Mont d’an endalc’had

Mabinogi : diforc'h etre ar stummoù

Eus Wikipedia
Endalc’h diverket Danvez ouzhpennet
Luckas-bot (kaozeal | degasadennoù)
D r2.7.1) (Robot ouzhpennet: fi:Mabinogion
D skeudenn eus Commons
 
(17 stumm da c'hortoz gant 9 implijer kuzhet.)
Linenn 1: Linenn 1:
[[Image:Harlech Statue The Two Kings.jpg|thumb|200px|left| ''"Y Ddau Frenin"'' (An Daou Roue) : Bendigeidfran o tougen korf e ni, [[Gwern]]. Delwenn e-kichen Castell [[Harlech]].]][[Skeudenn:Red.Book.of.Hergest.facsimile.png|250px|thumb|Unan eus pajennoù [[Levr Ruz Hergest]].]][[Skeudenn:Pwyll hela(Guest).jpg|thumb|260px|[[Pwyll, priñs Dyfed|Pwyll]] o chaseal.]]
[[Skeudenn:Red.Book.of.Hergest.facsimile.png|250px|thumb|Unan eus pajennoù [[Levr Ruz Hergest]].]]
[[Skeudenn:Pwyll.jpg|thumb|260px|[[Pwyll, priñs Dyfed|Pwyll]] o chaseal.]]
[[Skeudenn:Branwen drudwy.JPG|300px|thumb|[[Branwen, merch Llŷr|Brânwen]]'' hag an [[dred]] e lez Matholwch - skeudenn eus levr [[Charlotte Guest]], embannadur ar [[Mabinogion]] e (1877)]]
[[Skeudenn:Manawydan esgob(Guest).JPG|250px|thumb|Manawydan, an eskob hag al logodenn - skeudenn eus an engravadur e "Mabinogion" [[Charlotte Guest]] (1877)]]




Danevelloù [[kembraek]] eo ar '''Mabinogi''', pe ''Mabinogion'', brudet abaoe embannadur levr [[Charlotte Guest]], ''The Mabinogion'', kroget e 1837.
Danevelloù [[kembraek]] eo ar '''Mabinogi''', pe ''Mabinogion'', brudet abaoe embannadur levr [[Charlotte Guest]], ''The Mabinogion'', kroget e 1837.


Komz a reer ivez eus ''Pedair cainc y Mabinogi'', hervez o anv kembraek, pe eus ''Pevar skourr ar Mabinogi'', anv ul levr embannet e [[brezhoneg]] gant [[Preder]]. <br />
Komz a reer ivez eus ''Pedair cainc y Mabinogi'', hervez o anv kembraek, pe eus ''Pevar skourr ar Mabinogi'', anv ul levr embannet e [[brezhoneg]] gant [[Preder]]. <br />
Peder [[danevell]] int (hag a vez graet 'chwedl', pe 'cyfarwyddyd', anezho e kembraeg) hag a zo skrivet e [[krenngembraeg]], an anv a vez graet eus ar yezh etre an XIIvet kantved hag ar XVIvet, ha kavet int bet e dornskridoù kembraek kozh.<br />
Peder [[danevell]] int (hag a vez graet 'chwedl', pe 'cyfarwyddyd', anezho e kembraeg) hag a zo skrivet e [[krenngembraeg]], an anv a vez graet eus ar yezh etre an {{XIIvet kantved}} hag ar {{XVIvet kantved}}, ha kavet int bet e dornskridoù kembraek kozh.<br />
*''Gwelout [[Levr Gwenn Rhydderch]] ha [[Levr Ruz Hergest]].'' <br />
*''Gwelout [[Levr Gwenn Rhydderch]] ha [[Levr Ruz Hergest]].'' <br />


