |
||
|renk_gorread = 12{{vet}} |
|renk_gorread = 12{{vet}} |
||
| Linenn 52: | Linenn 52: | ||
|notennoù = <sup>1</sup> Ar galleg eo yezh ofisiel ar stad hag ar 4 yezh all zo anavezet da yezhoù broadel. |
|notennoù = <sup>1</sup> Ar galleg eo yezh ofisiel ar stad hag ar 4 yezh all zo anavezet da yezhoù broadel. |
||
}} |
}} |
||
: ''Gwelit ivez ar bajenn disheñvelout [[Kongo]]'' |
: [[File:Disambig bordered fade.svg|19px]] ''Gwelit ivez ar bajenn disheñvelout [[Kongo]]'' |
||
'''Republik Demokratel Kongo''' (anavezet ivez evel ''RD Kongo'' pe ''RDK'', ha gwechall evel ''Kongo-Kinshasa'' ha goude-se ''Zair'') zo ur vro vras e |
'''Republik Demokratel Kongo''' (anavezet ivez evel ''RD Kongo'' pe ''RDK'', ha gwechall evel ''Kongo-Kinshasa'' ha goude-se ''[[Zair]]'') zo ur vro vras [[Afrika ar C'hreiz|e kreiz Afrika]], an eil brasañ eus ar c'hevandir. Harzoù he deus gant [[Republik Kreizafrika]] en norzh ha gant [[Soudan ar Su]] er biz, gant [[Ouganda]], [[Rwanda]], [[Burundi]] ha [[Tanzania]] er reter, [[Zambia]] er su, [[Angola]] er mervent, ha [[Republik Kongo]] er c’hornôg. Un tammig digor he deus war ar [[Meurvor Atlantel]], etre [[Angola]] er su hag enklozadur [[Kabinda]] en norzh, hag eno en em daol ar stêr [[Kongo (stêr)|Kongo]] er mor. [[Kinshasa]] eo ar gêr-benn. |
||
Dont a ra an anv "Kongo" eus hini ar bobl [[Kongo (pobl)|Bakongo]] a vev e traoñ diazad ar stêr Kongo. |
Dont a ra an anv "Kongo" eus hini ar bobl [[Kongo (pobl)|Bakongo]] a vev e traoñ diazad ar stêr Kongo. |
||
| Linenn 60: | Linenn 60: | ||
Perc’hennet e voe ar vro gant ar roue [[Leopold II a Velgia|Leopold II]] eus Belgia, e dibenn an {{XIXvet kantved}} ha dont a reas da vezañ un [[Impalaeriezh trevadennel Belgia|drevadenn velgiat]] a veze graet ''Kongo velgiat'' anezhi. En amzer-hont e veze korvoet annezidi ar vro e mengleuzioù [[diamant]] hag e plantadegoù [[kaoutchoug]], ha graet e veze outo en un doare vil. Etre 5 milion ha 15 milion a dud a vije marvet evel-se. |
Perc’hennet e voe ar vro gant ar roue [[Leopold II a Velgia|Leopold II]] eus Belgia, e dibenn an {{XIXvet kantved}} ha dont a reas da vezañ un [[Impalaeriezh trevadennel Belgia|drevadenn velgiat]] a veze graet ''Kongo velgiat'' anezhi. En amzer-hont e veze korvoet annezidi ar vro e mengleuzioù [[diamant]] hag e plantadegoù [[kaoutchoug]], ha graet e veze outo en un doare vil. Etre 5 milion ha 15 milion a dud a vije marvet evel-se. |
||
Dont a reas ar vro da vezañ [[dizalc'hiezh|dizalc’h]] e [[1960]], dindan an anv Republik Kongo betek ar [[1añ Eost|1añ a viz Eost]] [[1964]], pa voe advadezet Republik Demokratel Kongo (evit lakaat kemm gant ar vro amezek anvet [[Republik Kongo]] ivez (a-raok ar cheñchamant-se e veze graet gant ''Kongo-[[Kinshasa]]'' ha ''Kongo-[[Brazzaville]]'' evit lakaat kemm etrezo). E [[1971]] e voe cheñchet anv ar vro adarre, gant ar prezidant [[Mobutu Sese Seko]], hag anvet e voe neuze ''Zair'', diwar ar ger [[Kongoeg|kongoek]] ''nzere'' pe ''nzadi'', anv ar stêr, distreset gant Portugaliz. Goude ar brezel a gasas Mobutu d’an traoñ e [[1997]], e voe divadezet ar vro ur wech ouzhpenn, hag abaoe e vez graet Republik Demokratel Kongo |
