Рэспубліка Крым: розьніца паміж вэрсіямі
д →Рэакцыя: выпраўленьне спасылак |
д http://top.rbc.ru/politics/21/03/2014/912755.shtml |
||
| Радок 13: | Радок 13: | ||
|Від адміністрацыйнай адзінкі2 = |
|Від адміністрацыйнай адзінкі2 = |
||
|Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = |
|Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = |
||
|Уваходзіць у = [[Расея| |
|Уваходзіць у = Крымскую фэдэральную акругу [[Расея|Расеі]] (дэ-факта) |
||
|Від адміністрацыйнага падзелу = |
|Від адміністрацыйнага падзелу = |
||
|Улучае = 14 [[раён]]аў,<br/>10 мескіх радаў |
|Улучае = 14 [[раён]]аў,<br/>10 мескіх радаў |
||
| Радок 80: | Радок 80: | ||
[[Файл:Crimea-regions alternative.PNG|міні|343пкс|справа|Адміністрацыйна-тэрытарыяльныя ўтварэньні Ўкраіны на тэрыторыі паўвостраву Крым. Блакітным — раёны й мескія рады Аўтаномнай Рэспублікі Крым, белым — севастопальская меская рада.]] |
[[Файл:Crimea-regions alternative.PNG|міні|343пкс|справа|Адміністрацыйна-тэрытарыяльныя ўтварэньні Ўкраіны на тэрыторыі паўвостраву Крым. Блакітным — раёны й мескія рады Аўтаномнай Рэспублікі Крым, белым — севастопальская меская рада.]] |
||
Найвышэйшым органам дзяржаўнае ўлады на тэрыторыі рэспублікі абвешчаная Дзяржаўная Рада Рэспублікі Крым<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.rada.crimea.ua/news/17_03_2014_2| копія = | дата копіі = | загаловак = Верховный Совет АРК переименован в Государственный Совет Республики Крым| фармат = | назва праекту = Афіцыйная старонка Вярхоўнае Рады Крыму| выдавец = | дата = 20 сакавіка 2014 | мова = ru| камэнтар = }}</ref><ref name=hzvrespublika>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.rada.crimea.ua/news/17_03_2014_5| копія = | дата копіі = | загаловак = С 17 марта 2014 года высшим органом власти Республики Крым является парламент Республики Крым в действующем депутатском составе на срок полномочий до сентября 2015 года| фармат = | назва праекту = Афіцыйная старонка Вярхоўнае Рады Крыму| выдавец = | дата = 20 сакавіка 2014 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>. Найвышэйшая юрыдычная моц замацаваная за Канстытуцыяй Аўтаномнае Рэспублікі Крым ад [[1998]] году, якая дзейнічацьме да прыняцьця новае канстытуцыі рэспублікі<ref name=hzvrespublika/>. |
Найвышэйшым органам дзяржаўнае ўлады на тэрыторыі рэспублікі абвешчаная Дзяржаўная Рада Рэспублікі Крым<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.rada.crimea.ua/news/17_03_2014_2| копія = | дата копіі = | загаловак = Верховный Совет АРК переименован в Государственный Совет Республики Крым| фармат = | назва праекту = Афіцыйная старонка Вярхоўнае Рады Крыму| выдавец = | дата = 20 сакавіка 2014 | мова = ru| камэнтар = }}</ref><ref name=hzvrespublika>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.rada.crimea.ua/news/17_03_2014_5| копія = | дата копіі = | загаловак = С 17 марта 2014 года высшим органом власти Республики Крым является парламент Республики Крым в действующем депутатском составе на срок полномочий до сентября 2015 года| фармат = | назва праекту = Афіцыйная старонка Вярхоўнае Рады Крыму| выдавец = | дата = 20 сакавіка 2014 | мова = ru| камэнтар = }}</ref>. Найвышэйшая юрыдычная моц замацаваная за Канстытуцыяй Аўтаномнае Рэспублікі Крым ад [[1998]] году, якая дзейнічацьме да прыняцьця новае канстытуцыі рэспублікі<ref name=hzvrespublika/>. |
||