Kaoz zo enne eus kredennoù ha [[mojenn]]où kozh ar vro, en Henamzer ar Gelted, a-raok ar [[kristeniezh|gristeniezh]], da lavarout eo a-raok ar VIvet kantved '''da vihanañ'''. Da neuze e vefe anv, e skridoù eus an XIIvet kantved, eus mojennoù a oa bev-mat c'hoazh 600 vloaz a-raok, hag a zo bet savet meur a gantved c'hoazh a-raok moarvat. Daoust da se, mont betek lavarout int ken kozh ha skridoù [[Homeros]], n'eo diazezet nemet war ar faltazi. Met gwir eo n'haller ket bloaziañ ar re goshañ en un doare resis.
Kaoz zo enne eus kredennoù ha [[mojenn]]où kozh ar vro, en Henamzer ar Gelted, a-raok ar [[kristeniezh|gristeniezh]], da lavarout eo a-raok ar {{VIvet kantved}} '''da vihanañ'''. Da neuze e vefe anv, e skridoù eus an {{XIIvet kantved}}, eus mojennoù a oa bev-mat c'hoazh 600 vloaz a-raok, hag a zo bet savet meur a gantved c'hoazh a-raok moarvat. Daoust da se, mont betek lavarout int ken kozh ha skridoù [[Homeros]], n'eo diazezet nemet war ar faltazi. Met gwir eo n'haller ket bloaziañ ar re goshañ en un doare resis.


Roud eus ar mojennoù-se a gaver ivez er yezhoù keltiek all, en danevelloù [[iwerzhonek]] dreist-holl, en anvioù [[galianek]] ivez.
Roud eus ar mojennoù-se a gaver ivez er yezhoù keltiek all, en danevelloù [[iwerzhonek]] dreist-holl, en anvioù [[galianek]] ivez.
Linenn 18: Linenn 15:


==An anv==
==An anv==
Kentañ tro ma voe kavet ar ger a voe e 1795, e-barzh ''Cambrian Register'' William Owen Pughe: "The Mabinogion, or Juvenile Amusements, being Ancient Welsh Romances."<br />

Kentañ tro ma voe kavet ar ger a voe e 1795, e-barzh ''Cambrian Register'' William Owen Pughe : "The Mabinogion, or Juvenile Amusements, being Ancient Welsh Romances."<br />
Adkemeret e voe an anv gant [[Charlotte Guest]] en he levr ''The Mabinogion'', dastumad unnek kontadenn troet ganti diwar ar c'hrenngembraek.
Adkemeret e voe an anv gant [[Charlotte Guest]] en he levr ''The Mabinogion'', dastumad unnek kontadenn troet ganti diwar ar c'hrenngembraek.
Dont a ra an anv ''Mabinogion'', un anv [[lies]], eus Mabinogi, ur ger krenngembraek. Fallgomprenet e oa bet gant Charlotte Guest ar ger ''mabynogion'' (ha ne gaver nemet ur wech, e dibenn skrid danevell [[Pwyll]] hag e daou zornskrid). <br />
Dont a ra an anv ''Mabinogion'', un anv [[lies]], eus Mabinogi, ur ger krenngembraek. Fallgomprenet e oa bet gant Charlotte Guest ar ger ''mabynogion'' (ha ne gaver nemet ur wech, e dibenn skrid danevell [[Pwyll]] hag e daou zornskrid). <br />
Lavaret e vez bremañ ez eo dre fazi eo bet skrivet ar ger ''mabynnogyon'' en dornskrid e dibenn an danevell gentañ, pa soñjed e oa liester ''mabinogi'', ur ger reizh a gaver e dibenn an teir danevell all.
Lavaret e vez bremañ ez eo dre fazi eo bet skrivet ar ger ''mabynnogyon'' en dornskrid e dibenn an danevell gentañ, pa soñjed e oa liester ''mabinogi'', ur ger reizh a gaver e dibenn an teir danevell all.


Meur a zisplegadenn zo bet roet.
Meur a zisplegadenn zo bet roet.
Dont a rafe ar ger eus an doue [[Mabon]] (a oa [[Maponos]] en [[Galia]]), a zo meneg anezhañ e danevell ''[[Kulhwch hag Olwen]]''.
Dont a rafe ar ger eus an doue [[Mabon]] (a oa [[Maponos]] en [[Galia]]), a zo meneg anezhañ e danevell ''[[Kulhwch hag Olwen]]''.
[[Image:Harlech Statue The Two Kings.jpg|thumb|200px|left| ''"Y Ddau Frenin"'' (An Daou Roue): Bendigeidfran o tougen korf e ni, [[Gwern]]. Delwenn e-kichen Kastell [[Harlech]].]]