Dont a reas ar vro da vezañ [[dizalc'hiezh|dizalc’h]] e [[1960]], dindan an anv Republik Kongo betek ar [[1añ Eost|1añ a viz Eost]] [[1964]], pa voe advadezet Republik Demokratel Kongo (evit lakaat kemm gant ar vro amezek anvet [[Republik Kongo]] ivez (a-raok ar cheñchamant-se e veze graet gant ''Kongo-[[Kinshasa]]'' ha ''Kongo-[[Brazzaville]]'' evit lakaat kemm etrezo). E [[1971]] e voe cheñchet anv ar vro adarre, gant ar prezidant [[Mobutu Sese Seko]], hag anvet e voe neuze ''Zair'', diwar ar ger [[Kongoeg|kongoek]] ''nzere'' pe ''nzadi'', anv ar stêr, distreset gant Portugaliz. Goude ar [[brezel kentañ Kongo|brezel]] a gasas Mobutu d’an traoñ e [[1997]], e voe divadezet ar vro ur wech ouzhpenn, hag abaoe e vez graet Republik Demokratel Kongo anezhi. |
||
== Yezhoù == |
== Yezhoù == |
||
[[ |
[[Restr:Map - DR Congo, major languages.svg|thumbnail|200px|kleiz|Ar yezhoù bantouek pennañ e Kongo.]] |
||
War-dro 242 yezh a vez kaozeet e Republik Demokratel Kongo. En o zouez ez eus peder zo « yezhoù broadel » : ar [[kongoeg|c’hongoeg]], al [[lingala]], an [[tshiluba]] hag ar [[swahileg]]. |
War-dro 242 yezh a vez kaozeet e Republik Demokratel Kongo. En o zouez ez eus peder zo « yezhoù broadel » : ar [[kongoeg|c’hongoeg]], al [[lingala]], an [[tshiluba]] hag ar [[swahileg]]. |
||
| Linenn 69: | Linenn 69: | ||
Pa oa Kongo un drevadenn velgiat e veze kelennet ar peder yezh vroadel er skolioù. Abalamour d’an dra-se e oa unan eus ar broioù nemeto en Afrika, en amzer an trevadennerezh, ma ouie an dud lenn ha skrivañ o yezh. |
Pa oa Kongo un drevadenn velgiat e veze kelennet ar peder yezh vroadel er skolioù. Abalamour d’an dra-se e oa unan eus ar broioù nemeto en Afrika, en amzer an trevadennerezh, ma ouie an dud lenn ha skrivañ o yezh. |
||
== Proviñsoù == |
|||
[[Restr:DCongoNumbered.png|thumb|left|Proviñsoù RDK]] |
|||
Rannet eo RDK e dek proviñs hag ur gêr (Kinshasa) : |
|||
* 1 : [[Bandundu (proviñs)|Bandundu]] |
|||
* 2 : [[Bas-Congo]] |
|||
* 3 : [[Équateur (proviñs)|Équateur]] |
|||
* 4 : [[Kasaï-Occidental]] |
|||
* 5 : [[Kasaï-Oriental]] |
|||
* 6 : [[Katanga (proviñs)|Katanga]] |
|||
* 7 : [[Kinshasa]] |
|||
* 8 : [[Maniema]] |
|||
* 9 : [[Nord-Kivu]] |
|||
* 10 : [[Orientale (RDK)|Orientale]] |
|||
* 11 : [[Sud-Kivu]] |
|||
{{commons|Republik Demokratel Kongo}} |
{{commons|Republik Demokratel Kongo}} |
||
| Linenn 76: | Linenn 91: | ||
[[Rummad:Republik Demokratel Kongo]] |
[[Rummad:Republik Demokratel Kongo]] |
||
[[ace:Republik Demokratik Kongo]] |
|||
[[af:Demokratiese Republiek van die Kongo]] |
|||
