Gwelet an tarzh evit Dramm

{{databox}}
Un '''dramm''' zo un danvez tennet eus [[loen]]ed pe eus [[plant]] pe genaozet, a vez mezv pe divemoret an den kerkent pe peuzgoude bezañ e lakaet en e gorf e doare pe zoare. Gallout a ra labezañ yec'hed-korf ha spered an den hag a c'hall dont da vezañ estoueat outañ ouzhpenn-se. Difennet pe da nebeutañ reolennet e vez ar produiñ, ar c'henwerzhañ hag ar c'hemer drammoù gant holl stadoù ar bed.

==Azonoù==
Evel ar [[boeson]] e c'hoari gant ar [[sistem nervennek]] kreizennel hag e laka an den da vezañ dizalc'het en e spered. Ar [[skiant]]où a zegouezh diwezhat a-walc'h e diorroadur an den eo a vez tizhet pergen : ar soñjal difetis, ar fed d’en em soñjal ha soñj al [[lavar]]. Tognet eo an den penn-kil-ha-troad ha kemm-digemm e vez an [[imor]] muioc'h-mui. Drammoù hag a vez fardet diwar [[kaktegened]], evel ar ar [[meskalin]], pe an drammoù kenaozet a-seurt gant an [[LSD]], a laka spisadenn ar merzadennoù-santout da greskiñ, ha diwanañ a ra eus kreizik-kreiz ar c'horf un nerzh a chom dalc'hmat en diveiz.

An den a ziskouez bout evit dont en-dro d’e "stad natur" ha lemel nask ar [[sevenadurezh]] diwarnañ. Ha pa zeu an den da zivoemañ ez a a-ziwar-se ar "boan vlev" d'ober e reuz. Met kregiñ a ra en den ober seurt maritell, poan-benn ivez, ha fallik e teu da vezañ war-lerc'h. Kerse a vez stag ennañ ha ret e vez dezhañ [[butun]]iñ pe lonkañ dramm en-dro evit [[enkrez|dienkrezañ]]; dre-se en em zramm muioc'h-mui anez e teuio da vlinañ. Ur boazadur war-gresk bepred a c'hoari gant ar [[metabolegezh|vetabolegezh]]. Pa vez an den var yun a zramm, peuzgoude bezañ dihanet da lonkañ pe da vutuniñ, e teu morboan dezhañ en un taol. Bezañ dindan dalc'h an dramm zo dougen d'ur [[kleñved|c'hleñved]] retolz ha grevus. Evit mont war-dro an dud tapet gant an dramm ec'h eo ret o lakaat en [[ospital]]ioù arbennikaet, met eno zoken eo ral d'an dud klañv treiñ ar rod betek penn.

==An drammoù==
===Drammoù aotreet===
[[Restr:Nicotiana tabacum 0842.jpg|thumb|Butun]]
Aotreet gant al lezennoù c'hall eo an diedoù [[alkool]]ek hag ar butun ''(Nicotiana tabacum)''.<br>
Gouzout a ouzer ar c'hementadou gwerzhet ; n'eo ket aezet avat gouzout resis doare butuniñ ha doare [[evaj|evañ]] an dud ; ar pezh a ouzer eo e chom stabil niver ar vutunerien e-tro 40 %, ar [[plac'h|merc'hed]] o kreskiñ o niver, hag ez eo e-tro o 18-24 bloaz emañ ar barr en e uhelañ. Digreskiñ a ra ar sifroù goude tamm-ha-tamm. Gouzout a ouzer ivez ec'h eo bet disteraet ar [[gwin]] hag ar [[bier]], d’ar predoù en ur ober ugent vloaz, ha ne vezont ket evet ordinal kement, hogen startoc’h ha war-glask eus mezventi. En em vadaouiñ a glask al lonkerien ober.

