Спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Гродзенскага раёна
Фота |
Шыфр |
Назва |
Датаванне |
Населены пункт |
Месцазнаходжанне |
Катэгорыя |
Каардынаты |
---|---|---|---|---|---|---|---|
410Г000146
|
Аўгустоўскі канал: водны шлях, які ўключае зарэгуляваны ўчастак р. Чорная Ганча ад Дзяржаўнай граніцы з Рэспублікай Польшча да в. Сонічы (13 км), штучны ўчастак канала ад в. Сонічы да шлюза «Нямнова» (6,5 км) гідравузел «Нямнова»: трохкамерны суднаходны шлюз, шлюз-рэгулятар (вадазборны шлюз) «Куркуль», дом наглядчыка пры гэтым шлюзе гідравузел «Дамброўка»: аднакамерны суднаходны шлюз, шлюз-рэгулятар, дом наглядчыка, злучальны канал ад суднаходнага шлюза «Нямнова» да ўпадзення ў р. Нёман (2,4 км) гідравузел «Валкушык»: аднакамерны суднаходны шлюз, пагранічны шлюз-рэгулятар, рэшткі падмуркаў дома наглядчыка, сонечны гадзіннік гідравузел «Кужынец»: аднакамерны суднаходны шлюз, шлюз-рэгулятар |
1824—1839 гады, 1870—1890-я гады, XIX — пачатак XX стагоддзя, 2004—2006 гады | Гродзенскі раён. Тэрыторыя ў межах матэрыяльнай нерухомай гісторыка-культурнай каштоўнасці, устаноўленых праектам «Зоны аховы і рэжымы іх утрымання гісторыка-культурнай каштоўнасці «Аўгустоўскі канал» | 0 |
| ||
412Д000676
|
Фартыфікацыйныя збудаванні 68-га Гродзенскага ўмацаванага раёна: аднапавярховы двухамбразурны гарматна-кулямётны дот два аднапавярховыя двухамбразурныя гарматна-кулямётныя паўкапаніры рэшткі дота два аднапавярховыя двухамбразурныя гарматна-кулямётныя доты аднапавярховы аднаамбразурны кулямётны дот пяць аднапавярховых двухамбразурных гарматна-кулямётных паўкапаніраў тры аднапавярховыя двухамбразурныя гарматна-кулямётныя доты два двухпавярховыя трохамбразурныя гарматна-кулямётныя доты двухпавярховы двухамбразурны артылерыйскі паўкапанір са слядамі баёў 1941 года камандна-назіральны пункт два аднапавярховыя аднаамбразурныя кулямётныя доты двухпавярховы чатырохамбразурны гарматна-кулямётны капанір са слядамі баёў 1941 года двухпавярховы трохамбразурны гарматны дот са слядамі баёў 1941 года двухпавярховы чатырохамбразурны гарматна-кулямётны капанір са слядамі баёў 1941 года, з памятнай шыльдай рэшткі двухпавярховага двухамбразурнага гарматна- кулямётнага дота |
1940—1941 гады | в. Баяры в. Маркаўцы в. Маркаўцы в. Маркаўцы в. Маркаўцы в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Доргунь в. Новікі в. Новікі в. Новікі |
2 |
| ||
412Д000677
|
