Вікіпедыя

Беларускі Хельсінкскі камітэт: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўка
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
(удзельнік выдалены)
(выдаленае кароткае апісанне змен)
(удзельнік выдалены)
(выдаленае кароткае апісанне змен)
 
Радок 1:
{{Арганізацыя
'''РПГА “Беларускі Хельсінкскі Камітэт" (БХК)''' - (зарэг. 1 лістапада 1995 года) самастойнае незалежнае, некамерцыйнае, праваабарончае грамадскае аб'яднанне, створанае ў мэтах ажыццяўлення гуманітарнай дзейнасці на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь. БХК працуе на падставе самакіравання й аб'ядноўвае - на аснове агульнасці інтарэсаў - грамадзян Рэспублікі Беларусь. У сваёй дзейнасці камітэт з'яўляецца незалежным ад дзяржаўных і гаспадарчых органаў, палітычных i грамадскіх арганізацый - узаемаадносіны з імі ладзяцца на аснове партнёрства, дыялога ды супрацы.
|назва = Беларускі Хельсінкскі Камітэт
|альтэрнатыўная =
|background_color =
|колер_назвы =
|лагатып =
|шырыня_лагатыпа = 200пкс
|подпіс =
|карта1 =
|шырыня_карты1 =
|легенда1 =
|карта2 =
|шырыня_карты2 =
|легенда2 =
|членства =
|тып_цэнтра =
|цэнтр =
|тып =
|мовы =
|мова =
|пасада_кіраўніка1 = Старшыня
|імя_кіраўніка1 = [[Алег Мікалаевіч Гулак|Алег Гулак]]
|пасада_кіраўніка2 =
|імя_кіраўніка2 =
<!-- ... -->
|пасада_кіраўніка10 =
|імя_кіраўніка10 =
|заснавальнік1 =
|падзея_заснавання1 =
|дата_заснавання1 =
|заснавальнік2 =
|падзея_заснавання2 =
|дата_заснавання2 =
<!-- ... -->
|заснавальнік6 =
|падзея_заснавання6 =
|дата_заснавання6 =
|падзея_ліквідацыі =
|дата_ліквідацыі =
|заўвага1 =
|заўвага2 =
<!-- ... -->
|адрас =
|сайт = [http://www.belhelcom.org www.belhelcom.org]
|вікісховішча =
}}
'''Беларускі Хельсінкскі Камітэт (БХК)''' — рэспубліканскае праваабарончае [[грамадскае аб’яднанне]], якое створана для гуманітарнай дзейнасці і абароны [[Правы чалавека|правоў чалавека]] ў Беларусі.
 
Камітэт дзейнічае незалежна ад дзяржаўных і гаспадарчых органаў, палітычных і грамадскіх арганізацый — узаемаадносіны з імі ладзяцца на аснове партнёрства, дыялогу і супрацоўніцтва.
== Паўстанне БХК ==▼
Заснаванне БХК было рэакцыяй на грамадска-палітычную сітуацыю ў Беларусі таго часу, а каталізатарам працэсу яго паўстання стала абняслаўленне нацыянальнага бел-чырвона-белага сцяга. Заснавальнікамі РПГА “Беларускі Хельсінкскі Камітэт” сталі вядомыя грамадскія, палітычныя і культурныя дзеячы краіны: [[Васіль Быкаў]] (ён жа - першы старшыня Назіральнага Сойма БХК), [[Рыгор Барадулін]], [[Радзім Гарэцкі]], [[Святлана Алексіевіч]], [[Генадзь Бураўкін]], [[Юрый Хадыка]], [[Карлас Шэрман]] і інш. Першай старшынёй аб’яднання была Таццяна Процька.▼
 
Грамадскае аб’яднанне зарэгістравана 1 лістапада 1995 года. З 30 верасня 2021 года знаходзіцца ў працэсе ліквідацыі<ref>[https://bizinspect.by/inst/5c1fc78c37b6871c5c315377 Реквизиты]{{ref-ru}}</ref>.
==Дзейнасць БХК ==
 
== Гісторыя ==
Заснаванне БХК было рэакцыяй на грамадска-палітычную сітуацыю ў Беларусі таго часу, а каталізатарам працэсу яго паўстання стала абняслаўленне нацыянальнага [[Бела-чырвона-белы сцяг|бел-чырвона-белага сцяга]].
 
