Прагляд крыніцы для Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну (з 2022)

{{Актуальная падзея}}
{{Узброены канфлікт
|Назва                 = Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну
|Частка                = [[Расейска-ўкраінская вайна]]
|Выява                 = 2022 Russian invasion of Ukraine.svg
|Подпіс да выявы       = 
|Дата                  = з 24 лютага 2022
|Месца                 = [[Украіна]]
|Прычына               = Расейская вэрсія: невыкананьне Менскіх пагадненьняў, мілітарызацыя, прыгнёт расейскамоўнага насельніцтва на Данбасе.<small></small><ref>https://iz.ru/1294865/2022-02-21/eks-deputat-rady-nazval-prichinu-konflikta-na-ukraine</ref>
Украінская вэрсія: Вынішчыць украінскую нацыю. Усталяваць расейскую марыянэткавую ўладу. <ref>https://www.svoboda.org/a/zachem-putin-napal-na-ukrainu/31722623.html</ref>
|Вынік                 = 
|Тэрытарыяльныя зьмены = 
|Супернік1             = {{UKR}}
|Супернік2             = {{Просты сьпіс|{{RUS}}
* [[Файл:Flag of Belarus.svg|25px]] [[Рэжым Лукашэнкі]]{{Заўвага|[[Расейская акупацыя Беларусі|Расейская акупацыйная адміністрацыя]] [[Беларусь|Беларусі]]}}
}}
|Камандуючыя1          = {{Просты сьпіс|
* [[Файл:Flag_of_the_President_of_Ukraine.svg|20пкс]] [[Уладзімер Зяленскі]]
}}
|Камандуючыя2          = {{Просты сьпіс|
* [[Файл:Standard of the President of the Russian Federation.svg|border|20пкс]] [[Уладзімер Пуцін]]
}}
|Сілы1                 = {{Просты сьпіс|
* [[Файл:Emblem of the Ukrainian Armed Forces.svg|20пкс]] [[Узброеныя сілы Ўкраіны]]
:* [[Файл:Emblem of the Ukrainian Navy.svg|20пкс]] [[Вайскова-марскія сілы Ўкраіны|Вайскова-марскія сілы]]
* [[Файл:Emblem of the State Border Guard Service of Ukraine.svg|20пкс]] [[Дзяржаўная пагранічная служба Ўкраіны|Дзяржаўная пагранічная служба]]
:* [[Файл:Ukrainian Sea Guard emblem.svg|20пкс]] [[Марская ахова Ўкраіны|Марская ахова]]
* [[Файл:Геральдичний знак - емблема МВС України.svg|20пкс]] [[Міністэрства ўнутраных справаў Украіны|Міністэрства ўнутраных справаў]]
:* [[Файл:Emblem of the National Guard of Ukraine.svg|20пкс]] [[Нацыянальная гвардыя Ўкраіны|Нацыянальная гвардыя]]
:* [[Файл:Емблема внутрішніх військ МВС України.svg|20пкс]] Унутраныя войскі
* [[Файл:Emblem of the Ukrainian Armed Forces.svg|20пкс]] Добраахвотніцкія згуртаваньні
:* [[Файл:Flag_of_Ukraine.svg|20пкс]] [[Украіна|Украінскія]] добраахвотнікі
::* [[Файл:Flag of Ukrainian Volunteer Corps.svg|20пкс]] [[Добраахвотніцкі украінскі корпус]]
::* [[Файл:Flag_of_Ukraine.svg|18пкс]] [[Дзеяньні ўкраінскіх партызанаў падчас расейскай інтэрвэнцыі (2014-2015)|Украінскія партызаны]]
:* [[Файл:Flag_of_Belarus_(1918,_1991-1995).svg|25пкс]] Добраахвотнікі зь [[Беларусь|Беларусі]]
::* [[Полк імя Кастуся Каліноўскага]]
::*[[Файл:Atrad Pagonya.png|20пкс]] [[Пагоня (атрад)|Атрад «Пагоня»]]
::*[[Полк «Пагоня»]]
::*[[Тактычная група «Беларусь»]]
:* [[Файл:Flag_of_Georgia.svg|20пкс]] Добраахвотнікі з [[Грузія|Грузіі]]
:* [[Файл:Flag of Chechen Republic of Ichkeria.svg|20пкс]] Чачэнскія добраахвотнікі
::* [[Файл:COA of Chechen Republic Ichkeria.png|20пкс]] [[Батальён імя Джахара Дудаева]]
''Пастаўка зброі:''
* {{AUS}}<ref>{{Навіна|аўтар=Віолетта Орлова|загаловак=Австралія відправила до України першу партію бронемашин Bushmaster (фото)|спасылка=https://www.unian.ua/world/bushmaster-avstraliya-vidpravila-do-ukrajini-pershu-bronemashinu-novini-svitu-11777757.html|выдавец=Уніан|мова=uk|дата публікацыі=8 красавіка 2022|дата доступу=10 чэрвеня 2022}}</ref>
* {{GBR}}<ref>{{Навіна|аўтар=Девід Браун, Турал Ахмедзаде|загаловак=Артилерія, NLAW та бронемашини. Уся зброя, яку Британія дає Україні|спасылка=https://www.bbc.com/ukrainian/features-61703843|выдавец=BBC Україна|мова=uk|дата публікацыі=6 чэрвеня 2022|дата доступу=10 чэрвеня 2022}}</ref>
* {{EST}}<ref>{{Навіна|загаловак=Естонія передала Україні нову партію зброї|спасылка=https://www.ukrinform.ua/rubric-ato/3449731-estonia-peredala-ukraini-novu-partiu-zbroi.html|выдавец=Укрінформ|мова=uk|дата публікацыі=6 красавіка 2022|дата доступу=10 чэрвеня 2022}}</ref>
* {{CAN}}<ref>{{Навіна|загаловак=У Генштабі показали, як США та Канада відправляють зброю в Україну|спасылка=https://www.ukrinform.ua/rubric-ato/3493247-u-genstabi-pokazali-ak-ssa-ta-kanada-vidpravlaut-zbrou-v-ukrainu.html|выдавец=Укрінформ|мова=uk|дата публікацыі=27 траўня 2022|дата доступу=10 чэрвеня 2022}}</ref>
* {{LAT}}
* {{LTU}}
* {{POL}}<ref>{{Навіна|загаловак=240 танків. Польща відправила Україні більшу частину своєї зброї на $2 млрд – Дуда|спасылка=https://news.liga.net/ua/politics/news/polsha-otpravila-ukraine-240-tankov-tehniki-i-orujiya-na-2-mlrd-duda|выдавец=Ліга.Новини|мова=uk|дата публікацыі=9 чэрвеня 2022|дата доступу=10 чэрвеня 2022}}</ref>
* {{USA}}
* {{SVK}}<ref>{{Навіна|загаловак=С-300. Що треба знати про систему ППО, яку Словаччина надала Україні|спасылка=https://www.bbc.com/ukrainian/news-61041795|выдавец=BBC Україна|мова=uk|дата публікацыі=8 красавіка 2022|дата доступу=10 чэрвеня 2022}}</ref>
* {{FRA}}<ref>{{Навіна|аўтар=Сергій Нужненко|загаловак=«Цезарі» на передовій: як українська армія застосовує на Донбасі французькі САУ (фоторепортаж)|спасылка=https://www.radiosvoboda.org/a/foto-viyna-donbas-zsu/31890692.html|выдавец=Радіо Свобода|мова=uk|дата публікацыі=9 чэрвеня 2022|дата доступу=10 чэрвеня 2022}}</ref>
* {{CZE}}<ref>{{Навіна|аўтар=Drew Hinshaw|загаловак=Czech Republic Gives Ukraine Attack Helicopters and Repairs Its Vehicles|спасылка=https://www.wsj.com/articles/czech-republic-gives-ukraine-attack-helicopters-and-repairs-its-vehicles-11653342703|выдавец=The Wall Street Journal|мова=en|дата публікацыі=23 траўня 2022|дата доступу=10 чэрвеня 2022}}</ref>
}}
|Сілы2                 = {{Просты сьпіс|
* [[Файл:Banner of the Armed Forces of the Russian Federation (obverse).svg|20пкс]] [[Узброеныя сілы Расейскай Фэдэрацыі|Узброеныя сілы Расеі]]
:* [[Файл:Flag of the Russian ground forces.svg|20пкс]] [[Сухапутныя войскі Расеі|Сухапутныя войскі]]
::* 18-я брыгада
:::* батальён «Усход»
:* [[Файл:Naval ensign of Russia.svg|border|20пкс]] [[Вайскова-марскія сілы Расеі|Вайскова-марскія сілы]]
::* [[Чарнаморскі флёт (Расея)|Чарнаморскі флёт]]
::* [[Балтыйскі флёт (Расея)|Балтыйскі флёт]]
:* [[Файл:Flag of the Russian Airborne Troops.svg|20пкс]] [[Паветрана-дэсантныя войскі Расеі|Паветрана-дэсантныя войскі]]
::* 31-я брыгада
::* 76-я дывізія
::* 45-ы полк
:* [[Файл:Flag of the Air Force of the Russian Federation.svg|20пкс]] [[Вайскова-паветраныя сілы Расеі|Вайскова-паветраныя сілы]]
}}
|Страты1               = каля 70 000 чалавек (на 18 жніўня 2023 году)
|Страты2               = звыш 260 000 чалавек (на 18 верасьня 2023 году)<ref name="а"/>
|Агульныя страты       = Цывільныя страты Ўкраіны паводле [[ААН]]: 6884 загінуўшых і 10947 параненых (<small>на 27.12.2022</small><ref>https://www.golosameriki.com/a/ukraine-civilians-losses-un-data/6893535.html</ref>)
|Дадаткі               = 
}}
'''Расе́йскае ўварва́ньне ва Ўкраі́ну''' ({{lang-uk|Російське вторгнення в Україну}}) — адкрыты напад на [[Украіна|Ўкраіну]] войскаў [[Расея|Расеі]], учынены 24 лютага 2022 году, а 5-й гадзіне раніцы. Уварваньне ёсьць часткай [[Расейска-ўкраінская вайна|расейска-ўкраінскай вайны]], распачатай Расеяй у 2014 годзе, удзел у якой расейскія ўлады бесьперапынна адмаўлялі.

Вайсковая кампанія пачалася па [[Расейска-ўкраінскі крызіс (з 2021)|працяглым нарошчваньні расейскіх войскаў]] зь лістапада 2021 году каля граніцы Ўкраіны з Расеяй і [[Беларусь]]сю і абвяшчэньні Расеяй 21 лютага 2022 году «незалежнымі дзяржавамі» [[Тэрарызм|тэрарыстычных]] утварэньняў г. зв. «[[Данецкая народная рэспубліка|Данецкай народнай рэспублікі]]» і «[[Луганская народная рэспубліка|Луганскай народнай рэспублікі]]». Практычна адначасна [[Узброеныя сілы Расейскай Фэдэрацыі|Ўзброеныя сілы Расейскай Фэдэрацыі]] пачалі непрыхованае перакідваньне дадатковых войскаў на [[Акупацыя|акупаваныя]] тэрыторыі [[Данецкая вобласьць|Данецкай]] і [[Луганская вобласьць|Луганскай]] вобласьцяў.