[[21 сакавіка]] прэзыдэнт Расеі Ўладзімер Пуцін падпісаў загад аб утварэньні новай фэдэральнай акругі ў складзе Расейскае Фэдэрацыі — Крымскай, у якую, паводле плянаў, мусяць увайсьці Рэспубліка Крым і места фэдэральнага значэньня Севастопаль<ref>{{артыкул|аўтар=РБК.|загаловак=В России создан Крымский федеральный округ|арыгінал=|спасылка=http://top.rbc.ru/politics/21/03/2014/912755.shtml|аўтар выданьня=|выданьне=РБК|тып=|месца=|выдавецтва=|год=|выпуск=|том=|нумар=|старонкі=|isbn=}}</ref>. |
|||
=== Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел === |
=== Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел === |
||
Вэрсія ад 21:55, 21 сакавіка 2014
| Рэспубліка Крым | |
| рас. Республика Крым укр. Республіка Крим крым. Къырым Джумхуриети, Qırım Cumhuriyeti | |
 |  Сьцяг |
| Гімн | Нивы и горы твои волшебны, Родина |
|---|---|
| Агульныя зьвесткі | |
| Краіна | Расея |
| Статус | Рэспубліка |
| Уваходзіць у | Крымскую фэдэральную акругу Расеі (дэ-факта) |
| Адміністрацыйны цэнтар | Сімфэропаль |
| Улучае | 14 раёнаў, 10 мескіх радаў |
| Найбольшы горад | Севастопаль |
| Іншыя буйныя гарады | Сімфэропаль, Севастопаль |
| Дата ўтварэньня | 17 сакавіка 2014 |
| Кіраўнік Рады міністраў | Сяргей Аксёнаў |
| Кіраўнік Дзяржаўнае Рады | Уладзімер Канстанцінаў |
| Афіцыйныя мовы | расейская, украінская, крымскататарская |
| Насельніцтва (2013) | 2 352 581 |
| Шчыльнасьць | 87,31 чал./км² |
| Нацыянальны склад | расейцы, украінцы, крымскія татары |
| Плошча | 26 945 км² |
| Месцазнаходжаньне Рэспублікі Крым | |
.svg)
| |
| Мэдыя-зьвесткі | |
| Часавы пас | UTC +2 |
| Тэлефонны код | 365[1] |
| Код аўтам. нумароў | 82[2] |
| http://rk.gov.ru Афіцыйны сайт | |
 Дадатковыя мультымэдыйныя матэрыялы | |
Рэспу́бліка Крым (рас. Республика Крым, укр. Республіка Крим, крым. Къырым Джумхуриети, Qırım Cumhuriyeti) — палітычнае ўтварэньне на тэрыторыі Аўтаномнай Рэспублікі Крым і места Севастопаль Украіны, дэ-факта існае й абвешчанае як рэспубліка й суб’ект Расейскае Фэдэрацыі. Сярод краінаў-чальцоў ААН незалежнасьць Рэспублікі Крым прызнаная толькі Расейскай Фэдэрацыяй, з нагоды чаго прэзыдэнт краіны Ўладзімер Пуцін падпісаў адпаведны загад[3]. Дэ-факта разглядаецца як тэрыторыя, акупаваная Расейскай Фэдэрацыяй пасьля вайсковага ўварваньня ў лютым-сакавіку 2014 году[4].
Абапіраючыся на вынікі незаконнага й нелегітымнага рэфэрэндуму аб статусе Крыму (на якім не выносілася пытаньне пра дзяржаўны сувэрэнітэт)[5][6], а таксама на палажэньні Дэклярацыі незалежнасьці Аўтаномнае Рэспублікі Крым ды места Севастопаль ад 11 сакавіка 2014 году, самаабвешчаныя ўлады паўвостраву 17 сакавіка 2014 году прынялі пастанову пра незалежнасьць Крыму, за якую згодна з уладамі паўвостраву прагаласавалі 85 дэпутатаў Вярхоўнае Рады Крыму[7]. Самаабвешчаныя ўлады паўвостраву лічаць аб’яўлены сувэрэнітэт толькі часовай мерай, неабходнай для замацаваньня працэдуры ўваходжаньня ў склад Расейскае Фэдэрацыі.
Дзяржаўнае ўладкаваньне
Найвышэйшым органам дзяржаўнае ўлады на тэрыторыі рэспублікі абвешчаная Дзяржаўная Рада Рэспублікі Крым[8][9]. Найвышэйшая юрыдычная моц замацаваная за Канстытуцыяй Аўтаномнае Рэспублікі Крым ад 1998 году, якая дзейнічацьме да прыняцьця новае канстытуцыі рэспублікі[9].
21 сакавіка прэзыдэнт Расеі Ўладзімер Пуцін падпісаў загад аб утварэньні новай фэдэральнай акругі ў складзе Расейскае Фэдэрацыі — Крымскай, у якую, паводле плянаў, мусяць увайсьці Рэспубліка Крым і места фэдэральнага значэньня Севастопаль[10].
Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел
У цэлым самаабвешчаныя ўлады паўвостраву захавалі адміністрацыйна-тэрытарыяльную сетку Аўтаномнай Рэспублікі Крым за выняткам далучэньня севастопальскай мескай рады. Паўвостраў падзяляецца на раёны й мескія рады (статусам роўныя раёну), раёны падзяляюцца на мескія й сельскія рады.
Моўная палітыка
Статус афіцыйных моваў у рэспубліцы атрымаюць расейская і крымскататарская мовы[11]. Украінскамоўная грамада Крыму выказвае заклапочанасьць магчымым прыцісканьнем правоў украінскае мовы пасьля абвяшчэньня Крымам незалежнасьці[12]. Між тым, прэзыдэнт Расеі Ўладзімер Пуцін заявіў, што ў Рэспубліцы Крым афіцыйны статус атрымаюць тры мовы: расейская, украінская, крымскататарская[13].
Рэакцыя
Улады Ўкраіны не прызнаюць вынікі рэфэрэндуму ў Аўтаномнай Рэспубліцы Крым і месьце Севастопаль з прычыны неадпаведнасьці рэфэрэндуму заканадаўству краіны. Улады краіны выступаюць супраць інтэрвэнцыі трэцяй дзяржавы, разглядаючы тэрыторыі самаабвешчанай рэспублікі як дзьве адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі Ўкраіны — Аўтаномную Рэспубліку Крым і севастопальскую мескую раду (ва ўкраінскім адміністрацыйна-тэрытарыяльным уладкаваньні ня лічыцца часткай аўтаномнай рэспублікі)[14][15].
Разам з гэтым, з асуджэньнем вынікаў рэфэрэндуму й абвяшчэньня рэспублікі выступіў Эўрапейскі Зьвяз, ЗША і Канада; уласны байкот рэфэрэндуму абвясьціў Мэджліс крымскататарскага народу — неафіцыйны культурны й грамадзкі орган крымскіх татараў Крыму[16][17].
Сярод краінаў-чальцоў ААН Рэспубліка Крым на цяперашні час прызнаная толькі Расейскай Фэдэрацыяй, аднак рэспубліка спрабуе знайсьці падтрымку ў гэтай арганізацыі[18]. Тым ня менш, канчатковай мэтай аддзяленьня тэрыторыяў Аўтаномнай Рэспублікі Крым і Севастопалю зьяўляецца далучэньне да Расеі ў якасьці новых суб’ектаў фэдэрацыі.
У Радзе Бясьпекі ААН была ажыцьцяўленая спроба прыняць рэзалюцыю аб прызнаньні рэфэрэндуму ў Крыме незаконным, што не атрымалася праз вэта Расеі[19]. Сваю адмоўную рэакцыю адносна рэфэрэндуму выказалі хаўрусьнікі па блёку НАТО[20].
18 сакавіка 2014 году, пасьля афіцыйнага выступу Ўладзімера Пуціна, самаабвешчаныя кіраўнікі Крыму й Севастопалю падпісалі пагадненьне з прэзыдэнтам Расеі адносна далучэньня тэрыторыяў да Расеі. 20 сакавіка далучэньне тэрыторыі паўвостраву ўхваліла Дзяржаўная Дума Расеі[21]. Да 1 студзеня 2015 году абвешчаны пераходны пэрыяд, падчас якога вырашацьмуцца пытаньні эканамічнай, фінансавай, крэдытнай і прававой інтэграцыі тэрыторыі паўвостраву з Расеяй. Уласныя санкцыі супраць Расеі ўвялі ЗША[22], а таксама шэраг іншых краінаў сьвету.
Эканоміка
У эканамічным дачыненьні эканоміка паўвостраву моцна залежыць ад астатняй часткі Ўкраіны, празь якую Крым на 80% забясьпечваецца пітнай вадою й электраэнэргіяй, на траціну — прыродным газам[23][24].
17 сакавіка 2014 году Дзяржаўная Рада Рэспублікі Крым нацыяналізавала рзьмешчаныя на тэрыторыі рэспублікі прадпрыемствы нафтагазаздабыўчай прамысловасьці: Дзяржаўнае акцыянэрнае таварыства «Чорноморнафтогаз» і маёмасьць «Укртрансгазу»[25].
