Манівідавічы

	Манівідавічы; лац. Manividavičy
	Герб Ляліва
Краіна паходжаньня:	Вялікае Княства Літоўскае

Манівідавічы, Манівіды — літоўскі шляхецкі род гербу Ляліва.

Прозьвішча

Манвід (Manvidus^[1]) і Відзіман (Widiman) — імёны германскага паходжаньня^[2]. Іменная аснова -ман- (імёны ліцьвінаў Мангерд, Дзерман, Есьман; германскія імёны Mangerðr, Derman, Esmann) паходзіць ад гоцкага manna^[3], германскага man 'чалавек'^[4], а аснова -від- (імёны ліцьвінаў Відмунд, Мельвід, Торвід; германскія імёны Widmund, Melvid, Torvid) — ад гоцкага wida 'повязь, злучэньне, моцнасьць' або ад гоцкага і германскага widus 'дрэва'^[5]. Такім парадкам, імя Манівід азначае «чалавек моцы»^[6] (тое ж, што і імя Відзіман).

Гісторыя

Заснавальнік роду — літоўскі баярын Войцех Манівід (каля 1360—1424), намесьнік віленскі, з 1413 году ваявода. Манівід быў прыхільнікам Вітаўта і ўзвысіўся дзякуючы яго заступніцтву і нададзеным ім землям. Сын Манівіда Івашка (каля 1400—1458) пашырыў уладаньні бацькі за кошт наданьняў вялікага князя Казімера і набыцьця Міру, які атрымаў па сьмерці стрыечнага брата Пятра Гедыгольдавіча.

Апошнім з роду быў сын Івана Войцех. Па яго сьмерці ў 1475 годзе шырокія ўладаньні Манівідавічаў падзялілі паміж яго сёстрамі: Ядвігай (жонкай Алехны Судзімонтавіча) і Софʼяй (жонкай Мікалая Радзівілавіча).

Ад Манівіда выводзілі сваё паходжаньне Аляхновічы, Дарагастайскія і Забярэзінскія, а таксама, магчыма, Вяжэвічы і Глябовічы (абодва роды лічылі сябе нашчадкамі Вяжа, родзіча Манівіда). Падкрэсьліваючы сваё паходжаньне, выхадцы з гэтых родаў часам да ўласных прозьвішчаў дадавалі прыдомак Монвід^[7].

Крыніцы

^ Die Matrikel der Universität Helmstedt. Bd. 2 (1636—1685). — Hildesheim, 1981. S. 128, 281.
^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1089, 1571.
^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 167.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.
^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
^ Насевіч В. Манівідавічы // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 270.

Літаратура

Вялікае княства Літоўскае: Энцыклапедыя. У 3 т. / рэд. Г. П. Пашкоў і інш. — Мн.: Беларуская Энцыклапедыя, 2005. — Т. 2: Кадэцкі корпус — Яцкевіч. — 788 с. — ISBN 985-11-0378-0

[1] Die Matrikel der Universität Helmstedt. Bd. 2 (1636—1685). — Hildesheim, 1981. S. 128, 281.

[2] Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 1089, 1571.

[3] Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 167.

[4] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.

[5] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 17.

[6] Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.

[7] Насевіч В. Манівідавічы // ВКЛ. Энцыкл. — Мн.: 2005 Т. 2. С. 270.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]