[[als:Demokratische Republik Kongo]] |
|||
[[am:ኮንጎ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ]] |
|||
[[an:Republica Democratica d'o Congo]] |
|||
[[ang:Folcrīcelicu Cyneƿīse þæs Congƿes]] |
|||
[[ar:جمهورية الكونغو الديمقراطية]] |
|||
[[arc:ܩܘܛܢܝܘܬܐ ܕܩܘܢܓܘ ܕܝܡܘܩܪܛܝܬܐ]] |
|||
[[arz:جمهورية كونجو الديموقراطيه]] |
|||
[[ast:República Democrática d'El Congu]] |
|||
[[az:Konqo Demokratik Respublikası]] |
|||
[[bat-smg:Kuonga Demuokratėnė Respoblėka]] |
|||
[[bcl:Demokratikong Republika kan Kongo]] |
|||
[[be:Дэмакратычная Рэспубліка Конга]] |
|||
[[be-x-old:Дэмакратычная Рэспубліка Конга]] |
|||
[[bg:Демократична република Конго]] |
|||
[[bjn:Ripublik Demokratik Kongo]] |
|||
[[bm:Kongo ka Bɛjɛfanga Fasojamana]] |
|||
[[bn:গণতান্ত্রিক কঙ্গো প্রজাতন্ত্র]] |
|||
[[bo:ཀོང་གོ་མི་དམངས་དམངས་གཙོ།]] |
|||
[[bpy:গনতান্ত্রিক কঙ্গো প্রজাতন্ত্র]] |
|||
[[bs:Demokratska Republika Kongo]] |
|||
[[ca:República Democràtica del Congo]] |
|||
[[ceb:Republikang Demokratiko sa Congo]] |
|||
[[ckb:کۆماری دیموکراتیکی کۆنگۆ]] |
|||
[[crh:Kongo (Kinşasa)]] |
|||
[[cs:Demokratická republika Kongo]] |
|||
[[cy:Gweriniaeth Ddemocrataidd Congo]] |
|||
[[da:Demokratiske Republik Congo]] |
|||
[[de:Demokratische Republik Kongo]] |
|||
[[diq:Cumurêtê Kongoê Demokratiki]] |
|||
[[dv:ކޮންގޯ (ދިމިޤްރާޠީ ޖުމްހޫރިއްޔާ)]] |
|||
[[el:Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό]] |
|||
[[en:Democratic Republic of the Congo]] |
|||
[[eo:Demokratia Respubliko Kongo]] |
|||
[[es:República Democrática del Congo]] |
|||
[[et:Kongo Demokraatlik Vabariik]] |
|||
[[eu:Kongoko Errepublika Demokratikoa]] |
|||
[[ext:Repúbrica Democrática del Congu]] |
|||
[[fa:جمهوری دموکراتیک کنگو]] |
|||
[[fi:Kongon demokraattinen tasavalta]] |
|||
[[fiu-vro:Kongo Demokraatlik Vabariik]] |
|||
[[fo:Fólkaræðiliga Lýðveldið Kongo]] |
|||
[[fr:République démocratique du Congo]] |
|||
[[frp:Rèpublica dèmocratica du Congô]] |
|||
[[fy:Demokratyske Republyk Kongo]] |
|||
[[ga:Poblacht Dhaonlathach an Chongó]] |
|||
[[gag:Kongo Demokratik Respublikası]] |
|||
[[gan:剛果民主共和國]] |
|||
[[gd:Poblachd Dheamocrach na Congo]] |
|||
[[gl:República Democrática do Congo - République Démocratique du Congo]] |
|||
[[gv:Pobblaght Gheynlagh ny Congo]] |
|||
[[ha:Jamhuriyar dimokuradiyya Kwango]] |
|||
[[he:הרפובליקה הדמוקרטית של קונגו]] |
|||
[[hi:कांगो लोकतान्त्रिक गणराज्य]] |
|||
[[hif:Democratic Republic of the Congo]] |
|||
[[hr:Demokratska Republika Kongo]] |
|||
[[ht:Kongo (Kinchasa)]] |
|||
[[hu:Kongói Demokratikus Köztársaság]] |
|||
[[hy:Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետություն]] |
|||
[[ia:Republica Democratic del Congo]] |
|||
[[id:Republik Demokratik Kongo]] |
|||
[[ie:Democratic Republic de Congo]] |
|||
[[ilo:Demokratiko a Republika iti Kongo]] |
|||
[[io:Demokratial Republiko Kongo]] |
|||
[[is:Austur-Kongó]] |
|||
[[it:Repubblica Democratica del Congo]] |