Abaoe pemp-dek vloaz emañ an abadenn-mañ o washaat e-touez ar yaouankizoù, hag ez eus deuet kenwerzhourien da lakaet war ar marc’had bieroù kreñvoc’h ha traoù anvet ''premix'', ha marc’had-mat a-walc’h : an hanter eus ar re 11-18 vloaz a ev aliesik hervez enklaskoù.

Pa vez eus kel a zramm ez eo arabat disoñjal an drammoù boaziet e pep lec'h ha ma tenn gwenneien ar Stad diouto, goude ma rank ivez mirout ouzh he sujidi a ober drougimplij anezho. Eno evel e lec'h all ez eus galloudoù ''(lobbies)'' evit derc’hel gant an traoù evel m’emaint. Ha diaes eo bet, dre lezennoù eo bet ret mont, evit mirout na vefe graet [[bruderezh]] war ar mogerioù, war kement kelaouenn zo, war hobregonoù ar gweturioù-sport, war ar c'hoarierien [[mell-droad]] ha kement zo. Ne ouzer ket ken : e [[1999]] e veze leun an holl ardoù-[[media]] gant bruderezh broudus da vutuniñ ha da evañ hag hep ma vije bet lakaet e oant noazus d’ar [[yec'hed]] ; mard oa bet bec'h oc'h enebiñ gant ar [[produiñ|broduerien]] e oa dre ma ouient al levezon a zo gant ar bruderezh. Dieubet ar mogerioù, an tachennoù sportva, ar skinwel ha setu ar bruderezh o tont dic'hizet war dirennoù-tan, boestoù-alumetez, kreionoù hag all, [[T-shirt]]où, kasketennoù hag all.

Kement-se ha muioc’h a c'heller lavarout a-fed drammoù e-maez lezenn pe, kentoc’h, difennet gant lezennoù.

===Drammoù berzet===
[[Restr:Papaver somniferum 01.JPG|thumb|''Papaver somniferum'']]
[[Restr:Erythroxylum coca.jpg|thumb|''Erythroxylum coca'']]
[[Restr:Lophophora williamsii ies.jpg|thumb|''Lophophora williamsii'']]
[[Restr:Cannabis sativa 001.JPG|thumb|''Cannabis sativa'']]
Abaoe an amzerioù koshañ ma kaver roud eus obererezh mab-den en un endro lakaet ec'h eo bet pouezus ar [[struzh|struj]] m'en em vage, ma tenne dioutañ e voued, ar plantennoù-se, hag ar [[Fungi|foue]] : ar [[roz-moc'h]]-kousket, an deliennoù [[koka]], ar [[kanab|c'hanab indian]] ha reoù all.<br>
Ar roz-moc'h-kousket ''(Papaver somniferum)'' eo ar struzh koshañ ; diwarno e farder an [[opiom]], ar [[morfin]] hag an [[heroin]], en [[Egipt]] ha [[Spagn]] abaoe pevar pe bemp mil bloaz zo.<br>
Nevesoc’h eo hengoun [[azia]]t an tier opiom, a veze pourchaset gant kenwerzhourien [[Arabed|arab]] e-tro an {{VIIIvet kantved}}.

Koka ''(Erythroxylum coca)'' a vez implijet e zeliennoù a-bell zo ivez e broioù [[Andoù|andat]] : [[Bolivia]], [[Kolombia]] ha [[Perou]] peurgetket. Eno e oa un temz amzer dibar, hag ez eus bepred, hag un hengoun sevenadurel-istorel-kevredigezhel hag ivez evel-just marc'hadoù un armerzh a-bezh diazezet war an dramm-se. An deil koka a dalveze chaoket er genoù hep bout lonket, betek ar [[bloavezhioù 1850]] ma eo bet eztennet diouto ar [[kokain|c'hokain]]. Lesanvet eo ''coke'' pe ''snow'' "[[erc'h]]" pe gant an anvioù [[Suamerika|sudamerikan]] all. E-touez an drammoù gwashañ evit ar yec'hed emañ ar [[krak-bazenn|c'hrack-bazenn]] ; distag ar c'hokain ez eo.