Каля 05:00 паводле кіеўскага часу (UTC+2) прэзыдэнт Расеі [[Уладзімер Пуцін|Ўладзімер Пуцін]] абвясьціў пра вайсковую апэрацыю нібы з «дэмілітарызацыі і дэнацыфікацыі Ўкраіны»; праз хвіліны пачаліся ракетныя ўдары па ўсёй краіне, у тым ліку і ў межах сталіцы [[Кіеў|Кіева]]<ref>[https://www.svaboda.org/a/31720545.html Расея абстраляла з паветра цэнтар Кіева. ВІДЭА], [[Радыё Свабода]], 24 лютага 2022 г.</ref>. Тады ж расейскія войскі ўварваліся ва Ўкраіну каля [[Харкаў|Харкава]], [[Хэрсон]]у, [[Чарнігаў|Чарнігава]], [[Сумы|Сумаў]], увайшоўшы з тэрыторыі Расеі і часова акупаваных расейскімі войскамі [[Расейская акупацыя Беларусі|Беларусі]] і [[Расейская акупацыя Крыму|Крыму]].

Праз рашучы супраціў украінскай арміі і сілаў самаабароны ўжо ў першыя дні агрэсіі расейская армія панесла значныя страты ў жывой сіле і тэхніцы. Паводле ацэнак Украіны, Расея ў сваёй найноўшай гісторыі ва ўсіх войнах, якія яна вяла, не панесла нават прыкладна такіх вялікіх стратаў за такі кароткі час. Паводле заходніх выведак, Расея сустрэла больш моцны супраціў, чым чакалася, што прывяло да праблем з матэрыяльна-тэхнічным забесьпячэньнем яе войскаў, браку паліва, баявых прыпасаў і харчоў, а таксама падрыву баявога духу нападнікаў. Хуткае аб’яднаньне сьвету дзеля дапамогі Ўкраіне, а таксама ўвядзеньне моцных санкцыяў супраць Расеі сталі нечаканым ударам для краіны-агрэсара<ref>McGee L. [https://edition.cnn.com/2022/02/28/europe/putin-stiff-opposition-ukraine-intl-cmd/index.html Vladimir Putin is facing stiffer opposition than expected — both inside and outside Ukraine], [[CNN]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>.

Зь першага дня ўварваньня Расея парушае правілы вядзеньня вайны і зьдзяйсьняе масавыя ваенныя злачынствы<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/politics/borrel-rosiya-vede-viynu-u-varvarskiy-sposib-novini-ukrajina-11729275.html Боррель: Росія веде війну у варварський спосіб], [[УНІАН]], 4 сакавіка 2022 г.</ref><ref>Бондар Г. [https://www.unian.ua/war/glava-obsye-nazvav-udari-rosiji-po-mirnomu-naselennyu-ukrajini-derzhavnim-terorizmom-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11744167.html Глава ОБСЄ назвав удари Росії по мирному населенню України державним тероризмом], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>. 2 сакавіка 2022 году [[Генэральная асамблея ААН]] ўхваліла Рэзалюцыю з асуджэньнем расейскага ўварваньня ва Ўкраіну<ref>{{Навіна|аўтар=Эдуард Півавар|загаловак=Захарава: ЗША пагражалі санкцыямі краінам, якія не падтрымаюць рэзалюцыю ў ААН з асуджэньнем Расеі|спасылка=https://blr.belta.by/world/view/zaharava-zsha-pagrazhali-sanktsyjami-krainam-jakija-ne-padtrymajuts-rezaljutsyju-u-aan-z-asudzhennem-111649-2022/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=3 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. У Рэзалюцыі Генасамблея ААН заявіла, што «патрабуе ад Расейскай Фэдэрацыі»: 1) «безадкладна спыніць выкарыстаньне сілы супраць Украіны і ўстрымацца ад далейшай незаконнай пагрозы і выкарыстаньня сілы супраць усялякай дзяржавы-ўдзельніцы»; 2) «безадкладна, цалкам і безумоўна вывесьці ўсе вайсковыя сілы зь земляў Украіны ў міжнародна прызнаных межах»; 3) «безадкладна і безумоўна скасаваць рашэньне датычна стану пэўных мясцовасьцяў Данецкай і Луганскай вобласьцяў Украіны». У 10-м пункце Рэзалюцыі Генасамблея заявіла, што «асуджае ўдзел Беларусі ў гэтым незаконным выкарыстаньні сілы супраць Украіны і заклікае яе выканаць свае міжнародныя абавязкі». За Рэзалюцыю прагаласавалі прадстаўнікі 141 дзяржавы-ўдзельніцы ААН, якія складалі 73% ад агульнага ліку сябраў ААН<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Рэзалюцыя Генэральнай асамблеі ААН ад 2 сакавіка 2022 г. аб агрэсіі супраць Украіны|спасылка=https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/LTD/N22/272/27/PDF/N2227227.pdf?OpenElement
|выдавец=[[Арганізацыя аб'яднаных нацыяў]]|мова=en|дата публікацыі=1 сакавіка 2022|дата доступу=14 сакавіка 2022}}</ref>. 16 сакавіка 2022 году [[Сэнат ЗША|Сэнат]] [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|Злучаных Штатаў Амэрыкі]] аднагалосна вызнаў Пуціна ваенным злачынцам<ref>[https://www.svaboda.org/a/31755390.html Сэнат ЗША аднагалосна вызнаў Пуціна ваенным злачынцам], [[Радыё Свабода]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>. У той жа дзень [[Міжнародны Суд ААН]] пастанавіў, што Расея мусіць неадкладна спыніць вайну ва Ўкраіне<ref>[https://www.svaboda.org/a/31756426.html Міжнародны суд ААН запатрабаваў ад Расеі неадкладна спыніць вайну ва Ўкраіне], [[Радыё Свабода]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>.

== Перадумовы ==
4 лютага 2022 году кітайскі і расейскі прэзыдэнты [[Сі Цзіньпін]] і [[Уладзімер Пуцін|Ўладзімер Пуцін]] сустрэліся на адкрыцьці [[Зімовыя Алімпійскія гульні 2022 году|Зімовых Алімпійскіх гульняў]] у [[Пэкін]]е падобна таму, як яны сустракаліся 8 жніўня 2008 году на адкрыцьці [[Летнія Алімпійскія гульні 2008 году|Летніх Алімпійскіх гульняў]] у Пэкіне пры [[Вайна ў Паўднёвай Асэтыі (2008)|расейскім ўварваньні ў Грузію]]. Таксама Пуцін прыгадаў сустрэчу зь Сі Цзіньпінам 7 лютага 2014 году на адкрыцьці [[Зімовыя Алімпійскія гульні 2014 году|Зімовых Алімпійскіх гульняў]] у [[Сочы]], што скончыліся напярэдадні [[Расейская акупацыя Крыму|расейскага ўварваньня ва Ўкраіну]]. З гэтай нагоды Пуцін назваў абмен такімі візытамі «традыцыяй»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ва ўмовах крызісу ва Ўкраіне Пуцін у Пэкіне ўхваляе сувязі зь Кітаем|спасылка=https://www.cnbc.com/2022/02/04/amid-crisis-in-ukraine-putin-in-beijing-praises-china-ties.html|выдавец=«[[Канал спажывецкіх навінаў і занятасьці]]»|мова=en|дата публікацыі=4 лютага 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. Падчас сустрэчы ў Пэкіне «[[Кітайская нацыянальная нафтавая карпарацыя]]» («КННК») заключыла з «[[Раснафта]]й» [[Угода|угоду]] пра пастаўку з Расеі 100 млн тонаў нафты за 10 гадоў. Таксама «КННК» і «[[Газпрам]]» ухвалілі ўгоду пра пастаўку зь 2026 году па новым [[газаправод]]зе зь [[Сыбір]]ы 10 млрд кубамэтраў прыроднага газу штогод цягам наступных 25 гадоў. Пры існых на той час цэнах агульная сума ўгодаў складала 117 млрд даляраў<ref>{{Навіна|аўтар=Стэла Іфан-Сі, Чао Дэн|загаловак=Ахоп Кітаем расейскай гаспадаркі толькі пашыраецца|спасылка=https://www.wsj.com/articles/chinas-outreach-to-russian-economy-extends-only-so-far-11646145595|выдавец=«[[Часопіс Ўол-Стрыта]]»|мова=en|дата публікацыі=1 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. Пры гэтым, сума ўгоды з «Раснафтай» складала 80 млрд даляраў, а з «Газпрамам» — 37,5 млрд $<ref>{{Навіна|аўтар=Уладзімер Салдаткін, Чэн Айжу|загаловак=Пуцін ухваляе ўгоды зь Кітаем на 117,5 млрд $, пакуль Расея разыходзіцца з Захадам|спасылка=https://www.reuters.com/world/putin-tells-xi-new-deal-that-could-sell-more-russian-gas-china-2022-02-04/|выдавец=Агенцтва «[[Ройтэрз]]»|мова=en|дата публікацыі=4 лютага 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. Пагатоў, прыродны газ дамовіліся прадаваць за [[эўра]]<ref>{{Навіна|аўтар=Чэн Айжу|загаловак=Расея і Кітай узгаднілі 30-гадовую газавую ўгоду па новым газаправодзе з разьлікам у эўра|спасылка=https://www.reuters.com/world/asia-pacific/exclusive-russia-china-agree-30-year-gas-deal-using-new-pipeline-source-2022-02-04/|выдавец=Агенцтва «Ройтэрз»|мова=en|дата публікацыі=4 лютага 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>.

[[Файл:Russian helicopter in Minsk, Belarus (26 February 2022) 3.jpg|значак|Верталёт «[[Мі-171]]Ш» марской пяхоты Расеі ў Менску 23 лютага 2022 году з пазнакай інтэрвэнтаў «V»]]

2 сакавіка 2022 году апэратыўна-тактычная групоўка «Ўсход» абнародавала плянавую дакумэнтацыю падразьдзяленьня [[батальён]]на-тактычнай групы 810-й асобнай брыгады марской пяхоты [[Чарнаморскі флёт Расеі|Чарнаморскага флёту Расеі]]. Абнародаваныя дакумэнты плянаваньня вайны супраць Украіны зацьвердзілі 18 студзеня 2022 году. Паводле тых дакумэнтаў, захоп Украіны вызначылі ажыцьцявіць цягам 15 дзён з 20 лютага па 6 сакавіка 2022 году<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Апэратыўна-тактычная групоўка «Ўсход»: Дакумэнты на вайну з Украінай былі падпісаныя яшчэ ў сярэдзіне студзеня|спасылка=https://m.nashaniva.com/articles/285704/|выдавец=Партал «[[Наша ніва]]»|дата публікацыі=2 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. Пагатоў, зацьверджаньне пляну супадала з абвяшчэньнем беларуска-расейскага вучэньня «[[Саюзная рашучасьць-2022]]», а вызначаны пачатак уварваньня — з заканчэньнем таго вучэньня ў Беларусі.

== Пазыцыі бакоў ==
Прэзыдэнт Расеі Ўладзімер Пуцін дэкляруе мэтай ваеннага нападу на Ўкраіну «''абарону людзей, якія на працягу васьмі гадоў церпяць зьдзек, генацыд з боку кіеўскага рэжыму''». Паводле яго словаў, «''Расея ня можа адчуваць сябе ў бясьпецы, разьвівацца і жыць зь бесьперапыннай пагрозай з боку Ўкраіны''»<ref>[https://www.rbc.ru/politics/06/03/2022/62074b119a7947b0e49b36f7 Военная операция на Украине. Главное], [[РБК]]</ref>.

Прэзыдэнт Украіны Ўладзімер Зяленскі зьвяртае ўвагу на тое, што напраўду галоўная мэта Пуціна — гэта ліквідацыя Ўкраіны як дзяржавы<ref>Саєнко В. [https://www.unian.ua/society/zelenskiy-putin-hoche-znishchiti-ukrajinu-ale-ukrajinski-viyskovi-dayut-gidnu-vidsich-novini-ukrajini-11715412.html Зеленський: Путін хоче знищити Україну, але українські військові дають гідну відсіч], [[УНІАН]], 24 лютага 2022 г.</ref>.

