Мікола Равенскі
Мікола (Мікалай Якаўлевіч) Равенскі (5 снежня 1886, маёнтак Капланцы Ігуменскага павета, цяпер Бярэзінскі раён Мінскай вобласці — 9 сакавіка 1953, Лёвен, Бельгія) — беларускі кампазітар, дырыжор, музычны крытык.
| Мікола Равенскі | |
|---|---|
| Дата нараджэння | 5 снежня 1886 |
| Месца нараджэння | |
| Дата смерці | 9 сакавіка 1953 (66 гадоў) |
| Месца смерці | |
| Месца пахавання | |
| Краіна | |
| Альма-матар | |
| Месца працы | |
| Музычная дзейнасць | |
| Прафесіі | кампазітар, хормайстар, музыказнавец, музычны крытык, музычны педагог |
| Грамадская дзейнасць | |
| Член у | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
.svg){kind=small}
Біяграфічныя звесткі
правіцьВучыўся на рэгенцкіх курсах у Маскве і Пецярбургу (1913—1915), скончыў Маскоўскую кансерваторыю (1930). Працаваў рэгентам і настаўнікам спеваў у г. Навагрудак. Збіраў народныя песні Навагрудчыны (архіў загінуў падчас Вялікай Айчыннай вайны). 3 1919 г. у Мінску, кіраўнік хору пры Беларускім рабочым клубе, хормайстар гарадскога тэатра. Удзельнічаў у экспедыцыі, арганізаванай Інстытутам беларускай культуры для збору народных песень на Случчыне ў 1921 г. З 1923 г. у Маскве, дзе падтрымліваў цесную сувязь з беларускім асяродкам, асабліва з У. Дубоўкам, які значна паўплываў на яго творчасць. 3 1930 г. выкладаў у музычным тэхнікуме, Беларускай кансерваторыі. У 1938 г. выключаны з Саюза кампазітараў БССР
Падчас нацысцкай акупацыі рэгент царкоўнага хору ў г. Чэрвень (Ігумен). 3 1944 г. у Германіі. У лагеры для перамешчаных асоб кіраваў хорам, арганізаваў Беларускі жаночы ансамбль. з 1950 у Бельгіі. Быў запрошаны у Лёвенскі універсітэт, дзе стварыў студэнцкі ансамбль беларускай музыкі. Супрацоўнічаў з Беларускім інстытутам навукі і мастацтва (БІНІМ).
У апошнія гады захварэў на рак[1][2]. Пахаваны ў Лёвене. Помнік на магіле выканаў Міхась Навумовіч[3].
Творчасць
правіцьПадрыхтаваў да друку рукапіс «Характэрныя рысы беларускай народнай песні» (засталася ў рукапісе). Музычную і кампазітарскую дзейнасць пачаў у 1920-я г. Яго творчасць цесна звязана з беларускім фальклорам, па мастацкіх поглядах быў блізкі да літаратурна-мастацкага аб’яднання «Узвышша».
Аўтар апрацовак беларускіх народных песень і песень на вершы М. Багдановіча («Слуцкія ткачыхі» і інш.), Я. Купалы, Я. Коласа («Мой родны кут», «Край наш бедны» і інш.), К. Буйло (гістарычная сюіта «Курган» паводле аднайменнага верша), Ц. Гартнага («Ах ты, Нёман-рака»), З. Бядулі, якія часткова ўвайшлі ў яго «Зборнік песень з нотамі» (1922), беларускай оперы «Браніслава» (лібрэта У. Дубоўкі; у 1930 г. опера канфіскавана). Аўтар першай беларускай аперэты на словы В. Дуніна-Марцінкевіча «Залёты», музыкі на тэксты царкоўных малітваў, у т.л. «Магутны Божа» (на словы Н. Арсенневай). Кампанаваў рэлігійную музыку.
У маскоўскі перыяд жыцця захапіўся фугай, блізкай да беларускай народнай музыкі. Падчас нямецкай акупацыі напісаў музыку для «Пагоні».
У канцы жыцця кіраваў хорам беларускіх студэнтаў у Бельгіі (на гэтай пасадзе яго змяніў Канстанцін Кіслы), з ім даў многа канцэртаў у краінах Заходняй Еўропы.
Бібліяграфія
правіць- Жыцьцяпіс // Спадчына. 2000. № 4.
Зноскі
- ↑ Дзіяна Чаркасава. Цярністы шлях Міколы Равенскага // Салідарнасць. — 2 снежня 2011.(недаступная спасылка)
- ↑ Станкевіч Я. † Св. памяці Мікола Равенскі // За родную мову і праўдзівы назва: выбранае. — Смаленск, 2013. — С. 328.
- ↑ Навумовіч Міхась // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 11: Мугір — Паліклініка / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 11. — 560 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0188-5 (т. 11).
Літаратура
правіць- Адамовіч А. Лірнік краіны ветлай: (3 успамінаў пра Міколу Равенскага) // Беларуская моладзь. 1961. № 12; 1962. № 1. 3, 4, 6; 1963. № 17.
- Аўсяная, М. Равенскі Мікалай Якаўлевіч // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі. У 6 т. Т. 6. Кн. 1: Пузыны — Усая / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў (галоўны рэд.) і інш.; Маст. Э. Э. Жакевіч. — Мн. : БелЭн, 2001. — С. 37. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0214-8.
- Чаркасава Дз. Ц. Раве́нскі Мікалай Якаўлевіч // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 612. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.
- Дубоўка У. Беларускі кампазітар Мікола Равенскі // Узвышша. 1928. № 3;
- Мдзівані Т., Сергіенка Р. Кампазітары Беларусі. — Мн., 1997;
- Скорабагатаў В. Зайгралі спадчынныя куранты. — Мн., 1998;
- Чаркасава, Дз. Альфа і амега яго жыцця / Полымя. — 1992. — № 12.
- Беларускія рэлігійныя дзеячы XX ст.: Жыццярысы, мартыралогія, успаміны. — Мн.; Мюнхен, 1999;
- Календарыюм // «Czasopis» № 12/2006.