|||
[[ja:コンゴ民主共和国]] |
|||
[[jbo:roltrusi'o zei.kongos]] |
|||
[[jv:Republik Dhémokratis Kongo]] |
|||
[[ka:კონგოს დემოკრატიული რესპუბლიკა]] |
|||
[[kg:Repubilika ya Kongo ya Dimokalasi]] |
|||
[[kk:Конго Демократиялық Республикасы]] |
|||
[[kn:ಕಾಂಗೋ ಪ್ರಜಾಸತ್ತಾತ್ಮಕ ಗಣರಾಜ್ಯ]] |
|||
[[ko:콩고 민주 공화국]] |
|||
[[ksh:Demokratische Republek Kongo]] |
|||
[[ku:Kongoya Demokratîk]] |
|||
[[kw:Repoblek Werinel Kongo]] |
|||
[[la:Respublica Democratica Congensis]] |
|||
[[lad:Repuvlika Demokratika del Kongo]] |
|||
[[lb:Demokratesch Republik Kongo]] |
|||
[[li:Kongo (Kinshasa)]] |
|||
[[lij:Repubbrica Democratica do Congo]] |
|||
[[lmo:Repüblica Demucratica del Congo]] |
|||
[[ln:Kongó-Kinsásá]] |
|||
[[lt:Kongo Demokratinė Respublika]] |
|||
[[ltg:Konga Demokratiskuo Republika]] |
|||
[[lv:Kongo Demokrātiskā Republika]] |
|||
[[mg:Repoblika Demokratikan'i Kongo]] |
|||
[[mk:Демократска Република Конго]] |
|||
[[ml:ഡെമോക്രാറ്റിക് റിപബ്ലിക്ക് ഓഫ് കോംഗോ]] |
|||
[[mn:Бүгд Найрамдах Ардчилсан Конго Улс]] |
|||
[[mr:काँगोचे लोकशाही प्रजासत्ताक]] |
|||
[[ms:Republik Demokratik Congo]] |
|||
[[na:Ripubrikit Engame Kongo]] |
|||
[[nah:Tlācatlahtohcāyōtl Tlācatēpacholiztli in Congo]] |
|||
[[nds:Demokraatsche Republiek Kongo]] |
|||
[[nl:Congo-Kinshasa]] |
|||
[[nn:Den demokratiske republikken Kongo]] |
|||
[[no:Den demokratiske republikken Kongo]] |
|||
[[nov:Demokrati Republike de Kongo]] |
|||
[[nso:Democratic Republic of the Congo]] |
|||
[[nv:Kéyah Káango Shádiʼááhjí Siʼánígíí]] |
|||
[[oc:Republica Democratica de Còngo]] |
|||
[[or:କଙ୍ଗୋ]] |
|||
[[os:Конгойы Демократон Республикæ]] |
|||
[[pam:Democratic Republic of the Congo]] |
|||
[[pap:Republika demokratika di Kongo]] |
|||
[[pih:Demokratik Repablik o' t' Kongo]] |
|||
[[pl:Demokratyczna Republika Konga]] |
|||
[[pms:Repùblica Democràtica dël Còngo]] |
|||
[[pnb:لوکراج کانگو]] |
|||
[[pt:República Democrática do Congo]] |
|||
[[qu:Kungu Runakamaq Republika]] |
|||
[[ro:Republica Democrată Congo]] |
|||
[[roa-tara:Repubbleche Democrateche d'u Congo]] |
|||
[[ru:Демократическая Республика Конго]] |
|||
[[rue:Демократічна Републіка Конґо]] |
|||
[[sah:Конго Демократ Республиката]] |
|||
[[sc:Repùbrica Democràtiga de su Congo]] |
|||
[[scn:Ripùbbrica Dimucràtica dû Congu]] |
|||
[[sco:Democratic Republic o the Congo]] |
|||
[[se:Kongo demokráhtalaš dásseváldi]] |
|||
[[sg:Kùodùorùosêse tî Ngunuhalëzo tî Kongö]] |
|||
[[sh:Demokratska Republika Kongo]] |
|||
[[simple:Democratic Republic of the Congo]] |
|||
[[sk:Kongo (býv. Zair)]] |
|||
[[sl:Demokratična republika Kongo]] |
|||
[[so:Jamhuuriyada Dimuqaraadiga Kongo]] |
|||
[[sq:Republika Demokratike e Kongos]] |
|||
[[sr:Демократска Република Конго]] |
|||
[[ss:IKhongo]] |
|||
[[stq:Demokratiske Republik Kongo]] |
|||
[[su:Républik Démokratik Kongo]] |
|||
[[sv:Demokratiska republiken Kongo]] |
|||