== Дзеяньні расейскіх вайскоўцаў ==
* 25 лютага 2022 году расейцы абстралялі дзіцячы садок «Сонейка» ў [[Ахтырка|Ахтырцы]] [[Сумская вобласьць|Сумской вобласьці]]: два чалавекі загінулі, 17 атрымалі раненьні<ref>[https://www.svaboda.org/a/31723103.html У Сумской вобласьці расейцы абстралялі дзіцячы садок. 2 загінулі, 17 атрымалі раненьні], [[Радыё Свабода]], 25 лютага 2022 г.</ref>, 26 лютага паведамілі, што ад цяжкіх ранаў загінула дзіця<ref name="Unian-26-02-2022">Доломанжи А. [https://www.unian.ua/war/z-pochatku-viyni-v-ukrajini-vid-obstriliv-rf-zaginulo-p-yatero-ditey-shche-33-otrimali-poranennya-denisova-novini-donbasu-11719687.html З початку війни в України від обстрілів РФ загинуло п’ятеро дітей, ще 33 отримали поранення — Денісова], [[УНІАН]], 26 лютага 2022 г.</ref><ref>[https://www.unian.ua/health/na-sumshchini-pomerla-ditina-yaka-otrimala-poranennya-pri-obstrili-ohtirki-11719453.html На Сумщині померла дитина, яка отримала поранення при обстрілі Охтирки], [[УНІАН]], 26 лютага 2022 г.</ref>.
* 25 лютага 2022 году пад [[Новая Кахоўка|Новай Кахоўкай]] у [[Хэрсонская вобласьць|Хэрсонскай вобласьці]] расейскія вайскоўцы расстралялі мірных жыхароў: 56-гадовых Ганну і Алега Фядзько, іх нявестку Ірыну Фядзько і двух унукаў — 6-гадовую Соф’ю і паўтарамесячнага Івана<ref>[https://tsn.ua/ukrayina/krik-plach-nemovlyati-i-postrili-na-hersonschini-rosiyani-vbili-vsyu-rodinu-yaka-ryatuvalas-vid-okupaciyi-1989937.html Крик, плач немовляти і постріли: на Херсонщині росіяни вбили всю родину, яка рятувалась від окупації], [[ТСН]], 26 лютага 2022 г.</ref>.
* 25 лютага 2022 году міністар аховы здароўя Ўкраіны [[Віктар Ляшко]] паведаміў, што расейскія войскі пачалі абстрэльваць машыны хуткай дапамогі і лякарні: брыгады хуткай мэдычнай дапамогі ў [[Кіеўская вобласьць|Кіеўскай вобласьці]], псыхіятрычную лякарню ў [[Чарнігаў|Чарнігаве]], лякарню ў [[Мелітопаль|Мелітопалі]], Харкаўскі цэнтар крыві (трое параненых)<ref>[https://www.svaboda.org/a/31723604.html Міністар аховы здароўя Ўкраіны: Расейцы мэтанакіравана расстрэльваюць мэдычныя ўстановы], [[Радыё Свабода]], 25 лютага 2022 г.</ref>.
* 25 лютага 2022 году старшыня Кіеўскай абласной дзяржаўнай адміністрацыі [[Аляксей Кулеба]] паведаміў пра ахвяры сярод цывільнага насельніцтва ў рэгіёне ў выніку расейскіх авіяўдараў па мірных жыхарах: чатыры чалавекі загінула, больш як 15 атрымалі раненьні<ref>[https://www.svaboda.org/a/31723350.html У Кіеўскай вобласьці ў выніку авіяўдараў загінулі чацьвёра і параненыя 15 мірных грамадзян], [[Радыё Свабода]], 25 лютага 2022 г.</ref>
* 25 лютага 2022 году ў [[Іванкаў|Іванкаве]] Кіеўскай вобласьці расейскія вайскоўцы абстралялі аўтамабіль, у якім знаходзіліся мірныя жыхары, загінуў мужчына і ягоныя сабакі<ref>[https://www.svaboda.org/a/31734489.html Ад расейскага абстрэлу загінуў мужчына і яго сабакі. Усё гэта зьняў на відэа сын], [[Радыё Свабода]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:Житловий будинок на вул. Лобановського, 6-А після обстрілу.jpg|значак|Жылы дом у [[Кіеў|Кіеве]] (праспэкт Лабаноўскага, 6А) па расейскім абстрэле]]

* 26 лютага 2022 году расейцы нанесьлі авіяцыйны ўдар па жылым доме ў Кіеве на праспэкце Лабаноўскага, 6А<ref>[https://www.svaboda.org/a/31724497.html Ракета пацэліла ў шматпавярховы жылы дом у Кіеве. ФОТА і ВІДЭА], [[Радыё Свабода]], 26 лютага 2022 г.</ref>, шэсьць чалавек шпіталізавалі праз траўмы<ref>Пришляк Н., Поляковська Т. [https://www.unian.ua/war/obstril-bagatopoverhivki-u-kiyevi-u-dsns-rozkazali-pro-postrazhdalih-i-zbitki-novini-kiyeva-11719159.html Обстріл багатоповерхівки у Києві: у ДСНС розказали про постраждалих і збитки], [[УНІАН]], 26 лютага 2022 г.</ref>.
* 26 лютага 2022 году пяць чалавек загінула ў выніку абстрэлу пасажырскага аўтобуса каля сяла Валохаў Яр [[Ізюмскі раён|Ізюмскага раёну]] [[Харкаўская вобласьць|Харкаўскай вобласьці]]<ref>[https://www.unian.ua/war/obstril-pasazhirskogo-avtobusa-na-harkivshchini-kilkist-zagiblih-zbilshilas-novini-donbasu-11719717.html Обстріл пасажирського автобуса на Харківщині: кількість загиблих збільшилась], [[УНІАН]], 26 лютага 2022 г.</ref>.
* 26 лютага 2022 году ў выніку артылерыйскага абстрэлу сяла [[Сартана]] [[Данецкая вобласьць|Данецкай вобласьці]] загінула дзіця<ref name="Unian-26-02-2022"/>.
* 26 лютага 2022 году ў [[Барадзянка|Барадзянцы]] [[Кіеўская вобласьць|Кіеўскай вобласьці]] расейскі снарад трапіў у прыватны жылы дом, тры чалавекі загінулі<ref>Отовська Т. [https://www.unian.ua/war/u-borodyanci-snaryad-okupantiv-vluchiv-u-privatniy-budinok-zaginulo-troye-lyudey-foto-novini-kiyeva-11719579.html У Бородянці снаряд окупантів влучив у приватний будинок, загинуло троє людей (фото)], [[УНІАН]], 26 лютага 2022 г.</ref>, пазьней расейскія войскі некалькі дзён вялі абстрэл мястэчка, што прывяло да руйнаваньня шматпавярховых жылых дамоў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/zhurnalisti-pokazali-yak-viglyadaye-selishche-borodyanka-pislya-obstriliv-video-novini-kiyeva-11727892.html Журналісти показали, як виглядає селище Бородянка після обстрілів (відео)], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 26 лютага 2022 году расейскія войскі абстралялі дзіцячы садок у Чарнігаве<ref>[https://tsn.ua/ukrayina/v-chernigovi-viyska-rf-obstrilyali-dityachiy-sadok-foto-1989658.html В Чернігові війська РФ обстріляли дитячий садок: фото], [[ТСН]], 26 лютага 2022 г.</ref>.

[[Файл:Apartment block in Kharkiv damaged during Russian invasion.jpg|значак|Жылы дом у [[Харкаў|Харкаве]] (вуліца Бучмы, 40а) па расейскім абстрэле]]

* 26 лютага 2022 году ў выніку расейскага абстрэлу шматпавярховага жылога дома ў [[Харкаў|Харкаве]] адна жанчына загінула<ref>[https://www.svaboda.org/a/31725874.html Абстрэл шматпавярховага жылога дома ў Харкаве: адна жанчына загінула, 20 чалавек эвакуавалі], [[Радыё Свабода]], 27 лютага 2022 г.</ref>.
* 26 лютага 2022 году расейскія дывэрсанты расстралялі ў Кіеве сям’ю з чатырох чалавек: загінулі бацькі і адна з дачок, якая навучалася ў 4-й клясе<ref>[https://www.svaboda.org/a/31726193.html «Яе звалі Паліна». Пракуратура Ўкраіны заявіла пра расстрэл расейскімі дывэрсантамі сям’і ў Кіеве, у тым ліку дзяўчынкі], [[Радыё Свабода]], 27 лютага 2022 г.</ref>.
* 26 лютага 2022 году за некалькі кілямэтраў ад [[Хэрсон]]у расейскія вайскоўцы расстралялі дзьве машыны хуткай дапамогі, загінулі кіроўца і пацыент, якога везьлі ў лякарню, фэльдшар атрымаў раненьні<ref>[https://tsn.ua/ukrayina/bilya-hersona-rosiyani-rozstrilyali-shvidku-zaginuli-vodiy-ta-paciyent-yakogo-vezli-v-likarnyu-1989730.html Біля Херсона росіяни розстріляли швидку: загинули водій та пацієнт, якого везли в лікарню], [[ТСН]], 26 лютага 2022 г.</ref>.
* 27 лютага 2022 году расейскія войскі нанесьлі ракетны ўдар па цэнтру Чарнігава, знарад трапіў у двор жылога дома<ref>Синельник І. [https://www.unian.ua/war/rosiyski-viyska-zavdali-raketnogo-udaru-po-centru-chernigova-foto-naslidkiv-novini-donbasu-11720821.html Російські війська завдали ракетного удару по центру Чернігова: фото наслідків], [[УНІАН]], 27 лютага 2022 г.</ref>.

[[Файл:Russian shelling of Kharkiv, 28 February 2022.webm|значак|thumbtime=0:26|Абстрэл Харкава 28 лютага]]