Hengounioù all e [[meuriad]]où diseurt a zo stag outo ar [[peyotl]] ''(Lophophora williamsii))'', [[kaktuz]] bihan a denner meskalin dioutañ, implijet abaoe tri mil bloaz gant [[Mec'hiko|Mec'hikaned]] e-kerzh o lidoù [[chamanegezh|chamanek]] ; ouzh anv an [[Azteked]] emañ liammet anv ar [[psilosib]], hag a zo un tog-touseg a gaver e [[Breizh]] ivez.<br>
[[Amanit]] lazher-kelien ''(Amanita muscaria))'', [[datura]] ''(Datura stramonium)'', gwrizioù [[mandragon]] ''(Mandragora officinarum)'', [[mallc'heot]] ''(Hyoscyamus albus, Hyoscyamus niger)'', [[benede]] ''(Atropa belladonna)'', hag all e c'heller kavout roudoù eus pleustradegoù [[relijion|relijiel]] bet er [[Krennamzer|Grennamzer]] en [[Europa]] hag e lec’hioù all.

Ar [[kanab|c'hanab]] [[india]]n ''(Cannabis sativa,)'' eo an dramm naturel a vez implijet ar muiañ hag a-bell e 120 bro ha gant meur a gant milion a dud. E kreiz Azia emañ e orin, ma veze gounezet evit fardañ kerdin ha funioù, [[sandalenn]]où, ha [[paper]], hag an hadoù a dalveze da voueta ar [[chatal]].<br>
''Marijuana'' a reer ivez eus ar c'hanab indian ; ''zamal'' eo e anv war [[Enez ar Reünion]] ; ''kif'' ha ''hachich'' eo anvioù [[arabeg|arabek]] ar rousin a vez tennet dioutañ.<br>
An dramm e-maez lezenn ar muiañ anavezet ha strewet dre ar bed-holl eo ar c'hanab indian. 90 % eus ar seizh milion a dud a lavar o deus graet un tañva eus dramm pe dramm, a ra anv anezhañ e Bro-C'hall.<br>
Un tamm digresk a oa bet etre mare ar [[bloavezhioù 1970]] ha [[bloavezhioù 1990|90]] ; un adlañs zo abaoe deroù ar [[bloavezhioù 2000]], en Europa a-bezh. Bremañ ma'z eo bet boutinaet ar fed butuniñ kanab e anzav aesoc'h ar pratikoù o boazioù ken ez eus bet ur c'hresk bras er sifroù nevez 'zo. Moarvat ez eus ivez ur c'hresk anat ha splann er boazioù, er c'hoantoù, da heul pe a-raok pourvezadurioù brasoc’h : harzoù-bro digor, ar [[polis]] nebeutoc'h sellus, kerent ar yaouankizoù nebeutoc'h sellus pe dinerzh pe hep galloud, lezennoù laosk e savadurioù zo, goude ma 'z eus bet savet lezennoù all evit gwareziñ diouzh ar moged ar re na vutunont ket. <!--Dislavar a-berzh ar gevredigezh ma vevomp. Ar yaouankizoù. Ar c’hudennoù . An dud deuet. An ensavadurioù. An arc’hant. Ar gizioù. An endro. Ar relijion. Ar yec’hed. Ar boan. Ar blijadur. Ar vuhez. Ar marv.--Nann holloueziadurel-->

Pemp mil bloaz zo eo bet implijet ar [[rezin]] evit he c'hoari war an [[empenn]], ha gweredoù war bred mab-den da vout spisoc’h. Butunet e vez an tammoù uhel hag an deil. <!--[[kabak]])(rezin disec'het) -- Daveoù a vank; kabak = tavarn boblel e ruseg-->