▲Заснаванне БХК было рэакцыяй на грамадска-палітычную сітуацыю ў Беларусі таго часу, а каталізатарам працэсу яго паўстання стала абняслаўленне нацыянальнага бел-чырвона-белага сцяга. Заснавальнікамі РПГА “Беларускі«Беларускі Хельсінкскі Камітэт”Камітэт» сталі вядомыя грамадскія, палітычныя і культурныя дзеячы краіны: [[Васіль Быкаў]] (ён жа - — першы старшыня Назіральнага Сойма БХК), [[Рыгор Барадулін]], [[Радзім Гарэцкі]], [[Святлана Алексіевіч]], [[Генадзь Бураўкін]], [[Юрый Віктаравіч Хадыка|Юрый Хадыка]], [[Карлас Шэрман]] і інш. Першай старшынёй аб’яднання была [[Таццяна Процька]]. З 2008 года арганізацыю ўзначальвае [[Алег Мікалаевіч Гулак|Алег Гулак]].
 
У пачатку мая 1999 года [[Міністэрства юстыцыі Рэспублікі Беларусь]] вынесла папярэджанне БНП за ўдзел іх прадстаўнікоў у абвешчаных Цэнтральнай выбарчай камісіяй пад кіраўніцтвам [[Віктар Іосіфавіч Ганчар|Віктара Ганчара]] «альтэрнатыўных» выбарах прэзідэнта Рэспублікі Беларусь.
<!--Карыстайцеся шаблон:Кніга, параметр ref не для цытат прызначаны. Кавалак з англійскай трэба перакласці і інтэграваць у тэкст артыкула, а не проста кінуць, каб месца займала, але ніхто не бачыў.-->
<!--Беларускі Хельсінскі Камітэт (БХК) створаны ў 1995 годзе для абароны правоў асобы ў Беларусі. Удзельнік Міжнароднай Хельсінскай Федэрацыі (МХФ). Асноўныя кірункі дзейнасці БХК — правядзенне маніторынгу правоў чалавека ў Беларусі, аказанне юрыдычнай дапамогі грамадзянам, якія лічаць, што іх правы парушаны. БХК займаецца аналізам права чалавека на свабоднае атрыманне інфармацыі, парушэннямі судовай працэдуры і права на ўласнасць, пытаннямі судовай і турэмнай рэформы, смяротнага пакарання ў Беларусі, ажыццяўляе незалежную экспертызу заканадаўства, распаўсюджвае праваабарончую інфармацыю. Мае 10 аддзяленняў і больш за 50 прадстаўніцтваў. У 1998 годзе Беларускі Хельсінскі Камітэт узнагароджаны прэміяй урада ЗША і Еўрасаюза «За прызнанне дасягненняў у садзейнічанні развіццю дэмакратычных каштоўнасцяў і грамадскай супольнасці». У снежні 1997 года ў Мінску БХК арганізаваў канферэнцыю прадстаўнікоў грамадскай супольнасці Беларусі, Украіны, Расіі, Малдовы, краін Прыбалтыкі, краін Усходняй і Заходняй Еўропы. На канферэнцыі разглядалася пытанне, як у сучасных умовах дамагчыся заможнага, шчаслівага жыцця для як мага большай колькасці людзей. Асаблівая ўвага аддавалася краінам былога СССР, бо менавіта ў іх эканамічныя цяжкасці найбольш значныя і адчувальныя. У выніку быў прыняты мінскі дакумент «Аб прынцыпах стварэння свабодных і квітнеючых грамадстваў ад Балтыкі да Чорнага мора». Дакумент утрымлівае прэамбулу і пяць частак, у якіх разглядаюцца наступныя пытанні: «Правы чалавека, фундаментальныя свабоды і вяршэнства закону як аснова квітнеючага грамадства», «Рэгіянальнае і еўрапейскае супрацоўніцтва», «Змяненне ідэй і менталітэту ў грамадствах пераходнага перыяду», «Грамадзянская супольнасць — аснова дэмакратыі і дабрабыту». Мінскі дакумент стаў праграмай дзейнасці БХК.{{sfn|Бубен, Процьк|2001|с=212-213}}-->
<!--BELARUSIAN HELSINKI COMMITTEE (BIELARUSKI CHIELSINSKI KAMITET, BChK). Established in 1995, the committee became the coordinating center for local human rights groups. The BChK unites lawyers and democratic activists and focuses its activities on advocacy, election monitoring, and informing the international community on human rights abuses in Belarus. A member of the International Helsinki Federation, the committee conducts roundtable discussions, distributes reports on human rights conditions in Belarus, and provides legal advice. Human rights violations in Belarus have increased since 1995 as a result of the rising authoritarianism of President Alaksandr Lukasenka’s regime. BChK routinely comes under attack from the government, and was effectively paralyzed in December 2005 by the court order that imposed vsevere tax penalties. Its veteran head Taciana Procka is one of the leading women political leaders in Belarus. As of July 2006, the government initiated proceedings to close down the BChK, which by that time remained the only officially registered human rights organization in Belarus.{{sfn|Silitski, Zaprudnik|2010|p=41}}.-->
 