* 27 лютага 2022 году ў выніку расейскага абстрэлу з боку аэрапорту ў [[Сумы|Сумах]] цывільнага аўтамабіля, дзе было двое дарослых і трое малых дзяцей, сярод якіх — немаўля, памерла жанчына<ref>Кохан В. [https://www.unian.ua/war/u-sumah-vorog-obstrilyav-civilne-avto-z-ditmi-zaginula-zhinka-foto-novini-donbasu-11720902.html У Сумах ворог обстріляв цивільне авто з дітьми: загинула жінка (фото)], [[УНІАН]], 27 лютага 2022 г.</ref>.
* 27 лютага 2022 году ў выніку маштабных артылерыйскіх абстрэлаў [[Валнаваха|Валнавахі]] расейскія знарады трапілі ў тым ліку ў лякарню, у месьце няма электрычнасьці з прычыны зьнішчэньня расейцамі падстанцыяў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/volnovaha-pereyshla-pid-kontrol-kiyeva-shcho-vidbuvayetsya-u-misti-novini-donbasu-11720749.html Волноваха під контролем Києва: що відбувається у місті], [[УНІАН]], 27 лютага 2022 г.</ref>.
* 27 лютага 2022 году ў выніку расейскага абстрэлу [[Ірпень (горад)|Ірпеню]] загарэлася тры жылыя дамы<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/v-irpeni-goryat-tri-zhitlovi-budinki-video-novini-donbasu-11720623.html В Ірпені горять три житлові будинки (відео)], [[УНІАН]], 27 лютага 2022 г.</ref>.
* 27 лютага 2022 году галава Луганскай АДА Сяргей Гайдай паведаміў пра гуманітарную катастрофу ў [[Шчасьце (Украіна)|Шчасьці]] і [[Станіца Луганская|Станіцы Луганскай]]: расейскія абстрэлы зруйнавалі шматлікія прыватныя і шматкватэрныя жылыя дамы, а таксама аб’екты інфраструктуры<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/shchastya-ta-stanicya-luganska-opinilisya-na-mezhi-gumanitarnoji-katastrofi-golova-oda-novini-donbasu-11721187.html Щастя та Станиця Луганська опинилися на межі гуманітарної катастрофи — голова ОДА], [[УНІАН]], 27 лютага 2022 г.</ref>.
* 27 лютага 2022 году расейскі знарад трапіў у жылы дом у [[Буча|Бучы]]<ref>[https://tsn.ua/ato/v-bagatopoverhivci-v-buchi-kudi-pociliv-rosiyskiy-udar-nihto-ne-postrazhdav-lyudi-vstigli-shovatisya-dsns-1990315.html В багатоповерхівці в Бучі, куди поцілив російський удар, ніхто не постраждав, люди встигли сховатися — ДСНС], [[ТСН]], 27 лютага 2022 г.</ref>
* 27 лютага 2022 году расейскія войскі зьнішчылі будынак школы № 134 у Харкаве<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/z-yavilisya-motoroshni-foto-zgoriloji-pislya-obstrilu-v-harkovi-shkoli-novini-donbasu-11722048.html З’явилися моторошні фото згорілої після обстрілу в Харкові школи], [[УНІАН]], 28 лютага 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году расейская ракета трапіла ў жылы дом у Чарнігаве<ref>[https://www.svaboda.org/a/31727413.html У жылы дом у Чарнігаве трапіла ракета, аднавіліся абстрэлы Кіева і Харкава], [[Радыё Свабода]], 28 лютага 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году ў выніку моцных абстрэлаў з боку расейскіх войскаў жылых масіваў<ref>[https://www.svaboda.org/a/31728056.html Пакуль пад Гомлем ідуць перамовы, расейскія войскі абстрэльваюць жылыя масівы Харкава. Ёсьць ахвяры], [[Радыё Свабода]], 28 лютага 2022 г.</ref> Харкава 9 чалавек памерла (у тым ліку сям’я з трыма дзецьмі), 37 атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-harkovi-pislya-obstriliv-okupantiv-zaginulo-9-osib-sered-nih-sim-ya-z-troma-ditmi-novini-harkova-11722942.html У Харкові після обстрілів окупантів загинуло 9 осіб, серед них — сім’я з трьома дітьми], [[УНІАН]], 28 лютага 2022 г.</ref>; дзеля абстрэлаў выкарыстоўваліся рэактыўныя сыстэмы залпавага агню «Град», «Ураган» і «Смерч», у тым ліку з забароненымі [[Жэнэўскія канвэнцыі|Жэнэўскімі канвэнцыямі]] [[Касэтныя бомбы|касэтнымі авіябомбамі]]<ref>[https://www.svaboda.org/a/31729695.html Улады Харкава: расейцы па-барбарску абстрэльвалі горад касэтнымі авіябомбамі. ФОТА і ВІДЭА], [[Радыё Свабода]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>, а таксама фугасныя авіябомбы, якія скідала на места авіяцыя<ref>[https://www.svaboda.org/a/31728695.html «Гэта ваеннае злачынства з гледзішча міжнароднага права». Дасьледнік пра абстрэл Харкава фугаснымі авіябомбамі і «Сьмерчам»], [[Радыё Свабода]], 28 лютага 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году расейскія вайскоўцы абстралялі машыну хуткай дапамогі ў сяле Тарашанах [[Чарнявецкі раён|Чарнявецкага раёну]]<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/na-bukovini-okupanti-obstrilyali-shvidku-z-medikami-novini-donbasu-11722525.html На Буковині окупанти обстріляли «швидку» з медиками], [[УНІАН]], 28 лютага 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году расейскія войскі абстралялі забароненымі Жэнэўскімі канвэнцыямі касэтнымі бомбамі сёлы Кіянку і Паўлаўку Чарнігаўскай вобласьці, загінулі тры паліцыянты<ref>Бондар Г. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-selo-na-chernigivshchini-zaboronenimi-kasetnimi-boyepripasami-novini-donbasu-11722444.html Окупанти обстріляли село на Чернігівщині забороненими касетними боєприпасами], [[УНІАН]], 28 лютага 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году расейскія войскі абстралялі транспарт дзеля эвакуацыі мірных жыхароў Валнавахі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyski-viyskovi-z-gradiv-obstrilyali-transport-dlya-evakuaciji-zhiteliv-volnovahi-novini-donbasu-11722243.html Російські військові з «Градів» обстріляли транспорт для евакуації жителів Волновахи], [[УНІАН]], 28 лютага 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году расейскія войскі скінулі на Ахтырку забароненую Жэнэўскімі канвэнцыямі [[Вакуўмная бомба|вакуўмную бомбу]]<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/na-ohtirku-vorog-skinuv-zaboroneni-bombi-mer-novini-donbasu-11722042.html На Охтирку ворог скинув заборонені бомби — мер (відео)], [[УНІАН]], 28 лютага 2022 г.</ref>. 10 сакавіка Ўкраіна атрымала ад Міністэрства абароны [[Вялікабрытанія|Вялікай Брытаніі]] пацьверджаньне аб выкарыстаньні Расеяй цяжкіх агнямётных сыстэмаў залпавага агню TOS-1A, прызначаных да запуску тэрмабарычных баепрыпасаў, вядомых як «вакуўмныя бомбы» — «зброі масавага зьнішчэньня»<ref>[https://www.svaboda.org/a/31746173.html Расея пачала выкарыстоўваць супраць Украіны забароненыя «вакуўмныя» бомбы], [[Радыё Свабода]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году расейскі ракетны абстрэл зруйнаваў 5-павярховы будынак інтэрнату ў [[Васількоў|Васількове]] і 3-павярховы будынак інтэрнату ў [[Белая Царква (Кіеўская вобласьць)|Белай Царкве]] Кіеўскай вобласьці, а таксама тры жылыя дамы ў сяле Калінаўцы [[Фастаўскі раён|Фастаўскага раёну]] Кіеўскай вобласьці, агулам чатыры чалавекі загінулі, пяць атрымалі раненьні<ref>Бондар Г. [https://www.unian.ua/war/kijivska-prokuratura-rozsliduye-raketniy-obstril-oblasti-de-zaginuli-4-civilnih-novini-donbasu-11723515.html Київська прокуратура розслідує ракетний обстріл області, де загинули 4 цивільних], [[УНІАН]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году памерла 6-гадовая дзяўчынка, якую паранілі ў [[Марыюпаль|Марыюпалі]] падчас абстрэлаў з боку расейскіх вайскоўцаў<ref>[https://www.svaboda.org/a/31728913.html 6-гадовая дзяўчынка загінула падчас расейскіх абстрэлаў. Відэа], [[Радыё Свабода]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году расейскі знарад трапіў у прыватную радзільню Adonis, якая знаходзіцца ў вёсцы Бузава [[Бучанскі раён|Бучанскага раёну]] Кіеўскай вобласьці<ref>[https://www.svaboda.org/a/31729562.html У Кіеўскай вобласьці расейскі снарад трапіў у радзільны дом], [[Радыё Свабода]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 28 лютага 2022 году расейцы абстралялі ў Бучы пад Кіевам групу журналістаў брытанскага тэлеканалу [[Sky News]]<ref>[https://www.svaboda.org/a/31737437.html Расейцы абстралялі пад Кіевам групу журналістаў брытанскага Sky News], [[Радыё Свабода]], 5 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:Shelling of Kharkiv regional state administration, 01 March 2022.webm|значак|thumbtime=0:04|Абстрэл Майдану Свабоды ў Харкаве]]

* 1 сакавіка 2022 году ў выніку расейскага абстрэлу забудовы Майдану Свабоды ў цэнтры Харкава (будынкі Харкаўскай АДА, опэрнага тэатру, філярмоніі і 4-5-павярховыя жылыя дамы) пацярпелі 6 чалавек, у тым ліку 1 дзіця<ref>[https://www.svaboda.org/a/31729493.html Новая ракетная атака на Харкаў, Херсон у аблозе. Хроніка вайны Расеі супраць Украіны і рэакцыі ў сьвеце 1 сакавіка], [[Радыё Свабода]], 1 сакавіка 2022 г.</ref><ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/okupanti-vchinili-raketniy-obstril-ploshchi-svobodi-v-harkovi-video-novini-harkova-11723326.html Окупанти обстріляли ракетами майдан Свободи в Харкові: є жертви, знищено будівлю ОДА (фото, відео)], [[УНІАН]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>, загінула нацыянальны сябра Спэцыяльнай маніторынгавай місіі АБСЭ ва Ўкраіне Марына Феніна<ref>[https://www.svaboda.org/a/31733544.html Падчас абстрэлу ў Харкаве загінула супрацоўніца місіі АБСЭ], [[Радыё Свабода]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 1 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі два 9-павярховыя жылыя дамы ў Хэрсоне<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-hersoni-vorozhi-snaryadi-potrapili-u-dva-dev-yatipoverhovi-zhitlovi-budinki-video-novini-donbasu-11723530.html У Херсоні ворожі снаряди потрапили у два дев’ятиповерхові житлові будинки (відео)], [[УНІАН]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 1 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі сяло Дачнае ў Адэскай вобласьці, адзін чалавек загінуў, двое пацярпелі<ref>Орлова В.
[https://www.unian.ua/war/poshkodzheno-gazoprovid-zruynovani-budinki-viyskovi-rf-obstrilyali-selo-v-odeskiy-oblasti-novini-odesi-11723794.html Пошкоджено газопровід, зруйновані будинки: військові РФ обстріляли село в Одеській області], [[УНІАН]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 1 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі ў Марыюпалі некалькі жылых дамоў на бульвары Шаўчэнкі і ў Левабярэжным раёне, пад абстрэл таксама патрапіла школа № 16 і КП «Камунальнік»<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/situaciya-v-mariupoli-obstrilyali-budinki-i-shkolu-vorog-ne-daye-vidnoviti-svitlo-i-teplo-novini-donbasu-11724253.html Ситуація в Маріуполі: обстріляли будинки і школу, ворог не дає відновити світло і тепло], [[УНІАН]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 1 сакавіка 2022 году расейскія войскі на БТП абстралялі ў Хэрсоне пажарную машыну ратавальнікаў, якія ехалі на тушэньне пажару ў будынку гандлёвага цэнтру «Фабрыка»<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-hersoni-rosiyski-viyskovi-na-btr-obstrilyali-pozhezhne-avto-shcho-jihalo-na-viklik-novini-donbasu-11724298.html У Херсоні російські військові на БТР обстріляли пожежне авто, що їхало на виклик], [[УНІАН]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 1 сакавіка 2022 году расейскі знарад, скіраваны на тэлевізійную вежу ў Кіеве, упаў на адлегласьці 200 мэтраў ад тэрыторыі [[Бабін Яр|Бабінага Яру]] — мэмарыялу ахвярам нямецкіх [[Нацыянал-сацыялізм|нацыстаў]], пяць чалавек загінулі і пяць атрымалі раненьні<ref>[https://www.svaboda.org/a/31730782.html Ад абстрэлу тэлевежы ў Кіеве загінулі 5 чалавек. Яшчэ 5 атрымалі раненьні], [[Радыё Свабода]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>. Расьсьледная група [[Bellingcat]] зрабіла геалякацыю месца трапляньня расейскага ракетнага ўдару і супаставіла яго з мапай маршруту [[Габрэі|габрэяў]], якіх вялі на расстрэл з кіеўскай Лукʼянаўкі. Выявілася, што ўдар прыйшоўся туды, дзе габрэяў распраналі перад расстрэлам (у савецкі час гэтыя месцы забудоўвалі рознымі гаспадарчымі спарудамі)<ref>[https://www.svaboda.org/a/31732167.html Bellingcat: расейская ракета трапіла ў месца, дзе распраналі габрэяў перад расстрэламі ў Бабіным Яры ў Кіеве], [[Радыё Свабода]], 2 сакавіка 2022 г</ref>.
* 1 сакавіка 2022 году расейскі авіяўдар пашкодзіў 10 прыватных жылых дамоў (тры зь іх загарэліся) і шыбы ў будынку мескай лякарні ў [[Жытомір]]ы, два чалавекі загінулі, 16 атрымала раненьні<ref>[https://www.svaboda.org/a/31731620.html Расейская авіяцыя абстраляла прыватны сэктар Жытоміра, ёсьць забітыя і параненыя], [[Радыё Свабода]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 2 сакавіка 2022 году расейскія войскі кідалі гранаты ў мірных жыхароў [[Энэргадар]]у, пазьней адкрылі агонь у людзей<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/v-energodari-rosiyski-okupanti-kidayut-granati-u-mirnih-lyudey-video-novini-donbasu-11726080.html В Енергодарі російські окупанти кидають гранати у мирних людей (відео)], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 2 сакавіка 2022 году ў сяле Бузове Кіеўскай вобласьці расейскія танкі абстралялі сям’ю, якая спрабавала схавацца ад абстрэлу, загінуў 14-гадовы падлетак<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/pid-kiyevom-tanki-rosiji-obstrilyali-sim-yu-zaginuv-pidlitok-gerashchenko-novini-kiyeva-11725975.html Під Києвом танки Росії обстріляли сім’ю, загинув підліток — Геращенко], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 2 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі ў [[Севераданецк]]у дзіцячы садок, у якім былі дзеці<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/na-luganshchini-viyska-rosiji-obstrilyali-dityachiy-sadok-z-ditmi-foto-novini-donbasu-11725651.html На Луганщині війська Росії обстріляли дитячий садок, там були діти (фото)], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>, у гэты ж дзень расейскі знарад трапіў у школу, дзе хаваліся людзі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-syevyerodonecku-rosiyskiy-snaryad-vluchiv-u-shkolu-de-hovalisya-lyudi-video-novini-donbasu-11726269.html У Сєвєродонецьку російський снаряд влучив у школу, де ховалися люди (відео)], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:Kharkiv downtown street destroyed by Russian bombardment.jpg|значак|Вуліца ў цэнтры Харкава па расейскім абстрэле, 1 сакавіка]]