Heroinomaned zo etre 150&nbsp;000 ha 200&nbsp;000 anezho e Bro-C'hall. Lod anezho zo aet d'ar [[metadon]] e-lec'h an heroin. Lod a gemer nebeut ha ral : hag-eñ ez eus diouto ? Dre ar [[gwazhienn|gwazhied]] e teu an dramm er c'horf. Kreizennoù zo ezhomm d'o dizoniñ pa garont, d'o heuliañ, hag ouzhpenn talañ ouzh ar riskloù [[HIV]] hag [[avuad]] B pe C a zo stag ouzh ar gwad kontammet. Ret eo dezho arverañ nadozioù naet, da implijout nemet ur wech ken, hag all, hag ivez dañjerusted gant drammoù dibur, pa gaver enno a bep seurt, pe lisiv pe poultr.

E pep lec'h, e kement renkad eus ar gevredigezh, war ar maez koulz hag e fabourzhioù kêr pe e kreiz-kêr - ha mar seblant an abadennoù gourdoenad (regorfad) bout stabilaet ha disteraet o niver -, e vez dav teurel evezh, a-fed heroin.<br>
''Crack'' a vez e rannvro [[Pariz|Bariz]] hag en [[Antilhez]] ha [[Gwiana C'hall|Gwiana]]. Ar c'hokain eo kentoc'h e meteier aes e vefe, tapet e vez bernioù met ne vez ket gouezet mat gant piv ha penaos e vez bevezet.<br>
[[Ecstasy]] a zo diouzh ar c'hiz : un ''designer drug'' a vez graet anezhañ, ha re all a vo. Marteze drammoù diouzh ho muzul, hep ket a var da c'hounit arc'hant digant ar re a fell da lod tud tizhout. Ur c'hresk spontus en ur ober seizh, eizh vloaz. En abadennoù ''[[rave party]]'', e tiez dañsal, ma'z eo diouzh ar c'hiz an drammoù kenaozet. An LSD, brudet er bloavezhioù 1970, a zistro ivez hag e vo muioc'hik anezho holl er bloavezhioù a zeu : war ziskenn o friz, war greskiñ al live [[THC]] ''(TetraHydroCannabinol)'' a vez er "butun drol".

==[[Bevoniezh]] an [[Reizhiad nervennel|nervennoù]] hag ar [[sinaps]]où==
Hentoù an [[dopamin]] en [[empenn]] eo hentoù ar blijadur hag ivez ar boazamantoù emzrammañ.<br>
Mab-den a vez war-lerc’h ar blijadur dre [[anien]], goude ma vez taget gwech a vez gant barradoù kablusted hag anken ha n'int ket emsavoc'h na yac’hoc'h eget an emzalc’h kentañ. Ur gudenn all eo marteze daoust ma vez liammet an holl arvezioù er vuhez pemdez.<br>
Klask ar blijadur ned eus kudenn ebet gantañ nemet pa ziheñch war-du ifern an dalc'h. Neb a lavar plijadur a lavar poan. Ar boan evit ar pratiker drammoù eo ar barrad diouer.