{{clr|left}}
<!--

The word ''mabinogi'' itself is something of a puzzle, although it is ultimately related to the Welsh ''mab'', which means "son, boy". Professor [[Eric P. Hamp]], however, suggests that ''mabinogi'' derives from the name of the Celtic deity [[Maponos]] ("the Divine Son"), and originally referred to materials pertaining to that god. Strictly speaking, "Mabinogi" applies only to the Four Branches (see below), which are speculated to have derived from older tradition. Each of these four tales ends with a colophon meaning "thus ends this branch of the Mabinogi" (in various spellings), hence the name.

-->


==Roll an danevelloù==
==Roll an danevelloù==
[[Skeudenn:Branwen drudwy.JPG|300px|thumb|[[Branwen, merch Llŷr|Brânwen]]'' hag an [[dred]] e lez Matholwch - skeudenn eus levr [[Charlotte Guest]], embannadur ar [[Mabinogion]] e (1877)]]
Tri seurt danevelloù a weler e levr [[Charlotte Guest]].
Tri seurt danevelloù a weler e levr [[Charlotte Guest]].
*ar [[peder]] a denn d'an [[Henamzer]] vrezhon, hag a vez anvet ''Pevar Skourr ar Mabinogi'';
*ar [[peder]] a denn d'an [[Henamzer]] vrezhon, hag a vez anvet ''Pevar Skourr ar Mabinogi'';
Linenn 39: Linenn 32:
*''[[An Tri Romant]]'', awenet marteze gant oberennoù [[Chrétien de Troyes]].
*''[[An Tri Romant]]'', awenet marteze gant oberennoù [[Chrétien de Troyes]].


===Ar Pevar skour===
===Ar Pevar skourr===
Sede anv ar peder danevell, ''Pevar Skourr ar Mabinogi'':
Sede anv ar peder danevell, ''Pevar Skourr ar Mabinogi'':
* ''Pwyll Pendefig Dyfed'', pe ''[[Pwyll, priñs Dyfed]]''
* ''Pwyll Pendefig Dyfed'', pe ''[[Pwyll, priñs Dyfed]]''
Linenn 46: Linenn 39:
* ''Math fab Mathonwy'', pe ''[[Math, mab Mathonwy]]''.
* ''Math fab Mathonwy'', pe ''[[Math, mab Mathonwy]]''.


=== Danevelloù arzhurian ===
=== Danevelloù arzhurian ===
Pemp [[kontadenn]] all zo bet lakaet e levr [[Charlotte Guest]] :
Pemp [[kontadenn]] all zo bet lakaet e levr [[Charlotte Guest]]:
* ''Breuddwyd Macsen Wledig'' (''[[Hunvre Macsen]]''), diwar-bouez an impalaer roman [[Magnus Maximus]]
* ''Breuddwyd Macsen Wledig'' (''[[Hunvre Macsen]]''), diwar-bouez an impalaer roman [[Magnus Maximus]]
* ''Lludd a Llefelys'' (''Lludd ha Llevelys'')
* ''Lludd a Llefelys'' (''Lludd ha Llevelys'')
* ''Culhwch ac Olwen'' (''[[Kulhwch hag Olwen]]'')
* ''Culhwch ac Olwen'' (''[[Kulhwch hag Olwen]]'')
* ''Breuddwyd Rhonabwy'' ('' Hunvre Rhonabwy'')
* ''Breuddwyd Rhonabwy'' ('' [[Hunvre Rhonabwy]]'')
* ''[[Hanes Taliesin]]'' ('' Kontadenn Taliesin''), ur pezh nevesoc'h, ha ne gaver e hini ebet eus al Levrioù Gwenn pe Ruz, ha ne vez ket embannet ken en troidigezhioù a vremañ. Se zo kaoz ne gaver nemet 11 danevell en embannadur brezhonek 1991.
* ''[[Hanes Taliesin]]'' ('' Kontadenn Taliesin''), ur pezh nevesoc'h, ha ne gaver e hini ebet eus al Levrioù Gwenn pe Ruz, ha ne vez ket embannet ken en troidigezhioù a vremañ. Se zo kaoz ne gaver nemet 11 danevell en embannadur brezhonek 1991.


