Перайсьці да зьместу

Č: розьніца паміж вэрсіямі

Зьвесткі зь Вікіпэдыі — вольнай энцыкляпэдыі
Зьмест выдалены Змесціва дададзена
д r2.7.1) (робат дадаў: ko:Č
097ллл (гутаркі | унёсак)
д Шаблён
Меткі: Візуальная праўка Рэдагаваньне з мабільнай прылады Праўка праз мабільную вэрсію сайту Пашыраная мабільная праўка
 
(не паказаныя 17 прамежных вэрсіяў аўтарства 11 удзельнікаў)
Радок 1: Радок 1:
{{Друкарскі знак
[[Image:Latin alphabet Čč.png|right|thumb|]]
| Знак = Čč
'''Č, č''' - літара [[лацінскі альфабэт|лацінскага альфабэту]]. Утвораная ад літары [[C (лацінка)|C]] з дапамогай [[дыякрэтычны знак|дыякрэтычнага знаку]] [[гачэк]]. Звычайна пазначае гук, аналягічны [[кірыліца|кірылічнаму]] '''[[Ч]]'''. Характэрная перш за ўсё для [[славянскія мовы|славянскіх моваў]] ([[чэская мова|чэскай]], [[славацкая мова|славацкай]], [[лужыцкія мовы|горна- й ніжнелуцкай]], [[харвацкая мова|харвацкай]], [[славенская мова|славенскай]], [[басьнійская мова|басьнійскай]], лацінскіх варыянтаў [[беларуская мова|беларускае]], [[сэрбская мова|сэрбскае]] й [[македонская мова|македонскае моваў]]), [[балцкія мовы|балцкіх]] ([[летувіская мова|летувіскай]] і [[латыская мова|латыскай]]), [[саамскія мовы|саамскіх моваў]]; таксама ўжываецца пры трансьлітэрацыі кірылічных тэкстаў зь беларускае, [[расейская мова|расейскае]] й [[украінская мова|украінскае моваў]]. У гэтых альфабэтах зьяўляецца чацьвёртай літарай.
| Знак2 = <!-- Выкарыстоўваецца для сымбаляў, якія маюць больш за 2 формы -->
| Назва знака = Літара лацінкі C з гачкам
| Памер знака =
| Выява = Latin letter C with caron.svg
| Памер выявы =
| Подпіс да выявы =
| Выява2 =
| Памер выявы2 =
| Подпіс да выявы2 =
| Іншыя назвы =
| Тып2 =
| Гук = [{{МФА|t͡ʂ}}]
| Мова = Мова арыгіналу&nbsp;— [[чэская мова|чэская]].
| Мовы =
| Пазыцыя = 5 (у беларускай лацінцы)
| У лацінцы =
| Назва ў Юнікодзе = latin capital letter c with caron<br>latin small letter c with caron
| HTML = Č‎: &#268, &#x10c<br>č‎: &#269, &#x10d
| Юнікод = Č: U+010C<br>č: U+010D
| URL-код = Č: %C4%8C<br>č: %C4%8D
| Мнэмоніка =
| UTF-16 = Č‎: 0x10C<br>č‎: 0x10D
<!-- Гісторыя -->
| Варыяцыі =
| Час =
| пр1 = {{Дыграф|Cz}}
| пр2 = Č č
<!-- Іншае -->
| Лічэньне =
| Кірунак = зьлева направа
}}

{{Літара лацінкі|Č|č||c з га́чкам||||5-ая|<ref name="LE">{{кніга|аўтар=J. H.|год=1964|частка=[https://web.archive.org/web/20101011005650/http://pravapis.org/belarus_lemantar.pdf Alfabet]|горад=[[Нью-Ёрк]], [[ЗША]]|выдавецтва=выд. Zaranka|старонкі=53|старонак=97|загаловак=Лемантар для школаў і хатняга навучаньня|спасылка=https://web.archive.org/web/20101011005650/http://pravapis.org/belarus_lemantar.pdf}}</ref><ref name="NN">{{Спасылка
| аўтар = [[Наша Ніва]]
| дата публікацыі = 10 верасьня 2016
| url = https://nashaniva.com/147849/
| загаловак = Як правільна пісаць беларускай лацінкай?
| дата доступу = 14 кастрычніка 2023
| мова = be}}</ref><ref name="Lementar">{{Кніга
|аўтар = [[Ян Станкевіч]]
|загаловак = Лемантар пераходны з лацініцы на кірыліцу
|url = https://knihi.com/Jan_Stankievic/Lemantar_pierachodny_z_lacinicy_na_kirylicu_zip.html
|месца = Менск
|выдавецтва = Беларуская народная самапомач
|год = 1942}}</ref>}} Утвораная ад літары [[C (літара)|C]] з дапамогай [[дыякрытычны знак|дыякрытычнага знаку]] [[гачак]]. Звычайна пазначае гук, аналягічны [[кірыліца|кірылічнай]] '''[[Ч]]'''.

Характэрная перш за ўсё для [[славянскія мовы|славянскіх моваў]] ([[чэская мова|чэскай]], [[славацкая мова|славацкай]], [[лужыцкія мовы|горна- й ніжнелуцкай]], [[харвацкая мова|харвацкай]], [[славенская мова|славенскай]], [[басьнійская мова|басьнійскай]], лацінскіх варыянтаў [[беларуская мова|беларускае]], [[сэрбская мова|сэрбскае]] й [[македонская мова|македонскае моваў]]), [[балтыйскія мовы|балцкіх]] ([[летувіская мова|летувіскай]] і [[латыская мова|латыскай]]), [[саамскія мовы|саамскіх моваў]].