Ned eus ket traoù speredel, distag diouzh ar vevoniezh, eus ar mennozhioù a blijadur hag a boan. Bez' ez int diazezet start ha don war ar c'horf, an nervennoù, [[kimiezh]] ar c’horf, en empenn dreist pep tra hag e kement lec'h a zo, ha war [[organ]]où arbennik ar gorfadurezh. Amañ e tlefed komz eus arnodennoù kaset da benn abaoe un hanter-kant vloaz bennak war [[razh]]ed ha [[loen]]ed all, hag a ziskouez ez eus un tamm eus an empenn a c'heller broudañ hag a zegas plijadur : ar razhed a vounte o-unan war an droadikell da zegas tredan en o boulienn ma oa bet staget elektrodoù war an tamm resis anvet diwar neuze takad ar blijadur. Ken e tisoñjent debriñ hag evañ ha kousket ken gant ar c’hoant bountañ war an droadikell da gaout plijadur [[tredan]]ek hag a implij hentoù an dopamin : eno ez eus kelligoù, nervennoù paot enno an dopamin, a zo un danvezenn bouezus e kimiezh an empenn, da gas ditouroù a bep seurt a-fed plijadur. Eno e c’hoari an drammoù. An dopamin, anezhi un danvezenn gimiek evit kas ar red eus un nervenn d’un all, a labour war meur a dachenn all estreget ar blijadur, da lavaret eo ar [[memor]] hag an trivliadoù.<br>
Lakaomp e vije troc’het d’ar razhed o hentoù dopamin, ne zeu ket an anevaled ken da vountañ war an nozelenn da vroudañ tredan en o zakad a blijadur. Heñvel a c'hoarvez mar bez roet dezho un danvezenn all enebet ouzh an dopamin hag a sparl an hent dezhi.<br>
War gorre ar [[kellig|c'helligoù]] ez eus bet lakaet anat lec'hiennoù arbennik evit kement dramm zo : kokain, morfin, heroin, [[nikotin]], [[amfetamin]] ha reomù all. P'en em gav an dramm el lec'hienn e teu an dopamin da greskiñ e-keñver efedoù ha bec'h. Ne ouezer ket pep tra.

An [[noradrenalin]] zo un danvezenn all a-douez reoù all hag a zo a-bouez ivez : danvezenn da vroudañ hag a zo kiriek evit un tamm mat d'ar boan a sav pa zigresk an dramm el lec'hiennoù ret. Hag ivez d'ar c’hoant divuzul da adstagañ ganti, d'en em zrammañ en-dro.<br>
[[Endorfin]]où a reer eus danvezennoù kenderc'het gant an empenn e-unan hag a c'hoari heñvel, nemet berroc'h o fad ha gwanoc'h o efed.<br>
Pa vez tapet heroin, kokain, amfetamin hag all e teuont da blantañ reuz e-mesk an danvezennoù prizius-mañ ; lod a zigresk : an endorfinoù ha n'eus ket ezhomm anezho kement a blas a zo gant an heroin lakaomp, hag a vo ezhomm bras divuzul, anezho pa vo diouer, ha ne vint ket galloudus a-walc'h betek ur serten poent ma labourint endro : aze emañ ifern ar mank, an diouer, an digompezted trumm ha poanius.<br>
N'eus ket displegadurioù anat hag aes evit kement darvoud diouer. Ar barrad euzhus diouer a c'hoarvez alies a-greiz-holl, pell bras war-lerc’h bout troc'het kement bevezadur, goude mizioù zoken ha nep arouez, nep argel a ziouer diskouezet e korf ar c'hlañvour – rak da neuze ez eus ur c'hlañvour anezhañ, hag unan diaes. Start ar vuhez evitañ hag evit ar re a ra war e dro.<br>
Ar re a zeu "peurgrog" – estouat ouzh an dramm – o doa dibarderioù temz-spered pe temz-korf d'o rentañ kizidikoc'h ouzh an drammoù. Anevaled ranell ha kurius, bev-buhezekoc'h eget ar re all ouzh kement [[stress]], pe nevezenti, a ziskouez bout taget aesoc'h, donoc'h.<br>
Ur c'hleñved da badout e teu da vout. En em zizober e c'hall an drammgaezhiaded gant bout mennet start ha bout sikouret gant mezegadurioù skoazell.

