Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі — гэта падзел тэрыторыі Рэспубілікі Беларусь на пэўныя часткі ў мэтах эфэктыўнай арганізацыі дзяржаўнага кіраваньня і мясцовага самакіраваньня.

Цяперашні адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі фактычна застаўся з часоў Беларускай ССР. Адміністрацыйна-тэрытарыльныя адзінкі маюць савецкія небеларускія афіцыйныя назвы, з гэтай прычыны прапануецца вярнуць традыцыйныя ад часоў Вялікага Княства Літоўскага назвы — ваяводзтвы (замест вобласьцяў), паветы (замест раёнаў) і староствы (замест сельсаветаў)^[1]. З улікам таго, што наяўны падзел забясьпечвае моцную цэнтралізацыю і адміністрацыйна-палітычны кантроль над мясцовай ўладай з боку цэнтральных ворганаў улады, дзеля зьмяншэньня цэнтралізацыі, адміністрацыйнай і бюджэтнай нагрузкі выказваюцца прапановы павялічыць колькасьць адзінак самакіраваньня першага ўзроўню (ваяводзтваў)^[2].

Адміністрацыйна-тэрытарыяльныя і тэрытарыяльныя адзінкі

Адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі Беларусі зьяўляюцца тэрыторыі, у тэрытарыяльных межах каторых ствараюцца і дзейнічаюць мясцовыя саветы дэпутатаў, выканаўчыя і распарадчыя органы.

Тэрыторыя Рэспублікі Беларусь падзяляецца на тэрыторыю сталіцы і тэрыторыі абласьцей. Тэрыторыя вобласьці падзяляецца на тэрыторыю раёнаў і гарадоў абласнога падпарадкаваньня. Тэрыторыя раёну падзяляецца на тэрыторыю сельсаветаў, пасёлкаў і гарадоў раённага падпарадкаваньня.

Тэрыторыі населеных пунктаў, якія не зьяўляюцца адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі, і якія ўваходзяць разам зь іншымі тэрыторыямі ў прасторавыя межы сельсаветаў, складаюць іх тэрыторыю.

Тэрытарыяльнымі адзінкамі Беларусі зьяўляюцца населеныя пункты, у якіх не ствараюцца мясцовыя саветы дэпутатаў, выканаўчыя і распарадчыя органы, а таксама тэрыторыі адмысловага рэжыму выкарыстаньня (запаведнікі, нацыянальныя паркі, заказьнікі, тэрыторыі памятнікаў прыроды, тэрыторыі нерухомых матэрыяльных гісторыка-культурных каштоўнасьцяў і зоны іх аховы, тэрыторыі абарончага прызначэньня і інш.).

Улік і рэгістрацыя адміністрацыйна-тэрытарыяльных і тэрытарыяльных адзінак Беларусі ажыцьцяўляецца ў адзіным рэестры як складовай часткі Дзяржаўнага зямельнага кадастру.

Падзел тэрыторыі

Падзел краіны

Тэрытарыяльна Беларусь падзяляецца на тэрыторыі 6 вобласьцяў і тэрыторыю сталіцы — гораду Менск:

Нумар ^[a]	Вобласьць	Плошча (km²)	Насельніцтва	Сталіца
#1	Берасьцейская вобласьць	32786,44	1 384 476	Берасьце
#2	Віцебская вобласьць	40051,34	1 180 202	Віцебск
#3	Гомельская вобласьць	40371,36	1 415 749	Гомель
#4	Гарадзенская вобласьць	25126,98	1 043 681	Горадня
#5	Менская вобласьць	39849,00	1 426 525	Менск
#6	Магілёўская вобласьць	29067,62	1 058 746	Магілёў
#7	Менск	353,00	2 020 600	Менск
Беларусь		207596,76	9 413 446

^ Коды 1-7, пазначаныя на нумарах аўтамабіляў, азначаюць адпаведную адміністрацыйна-тэрытарыяльнаю адзінку, дзе гэты аўтамабіль зарэгістраваны.

Падзел вобласьцяў

Тэрыторыя вобласьці падзяляецца на тэрыторыі раёнаў і гарадоў абласнога падпарадкаваньня. На 1 студзеня 2009 году колькасьць раёнаў складала 118^[3], зь якіх 16 раёнаў знаходзіліся ў Берасьцейскай вобласьці, 21 — у Віцебскай, 17 — у Гарадзенскай, 21 — у Гомельскай, 22 — у Менскай, 21 — у Магілёўскай.

Глядзіце таксама

Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел

Крыніцы

^ Чайчыц А. Карыснае практыкаваньне ад Зянона Пазьняка, Радыё Свабода, 24 красавіка 2017 г.
^ Народная Праграма Вольная Беларусь — гэта праект новай Беларусі. — Варшава — Нью-Ёрк — Менск: «Беларускія Ведамасьці», 2017. С. 17.
^ Административно-территориальное деление Беларуси (рас.)

Вонкавыя спасылкі

[3] Коды 1-7, пазначаныя на нумарах аўтамабіляў, азначаюць адпаведную адміністрацыйна-тэрытарыяльнаю адзінку, дзе гэты аўтамабіль зарэгістраваны.

[Cajcyc-1] Чайчыц А. Карыснае практыкаваньне ад Зянона Пазьняка, Радыё Свабода, 24 красавіка 2017 г.

[2] Народная Праграма Вольная Беларусь — гэта праект новай Беларусі. — Варшава — Нью-Ёрк — Менск: «Беларускія Ведамасьці», 2017. С. 17.

[4] Административно-территориальное деление Беларуси (рас.)

[1]

[2]

[a]

[3]

п а р Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Беларусі
Сталіца	Менск	Мапа Беларусі
Вобласьці	Берасьцейская Віцебская Гарадзенская Гомельская Магілёўская Менская	Мапа Беларусі

п а р Краіны Эўропы: Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел
Азэрбайджан¹ Альбанія Андора Армэнія¹ Аўстрыя Баўгарыя Беларусь Босьнія і Герцагавіна Бэльгія Ватыкан Вугоршчына Вялікабрытанія Гішпанія Грузія¹ Грэцыя Данія Ірляндыя Ісьляндыя Італія Казахстан¹ Кіпр Латвія Летува Ліхтэнштайн Люксэмбург Малдова Мальта Манака Нарвэгія Нідэрлянды Нямеччына Партугалія Паўночная Македонія Польшча Расея¹ Румынія Сан-Марына Славаччына Славенія Сэрбія Турэччына¹ Украіна Фінляндыя Францыя Харватыя Чарнагорыя Чэхія Швайцарыя Швэцыя Эстонія
Залежныя тэрыторыі	Аляндзкія астравы Гернсі Гібральтар Джэрзі Востраў Мэн Фарэрскія астравы Шпіцбэрген Ян-Маен
Непрызнаныя дзяржавы	Абхазія¹ Арцах¹ Косава і Мэтохія Паўднёвая Асэтыя¹ Паўночны Кіпр Прыднястроўе
¹ У асноўным у Азіі