* 2 сакавіка 2022 году расейскія войскі некалькі разоў абстралялі цэнтар Харкава: загарэўся корпус унівэрсытэту імя Каразіна на Міраносіцкай вуліцы<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/obstril-centra-harkova-ye-zagibli-ta-travmovani-novini-harkova-11725405.html Обстріл центра Харкова: є загиблі та травмовані], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>, пацярпела забудова плошчы Канстытуцыі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-v-harkovi-pocilili-v-rayon-miskradi-video-novini-harkova-11725582.html Окупанти в Харкові поцілили в район міськради (фото, відео)], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>, таксама пад абстрэл трапіў інтэрнат для сьляпых дзяцей<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/zalishilisya-bez-nichogo-okupanti-rf-neshchadno-obstrilyali-internat-dlya-slipih-ditey-video-novini-harkova-11726251.html «Залишилися без нічого»: окупанти РФ нещадно обстріляли інтернат для сліпих дітей (відео)], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 2 сакавіка 2022 году ў Чарнігаве дзьве расейскія ракеты трапілі ў будынак мескай лякарні, адзін чалавек загінуў, пяць атрымалі раненьні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/u-chernigovi-dvi-raketi-vluchili-v-budivlyu-rayonnoji-likarni-novini-donbasu-11725528.html У Чернігові дві ракети влучили в будівлю районної лікарні], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 2 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі ў Марыюпалі радзільны дом<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/v-mariupoli-rosiyski-okupanti-obstrilyali-pologoviy-budinok-foto-novini-donbasu-11725384.html В Маріуполі російські окупанти обстріляли пологовий будинок (фото)], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 2 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі жылыя дамы ў Ірпені Кіеўскай вобласьці<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-merezhi-pokazali-zhahlivi-naslidki-obstrilu-irpenya-okupantami-video-novini-kiyeva-11725777.html У мережі показали жахливі наслідки обстрілу Ірпеня окупантами (відео)], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>, 3 сакавіка дактары паведамілі што памерла параненае дзіця<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/v-irpeni-pid-chas-bombarduvannya-rosiyskimi-viyskami-zaginula-ditina-novini-donbasu-11727412.html В Ірпені під час бомбардування російськими військами загинула дитина], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 2 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі з градаў цэнтар [[Вазьнясенск]]у [[Мікалаеўская вобласьць|Мікалаеўскай вобласьці]]<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/u-voznesensk-zajihala-vorozha-kolona-pidirvano-mist-centr-mista-obstrilyali-z-gradiv-novini-donbasu-11726095.html У Вознесенськ заїхала ворожа колона: підірвано міст, центр міста обстріляли з «Градів»], [[УНІАН]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>, а 3 сакавіка разьмясьцілі сваю тэхніку на падворках мірных жыхароў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-u-voznesensku-rozmistili-tehniku-na-podvir-yah-mirnih-zhiteliv-novini-donbasu-11727019.html Окупанти у Вознесенську розмістили техніку на подвір’ях мирних жителів], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 2 сакавіка 2022 году ў выніку расейскага абстрэлу жылых дамоў у [[Ізюм]]е (Харкаўская вобласьць) загінула 8 чалавек, у тым ліку дзеці<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/unaslidok-obstrilu-izyuma-zaginuli-vosmero-osib-sered-zhertv-diti-novini-harkova-11726824.html Унаслідок обстрілу Ізюма загинули восьмеро осіб, серед жертв — діти], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref><ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiya-bombarduye-izyum-sered-zagiblih-diti-foto-video-novini-harkova-11726629.html Росія бомбардує Ізюм, серед загиблих — діти (фото, відео)], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 3 сакавіка 2022 году ў Энэргадары расейскія знарады трапілі ў жылы дом<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/v-energodari-snaryadi-voroga-vluchili-u-zhitlovi-budinki-u-misti-vidsutnye-vodopostachannya-novini-donbasu-11727622.html В Енергодарі снаряди ворога влучили у житлові будинки, у місті відсутнє водопостачання], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:Chernihiv after Russian shelling 3 March 2022.webm|значак|Вынікі расейскага абстрэлу Чарнігава, 3 сакавіка]]

* 3 сакавіка 2022 году расейцы разбамбілі ТЭЦ і чыгуначны вакзал у Ахтырцы<ref>Бондар Г. [https://www.unian.ua/war/okupanti-rozbombili-tec-ta-zaliznichniy-vokzal-v-ohtirci-video-novini-donbasu-11727568.html Окупанти розбомбили ТЕЦ та залізничний вокзал в Охтирці (відео)], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 3 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі шматпавярховыя жылыя дамы ў Чарнігаве<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-zhitlovi-budinki-v-chernigovi-foto-video-novini-donbasu-11727115.html Окупанти обстріляли житлові будинки в Чернігові: є жертви (фото, відео)], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>, загінула 47 чалавек<ref name="RS-04-03-2022">[https://www.svaboda.org/a/31735773.html У выніку абстрэлу ў Жытоміры разбурылі школу. ФОТА], [[Радыё Свабода]], 4 сакавіка 2022 г.</ref>, 18 атрымалі траўмы<ref>Доломанжи А. [https://www.unian.ua/war/bombarduvannya-rosiyeyu-chernigova-z-pid-zavaliv-viluchili-tila-vzhe-33-zagiblih-novini-donbasu-11727703.html Бомбардування Росією Чернігова: з-під завалів вилучили тіла вже 33 загиблих], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>; таксама расейская авіяцыя атакавала дзьве школы і прыватныя жылыя дамы, у выніку чаго 9 чалавек памерлі, чатыры атрымалі траўмы<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/naslidki-aviaudariv-voroga-po-chernigovu-z-pid-zavaliv-distali-ponad-20-zhertv-video-novini-donbasu-11727535.html Наслідки авіаударів ворога по Чернігову: з-під завалів дістали понад 20 жертв (відео)], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>. Прытым расейская авіяцыя дзеля абстрэлу жылых кварталаў выкарыстала бомбы, прызначаныя да руйаваньня фартыфікацыяў і вайскова-прамысловых аб’ектаў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiya-skidaye-na-zhitlovi-kvartali-chernigova-bombi-dlya-fortifikaciynih-sporud-foto-novini-donbasu-11731126.html Росія скидає на житлові квартали Чернігова бомби для фортифікаційних споруд (фото)] [[УНІАН]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 3 сакавіка 2022 году зьявіліся дакумэнтальныя сьведчаньні, што расейскія войскі выкарыстоўваюць мэдычны транспарт дзеля транспартаваньня зброі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/voyenniy-zlochin-okupanti-vikoristovuyut-medichniy-transport-dlya-perevezennya-boyepripasiv-novini-donbasu-11727304.html Воєнний злочин: окупанти використовують медичний транспорт для перевезення боєприпасів], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 3 сакавіка 2022 году расейскія войскі зруйнавалі 30 прыватных будынкаў ў выніку паветранай атакі на сяло Якаўлеўку Харкаўскай вобласьці, тры чалавекі загінулі, 7 атрымалі раненьні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/na-harkivshchini-vorog-z-povitrya-atakuvav-selo-ye-zhertvi-y-poraneni-zruynovani-30-budinkiv-foto-video-novini-harkova-11727187.html На Харківщині ворог з повітря атакував село: є жертви й поранені, зруйновані 30 будинків (фото, відео)], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 3 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі з «градаў» жылыя дамы ў Севераданецку<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/zhitlovi-budinki-syevyerodonecka-obstrilyali-z-gradiv-gayday-novini-donbasu-11728207.html Житлові будинки Сєвєродонецька обстріляли з «Градів» — Гайдай], [[УНІАН]], 4 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 3 сакавіка 2022 году, як выявіла расьсьледная арганізацыя Conflict Intelligence Team, расейскія самалёты скінулі ў раёне сяла Беленькага і курортнага мястэчка Затокі Адэскай вобласьці касэтную авіябомбу<ref>[https://www.svaboda.org/a/31737432.html Conflict Intelligence Team: расейскія самалёты скінулі ў Адэскай вобласьці касэтную авіябомбу], [[Радыё Свабода]], 5 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 4 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі [[Запароская АЭС|Запароскую АЭС]] у Энэргадары<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-vluchili-v-pershiy-energoblok-zaporizkoji-aes-video-novini-donbasu-11728255.html Окупанти влучили в перший енергоблок Запорізької АЕС (відео)], [[УНІАН]], 4 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:Lyceum 25, Zhytomyr, after an airstrike during Russian invasion (4).jpg|значак|Ліцэй № 25 у Жытоміры, зруйнаваны расейскімі войскамі, 4 сакавіка]]