==Torfederezh ha drammoù==
Prenañ boued zo magañ marc'hadourien, prenañ dramm zo magañ gangsterien, armet aliesoc'h-aliesañ. Liammet eo gwerzh an drammoù hag an torfederezh. Abaoe kresket pouez [[Honduras]] e gwerzh an drammoù da [[SUA]] ez eo kresket ar feur torfediñ eno.<br>
E Breizh ivez e kresk an torfederezh e kêrioù hag a oa brudet da vezañ sioul a-walc'h betek deroù ar {{XXIañ kantved}} gant implij an armoù-tan<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/lorient-56100/apres-les-coups-de-feu-lorient-les-grosses-saisies-de-drogues-4058520 ''Ouest-France'' C'hwevrer 2016]</ref>{{,}}<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/quimper-quatre-ans-ferme-pour-le-dealer-3632747 ''Ouest-France'']</ref>{{,}}<ref>{{fr}} [http://www.20minutes.fr/rennes/1968243-20161124-rennes-dealer-lourdement-arme-interpelle-appartement ''20 minutes'']</ref>{{,}}<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/bourgbarre-35230/des-armes-de-guerre-et-du-cannabis-saisis-pres-de-rennes-4355218 ''Ouest-France'']</ref><!--<ref>Tennoù e [[Brest]] ha prosez. </ref>.-->

Eus pelec'h e teu an dramm da Vreizh? Eus [[Pariz]] alies<ref>{{fr}} [https://web.archive.org/web/20151023065207/http://www.lecourrierdelamayenne.fr/actualite-10517-trafic-cocaine-le-dealer-reste-en-detention-provisoire.html ''Le Courrier de la Mayenne'']</ref>, eus [[Maroko]] dre [[Spagn]] a-wechoù, eus an [[Izelvroioù]], pan a Bretoned di da brenañ.

Kemer drammoù a sikour ivez gansterien zo da grediñ kas da benn gwalloberoù ha ne gredfent ket ober a-hend-all<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/lannion-22300/lannion-les-braqueurs-arretes-alors-qu-ils-preparaient-un-autre-coup-4617572 ''Ouest-France'']</ref>.

Gourdrouzet e vez bugale evit o rediañ da werzhañ drogach<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/rennes-35000/un-impressionnant-butin-recupere-par-la-police-3434545 ''Ouest-France'']</ref>

Arsailhañ tud war ar straed<ref>{{fr}} [http://www.leparisien.fr/faits-divers/rennes-il-agressait-des-passants-pour-rembourser-une-dette-de-drogue-20-01-2014-3512249.php ''Le Parisien'']</ref> pe en o zi, skeiñ ganto, laerezh anezho, a vez graet gant an drammezhommeien, evit kaout arc'hant da brenañ o lod drammoù. Skrapañ tud<ref>Un den skrapet e-kichen Gwened emiz ebrel 2018: https://www.20minutes.fr/faits_divers/2248651-20180404-bretagne-homme-kidnappe-camping-sequestre-pendant-trois-jours</ref>, boureviañ, lazhañ, a vez graet ivez evit arc'hant an drammoù<ref>{{fr}} [http://www.20minutes.fr/rennes/1677655-20150902-bretagne-skipper-soupconne-trafic-drogue-cavale ''20 minutes'']</ref>

Tud zo a implij drammoù evit kas gwalladennoù da benn : e [[2010]] e oa bet niveruzik ar seurt gwalloberoù e Roazhon<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/soupcons-de-viols-et-gueules-de-bois-118896 ''Ouest-France'']</ref>.

Penaos bevañ e-kichen marc'hadourien torfedourien ? E [[Gwened]], e karter Kergado, e oa diaesoc'h-diaesañ e [[2016]], hervez [[Ouest-France]]<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/vannes-kercado-des-guetteurs-qui-ont-peine-8-ans-4699057 ''Ouest-France'']</ref>. E kreiz-kêr Roazhon o deus ranket amezeien an ti-post klemm evit gallout mont ha dont diogel gant o bugale<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/rennes-35000/rennes-mettre-fin-au-trafic-place-de-la-republique-4455950 ''Ouest-France'']</ref>. E Brest, e [[Pont-an-Ezen]], ez eus bet serret ur greizenn sokial ma oa bet gourdrouzet un implijad (roet e zilez goude gant an aon), dornet ar renerez, gant marc'hadourien anavezet<ref>{{fr}} [https://www.francebleu.fr/infos/faits-divers-justice/pontanezen-porter-plainte-est-un-acte-de-resistance-1445612538 ''France Bleu'', Here 2015]</ref>.