Linenn 57: Linenn 50:


=== An Tri Romant ===
=== An Tri Romant ===
Teir danevell all zo anvet ivez '''[[Y Tair Rhamant]]''' hag a denn da oberennoù [[Chrétien de Troyes]].
Teir danevell all zo anvet ivez '''[[Y Tair Rhamant]]''' hag a denn da oberennoù [[Chrétien de Troyes]].
* ''[[Peredur ab Evrawc]] (''Peredur mab Evrawc'')
* ''[[Peredur fab Efrawg]] (''Peredur mab Evrawc'')
* ''[[Gereint ac Enid]] '' (''Gereint hag Enid'')
* ''[[Geraint ac Enid]]'' (''Gereint hag Enid'')
* ''Owain, neu [[Iarlles y Ffynnon]]'' (''Owain, pe Itron ar Feunteun'')
* ''Owain, neu [[Iarlles y Ffynnon]]'' (''Owain, pe Itron ar Feunteun'')


==Dornskridoù==
==Dornskridoù==
Mammenn ar ''Mabinogion'' eo an daou zornskrid a zo anvet
Mammenn ar ''Mabinogion'' eo an daou zornskrid a zo anvet
* ''[[Levr Gwenn Rhydderch]]'', bet skrivet etre [[1380]] ha [[1410]],
* ''[[Levr Gwenn Rhydderch]]'', bet skrivet etre [[1380]] ha [[1410]],
* ''[[Levr Ruz Hergest]]'' skrivet war-dro [[1350]].
* ''[[Levr Ruz Hergest]]'' skrivet war-dro [[1350]].


Kavout a reer enne elfennoù a zo kar d'ar re a gaver e mojennoù Iwerzhon, pezh a ziskouez int gwall gozh; da skouer an darempredoù etre an drouiz hag ar roue, dleadoù ar roue, ar ''bed all'', ar brezel, al labour-dorn. Hervez tud evel [[Christian-J. Guyonvarc'h]] ha [[Françoise Le Roux]] e vije ret gwelout aze gweledigezh ar bed gant an Indoeuropeiz, hervez ma oa displeget gant [[Georges Dumézil]]. A-wechoù avat e vez un tamm liv kristen da lod eus an danevelloù, hogen diwar-c'horre.
Kavout a reer enne elfennoù a zo kar d'ar re a gaver e mojennoù Iwerzhon, pezh a ziskouez int gwall gozh; da skouer an darempredoù etre an drouiz hag ar roue, dleadoù ar roue, ar ''bed all'', ar brezel, al labour-dorn. Hervez tud evel [[Christian-Joseph Guyonvarc'h]] ha [[Françoise Le Roux]] e vije ret gwelout aze gweledigezh ar bed gant an Indoeuropeiz, hervez ma oa displeget gant [[Georges Dumézil]]. A-wechoù avat e vez un tamm liv kristen da lod eus an danevelloù, hogen diwar-c'horre.


==Guest, Kervarker, Loth==
==Guest, Kervarker, Loth==
Da vare ar [[Romantelezh]] hag an doug d'ar Geltelezh, en XIXvet kantved, pe vrizhkeltelezh, e voe graet un embannadur [[saoznek]] gant [[Charlotte Guest]] etre [[1838]] ha [[1849]]. Tammoù a voe troet e galleg gant [[Kervarker]], met gant [[Joseph Loth]] e voe graet an embannadur kentañ en e hed. Un droidigezh c'hallek all zo bet graet gant [[Pierre-Yves Lambert]].
Da vare ar [[Romantelezh]] hag an doug d'ar Geltelezh, en {{XIXvet kantved}}, pe vrizhkeltelezh, e voe graet un embannadur [[saoznek]] gant [[Charlotte Guest]] etre [[1838]] ha [[1849]]. Tammoù a voe troet e galleg gant [[Kervarker]], met gant [[Joseph Loth]] e voe graet an embannadur kentañ en e hed. Un droidigezh c'hallek all zo bet graet gant [[Pierre-Yves Lambert]].