* 4 сакавіка 2022 году расейскія войскі зруйнавалі будынак ліцэю № 25 у Жытоміры на вуліцы Малая Бярдычаўская<ref name="RS-04-03-2022"/><ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiya-zavdala-potuzhnogo-udaru-po-zhitomiru-y-zruynuvala-tam-shkolu-novini-donbasu-11728507.html Росія завдала потужного удару по Житомиру й зруйнувала там школу], [[УНІАН]], 4 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 4 сакавіка 2022 году расейцы расстралялі дырэктара школы ў [[Баштанка|Баштанцы]] Мікалаеўскай вобласьці<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/rosiya-pochala-nastup-na-mikolajiv-ye-pershi-vtrati-sered-civilnih-novini-donbasu-11728636.html Росія почала наступ на Миколаїв: є перші втрати серед цивільних], [[УНІАН]], 4 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 4 сакавіка 2022 году каля мястэчка [[Ворзэль|Ворзэлю]] [[Бучанскі раён|Бучанскага раёну]] Кіеўскай вобласьці расейцы расстралялі з танкавых кулямётаў аўтамабіль з цывільнымі грамадзянамі, загінулі жанчына і 17-гадовая дзяўчына, чатыры чалавекі атрымалі раненьні, сярод якіх дзяўчаты 17 і 7 гадоў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyski-teroristi-rozstrilyali-z-tankovih-kulemetiv-avto-z-civilnimi-pid-kiyevom-novini-kiyeva-11729929.html Російські терористи розстріляли з танкових кулеметів авто з цивільними під Києвом], [[УНІАН]], 5 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 4 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі прыватныя будынкі ў месьце [[Пакроўск (Данецкая вобласьць)|Пакроўску]] касэтнымі знарадамі<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-pokrovsk-kasetnimi-snaryadami-novini-donbasu-11729761.html Окупанти обстріляли Покровськ касетними снарядами], [[УНІАН]], 4 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 5 сакавіка 2022 году ў Бучы памерлі двое цяжка параненых дзяцей, якіх расейцы не дазволілі вывезьці ў клініку «Охматдит»<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-buchi-pomerli-dvoye-vazhko-poranenih-ditey-yakih-ne-dozvolili-vivezti-okupanti-novini-donbasu-11730433.html У Бучі померли двоє важко поранених дітей, яких не дозволили вивезти окупанти], [[УНІАН]], 5 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 5 сакавіка 2022 году расейцы зноў абстралялі ЦЭЦ у Ахтырцы, якую зруйнавалі, загінула пяць мірных работнікаў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyani-zruynuvali-tec-v-ohtirci-ye-zhertvi-novini-donbasu-11731108.html Росіяни зруйнували ТЕЦ в Охтирці, є жертви], [[УНІАН]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 5 сакавіка 2022 году расейцы скінулі бомбу на кацельню ў цэнтры Сумаў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-sumah-bomba-poshkodila-kotelnyu-tretina-mista-zalishilasya-bez-opalennya-ta-garyachoji-vodi-novini-donbasu-11730937.html У Сумах бомба пошкодила котельню — третина міста залишилася без опалення та гарячої води], [[УНІАН]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 5 сакавіка 2022 году ў [[Запароская вобласьць|Запароскай вобласьці]] расейцы расстралялі машыну супрацоўнікаў [[Укрпошта|Укрпошты]] і пераехалі яе танкам, два чалавекі загінулі на месцы<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/kadirivci-rozstrilyali-pracivnikiv-ukrposhti-ta-perejihali-jihnye-avto-tankom-foto-novini-donbasu-11732263.html Кадирівці розстріляли працівників Укрпошти та переїхали їхнє авто танком (фото)], [[УНІАН]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 6 сакавіка 2022 году расейцы ўчынілі масавае авіябамбаваньне Харкава<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-zavdali-novogo-udaru-po-harkovu-gorit-bagatopoverhivka-video-novini-harkova-11731120.html Окупанти завдали нового удару по Харкову — загорілася багатоповерхівка (відео)], [[УНІАН]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>, у выніку чаго зруйнавалі шматпавярховыя жылыя дамы, інтэрнаты, адміністрацыйныя будынкі, мэдычныя і адукацыйныя ўстановы, загінула 8 чалавек<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/naslidki-novogo-masovanogo-aviabombarduvannya-harkova-zruynovano-desyatki-budivel-znaydeno-zhertv-novini-harkova-11732218.html Наслідки нового масованого авіабомбардування Харкова: зруйновано десятки будівель, знайдено жертв], [[УНІАН]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 6 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі мірных жыхароў пры спробе эвакуацыі зь Ірпеню<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/viyska-rf-obstrilyali-civilnih-pid-chas-evakuaciji-z-irpenya-ye-zhertvi-zmi-novini-kiyeva-11731255.html Війська рф обстріляли цивільних під час евакуації з Ірпеня, є жертви — ЗМІ], [[УНІАН]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>, 8 чалавек загіналі, зь іх два дзіця<ref>Бондар Г. [https://www.unian.ua/war/pid-chas-evakuaciji-z-irpenya-okupanti-vbili-vosmero-lyudey-mer-video-novini-kiyeva-11731786.html Окупанти вбили вісім людей під час евакуації з Ірпеня — мер (відео)], [[УНІАН]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 6 сакавіка 2022 году расейскія абстрэлы зруйнавалі 15 прыватных будынкаў у [[Оўруч]]ы і 10 — у [[Корасьцень|Корасьцені]] [[Жытомірская вобласьць|Жытомірскай вобласьці]], адзін чалавек загінуў, два атрымалі траўмы<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/na-zhitomirshchini-vorog-zavdav-raketnogo-udaru-po-dvoh-mistah-ye-zhertva-zruynovani-25-budinkiv-foto-novini-zhitomira-11731183.html На Житомирщині ворог завдав ракетного удару по двох містах: є жертва, зруйновані 25 будинків (фото)], [[УНІАН]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>. Прытым скінутая на Корасьцень 300-кіляграмовая бомба не разарвалася<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-v-korosteni-vpala-i-ne-vibuhnula-300-kilogramova-bomba-novini-donbasu-11731384.html У Коростені впала і не вибухнула 300-кілограмова бомба], [[УНІАН]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 6 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі з рэактыўных сыстэмаў залпавага агню «Град» Харкаўскі фізычна-тэхнічны інстытут (ХФТІ), дзе знаходзіцца ядзерны навукова-дасьледчы комплекс<ref>[https://www.svaboda.org/a/31739010.html У Харкаве расейская армія абстраляла з «Градаў» навуковы цэнтар зь ядзернай устаноўкай — СБУ], [[Радыё Свабода]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 6 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі жылыя шматпавярховыя дамы на Краматорскім бульвары ў [[Краматорск]]у, два чалавекі загінулі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-rosiyani-obstrilyali-kramatorsk-shchonaymenshe-dvi-lyudini-zaginuli-novini-donbasu-11731561.html Росіяни обстріляли Краматорськ: щонайменше дві людини загинули, є багато поранених (фото)], [[УНІАН]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:Destroyed residential buildings in Mykolaiv.jpg|значак|Жылы дом у Мікалаеве па расейскім абстрэле 7 сакавіка]]

* 7 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі з рэактыўных сыстэмаў залпавага агню «Смерч» шматпавярховыя жылыя дамы ў [[Мікалаеў (Мікалаеўская вобласьць)|Мікалаеве]] ў мікрараёнах Саляныя і Новы Вадапой<ref>[https://www.unian.ua/war/rosiya-vgatila-po-mikolayevu-iz-reaktivnih-sistem-zalpovogo-vognyu-zmi-novini-donbasu-11732137.html Росія вгатила по Миколаєву із реактивних систем залпового вогню «Смерч» (відео)], [[УНІАН]], 7 сакавіка 2022 г.</ref><ref>[https://news.pn/ru/RussiaInvadedUkraine/268625 Оккупанты на Николаевщине: Артиллерия «отрабатывает» по оккупантам в пригороде, они бегут], Преступности НЕТ, 7 сакавіка 2022 г.</ref>, а таксама прыватныя жылыя дамы ў мясцовасьці Балабанаўцы<ref>[https://www.unian.ua/war/rosiyski-okupanti-obstrilyali-z-gradiv-zhitloviy-mikrorayon-mikolayeva-video-novini-donbasu-11733247.html Російські окупанти обстріляли з «градів» мікрорайон Миколаєва (відео)], [[УНІАН]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 7 сакавіка 2022 году паведамілі, што расейцы забілі кіраўніка Гастомельскай АТГ Юрыя Прыпіпку разам з двума памочнікамі, калі тыя раздавалі жыхарам Гастомелю хлеб і лекі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rozdavav-hlib-golodnim-i-liki-hvorim-okupanti-vbili-golovu-gostomelskoji-gromadi-novini-donbasu-11732209.html Роздавав хліб голодним і ліки хворим: окупанти вбили голову Гостомельської ОТГ], [[УНІАН]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 7 сакавіка 2022 году расейцы зьнішчылі ў сяле [[Вязаўка (Жытомірская вобласьць)|Вязаўцы]] Жытомірскай вобласьці драўляную царкву Раства Багародзіцы 1862 году пабудовы, помнік архітэктуры нацыянальнага значэньня<ref>[https://www.pravda.com.ua/news/2022/03/7/7329057/ Окупанти знищили церкву 1862 року на Житомирщині, на Харківщині обстріляли дім молитви], [[Украінская праўда|Українська правда]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 7 сакавіка 2022 году ў [[Чаплынка|Чаплынцы]] Хэрсонскай вобласьці расейцы адкрылі агонь ва ўдзельнікаў мітынгу супраць акупацыі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-chaplinci-na-hersonshchini-rosiyski-viyskovi-vidkrili-vogon-po-uchasnikah-mitingu-proti-okupaciji-a-gerashchenko-novini-donbasu-11733214.html У Чаплинці на Херсонщині російські військові відкрили вогонь по учасниках мітингу проти окупації — А.Геращенко], [[УНІАН]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 7 сакавіка 2022 году ў [[Макараў (Кіеўская вобласьць)|Макараве]] расейцы абстралялі хлебазавод, загінула 13 чалавек<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyani-obstrilyali-hlibzavod-pid-kiyevom-bagato-zagiblih-novini-donbasu-11733097.html Росіяни обстріляли хлібзавод під Києвом, багато загиблих: що відомо], [[УНІАН]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 7 сакавіка 2022 году ў Севераданецку расейцы абстралялі лекараў у спэцыялізаваным мэдычным транспарце, ёсьць параненыя<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/health/na-luganshchini-okupanti-obstrilyali-likariv-yaki-prijihali-na-viklik-do-lyudey-foto-11733160.html На Луганщині окупанти обстріляли лікарів, які приїхали на виклик до людей (фото)], [[УНІАН]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 7 сакавіка 2022 году расейцы нанесьлі авіяўдар у жылы сэктар Сумаў<ref>[https://www.svaboda.org/a/31742346.html У Сумах ад расейскага авіяўдару загінулі 18 чалавек, сярод іх двое дзяцей], [[Радыё Свабода]], 8 сакавіка 2022 г.</ref>, загінулі 22 чалавекі, у тым ліку трое дзяцей, восем чалавек атрымалі раненьні<ref>[https://www.svaboda.org/a/31744059.html Адна расейская бомба, якую скінулі на Сумы, забіла 22 чалавекі, зь іх трое дзяцей], [[Радыё Свабода]], 9 сакавіка 2022 г.</ref> (сярод загіблых шматразовы чэмпіён Украіны з самба 16-гадовы Арцём Прыйменка разам з усёй сям’ёй — маці, бацькам, бабуляй і двума малодшымі братамі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-sumah-pid-chas-aviaudaru-zaginuv-neodnorazoviy-chempion-ukrajini-z-borotbi-sambo-foto-novini-donbasu-11735596.html У Сумах під час авіаудару загинув неодноразовий чемпіон України з боротьби самбо (фото)], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>).
* 7 сакавіка 2022 году ў выніку расейскіх абстрэлаў падразьдзелаў Дзяржаўнай службы з надзвычайных здарэньняў Украіны загінула 12 украінскіх цывільных ратавальнікаў<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/viyna-z-rosiyeyu-vorog-atakuvav-ukrajinskih-ryatuvalnikiv-12-zhertv-novini-donbasu-11734123.html Війна з Росією: ворог атакував українських рятувальників, 12 жертв], [[УНІАН]], 8 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 7 сакавіка 2022 году ў Харкаве расейскія вайскоўцы расстралялі людзей, якія гадавалі жывёлаў у экапарку<ref>[https://www.unian.ua/war/u-harkovi-okupanti-rozstrilyali-lyudey-yaki-goduvali-tvarin-v-ekoparku-novini-harkova-11734873.html У Харкові окупанти розстріляли людей, які годували тварин в екопарку], [[УНІАН]], 8 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 8 сакавіка 2022 году расейскія войскі разбамбілі мескую паліклініку і мэдычны цэнтар у Ірпені<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyski-teroristi-rozbombili-likarnyu-v-irpeni-y-zahopili-chastinu-likiv-eks-mer-novini-donbasu-11734522.html Російські терористи розбомбили лікарню в Ірпені й захопили частину ліків — екс-мер], [[УНІАН]], 8 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 8 сакавіка 2022 году ў Мікалаеўскай вобласьці расейскія войскі абстралялі маркаваны знакамі Чырвонага крыжа мікрааўтобус з выхавацелькамі дзіцячага дома, якія накіроўваліся на працу, каб зьмяніць калег; загінулі трое выхавальніц, яшчэ двое атрымалі раненьні<ref>[https://www.svaboda.org/a/31743108.html У Мікалаеўскай вобласьці расейскія войскі абстралялі мікрааўтобус з выхавацелькамі дзіцячага дома], [[Радыё Свабода]], 8 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 8 сакавіка 2022 году ў Марыюпалі з-пад завалаў разбуранага ў выніку расейскіх удараў дома дасталі цела шасьцігадовай дзяўчынкі Тані, якая праз блякаду места расейскімі войскамі памерла ад абязводжваньня<ref>[https://www.svaboda.org/a/31742583.html У аточаным расейскімі войскамі Марыюпалі ад абязводжваньня памерла дзяўчынка 6 год], [[Радыё Свабода]], 8 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 8 сакавіка 2022 году расейцы зруйнавалі цэнтральную лякарню места Ізюму<ref>[https://www.unian.ua/war/blinken-otpravilsya-v-parizh-dlya-peregovorov-po-ukraine-novini-donbasu-11734927.html Російські окупанти зруйнували лікарню Ізюма (відео)], [[УНІАН]], 8 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 8 сакавіка 2022 году расейскія бомбы зьнішчылі сем жылых дамоў у [[Малын]]е Жытомірскай вобласьці, загінула шэсьць чалавек, у тым ліку трое дзяцей<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/kilkist-zagiblih-pri-aviaudari-v-malini-na-zhitomirshchini-zrosla-do-shesti-foto-novini-donbasu-11736577.html Кількість загиблих при авіаударі в Малині на Житомирщині зросла до шести (фото)], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref> (зь іх двое немаўлят<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-malini-okupanti-bombami-sterli-z-licya-zemli-cilu-vulicyu-zaginuli-dvoye-odnorichnih-ditey-foto-novini-zhitomira-11736037.html У Малині окупанти бомбами стерли з лиця землі цілу вулицю — загинули двоє однорічних дітей (фото)], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>).
* 8 сакавіка 2022 году расейскія войскі нанесьлі ракетны ўдар у інтэрнат і завод вытвочасьці мінэральнай ваты «Ізоват»<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-zhitomiri-okupanti-znishchili-gurtozhitok-raketnim-udarom-novini-donbasu-11735443.html У Житомирі окупанти знищили гуртожиток та завод «Ізоват» ракетним ударом], [[УНІАН]], 8 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 8 сакавіка 2022 году расейскія войскі скінулі бомбы на жылыя дамы ў сяле Пяскоўцы Бучанскага раёну, загінуў чалавек, яшчэ два атрымалі раненьні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/vorog-skinuv-bombi-na-zhitlovi-budinki-v-mirniy-piskivci-ye-zhertvi-novini-kiyeva-11737231.html Ворог скинув бомби на житлові будинки в мирній Пісківці: є жертви], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 9 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі завод электрычных побытавых прыладаў у [[Трасьцянец (Сумская вобласьць)|Трасьцянцы]] Сумской вобласьці, тры чалавекі загінулі, у тым ліку падлетак<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyski-viyskovi-obstrilyali-zavod-u-trostyanci-ye-zhertvi-novini-donbasu-11736961.html Російські військові обстріляли завод у Тростянці: є жертви], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 9 сакавіка 2022 году расейская авіяцыя ўдарыла ў жылыя дамы на вуліцы Шаўчэнкі ў Сумах і ў [[Лебядзін]]е Сумской вобласьці<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/aviaciya-voroga-zavdala-udar-po-zhitlovih-budinkah-na-sumshchini-z-pid-zavaliv-vryatuvali-lyudey-video-novini-donbasu-11735923.html Авіація ворога завдала удар по житлових будинках на Сумщині: з-під завалів врятували людей (відео)], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 9 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі эвакуяцыйную калёну каля сяла Дзямідава Кіеўскай вобласьці, чалавек загінуў, яшчэ двое атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyska-rf-obstrilyali-evakuaciynu-kolonu-z-demidova-ye-zhertva-ta-poraneni-novini-kiyeva-11736394.html Війська РФ обстріляли евакуаційну колону з Демидова: є жертва та поранені], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>.