[[sw:Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo]] |
|||
[[szl:Dymokratyczno Republika Kůnga]] |
|||
[[ta:காங்கோ மக்களாட்சிக் குடியரசு]] |
|||
[[th:สาธารณรัฐประชาธิปไตยคองโก]] |
|||
[[tk:Kongo Demokratik Respublikasy]] |
|||
[[tl:Demokratikong Republika ng Konggo]] |
|||
[[tr:Demokratik Kongo Cumhuriyeti]] |
|||
[[ts:Democratic Republic of the Congo]] |
|||
[[ug:كونگو دېموكراتىك جۇمھۇرىيىتى]] |
|||
[[uk:Демократична Республіка Конго]] |
|||
[[ur:کانگو (زائر)]] |
|||
[[uz:Kongo Demokratik Respublikasi]] |
|||
[[vec:Republica Democratica del Congo]] |
|||
[[vi:Cộng hòa Dân chủ Congo]] |
|||
[[vo:Kongoän (Repüblikän Demokratik)]] |
|||
[[wa:Republike democratike do Congo]] |
|||
[[war:Republika Demokatika han Congo]] |
|||
[[wo:Kongóo-Kinshasa]] |
|||
[[wuu:刚果民主共和国]] |
|||
[[xal:Конһлмудин Улс Орн]] |
|||
[[yi:דעמאקראטישע רעפובליק פון קאנגא]] |
|||
[[yo:Orílẹ̀-èdè Olómìnira Tòṣèlúaráìlú ilẹ̀ Kóngò]] |
|||
[[za:Ganggoj Minzcuj Gunghozgoz]] |
|||
[[zh:刚果民主共和国]] |
|||
[[zh-classical:剛果民主共和國]] |
|||
[[zh-min-nan:Congo Bîn-chú Kiōng-hô-kok]] |
|||
[[zh-yue:剛果民主共和國]] |
|||
Stumm red eus an 30 Gwe 2024 da 05:41
| République Démocratique du Congo Repubilika ya Kongo ya Dimokalasi Republiki ya Kongó Demokratiki Repubilika ya Kongo Demokratika Jamhuri ya Kidemokrasia ya Kongo Ditunga dia Kongu wa Mungalaata Republik Demokratel Kongo | |||||
| |||||
| Ger-stur : Justice – Paix – Travail (Galleg) "Justis – Peoc'h – Labour" | |||||
| Kan broadel: Debout Congolais | |||||
 | |||||
| Kêr-benn (ha kêr vrasañ) |
Kinshasa | ||||
| Yezh(où) ofisiel | galleg, lingala, kongoeg, swahileg, tshiluba 1 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Gouarnamant | Republik dambrezidantel | ||||
| - Prezidant | Félix Tshisekedi | ||||
| - Kentañ ministr | Jean-Michel Sama Lukonde | ||||
| Gorread | |||||
| - Hollad | 2.344.858 km² (12vet) | ||||
| - Dour (%) | 3,3 | ||||
| Poblañs | |||||
| - istimadur 2007 | 63.655.000 () | ||||
| - niveradeg 1984 | 29.916.800 | ||||
| - Stankter | 25/km² (179vet) | ||||
| Moneiz | Lur kongoat (CDF)
| ||||
| Gwerzhid-eur | (UTC+1 da +2) | ||||
| - Hañv (Eur hañv) | n'eus ket (UTC+1 da +2) | ||||
| Kod kenrouedad | 243 | ||||
| Kod pellgomz | +.cd | ||||
| 1 Ar galleg eo yezh ofisiel ar stad hag ar 4 yezh all zo anavezet da yezhoù broadel. | |||||
Gwelit ivez ar bajenn disheñvelout Kongo
Republik Demokratel Kongo (anavezet ivez evel RD Kongo pe RDK, ha gwechall evel Kongo-Kinshasa ha goude-se Zair) zo ur vro vras e kreiz Afrika, an eil brasañ eus ar c'hevandir. Harzoù he deus gant Republik Kreizafrika en norzh ha gant Soudan ar Su er biz, gant Ouganda, Rwanda, Burundi ha Tanzania er reter, Zambia er su, Angola er mervent, ha Republik Kongo er c’hornôg. Un tammig digor he deus war ar Meurvor Atlantel, etre Angola er su hag enklozadur Kabinda en norzh, hag eno en em daol ar stêr Kongo er mor. Kinshasa eo ar gêr-benn.