Фартыфікацыйныя збудаванні Гродзенскай крэпасці: земляны форт № 1 земляны форт № 5 земляны форт № 6 форт № 1 рэшткі форта № 1а (малы форт) сховішча апорнага пункта форта № 1а рэшткі форта № 2 рэшткі форта № 2а (малы форт) рэшткі сховішча апорнага пункта форта № 2а рэшткі парахавога склепа рэшткі форта № 3 рэшткі форта № 3а (малы форт) рэшткі форта № 3а (парахавы склеп) форт № 3а (пазіцыя для 210-мм японскіх гармат) рэшткі форта № 3б форт № 4 форт № 4а (малы форт) парахавы склеп форт № 5 форт № 5а парахавы склеп рэшткі форта № 6 два горжавыя бліндажы фортавай групы № 6 тры сховішчы фортавай групы № 6 рэшткі форта № 7 парахавы склеп фортавай групы № 7 |
1887—1915 гады 1887—1889 гады 1887—1889 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады 1913—1915 гады |
урочышча Пышкі урочышча Форт урочышча Дзевятоўка в. Загараны в. Баля Сольная в. Баля Сольная в. Навумавічы в. Навумавічы в. Навумавічы в. Пушкары в. Лабна-Агароднікі в. Навасёлкі в. Навасёлкі в. Навасёлкі в. Трычы в. Стрэльчыкі в. Стрэльчыкі в. Стрэльчыкі в. Гвінеўшчына дачны масіў Каробчыцы дачны масіў Каробчыцы дачны масіў Юзафоўка дачны масіў Юзафоўка в. Каменка в. Малая Альшанка в. Малая Альшанка |
2 |
| ||
412Г000147
|
Касцёл Унебаўзяцця Найсвяцейшай Дзевы Марыі | першая палова XVIII — XIX стагоддзе | в. Адэльск | на паўднёвай ускраіне вёскі | 2 |
| |
413В000148
|
Гарадзішча | XI–XVI стагоддзі | в. Адэльск | на паўднёвай ускраіне вёскі, бераг р. Адлянка | 3 |
| |
412В000149
|
Селішча перыяду сярэднявечча | XI–XII стагоддзі | в. Агароднікі | на ўсходняй ускраіне вёскі | 3 |
| |
413В000150
|
Стаянкі перыяду каменнага веку | 8–5-е тысячагоддзі да н.э. | в. Азёры | на ўсходняй ускраіне вёскі, 1 км на ўсход ад вёскі, на захад ад вёскі, 0,8–1 км на поўдзень ад стаянкі-3, на паўднёвы захад ад стаянкі-6, 1 км на поўнач ад вёскі |
3 |
| |
|
Селішча перыяду сярэднявечча | аг. Азёры | на ўзгорку прыазёрнага балота | 3 |
| ||
413В000151
|
Стаянка і паселішча Александрова-1 | перыяд неаліту, бронзавага веку, сярэднявечча | в. Александрова | 1 км на поўдзень ад вёскі, на надпоплаўнай тэрасе р. Нёман | 3 |
| |
413В000152
|
Стаянка і паселішча Александрова-2 | перыяд неаліту, бронзавага веку, сярэднявечча | в. Александрова | 100 м на поўдзень ад стаянкі-1, на нізкай тэрасе р. Нёман | 3 |
| |
413В000153
|
Стаянкі перыяду каменнага — бронзавага вякоў | 2-е тысячагоддзе да н.э. | в. Баля Сольная | на паўночна-ўсходняй ускраіне вёскі, у вёсцы | 3 |
| |
413В000154
|
Стаянкі перыяду каменнага і бронзавага вякоў | 10–9-е тысячагоддзі да н.э. | пас. Берагавы | на заходняй ускраіне пасёлка, на паўночны захад ад стаянкі-1 | 3 |
| |
413В000155
|
Стаянка і паселішча Берагавы-1 | перыяд фінальнага палеаліту | пас. Берагавы | 1 км на поўдзень ад пасёлка, на надпойменнай тэрасе з хвойнікам | 3 |
| |
413В000156
|
Стаянка і паселішча Берагавы-2 | перыяд фінальнага палеаліту | пас. Берагавы | насупраць верхняй ускраіны в. Жылічы, на надпойменнай тэрасе | 3 |
| |
413В000157