▲== ПаўстаннеДзейнасць БХК ==
На дзейнасць БХК складаюцца:
* выяўленне выпадкаў парушэння правоў чалавека;
Радок 10 ⟶ 67:
* рэгулярныя праваабарончыя семінары і трэнінгі па навучанні моладзевых актывістаў і юрыстаў;
* выданне спецыяльнай літаратуры;
* разнастайныя мерапрыемствы, з мэтайкаб прыцягнуць увагу грамадскасці да праблемаўпраблем парушэння правоў чалавека ў Рэспубліцы Беларусь;
* аналіз заканадаўства і выпрацаванне прапаноў па яго ўдасканаленні: ужо падрыхтаваныя прапановы, якія датычацца Крымінальнага кодэкса, працоўнага заканадаўства, законаў абпра сродкахсродкі масавай інфармацыі, выбарахвыбараы, а таксама [[Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь|Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь]].
 
На практыцы сябры БХК удзельнічалі ў працы місій Міжнароднай Хельсінкскай Федэрацыі і, у прыватнасці, даследавалі сітуацыю з правамі чалавека ў Прыднястроўі (Малдова), на Паўночным Каўказе (Расійская Федэрацыя), у Таджыкістане, Узбекістане і Украіне. Апроч таго, прадстаўнікі БХК удзельнічалі ў мностве “шараговых”«шараговых» і “гучных”«гучных» спраў - — абаранялі:
* [[Павел Шарамет|Паўла Шарамета]], Валерыя Шчукіна, Ірыну Макавецкую і іншых журналістаў;
* «[[Народная воля (1995)|"Народную волю"]]» і "«[[Белорусская деловая газета|Белорусскую деловую газету"]]»;
* [[Юрый Бандажэўскі|Юрыя Бандажэўскага]], Андрэя Клімава і іншых вязняў сумлення;
* сваякоў зніклых [[Юрый Захаранка|Юрыя Захаранкі]], [[Віктар Ганчар|Віктара Ганчара]], [[Анатоль Сцяпанавіч Красоўскі|Анатолія Красоўскага]], [[Дзмітрый Завадскі|Дзмітрыя Завадскага]];
* вернікаў розных канфесій;
* кандыдатаў у дэпутаты і прэзідэнты;
* удзельнікаў мірных маніфестацый;
* прадпрымальнікаў і сацыяльна неабароненых грамадзян;
* бежанцаў, зняволеных, з якімі жорстка абыходзіліся ў турмах, і сотні іншых людзей.
 
=== Фінансавы аспект дзейнасці БХК ===
БХК павінен быў заплаціць у [[бюджэт]] звыш Br 205 млн млн.Br падаткаў і штрафных санкцый паза выкарыстаных у 2002-2003 гг. грантахгранты [[Еўракамісія|Еўракамісіі]], якія,2002—2003 гадоў (паводле міжнародных дамоў Рэспублікі Беларусь, гэтыя прадстаўляліся ў беспадатковым рэжыме).
 
ЛічачыБХК палічыў рашэнне інспекцыі [[Міністэрства па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь|Міністэрства па падатках і зборах]] незаконным, БХКі абскардзіў яго ў судовым парадку. Нацыянальныя суды ўсіх інстанцый пастанавілі, што праваабаронцы нічога не павінны пакрываць ўу бюджэт.
 
Аднак напярэдадні [[Прэзідэнцкія выбары ў Беларусі, (2006)|прэзідэнцкіх выбараў 2006 г. года]], маніторынг якіх ажыццяўляў БХК, рашэнні гаспадарчых судоў былі перагледжаныя Прэзідыумам [[Вышэйшы Гаспадарчы суд Рэспублікі Беларусь|Вышэйшага Гаспадарчага Суда]]. Інспекцыя Міністэрства па падатках і зборах апісала і канфіскавала маёмасць БХК на суму Br255 255.000 рубBr. Рахункі арганізацыі арыштавалі.
 