== Лацінізацыя ==
Літара таксама ўжываецца пры трансьлітэрацыі кірылічных тэкстаў зь беларускае ([[Лацінка|беларуская лацінка]]), [[расейская мова|расейскае]] і [[украінская мова|ўкраінскае моваў]]. У гэтых альфабэтах зьяўляецца чацьвёртай літарай.


== Гісторыя ==
== Гісторыя ==
Створаная [[Ян Гус|Янам Гусам]] для чэскае мовы замест ранейшага спалучэньня літараў [[Cz]]. У [[1830]] [[харватыя|харвацкі]] лінгвіст і палітычны дзеяч [[Людэвіт Гай]] адаптаваў яе да харвацкае мовы, адкуль яна з часам была запазычаная ў славенскую, басьнійскую, сэрбскую й македонскую мовы. У [[1906]] [[Вацлаў Іваноўскі]] ўвёў яе у беларускі лацінскі альфабэт.
Створаная [[Ян Гус|Янам Гусам]] для чэскае мовы замест ранейшага спалучэньня літараў [[Cz]]. У [[1830]] [[харватыя|харвацкі]] лінгвіст і палітычны дзяяч [[Людэвіт Гай]] адаптаваў яе да харвацкае мовы, адкуль яна з часам была запазычаная ў славенскую, басьнійскую, сэрбскую й македонскую мовы. У [[1906]] [[Вацлаў Іваноўскі]] ўвёў яе у беларускі лацінскі альфабэт.


== Крыніцы ==
{{Шаблён:Беларускі лацінскі альфабэт}}
{{Крыніцы}}


{{Беларускі лацінскі альфабэт}}
[[Катэгорыя:Літары лацінскага альфабэту]]
[[Катэгорыя:Славянскія мовы]]
[[Катэгорыя:Балцкія мовы]]


{{Вытворныя літары|C}}
[[ar:Č]]

[[bs:Č]]
{{Накід}}
[[br:Č (lizherenn)]]

[[cs:Č]]
{{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:C}}
[[de:Č]]
[[Катэгорыя:Літары пашыранай лацініцы]]
[[et:Č]]
[[Катэгорыя:Славянскія мовы]]
[[en:Č]]
[[Катэгорыя:Балтыйскія мовы]]
[[fr:Č]]
[[ko:Č]]
[[hr:Č]]
[[it:Č]]
[[ka:Č]]
[[lv:Č]]
[[mk:Č (Латиница)]]
[[ja:Č]]
[[no:Č]]
[[pl:Č]]
[[pt:Č]]
[[ru:Č (латиница)]]
[[se:Č]]
[[sk:Č]]
[[sl:Č]]
[[sh:Č]]
[[fi:Č]]
[[zh:Č]]

Цяперашняя вэрсія на 15:07, 21 кастрычніка 2023

Літара лацінкі C з гачкам
Čč
Выява
 Ą Ć Ĉ Ċ Č Ď Đ Ē Ĕ 
Зьвесткі
Тып пашыраная лацінская літара, альфабэтны;
Гук [t͡ʂ]
Альфабэтная пазыцыя 5 (у беларускай лацінцы)
Назва ў Юнікодзе
latin capital letter c with caron
latin small letter c with caron
Юнікод Č: U+010C
č: U+010D
HTML Č‎: &#268, &#x10c
č‎: &#269, &#x10d
UTF-16 Č‎: 0x10C
č‎: 0x10D
URL-код Č: %C4%8C
č: %C4%8D
Разьвіцьцё
Іншае
Кірунак пісьма зьлева направа
усе сымбалі · лацінка · кірыліца · грэцкія · дыякрытыкі · валюты · дапамога

Č, č (c з га́чкам; курсіў: Č č) — літара лацінскага альфабэту, 5-ая літара беларускага лацінскага альфабэту[1][2][3]. Утвораная ад літары C з дапамогай дыякрытычнага знаку гачак. Звычайна пазначае гук, аналягічны кірылічнай Ч.

Характэрная перш за ўсё для славянскіх моваў (чэскай, славацкай, горна- й ніжнелуцкай, харвацкай, славенскай, басьнійскай, лацінскіх варыянтаў беларускае, сэрбскае й македонскае моваў), балцкіх (летувіскай і латыскай), саамскіх моваў.

Літара таксама ўжываецца пры трансьлітэрацыі кірылічных тэкстаў зь беларускае (беларуская лацінка), расейскае і ўкраінскае моваў. У гэтых альфабэтах зьяўляецца чацьвёртай літарай.

Створаная Янам Гусам для чэскае мовы замест ранейшага спалучэньня літараў Cz. У 1830 харвацкі лінгвіст і палітычны дзяяч Людэвіт Гай адаптаваў яе да харвацкае мовы, адкуль яна з часам была запазычаная ў славенскую, басьнійскую, сэрбскую й македонскую мовы. У 1906 Вацлаў Іваноўскі ўвёў яе у беларускі лацінскі альфабэт.

  1. ^ J. H. Alfabet // Лемантар для школаў і хатняга навучаньня. — Нью-Ёрк, ЗША: выд. Zaranka, 1964. — С. 53. — 97 с.
  2. ^ Наша Ніва (10 верасьня 2016) Як правільна пісаць беларускай лацінкай? (бел.) Праверана 14 кастрычніка 2023 г.
  3. ^ Ян Станкевіч Лемантар пераходны з лацініцы на кірыліцу. — Менск: Беларуская народная самапомач, 1942.