|
Селішча перыяду канца жалезнага веку — ранняга сярэднявечча | сярэдзіна — другая палова 1-га тысячагоддзя да н.э. | в. Беражаны | на паўднёвай ускраіне вёскі | 3 |
| |
413Д000158
|
Брацкая магіла | 1944 | в. Верцялішкі | 3 |
| ||
412Г000159
|
Царква Аляксандра Неўскага | 1854 | в. Верцялішкі | 2 |
| ||
413Д000160
|
Брацкая магіла | 1944 | в. Грандзічы | 3 |
| ||
413В000161
|
Селішча перыяду сярэднявечча Стаянка перыяду каменнага веку |
XI–XIV стагоддзі, 10–7-е тысячагоддзі да н.э. | в. Гожа | на правым беразе р. Гожанка, пры ўпадзенні яе ў р. Нёман, 500 м на поўдзень ад вёскі | 3 |
| |
413В000162
|
Стаянка Дарошавічы-1 | перыяд бронзавага веку | в. Дарошавічы | 0,5 км на паўночны захад ад вёскі, на надпойменнай тэрасе | 3 |
| |
413В000163
|
Селішча Дарошавічы-2 | перыяд сярэднявечча, новага часу | в. Дарошавічы | 200 м на паўднёвы ўсход ад вёскі | 3 |
| |
413В000164
|
Стаянка Дарошавічы-3 | перыяд фінальнага палеаліту | в. Дарошавічы | 0,4–0,5 км на паўднёвы ўсход ад вёскі | 3 |
| |
413В000165
|
Стаянка Дзякалавічы-1 | перыяд каменнага веку | в. Дзякалавічы | 0,8 км на паўночны ўсход ад вёскі, на левым беразе р. Нёман | 3 |
| |
413В000166
|
Стаянка і паселішча Дзякалавічы-2 | перыяд каменнага веку, сярэднявечча | в. Дзякалавічы | 0,7 км на ўсход ад вёскі, пры паўночным краі старыцы р. Свіслач | 3 |
| |
413В000168
|
Гарадзішча перыяду сярэднявечча Стаянка перыяду каменнага веку |
XI–XIV стагоддзі 10–9-е тысячагоддзі да н.э. |
в. Жылічы | 1 км на паўночны ўсход ад вёскі, 200 м ад паўднёва-ўсходняй ускраіны вёскі |
3 |
| |
413В000169
|
Стаянка Жылічы-1 | перыяд фінальнага палеаліту | в. Жылічы | 1 км на паўночны ўсход ад вёскі, на выступе ніжняй тэрасы з хваёвым лесам | 3 |
| |
413В000170
|
Стаянка Жылічы-2 | перыяд фінальнага палеаліту, позняга мезаліту | в. Жылічы | 0,5 км на поўнач ад вёскі | 3 |
| |
413В000171
|
Стаянка Жылічы-3 | перыяд каменнага веку | в. Жылічы | 200 м на поўдзень ад Жылічы-2 | 3 |
| |
413В000172
|
Стаянка Жылічы-4 | перыяд каменнага веку | в. Жылічы | на мысе паміж левым берагам яра і поплавам р. Нёман | 3 |
| |
413В000173
|
Стаянка Жылічы-5 | перыяд каменнага веку | в. Жылічы | 300 м на паўднёвы ўсход ад вёскі, ніжэй вусця паўднёвага яра | 3 |
| |
412Г000174
|
Свята-Дабравешчанская царква | канец XVII — пачатак XVIII стагоддзя | в. Жытомля | 2 |
| ||
413В000175
|
Стаянкі перыяду каменнага і бронзавага вякоў | 10–9-е тысячагоддзі да н.э. | в. Запур'е | 3 |
| ||
413В000176
|
Гарадзішча перыяду сярэднявечча | XI–XIII стагоддзі | в. Індура | на паўночна-заходняй ускраіне вёскі | 3 |
| |
413Д000177
|
Брацкая магіла | 1944 | в. Індура | 3 |
| ||
413Г000178
|