Разам з тым, у 2006 г. годзе Дэпартамент фінансавых расследаванняў [[Камітэт дзяржаўнага кантролю Рэспублікі Беларусь|Камітэта дзяржкантролю]] спыніў - — у сувязі з адсутнасцю падзеі злачынства - — крымінальную справу, узбуджаную за адхіленне ад выплаты падаткаў у дачыненні да службовых асоб БХК.
 
Восенню 2021 года [[Вярхоўны Суд Рэспублікі Беларусь]] ліквідаваў БХК, але арганізацыя заявіла, што працягне сваю дзейнасць<ref>{{cite web|title=Вярхоўны суд ліквідаваў БХК — апошнюю зарэгістраваную праваабарончую арганізацыю |url=https://novychas.online/hramadstva/vjarhouny-sud-likvidavau-bhk-aposznjuju-zarehist|work=[[Новы Час (газета)|Новы Час]]|date=2021-10-01|accessdate=2022-08-11}}</ref>.
 
У ліпені 2022 года Беларускі Хельсінкскі камітэт атрымаў кансультатыўны статус пры [[Эканамічны і сацыяльны савет ААН|ЭКАСАС]] [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый|ААН]] і стаў першай беларускай НДА з такім статусам<ref>{{cite web|title=«Признание, что для общественной организации нужна не формальная регистрация, а реальная деятельность»|url=https://gazetaby.com/post/priznanie-chto-dlya-obshhestvennoj-organizacii-nuz/186458/|work=[[Салідарнасць (газета)|Салідарнасць]]|date=2022-07-22|accessdate=2022-08-11|lang=ru}}</ref>.
 
=== Міжнародная дзейнасць БХК ===
БХК – — партнёр [[Савет Еўропы|Савета Еўропы]], актыўны ўдзельнік міжнароднага хельсінкскага руху.
 
У 1998 г. годзе БХК быў узнагароджаны прэміяй [[Еўрапейскі Саюз|Еўрапейскага Саюза]] і [[ЗША]] за ўклад у развіццё [[Грамадзянская супольнасць|грамадзянскай супольнасці]].▼
 
== Крыніцы ==
{{крыніцы}}
 
== Літаратура ==
▲У 1998 г. БХК быў узнагароджаны прэміяй [[Еўрапейскі Саюз|Еўрапейскага Саюза]] і [[ЗША]] за ўклад у развіццё грамадзянскай супольнасці.
* {{Кніга|ref=Silitski, Zaprudnik|аўтар=[[Віталь Вячаслававіч Сіліцкі|Vitali Silitski]], [[Янка Запруднік|Jan Zaprudnik]]|частка=BELARUSIAN HELSINKI COMMITTEE|загаловак=The A to Z of Belarus (The A to Z Guide Series)|месца=Lanham|выдавецтва=Scarecrow Press|год=2010|isbn=978-0-8108-7200-4|старонак=470|старонкі=41|мова=en}}
* {{Кніга|ref=Бубен, Процька|аўтар=Бубен С. С., [[Таццяна Сяргееўна Процька|Процька Т. С.]]|загаловак=Правы чалавека : дапаможнік для настаўнікаў [беларуская і руская]|год=2001|месца=Мн.|выдавецтва=Тэхналогія|старонак=366|isbn=985-458-020-2|тыраж=9000}}
 
== Спасылкі ==
* [http://www.belhelcom.org/ Старонка БХК]
* [http://belhelcom.org/node/12452 Хто ёсць хто ў БХК] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20130307024920/http://belhelcom.org/node/12452 |date=7 сакавіка 2013 }}
* [http://www.helcom.fi/ Helsinki Commission]
 
{{бібліяінфармацыя}}
[[Катэгорыя:Грамадства Беларусі]]
[[Катэгорыя:Праваабарончыя арганізацыі Беларусі]]
[[Катэгорыя:ПравыНДА чалавеказ кансультатыўным статусам пры ЭСС ААН]]
[[Катэгорыя:Арганізацыі, закрытыя ў 2021 годзе]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Беларускі_Хельсінкскі_камітэт"