Афіцыйнай валютай самаабвешчанай рэспублікі аб’яўлены расейскі рубель, пры гэтым украінская грыўна захоўвацьмецца ў абарачэньні да 1 студзеня 2016 году[26]. Для арганізацыі грашовага абарачэньня, зьдзяйсьненьня апэрацыяў над бюджэтнымі сродкамі й сродкамі пазабюджэтных фондаў, а таксама абслугоўваньня зьнешніх пазык створаны г.зв. «Банк Крыму»[27].
Крыніцы
- ^ http://www.interfax.ru/russia/440441
- ^ Регистрационно-экзаменационные подразделения ГИБДД начали выдачу регистрационных знаков с цифровым кодом-«82» (рас.) — Министерство внутренних дел по Республике Крым, 2014.
- ^ Подписан Указ о признании Республики Крым (рас.) Афтцыйная старонка прэзыдэнта Расеі Праверана 20 сакавіка 2014 г.
- ^ Украінская Праўда. Генштаб ЗСУ: у Криму - не лише військові з частин Чорноморського флоту // Украінская Праўда. — 2014.
- ^ Украінская Праўда. Мінюст дав оцінку рішенням про референдуми у Криму та Донецьку: нелегітимні // Украінская Праўда. — 2014.
- ^ Украінская Праўда. Радбез ООН не визнає "референдум" у Криму // Украінская Праўда. — 2014.
- ^ Крым провозглашен независимым суверенным государством – Республикой Крым (рас.) Афіцыйная старонка Вярхоўнае Рады Крыму Праверана 20 сакавіка 2014 г.
- ^ Верховный Совет АРК переименован в Государственный Совет Республики Крым (рас.) Афіцыйная старонка Вярхоўнае Рады Крыму Праверана 20 сакавіка 2014 г.
- ^ а б С 17 марта 2014 года высшим органом власти Республики Крым является парламент Республики Крым в действующем депутатском составе на срок полномочий до сентября 2015 года (рас.) Афіцыйная старонка Вярхоўнае Рады Крыму Праверана 20 сакавіка 2014 г.
- ^ РБК. В России создан Крымский федеральный округ // РБК.
- ^ korrespondent.net. У Криму російська та кримськотатарська мови отримають державний статус // korrespondent.net. — 2014.
- ^ expres.ua. Вождь кримських сепаратистів хоче заборонити українську мову в Криму відразу ж після проведення референдуму // expres.ua. — 2014.
- ^ Путін дозволяє Криму три офіційні мови: російську, українську і кримськотатарську (укр.) tyzhden.ua Праверана 20 сакавіка 2014 г.
- ^ Звернення в.о. Президента України, Голови Верховної Ради України Олександра Турчинова до співвітчизників (укр.) Афіцыйная старонка выканаўца абавязкаў прэзыдэнта Ўкраіны Праверана 20 сакавіка 2014 г.
- ^ Інтерфакс. Ніякого визнання так званого референдуму в Криму не буде, — Яценюк // 24tv.ua.
- ^ ukrinform.ua. Mejlis to boycott Crimean referendum // ukrinform.ua.
- ^ Deutsche Welle. Tatar leader: referendum's results 'predetermined' // Deutsche Welle.
- ^ Радио ЭХО Москвы. Крым обращается к ООН и всем государствам мира с просьбой о признании // Радио ЭХО Москвы.
- ^ Security Coumcil fails to adopt text urging member states not to recognize planned 16 March referendum in Ukraine’s Crimea Region (анг.) Афіцыйная старонка Рады Бясьпекі ААН. Рада Бясьпекі ААН. Праверана 20 сакавіка 2014 г.
- ^ Інтэрфакс-Украіна. NATO Allies won't recognize Crimea's annexation to Russia // Kyiv Post.
- ^ Радыё Свабода. Дзярждума Расеі ратыфікавала анэксію Крыму // Радыё Свабода.
- ^ Радыё Свабода. Абама пашырыў санкцыі супраць Расеі // Радыё Свабода.
- ^ Радыё Свабода. Вода, електрика, туризм – як Крим залежить від решти України // Радыё Свабода.
- ^ Радыё Свабода. Чи обійдеться Крим без України? // Радыё Свабода.
- ^ tvi.ua. Парламент Криму націоналізував «Чорноморнафтогаз» і «Укртрансгаз» // tvi.ua.
- ^ Gazeta.ua. Крим офіційно перейшов на російський рубль // Gazeta.ua.
- ^ finance.ua. У Криму проголосили рубль офіційною валютою та створили банк Криму // finance.ua.