Dont a ra an anv "Kongo" eus hini ar bobl Bakongo a vev e traoñ diazad ar stêr Kongo.
Istor
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Perc’hennet e voe ar vro gant ar roue Leopold II eus Belgia, e dibenn an XIXvet kantved ha dont a reas da vezañ un drevadenn velgiat a veze graet Kongo velgiat anezhi. En amzer-hont e veze korvoet annezidi ar vro e mengleuzioù diamant hag e plantadegoù kaoutchoug, ha graet e veze outo en un doare vil. Etre 5 milion ha 15 milion a dud a vije marvet evel-se.
Dont a reas ar vro da vezañ dizalc’h e 1960, dindan an anv Republik Kongo betek ar 1añ a viz Eost 1964, pa voe advadezet Republik Demokratel Kongo (evit lakaat kemm gant ar vro amezek anvet Republik Kongo ivez (a-raok ar cheñchamant-se e veze graet gant Kongo-Kinshasa ha Kongo-Brazzaville evit lakaat kemm etrezo). E 1971 e voe cheñchet anv ar vro adarre, gant ar prezidant Mobutu Sese Seko, hag anvet e voe neuze Zair, diwar ar ger kongoek nzere pe nzadi, anv ar stêr, distreset gant Portugaliz. Goude ar brezel a gasas Mobutu d’an traoñ e 1997, e voe divadezet ar vro ur wech ouzhpenn, hag abaoe e vez graet Republik Demokratel Kongo anezhi.
Yezhoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
War-dro 242 yezh a vez kaozeet e Republik Demokratel Kongo. En o zouez ez eus peder zo « yezhoù broadel » : ar c’hongoeg, al lingala, an tshiluba hag ar swahileg.
En amzer an trevadennerezh belgiat ha da vare diktatouriezh Mobutu e oa al lingala yezh an arme. Er bloavezhioù diwezhañ (abaoe an emsavadegoù a-enep Mobutu) e vez graet kalz gant ar swahileg en arme, dreist-holl e reter ar vro. Ar galleg eo ar yezh ofisiel nemeti, ur yezh ha n’eo hini pobl ebet er vro.
Pa oa Kongo un drevadenn velgiat e veze kelennet ar peder yezh vroadel er skolioù. Abalamour d’an dra-se e oa unan eus ar broioù nemeto en Afrika, en amzer an trevadennerezh, ma ouie an dud lenn ha skrivañ o yezh.
Proviñsoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Rannet eo RDK e dek proviñs hag ur gêr (Kinshasa) :
- 1 : Bandundu
- 2 : Bas-Congo
- 3 : Équateur
- 4 : Kasaï-Occidental
- 5 : Kasaï-Oriental
- 6 : Katanga
- 7 : Kinshasa
- 8 : Maniema
- 9 : Nord-Kivu
- 10 : Orientale
- 11 : Sud-Kivu
Stadoù Afrika
Aljeria • Angola • Aod an Olifant • Benin • Botswana • Burkina Faso • Burundi • Djibouti • Egipt • Eritrea • Eswatini • Etiopia • Gabon • Gambia • Ghana • Ginea • Ginea-Bissau • Ginea ar C'heheder • Kab Glas • Kameroun • Kenya • Komorez • Republik Kongo • Republik Demokratel Kongo • Republik Kreizafrikan • Lesotho • Liberia • Libia • Madagaskar • Malawi • Mali • Maouritania • Maroko • Mozambik • Maoris • Namibia • Niger • Nigeria • Ouganda • Rwanda • São Tomé ha Príncipe • Senegal • Sechelez • Sierra Leone • Somalia • Soudan • Soudan ar Su • Suafrika • Tanzania • Tchad • Togo • Tunizia • Zambia • Zimbabwe
Azawad • Sahara ar C'hornôg • Somaliland
Tiriadoù dalc'het
Ceuta • Inizi Kanariez • Madeira • Melilla • Mayotte • Reünion • Saint Helena • Inizi Tchagos
Azawad • Sahara ar C'hornôg • Somaliland