* 9 сакавіка 2022 году расейскія войскі нанесьлі авіядур у радзільны дом № 2<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/aviaudar-po-pologovomu-budinku-mariupolya-poraneno-17-osib-novini-donbasu-11736949.html Авіаудар по пологовому будинку Маріуполя: поранено 17 осіб], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref> і разбамбілі дзіцячую лякарню ў Марыюпалі<ref>[https://www.svaboda.org/a/31745132.html Разбомбленая дзіцячая бальніца ў Марыюпалі. ФОТА], [[Радыё Свабода]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>, дзе загінула тры чалавекі, у тым ліку дзіця, а пацярпелі 17 чалавек<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/aviaudar-voroga-po-dityachiy-likarni-v-mariupoli-nazvano-chislo-zhertv-novini-donbasu-11737669.html Авіаудар ворога по дитячій лікарні в Маріуполі: названо число жертв], [[УНІАН]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>. Напярэдадні бамбаваньня афіцыйная прадстаўніца [[Міністэрства замежных справаў Расеі|расейскага МЗС]] [[Марыя Захарава]] згадала пра Марыюпальскую дзіцячую лякарню ў такім кантэксьце, што ў ёй нібы заселі «ўкраінскія нацбаты»<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=286080 Бамбаванне расійскімі войскамі радзільні ў Марыупалі — не выпадковасць. Прапагандыстка фактычна анансавала яго за некалькі гадзін да пачатку], [[Наша Ніва]], 9 сакавіка 2022 г.</ref> — то бок фактычна анансавала, што расейцы будуць бамбіць дзіцячую лякарню<ref>[https://www.svaboda.org/a/31745223.html Прадстаўніца МЗС Расеі фактычна анансавала, што расейцы будуць бамбіць дзіцячую бальніцу ў Марыюпалі], [[Радыё Свабода]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>. 10 сакавіка міністар замежных справаў Расеі [[Сяргей Лаўроў]] пацьвердзіў, што абстрэл дзіцячай лякарні і радзільнага дому быў сьвядомым і мэтанакіраваным<ref>[https://www.svaboda.org/a/31746305.html Расея пацьвердзіла наўмысныя абстрэлы дзіцячай лякарні ў Марыюпалі], [[Радыё Свабода]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>. 14 сакавіка паведамілі, што памерла цяжарная жанчына, якая пацярпела падчас расейскага бамбаваньня радзільні ў Марыюпалі<ref>[https://www.svaboda.org/a/31751750.html Памерла цяжарная жанчына, якая пацярпела падчас расейскага бамбаваньня радзільні ў Марыюпалі], [[Радыё Свабода]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 9 сакавіка 2022 году расейскія войскі нанесьлі чарговы бомбавы ўдар у Жытомір, які пашкодзіў кацельню, дзьве лякарні і жылы дом<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/bomboviy-udar-okupantiv-po-zhitomiru-poshkodzheno-kotelnyu-dvi-likarni-i-zhitloviy-budinok-novini-donbasu-11737174.html Бомбовий удар окупантів по Житомиру: пошкоджено котельню, дві лікарні і житловий будинок], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 9 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі ачышчальныя пабудовы каналізацыі места Мікалаева<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-rosiyski-okupanti-z-minometa-obstrilyali-ochisni-sporudi-mikolayeva-novini-donbasu-11736700.html Російські окупанти з міномета обстріляли очисні споруди Миколаєва (фото)], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>, а таксама прыватныя жылыя дамы ў мясцовасьці Ракетным Урочышчы<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/moment-popadannya-rosiyskogo-snaryada-u-zhitloviy-budinok-v-mikolayevi-potrapiv-na-video-novini-donbasu-11736997.html Момент попадання російського снаряда у житловий будинок в Миколаєві потрапив на відео], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 9 сакавіка 2022 году расейскі знарад трапіў у гандлёва-забаўляльны цэнтар «Нікольський» на Пушкінскай вуліцы ў цэнтры Харкава<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/harkiv-pid-obstrilami-rosiyskiy-snaryad-vluchiv-u-trc-v-centri-mista-video-novini-donbasu-11737354.html Харків під обстрілами: російський снаряд влучив у ТРЦ в центрі міста (відео)], [[УНІАН]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 9 сакавіка 2022 году ад расейскіх абстрэлаў Харкаўскага экапарку загінула два [[кенгуру]]<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/ecology/u-harkivskomu-ekoparku-dva-kenguru-pomerli-pid-obstrilami-11737195.html У харківському екопарку два кенгуру померли під обстрілами], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году ў выніку чарговага расейскага абстрэлу Корасьценю, у тым ліку жылых дамоў, адзін чалавек загінуў<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/viyska-rf-zavdali-aviaudari-po-korostenyu-zhertva-travmovani-y-ruynuvannya-foto-novini-donbasu-11737765.html Війська РФ завдали авіаудари по Коростеню: жертва, травмовані й руйнування (фото)], [[УНІАН]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году расейскі знарад трапіў у прыватны жылы дом у сяле Слабажанскім [[Ізюмскі раён|Ізюмскага раёну]], загінулі чатыры асобы — дзьве жанчыны і двое дзяцей. 5-гадовай дзяўчынцы ўдалося выратавацца, але яна атрымала моцныя траўмы<ref>[https://www.svaboda.org/a/31745924.html Харкаў абстрэльвалі ўсю ноч: разбураны сотні жылых будынкаў, ёсьць ахвяры], [[Радыё Свабода]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году расейскі авіяўдар зруйнаваў прыватны дом у сяле Мархалеўцы [[Фастаўскі раён|Фастаўскага раёну]], загінула амаль цэлая сям’я — пяць чалавек, выжыў толькі гаспадар і яго кот<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/zalishivsya-tilki-kit-na-kijivshchini-cholovik-vtrativ-vsyu-sim-yu-cherez-aviaudar-rosiyan-novini-donbasu-11737615.html Залишився тільки кіт: на Київщині чоловік втратив всю сім’ю через авіаудар росіян], [[УНІАН]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году расейская авіяцыя зноў бамбіла жылыя кварталы ў Ахтырцы<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/okupanti-znovu-bombili-zhitlovi-kvartali-v-ohtirci-novini-donbasu-11737456.html Окупанти знову бомбили житлові квартали в Охтирці (відео)], [[УНІАН]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году зьявіліся здымкі наступстваў расейскіх абстрэлаў трамвайнага дэпо ў Харкаве<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/u-merezhi-pokazali-rozgromlene-okupantami-tramvayne-depo-harkova-novini-donbasu-11737417.html У мережі показали розгромлене окупантами трамвайне депо Харкова], [[УНІАН]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году ў выніку чарговага расейскага абстрэлу Корасьценю загінулі тры чалавекі, у тым ліку два беларусы-дальнабойнікі<ref>[https://www.svaboda.org/a/31746576.html Пры абстрэле горада Корасцень на Жытоміршчыне загінулі два беларусы-дальнабойнікі], [[Радыё Свабода]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году расейцы нанесьлі ўдар касэтнымі бомбамі ў мястэчка Селекцыйнае Харкаўскай вобласьці, у выніку чаго загінула 73-гадовая жанчына<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyski-okupanti-zavdali-aviaudaru-kasetnimi-bombami-po-selishchu-na-harkivshchini-novini-harkova-11738536.html Російські окупанти завдали авіаудару касетними бомбами по селищу на Харківщині], [[УНІАН]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году расейцы разбамбілі завод [[Coca-Cola]] пад Кіевам<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/pid-kiyevom-viyska-rf-rozbombili-zavod-coca-cola-foto-novini-donbasu-11738491.html Під Києвом війська РФ розбомбили завод Coca-Cola (фото)], [[УНІАН]], 10 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году расейскія войскі ўчынілі бамбаваньне дасьледніцкай [[Моцнае ўзаемадзеяньне|ядравай]] ўстаноўкі на тэрыторыі Харкаўскага фізычна-тэхнічнага інстытуту<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-rosiya-bombarduvala-doslidnicku-yadernu-ustanovku-v-harkovi-novini-harkova-11739136.html Росія вдарила по дослідницькій ядерній установці в Харкові], [[УНІАН]], 11 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 10 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі з сыстэмаў залпавага агню «Ураган» места [[Нежын]] у Чарнігаўскай вобласьці, два чалавекі загінула, восем атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyski-okupanti-obstrilyali-z-uraganiv-nizhin-ye-zagibli-ta-poraneni-novini-donbasu-11738917.html Російські окупанти обстріляли з «Ураганів» Ніжин — є загиблі та поранені], [[УНІАН]], 11 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 11 сакавіка 2022 году расейцы нанесьлі тры авіяўдары ў места [[Дніпро]]: каля дзіцячага садка, каля шматпавярховага жылога дома і ў абутковую фабрыку, адзін чалавек загінуў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/mer-lucka-povidomiv-pro-vibuhi-u-storoni-aerodromu-novini-dnipra-11739238.html Росіяни зранку атакували Дніпро і Луцьк: є жертви], [[УНІАН]], 11 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 11 сакавіка 2022 году ў выніку расейскага абстрэлу прыватных жылых дамоў у хутары Кердылаўшчыне Сумской вобласьці загінула двое мірных жыхароў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-2022-na-sumshchini-cherez-obstrili-zaginuli-dvoye-civilnih-novini-donbasu-11739334.html Російські окупанти обстріляли Сумщину: загинуло двоє мирних мешканців], [[УНІАН]], 11 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 11 сакавіка 2022 году праз расейскі абстрэл вадаводнай сеткі Чарнігаў застаўся без вады<ref>Орлов В. [https://www.unian.ua/war/chernigiv-zalishivsya-bez-vodi-cherez-nichni-udari-okupantiv-novini-donbasu-11739292.html Чернігів залишився без води через нічні удари окупантів], 11 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 11 сакавіка 2022 году расейскія вайскоўцы абстралялі псыханэўралягічны інтэрнат у сяле Асколе Ізюмскага раёну<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-psihonevrologichniy-internat-na-harkivshchini-u-budivli-bulo-330-lyudey-novini-donbasu-11739424.html Окупанти обстріляли психоневрологічний інтернат на Харківщині: у будівлі було 330 людей], [[УНІАН]], 11 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 11 сакавіка 2022 году расейскія [[тэрарызм|тэрарысты]] выкралі мэра [[Мелітопаль|Мелітопалю]] Івана Фёдарава, а таксама ўварваліся ў дом дэпутаткі Запароскай абласной рады, прадстаўніцы крымска-татарскага народу Лэйлы Ібрагімавай, якую вывезьлі ў невядомым кірунку<ref>[https://www.svaboda.org/a/31749407.html Расейскія вайскоўцы выкралі мэра акупаванага Мелітопаля і крымска-татарскую актывісту. Людзі выйшлі на пратэст], [[Радыё Свабода]], 12 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 11 сакавіка 2022 году расейскія войскі зноў абстралялі жылыя кварталы Мікалаева з рэактыўных сыстэмаў залпавага агню<ref>[https://news.pn/ru/RussiaInvadedUkraine/268888 Оккупанты на Николаевщине: От обстрела пострадал еще и Николаевский онкодиспансер, но врачи продолжают работу], Преступности НЕТ, 12 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 11 сакавіка 2022 году расейцы расстралялі калёну ўкраінскіх жанчын і дзяцей пры спробе эвакуацыі зь сяла Перамогі [[Барышаўскі раён|Барышаўскага раёну]] Кіеўскай вобласьці, у выніку сем чалавек загінулі, зь іх адно дзіця<ref>[https://www.svaboda.org/a/31749936.html Мінабароны Ўкраіны: Расейцы расстралялі калёну украінскіх жанчын і дзяцей пры спробе эвакуацыі ў Кіеўскай вобласьці], [[Радыё Свабода]], 12 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 11 сакавіка 2022 году ў выніку расейскага абстрэлу дома састарэлых у мястэчку Крэменевай Луганскай вобласьці загінулі 56 чалавек<ref>[https://www.svaboda.org/a/31761946.html Луганская абласная адміністрацыя: 56 чалавек загінулі пасьля абстрэлу дому для састарэлых], [[Радыё Свабода]], 20 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 12 сакавіка 2022 году расейскія войскі разбамбілі гатэль «Украіна» ў цэнтры Чарнігава<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiya-rozbombila-gotel-ukrajina-v-centri-chernigova-novini-donbasu-11740687.html Росія розбомбила готель «Україна» в центрі Чернігова], [[УНІАН]], 12 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 12 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі анкалягічную лякарню ў Мікалаеве<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/obstrilyali-palati-i-shvidki-novi-foto-nichnoji-ataki-rosiyan-onkolikarni-v-mikolayevi-novini-donbasu-11740723.html Обстріляли палати і «швидкі»: нові фото нічної атаки росіян онколікарні в Миколаєві], [[УНІАН]], 12 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 12 сакавіка 2022 году расейцы скінулі бомбу на [[Сьвятагорск]]ую праваслаўную лаўру ў Данецкай вобласьці<ref>[https://www.svaboda.org/a/31750446.html Расейскія войскі скінулі бомбу на Сьвятагорскую праваслаўную лаўру, ёсьць параненыя], [[Радыё Свабода]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 12 сакавіка 2022 году ў ноч на 13 сакавіка расейцы пацэлілі ў эвакуацыйны цягнік Краматорск — Львоў, загінула правадніца<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/okupanti-vsyu-nich-bombili-pivnich-donechchini-vluchili-v-pojizd-zaginula-providnicya-pavlo-kirilenko-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11741551.html Окупанти всю ніч бомбили північ Донеччини: влучили в поїзд, загинула провідниця], [[УНІАН]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 13 сакавіка 2022 году пад чарговы расейскі артылерыйскі абстрэл трапілі тры агульнаадукацыйныя школы, лякарня і гандлёвы цэнтар, а таксама Крыжаўзьвіжанскі сабор у Севераданецку<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/na-luganshchini-vnaslidok-bombarduvannya-okupantiv-poraneno-troh-ditey-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11741851.html На Луганщині внаслідок бомбардування окупантів поранено трьох дітей], [[УНІАН]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 13 сакавіка 2022 году расейцы ўчынілі авіяцыйны ўдар у прыватныя жылыя дамы места Баштанкі Мікалаеўскай вобласьці<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/vranci-vorog-zdiysniv-aviaudari-po-bashtanci-mikolajivskoji-oblasti-dsns-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11741584.html Вранці ворог здійснив авіаудари по Баштанці Миколаївської області — ДСНС], [[УНІАН]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 13 сакавіка 2022 году расейскія войскі скінулі бомбу на жылы дом у Чарнігаве, адзін чалавек загінуў<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/okupanti-zdiysnili-aviaudar-po-zhitlovomu-budinku-v-chernigovi-ye-zagibliy-ta-travmovaniy-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11741599.html Окупанти здійснили авіаудар по житловому будинку в Чернігові: є загиблий та травмований], [[УНІАН]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>, 17 сакавіка паведамілі што з-пад завалаў зруйнавага 13 сакавіка інтэрнату дасталі пяць загінулых — 3-гадовых двайнятаў, 12-гадовую дзяўчынку і іх бацькоў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-chernigovi-cila-rodina-zaginula-vnaslidok-rosiyskogo-aviaudaru-foto-video-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11747662.html У Чернігові внаслідок російського авіаудару загинула родина з трьома дітьми (фото, відео)], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:School in Zelenyi Hai (Mykolaiv Raion) after shelling.jpg|значак|Зьнішчаная расейскай бомбай школа ў Зялёным Гаі Мікалаеўскай вобласьці, 13 сакавіка]]