Касцёл Найсвяцейшай Тройцы | 1815 | в. Індура | вул. Рагачэўскага, 69 | 3 |
| |
413Г000179
|
Свята-Аляксандра-Неўская царква | 1881 | в. Індура | 3 |
| ||
413Д000180
|
Стаянкі і крэменеапрацоўчая майстэрня перыяду каменнага веку | 11–9-е тысячагоддзі да н.э. | в. Кавалічы | 0,7 км на поўдзень ад вусця р. Горніца, 1 км на поўдзень ад вёскі, 0,5 км на паўднёвы ўсход ад вёскі, 0,4 км на паўднёвы ўсход ад вёскі, насупраць вёскі |
3 |
| |
413Д000181
|
Брацкая магіла | 1944 | в. Капцёўка | 3 |
| ||
412В000182
|
Брацкая магіла | 1944 | в. Каробчыцы | 3 |
| ||
413Д000378
|
Татарскія могілкі перыяду сярэднявечча | - | в. Каробчыцы | пачатак — на ўсход ад шашы насупраць дому па вул. Запруднай, канец — на ўсход ад шашы насупраць дому №1а па вул. Міра | 3 |
| |
413В000183
|
Курганны могільнік перыяду сярэднявечча | XI–XIII стагоддзі | в. Каўпакі | 1 км на поўдзень ад вёскі | 3 |
| |
413В000184
|
Стаянка перыяду бронзавага веку | 10–9-е тысячагоддзі да н.э. | в. Кашэунікі | паміж заходняй ускраінай вёскі і чыгункай | 3 |
| |
413В000185
|
Селішча перыяду жалезнага веку — сярэднявечча Каменны могільнік |
6–2-е тысячагоддзі да н.э. XI–XIV стагоддзі |
в. Коматава | на паўднёвай ускраіне вёскі, 700 м на паўночным усходзе ад вёскі | 3 |
| |
413В000186
|
Стаянка і паселішча Коматава-1 | перыяд каменнага, бронзавага вякоў, сярэднявечча | в. Коматава | 1,2 км на поўнач, на паласе надпойменнай тэрасы | 3 |
| |
413В000187
|
Стаянка і паселішча Коматава-2 | перыяд каменнага веку, сярэднявечча | в. Коматава | на паўночнай ускраіне вёскі | 3 |
| |
413В000188
|
Стаянка і паселішча Коматава-3 | перыяд каменнага веку, сярэднявечча | в. Коматава | 400 м на паўднёвы ўсход ад Коматава-1 | 3 |
| |
413В000189
|
Стаянка і паселішча Коматава-4 | перыяд бронзавага веку, позняга сярэднявечча | в. Коматава | насупраць усходняй часткі вёскі, перад рэчкай, на надпойменнай тэрасе р. Нёман | 3 |
| |
413В000190
|
Сярэднявечны хрысціянскі могільнік і стаянка Коматава-5 | перыяд каменнага веку, сярэднявечча, новага часу | в. Коматава | насупраць верхняй ускраіны вёскі, на дзюне | 3 |
| |
413В000191
|
Стаянка і паселішча Коматава-6 | перыяд каменнага, бронзавага вякоў, сярэднявечча, новага часу | в. Коматава | насупраць верхняй ускраіны вёскі, 60 м на поўдзень ад Коматава-5 | 3 |
| |
413Г000381
|
Свята-Прэабражэнская царква | 1844—1846 | в. Коматава | 3 |
| ||
413Г000192
|
Селішча перыяду сярэднявечча | XI–XIV стагоддзі | в. Кукалі | на паўночнай ускраіне вёскі | 3 |
| |
413В000193
|
Свята-Мікалаеўская царква | 1862 | в. Лаша | 3 |
| ||
413В000194
|
Стаянка перыяду каменнага і бронзавага вякоў | 10–2-е тысячагоддзі да н.э. | в. Ліхачы | на лясной дарозе ў вёску | 3 |
| |
413Г000195
|