==Skrid brezhonek==
==Skrid brezhonek==
Embannet e oa bet gant [[Gwalarn]] troidigezhioù [[Fañch Elies]] eus ar ''Mabinogi'' etre 1925 ha 1939.
[[Skeudenn:Math Lleu(Guest).JPG|thumb|280px|[[Lleu]] troet en erer, e levr [[Charlotte Guest]].]]
E 1963 e voe strollet ar ''Pevar Skourr'' en ur c'haier roneoskrivet embannet gant Preder. E 1980 e teuas a-zindan ar wask un adembannadur reizhet (gant Fañch Eliès Abeozen hag [[Alan E. ar Berr]]).

N'eo nemet e 1991 e voe strollet an 11 kontadenn en ul levr embannet gant [[Mouladurioù Hor Yezh]], kinniget gant [[Gwendal Denez]].
Embannet e oa bet gant [[Gwalarn]] troidigezhioù [[Fañch Elies]] eus ar ''Mabinogi'' etre 1925 ha 1939.
E 1963 e voe strollet ar ''Pevar Skourr'' en ur c'haier roneoskrivet embannet gant Preder. E 1980 e teuas a-zindan ar wask un adembannadur "reizhet" (gant Gouven Pennaod moarvat).
N'eo nemet e 1991 e voe strollet an 11 kontadenn en ul levr embannet gant [[Mouladurioù Hor Yezh]], kinniget gant [[Gwendal Denez]].


==Skiant-faltazi==
==Skiant-faltazi==
Linenn 83: Linenn 74:


==Levrioù==
==Levrioù==
[[Skeudenn:Ysbaddaden.JPG|270px|thumb|right|[[Kulhwch hag Olwen]] e lez ar ramz [[Ysbaddaden]].]]
-e brezhoneg
-e brezhoneg
*''Pevar Skourr Ar Mabinogi'', troet gant [[Fañch Elies]],
*''Pevar Skourr Ar Mabinogi'', troet gant [[Fañch Elies]],
Linenn 89: Linenn 79:
**adembannet gant [[Preder]] e 1963 ;
**adembannet gant [[Preder]] e 1963 ;
**''adembannet reizhet'', [[Preder]], e 1980;
**''adembannet reizhet'', [[Preder]], e 1980;
*''Ar Mabinogion'', troet gant Fañch Elies, embannet gant [[Mouladurioù Hor Yezh]] e 1991.
*''Ar Mabinogion'', troet gant Fañch Elies, embannet gant [[Mouladurioù Hor Yezh]] e 1991.


-e kembraeg
-e kembraeg
*[[s:Pwyll Pendeuic Dyuet|Pwyll Pendeuic Dyuet]], e-barzh ''Wikisource''
*[[s:cy:Pwyll Pendeuic Dyuet|Pwyll Pendeuic Dyuet]], e-barzh Wikimammenn
*[[s:Brânwen uerch Lŷr|Brânwen uerch Lŷr]], e-barzh Wikisource
*[[s:cy:Branwen uerch Lyr|Brânwen uerch Lŷr]], e-barzh Wikimammenn
*[[s:cy:Manawydan uab Llyr|Manawydan uab Lŷr]], e-barzh Wikimammenn


-e galleg
-e galleg
* ''Les Mabinogions'', gant [[Joseph Loth]], Éditions Fontemoing, a c'haller lenn amañ: [http://gallica.bnf.fr/ Bibliothèque numérique Gallica]
* ''Les Mabinogions'', gant [[Joseph Loth]], Éditions Fontemoing, a c'haller lenn amañ: [http://gallica.bnf.fr/ Bibliothèque numérique Gallica]
* ''Les Quatre branches du Mabinogi et autres contes gallois du Moyen-Age'' troet diwar ar c'hembraeg, kinniget gant [[Pierre-Yves Lambert]], embannet gant [[Gallimard]], en dastumad « L'aube des peuples », Paris, 1993, {{ISBN|2-07-073201-0}}.
* ''Les Quatre branches du Mabinogi et autres contes gallois du Moyen-Age'' troet diwar ar c'hembraeg, kinniget gant [[Pierre-Yves Lambert]], embannet gant [[Gallimard]], en dastumad « L'aube des peuples », Paris, 1993, {{ISBN|2-07-073201-0}}.
-e saozneg
-e saozneg
*Gantz, Jeffrey. Trans. ''The Mabinogion''. London and New York: Penguin Books, 1976. ISBN 0-14-044322-3. (Hep "Taliesin".)
*Gantz, Jeffrey. Trans. ''The Mabinogion''. London and New York: Penguin Books, 1976. ISBN 0-14-044322-3. (Hep "Taliesin".)
Linenn 107: Linenn 98:


[[Rummad:Mabinogi]]
[[Rummad:Mabinogi]]

[[ca:Mabinogion]]
[[cy:Mabinogi]]
[[de:Mabinogion]]
[[en:Mabinogion]]
[[es:Mabinogion]]
[[eu:Mabinogion]]
[[fi:Mabinogion]]
[[fr:Mabinogion]]
[[he:מבינוגיון]]
[[it:Mabinogion]]
[[ja:マビノギオン]]
[[ko:마비노기온]]
[[lb:Mabinogion]]
[[nl:Mabinogion]]
[[no:Mabinogion]]
[[pl:Mabinogion]]
[[pt:Mabinogion]]
[[ru:Мабиногион]]
[[sv:Mabinogion]]
[[uk:Мабіногіон]]
[[zh:马比诺吉昂]]

Stumm red eus an 11 Gou 2024 da 16:15

Unan eus pajennoù Levr Ruz Hergest.
Pwyll o chaseal.

Danevelloù kembraek eo ar Mabinogi, pe Mabinogion, brudet abaoe embannadur levr Charlotte Guest, The Mabinogion, kroget e 1837.

Komz a reer ivez eus Pedair cainc y Mabinogi, hervez o anv kembraek, pe eus Pevar skourr ar Mabinogi, anv ul levr embannet e brezhoneg gant Preder.
Peder danevell int (hag a vez graet 'chwedl', pe 'cyfarwyddyd', anezho e kembraeg) hag a zo skrivet e krenngembraeg, an anv a vez graet eus ar yezh etre an XIIvet kantved hag ar XVIvet kantved, ha kavet int bet e dornskridoù kembraek kozh.

Kaoz zo enne eus kredennoù ha mojennoù kozh ar vro, en Henamzer ar Gelted, a-raok ar gristeniezh, da lavarout eo a-raok ar VIvet kantved da vihanañ. Da neuze e vefe anv, e skridoù eus an XIIvet kantved, eus mojennoù a oa bev-mat c'hoazh 600 vloaz a-raok, hag a zo bet savet meur a gantved c'hoazh a-raok moarvat. Daoust da se, mont betek lavarout int ken kozh ha skridoù Homeros, n'eo diazezet nemet war ar faltazi. Met gwir eo n'haller ket bloaziañ ar re goshañ en un doare resis.

Roud eus ar mojennoù-se a gaver ivez er yezhoù keltiek all, en danevelloù iwerzhonek dreist-holl, en anvioù galianek ivez.

Peurvuiañ e vez staget outo danevelloù all, hag a denn kentoc'h da vojenn Arzhur, aesoc'h o bloaziañ, ha n'hallont ket bezañ ken kozh eta, hag a zo enno koulskoude un dasson eus amzerioù koshoc'h ivez.

Kentañ tro ma voe kavet ar ger a voe e 1795, e-barzh Cambrian Register William Owen Pughe: "The Mabinogion, or Juvenile Amusements, being Ancient Welsh Romances."
Adkemeret e voe an anv gant Charlotte Guest en he levr The Mabinogion, dastumad unnek kontadenn troet ganti diwar ar c'hrenngembraek. Dont a ra an anv Mabinogion, un anv lies, eus Mabinogi, ur ger krenngembraek. Fallgomprenet e oa bet gant Charlotte Guest ar ger mabynogion (ha ne gaver nemet ur wech, e dibenn skrid danevell Pwyll hag e daou zornskrid).
Lavaret e vez bremañ ez eo dre fazi eo bet skrivet ar ger mabynnogyon en dornskrid e dibenn an danevell gentañ, pa soñjed e oa liester mabinogi, ur ger reizh a gaver e dibenn an teir danevell all.

Meur a zisplegadenn zo bet roet. Dont a rafe ar ger eus an doue Mabon (a oa Maponos en Galia), a zo meneg anezhañ e danevell Kulhwch hag Olwen.

"Y Ddau Frenin" (An Daou Roue): Bendigeidfran o tougen korf e ni, Gwern. Delwenn e-kichen Kastell Harlech.