Lod marc'hadourien a glask gwerzhañ n'eus forzh petra : pa ne vez nemet [[geot]] da vihanañ, ne vez ket dañjerus<ref>{{fr}} [http://www.20minutes.fr/insolite/1486359-20141123-brest-dealer-tente-vendre-pelouse-aveugle ''20 minutes'']</ref> E lod meteier ez eo stankoc'h an drammoù, evel en hini ar ''rave''-où<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/trafic-de-drogue-dans-le-pays-de-guingamp-4142073 ''Ouest-France'']</ref>.

==Drammoù en Europa==
===E Breizh===
Muioc'h a zrammoù a vez bevezet e Breizh eget er rannvroioù gall<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/drogues-tabac-alcool-la-bretagne-en-tete-des-consommations-4666084 ''Ouest-France'']</ref>.
;Brest
Lod karterioù eus Brest zo diaesoc'h bevañ enne abalamour d'ar varc'hadourien drammoù, prest da dennañ gant armoù, da lakaat an tan a-wechoù<ref>{{fr}} [https://www.francebleu.fr/infos/faits-divers-justice/pontanezen-porter-plainte-est-un-acte-de-resistance-1445612538 ''France Bleu''].</ref>.
; Gwened
Brudet eo Gwened da vezañ unan eus brasañ kreñvlec'hioù marc'hadourien an dramm<ref>[https://www.letelegramme.fr/morbihan/vannes/drogue-a-vannes-nouvelle-place-du-trafic-en-bretagne-28-01-2019-12194309.php?utm_source=dlvr.it&utm_medium=facebook&utm_campaign=rss&xtor=RSS-22 Drogue à Vannes],  e-barzh [[Le Télégramme]] e Genver 2019.</ref>
;Roazhon
Ul liorzh e Roazhon a vez aloubet gant marc'hadourien drammoù,<ref>{{fr}} [http://www.ouest-france.fr/bretagne/rennes-35000/rennes-les-dealers-ont-privatise-notre-parc-temoignage-video-4819437 ''Ouest-France'']</ref> hag a glask aloubiñ lec'hioù arall<ref>https://www.ouest-france.fr/bretagne/rennes-35000/rennes-face-aux-nuisances-les-riverains-grillagent-le-square-5973868</ref>. Lod trafikerien a laer kirri da zougen o marc'hadourezh<ref>https://www.ouest-france.fr/bretagne/rennes-35000/rennes-ils-veulent-recuperer-leur-voiture-utilisee-par-des-trafiquants-5975653</ref> hag a ginnig labour d'an dud<ref>https://www.ouest-france.fr/bretagne/rennes-35000/rennes-ils-recrutaient-les-revendeurs-de-drogue-sur-snapchat-5724591</ref>. Bugale a vez rediet da labourat evit an drafikerien<ref>https://www.ouest-france.fr/bretagne/rennes-35000/un-impressionnant-butin-recupere-par-la-police-3434545</ref>.

===En Island===
En island e klasker stourm ouzh an drammoù ha gwellaet eo an traoù e-touez ar yaouankizoù : [http://www.mieux-vivre-autrement.com/comment-lislande-a-detourne-sa-jeunesse-des-drogues-alcool-et-tabac.html#sthash.W8fkZQg7.dpbs]

==Notennoù==
{{Daveoù}}

[[Rummad:Psikotropoù]]
[[Rummad:Medisinerezh]]
[[Rummad:Kimiezh]]
[[Rummad:Kevredigezh]]
[[Rummad:Sorserezh]]