Стаянка | перыяд каменнага веку | в. Мігова | 1,2 км на паўночны захад ад вёскі, 100 м на поўдзень ад стаянкі Александрова-2 | 3 |
| |
413В000196
|
Свята-Пакроўская царква | 1904 | в. Мількаўшчына | 3 |
| ||
413В000382
|
Могільнік перыяду сярэднявечча | в. Міцкевічы | на ўзвышшы на паўночнай ускраіне вёскі, 120 м на паўночны ўсход ад грунтавой дарогі на в. Навумавічы, 1,5 км на поўдзень ад могільніка ў в. Навумавічы | 3 |
| ||
413В000197
|
Каменны могільнік | XV–XVII стагоддзі | в. Навумавічы | на паўднёвай ускраіне вёскі | 3 |
| |
413В000198
|
Паселішча Нямнова-1 Мост каменнага і бронзавага вякоў |
4–2-е тысячагоддзі да н.э. | в. Нямнова | 3 |
| ||
413Г000199
|
Стаянка | XI–XIV стагоддзі | в. Пагараны | на ўсход ад вёскі | 3 |
| |
413Д000200
|
Царква Казанскай Маці Божай | 1901 | в. Парэчча | 3 |
| ||
413Г000201
|
Брацкая магіла | 1944 | в. Парэчча | 3 |
| ||
413Г000202
|
Касцёл Дзевы Марыі | 1904—1906 гады | в. Парэчча | 3 |
| ||
413В000203
|
Касцёл Святога Апостала Юды Тадэя | 1919 | в. Прывалкі | вул. Школьная, 10 | 3 |
| |
413В000204
|
Селішча перыяду сярэднявечча | XI–XIV стагоддзі | в. Прыгодзічы | на паўднёвай ускраіне вёскі | 3 |
| |
413В000205
|
Майстэрня | перыяд неаліту, бронзавага веку | в. Пужычы | 1,2 км на захад ад вёскі | 3 |
| |
413Д000206
|
Стаянка | перыяд фінальнага палеаліту | в. Пужычы | 1 км уверх ад вусця р. Котра па правым беразе р. Нёман | 3 |
| |
413В000207
|
Брацкая магіла | 1944 | в. Путрышкі | 3 |
| ||
|
Могільнік перыяду сярэднявечча | в. Пушкары | на ўсходняй ускраіне вёскі | 3 |
| ||
413Д000208
|
Селішча перыяду жалезнага веку, сярэднявечча | апошнія стагоддзі 1-га тысячагоддзя да н.э. | в. Рыбніца | 4 км на захад ад вёскі | 3 |
| |
413Д000209
|
Брацкая магіла | 1944 | г.п. Сапоцкін | у парку | 3 |
| |
413Г000210
|
Брацкая магіла | 1941 | г.п. Сапоцкін | 6 км на захад ад пасёлка | 3 |
| |
413Г000211
|
Дзве капліцы-пахавальні | 1868, 1893 год | г.п. Сапоцкін | на могілках | 3 |
| |
413Г000212
|
Палацава-паркавы комплекс: палац інтэр’ер палацу: тры драўляныя лесвіцы, пяць камінаў, дзве печкі, дзверы, вокны, люстры, дэкаратыўнае аздабленне сцен і столі два флігелі парк капліца гаспадарчая пабудова (былы склад) |
1779 год, пачатак XIX стагоддзя, 1930 год | в. Свяцк | 2 |
| ||
413В000213
|
Касцёл Перамянення Гасподняга | 1899 | в. Селіванаўцы | 3 |
| ||
413В000214
|
Стаянка і паселішча | перыяд каменнага веку, сярэднявечча, новага часу | в. Селюкі | 0,3 км на паўднёвы захад ад ніжняй ускраіны вёскі | 3 |
| |
413В000215
|
Селішча перыяду сярэднявечча, стаянка перыяду каменнага, бронзавага вякоў і сярэднявечча | в. Сіўкава | у вёсцы на беразе р. Нёман, паміж паўднёва-заходняй ускраінай вёскі і краем тэрасы р. Нёман | 3 |
