Радыус: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др Дадана Катэгорыя:Геаметрыя; выдалены шаблон {{няма катэгорый}} (праз HotCat)
выпраўленне перасылак
 
(Не паказана адна прамежкавая версія 15 удзельнікаў)
Радок 1:
[[Image:Straal-cirkel.png|thumb|Радыус акружнасці.]]
 
'''Ра́дыус''' ({{lang-la|radius}} — спіца кола, прамень) — [[адрэзак]], які злучае цэнтр [[акружнасць|акружнасці]] (ці [[сфера|сферы]]) з любой крапкайкропкай, якая ляжыць на гэтай акружнасці (ці паверхні сферы), а таксама [[даўжыня]] гэтага адрэзка. РадиусРадыус складае палову [[диаметрдыяметр]]а.
 
== Уласцівасці ==
* Радыус, праведзены ў кропкупункт <math>A</math> акружнасці, перпендыкулярны да касальнай лініі акружнасці ў гэтайгэтым кропцыпункце.
* Радыус, [[перпендыкуляр]]ны [[Хорда акружнасці(геаметрыя)|хордзе]], дзеліць яе напалову.
 
== Злучаныя вызначэнні==
* [[Цэнтральны вугал|''Цэнтральны вугал'']] у акружнасці —гэта— гэта [[вугал]], утвораны двума радыусамі.
* [[Радыус крывізны|'' Радыус крывізны'']] крывой —гэта радыус акружнасці, якая мае з гэтай крывой [[дотык]] другога парадку.
 
== Этымалогія ==
 
Слова «радыус» упершыню сустракаецца ў [[1569]] г. у французскага навукоўца [[П'ер дэ ла Раме|П'ера дэ ла Раме]], крыху пазней у [[Франсуа ВиетВіет]]а. Робіцца агульнапрынятым толькі ў канцы [[XVII стагоддзе|XVII стагоддзя]]а.
 
== Абагульненні ==
Радыусам [[мноства]] <math>M</math>, ляжалагазмешчанага ў [[метрычная прастора|метрычнай прасторы]] з метрыкай <math>\rho</math>, завецца велічыня <math>(\sup_{x,y \in M}\rho(x, y))/2</math>. Напрыклад, радыус ''n''-размерногомернага [[гіперкуб]]ау з бокам ''s'' роўны
: <math> r = \frac{s}{2}\sqrt{n}.</math>
 
== ГлядзіГл. таксама ==
* [[Атамны радыус]]
* [[Бораўскі радыус]]
* [[Гравітацыйны радыус]]
* [[Дэбаеўскі радыус экранавання]]
* [[ИонныІонны радыус]]
* [[КристалахімічныКрысталахімічны радыус]]
* [[Радыус инерцыіінерцыі]]
* [[Радыус-вектар]]
* [[Радыус паварота]]
* [[Радыус папажэння]]
* [[Радыус ратацыі]]
{{Бібліяінфармацыя}}
 
[[Катэгорыя:Класічная геаметрыя]]
[[Катэгорыя:Метрычная геаметрыя]]
[[Катэгорыя:Геаметрыя]]
 
[[af:Radius]]
[[ar:نصف قطر]]
[[ast:Radiu (xeometría)]]
[[az:Radius]]
[[be-x-old:Радыюс]]
[[bg:Радиус]]
[[bs:Poluprečnik]]
[[ca:Radi (geometria)]]
[[cs:Poloměr]]
[[cv:Радиус]]
[[da:Radius]]
[[de:Radius]]
[[el:Ακτίνα (γεωμετρία)]]
[[en:Radius]]
[[eo:Radiuso]]
[[es:Radio (geometría)]]
[[et:Raadius]]
[[eu:Erradio (geometria)]]
[[fa:شعاع]]
[[fi:Säde]]
[[fr:Rayon (géométrie)]]
[[gd:Reidius]]
[[gl:Raio (xeometría)]]
[[he:רדיוס]]
[[id:Radius]]
[[is:Geisli (rúmfræði)]]
[[it:Raggio (geometria)]]
[[ja:半径]]
[[ka:რადიუსი]]
[[km:កាំ]]
[[ko:반지름]]
[[lb:Radius]]
[[lt:Spindulys]]
[[lv:Rādiuss]]
[[mk:Радиус]]
[[mn:Радиус]]
[[mr:त्रिज्या]]
[[ms:Jejari]]
[[nl:Straal (wiskunde)]]
[[nn:Radius]]
[[no:Radius]]
[[pl:Promień (geometria)]]
[[pt:Raio]]
[[qu:Illwa]]
[[ro:Rază]]
[[ru:Радиус]]
[[sco:Radius]]
[[simple:Radius]]
[[sk:Polomer (kružnica)]]
[[sl:Polmer]]
[[sr:Полупречник]]
[[sv:Radie]]
[[sw:Nusukipenyo]]
[[szl:Průmjyń]]
[[ta:ஆரம்]]
[[th:รัศมี]]
[[tr:Yarıçap]]
[[uk:Радіус]]
[[ur:رداس]]
[[vi:Bán kính]]
[[zh:半径]]
[[zh-min-nan:Poàⁿ-kèng]]