Roll an danevelloù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]
Brânwen hag an dred e lez Matholwch - skeudenn eus levr Charlotte Guest, embannadur ar Mabinogion e (1877)

Tri seurt danevelloù a weler e levr Charlotte Guest.

Ar Pevar skourr

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Sede anv ar peder danevell, Pevar Skourr ar Mabinogi:

Danevelloù arzhurian

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Pemp kontadenn all zo bet lakaet e levr Charlotte Guest:

  • Breuddwyd Macsen Wledig (Hunvre Macsen), diwar-bouez an impalaer roman Magnus Maximus
  • Lludd a Llefelys (Lludd ha Llevelys)
  • Culhwch ac Olwen (Kulhwch hag Olwen)
  • Breuddwyd Rhonabwy ( Hunvre Rhonabwy)
  • Hanes Taliesin ( Kontadenn Taliesin), ur pezh nevesoc'h, ha ne gaver e hini ebet eus al Levrioù Gwenn pe Ruz, ha ne vez ket embannet ken en troidigezhioù a vremañ. Se zo kaoz ne gaver nemet 11 danevell en embannadur brezhonek 1991.

Gant Culhwch ac Olwen ha Breuddwyd Rhonabwy ez eus bet lakaet meur a lenneg da drelatiñ, abalamour d'an elfennoù "arzhurian" a zo enne.

An Tri Romant

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Teir danevell all zo anvet ivez Y Tair Rhamant hag a denn da oberennoù Chrétien de Troyes.

Dornskridoù

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Mammenn ar Mabinogion eo an daou zornskrid a zo anvet

Kavout a reer enne elfennoù a zo kar d'ar re a gaver e mojennoù Iwerzhon, pezh a ziskouez int gwall gozh; da skouer an darempredoù etre an drouiz hag ar roue, dleadoù ar roue, ar bed all, ar brezel, al labour-dorn. Hervez tud evel Christian-Joseph Guyonvarc'h ha Françoise Le Roux e vije ret gwelout aze gweledigezh ar bed gant an Indoeuropeiz, hervez ma oa displeget gant Georges Dumézil. A-wechoù avat e vez un tamm liv kristen da lod eus an danevelloù, hogen diwar-c'horre.

Guest, Kervarker, Loth

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Da vare ar Romantelezh hag an doug d'ar Geltelezh, en XIXvet kantved, pe vrizhkeltelezh, e voe graet un embannadur saoznek gant Charlotte Guest etre 1838 ha 1849. Tammoù a voe troet e galleg gant Kervarker, met gant Joseph Loth e voe graet an embannadur kentañ en e hed. Un droidigezh c'hallek all zo bet graet gant Pierre-Yves Lambert.

Skrid brezhonek

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Embannet e oa bet gant Gwalarn troidigezhioù Fañch Elies eus ar Mabinogi etre 1925 ha 1939. E 1963 e voe strollet ar Pevar Skourr en ur c'haier roneoskrivet embannet gant Preder. E 1980 e teuas a-zindan ar wask un adembannadur reizhet (gant Fañch Eliès Abeozen hag Alan E. ar Berr). N'eo nemet e 1991 e voe strollet an 11 kontadenn en ul levr embannet gant Mouladurioù Hor Yezh, kinniget gant Gwendal Denez.

Skiant-faltazi

[kemmañ | kemmañ ar vammenn]

Gant ar skrivagnerez stadunanat Evangeline Walton (1907 – 1996) eo bet implijet ar Mabinogi da sevel un toullad romantoù.

-e brezhoneg

-e kembraeg

-e galleg

-e saozneg

  • Gantz, Jeffrey. Trans. The Mabinogion. London and New York: Penguin Books, 1976. ISBN 0-14-044322-3. (Hep "Taliesin".)
  • Guest, Lady Charlotte. The Mabinogion. Dover Publications, 1997. ISBN 0-486-29541-9. (Hep an arroudoù kavet skoemp gant an droourez. Adembannet ivez hep notennoù an itron).
  • Jones, Gwyn and Jones, Thomas. The Mabinogion. Everyman's Library, 1949; adwelet e 1989, 1991. Hep "Hanes Taliesin".