| ||
413Г000216
|
Стаянка і паселішча | перыяд каменнага веку, сярэднявечча | в. Сіўкава | паміж вёскай і ўзбярэжжам р. Нёман, на паласе надпойменнай тэрасы | 3 |
| |
413Д000217
|
Касцёл Унебаўзяцця Маці Божай | 1870 | г. Скідзель | вул. Зарэчная, 40 | 3 |
| |
413Д000218
|
Брацкая магіла | 1942 | г. Скідзель | усходняя ўскраіна вёскі | 3 |
| |
413В000219
|
Брацкая магіла | 1944 | г. Скідзель | у парку | 3 |
| |
413В000220
|
Стаянка Кавальцы-1 | перыяд фінальнага палеаліту | в. Славічы | насупраць ніжняй ускраіны вёскі | 3 |
| |
412В000221
|
Стаянка і паселішча Кавальцы-2 | перыяд мезаліту, бронзавага веку, сярэднявечча | в. Славічы | на надпойменнай тэрасе ад вусця р. Горніца і ўверх па цячэнні р. Нёман да сядзібы былога хутара | 3 |
| |
413В000222
|
Стаянка Кавальцы-3 | перыяд фінальнага палеаліту, неаліту, мезаліту, бронзавага веку | в. Славічы | насупраць садовага ўчастка № 1 садовага таварыства «Турыст» | 3 |
| |
413В000223
|
Селішча Кавальцы-4 | перыяд сярэднявечча, новага часу | в. Славічы | 0,1 км уверх па цячэнні р. Нёман ад стаянкі-3, насупраць стыку садовых таварыстваў «Турыст» і «Сувязіст» | 3 |
| |
413В000224
|
Селішча перыяду ранняга жалезнага веку — сярэднявечча, стаянка перыяду каменнага веку | 10–2-е тысячагоддзі да н.э. | в. Славічы | на паўночнай ускраіне вёскі, уніз па цячэнні р. Нёман | 3 |
| |
413В000225
|
Стаянка Славічы-1 | перыяд фінальнага палеаліту | в. Славічы | на поўдзень за лініяй электраперадачы, на трох выступах надпойменнай тэрасы | 3 |
| |
413В000226
|
Стаянка Славічы-2 | перыяд каменнага веку | в. Славічы | насупраць верхняй ускраіны вёскі, на надпойменнай тэрасе | 3 |
| |
413В000227
|
Селішча | канец 1-га тысячагоддзя да н.э. — 1-е тысячагоддзе н.э. | в. Солы | на тэрыторыі вёскі, 1 км на ўсход ад вёскі, на паўночна-заходняй ускраіне вёскі, 0,4 км ад паўднёвай ускраіны вёскі, за 50–60 м на ўсход ад стаянкі-3, на месцы стаянкі-5 | 3 |
| |
413В000228
|
Стаянкі | 10–2-е тысячагоддзі да н.э. | в. Старая Руда | на правым беразе р. Хамутоўка, на левым беразе р. Хамутоўка, побач са стаянкай-2, каля 250 м уніз ад стаянкі-3, па цячэнні ракі | 3 |
| |
413Д000229
|
Брацкая магіла | 1944 | в. Сухая Даліна | 3 |
| ||
|
Гарадзішча перыяду сярэднявечча | в. Шадзінцы | 150 м на паўднёвы ўсход ад вёскі | 3 |
| ||
413В000230
|
Паселішча перыяду фінальнага палеаліту, бронзавага веку, сярэднявечча і новага часу | XV–XVII стагоддзі | в. Шчачынова | насупраць заходняй ускраіны вёскі | 3 |
Літаратура
правіць- Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь: [Даведнік] / склад. В. Я. Абламскі, І. М. Чарняўскі, Ю. А. Барысюк. — Мн.: БЕЛТА, 2009. — 684 с. — 1 000 экз. — ISBN 978-985-6828-35-8.