* 13 сакавіка 2022 году расейцы разбамбілі школу ў сяле Зялёным Гаі Мікалаеўскай вобласьці<ref>[https://nv.ua/ukr/ukraine/events/viyska-rf-zavdali-aviaudaru-po-shkoli-v-mikolajivskiy-oblasti-zaginuli-dvi-lyudini-novini-ukrajini-50224699.html Авіаудар по школі в Миколаївській області. Внаслідок дій окупантів загинули двоє людей — ДСНС], Новини України, 13 сакавіка 2022 г.</ref>, загінула сем чалавек<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/obstril-shkoli-na-mikolajivshchini-z-pid-zavaliv-distali-tila-7-zagiblih-foto-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11744947.html Обстріл школи на Миколаївщині: з-під завалів дістали тіла 7 загиблих (фото)], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 13 сакавіка 2022 году расейцы ўжылі [[Фосфарная бомба|фосфарныя боепрыпасы]] ў [[Папасна|Папасной]] Луганскай вобласьці<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-skinuli-fosforni-boyepripasi-v-popasniy-foto-video-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11741503.html Окупанти скинули фосфорні боєприпаси в Попасній (фото, відео)], [[УНІАН]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 13 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі касэтнымі знарадамі мікрараён Саляныя ў Мікалаеве, у выніку каля прыпынку грамадзкага транспарту «Атэлье» на праспэкце герояў Украіны загінула 9 чалавек<ref>[https://news.pn/ru/RussiaInvadedUkraine/268943 Оккупанты на Николаевщине: В Соляных снова обстреляли дома], Преступности НЕТ, 13 сакавіка 2022 г.</ref>, 13 атрымалі раненьні. Гэтыя людзі, пераважна старэйшага веку стаялі ў чарзе ў банкамат і ў краму АТБ<ref>Бондар Г. [https://www.unian.ua/society/obstril-mikolayeva-v-rezultati-bombarduvannya-zaginuli-9-lyudey-mikolajiv-sogodni-novini-ukrajini-11741761.html У Миколаєві в результаті бомбардування загинули 9 людей, ще 13 отримали поранення], [[УНІАН]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 13 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі псыханэўралягічны інтэрнат у кіеўскай [[Пушча-Вадзіца|Пушчы-Вадзіцы]]<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-rosiyani-z-artileriji-obstrilyali-pushcha-vodicyu-novini-kiyeva-novini-kiyeva-11741872.html Російські війська з артилерії обстріляли столичну Пуща-Водицю: влучили в котельню і морг], [[УНІАН]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 13 сакавіка 2022 году ў ноч на 14 сакавіка расейцы абстралялі жылы квартал у Краматорску, два чалавекі загінулі<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/rosiyani-obstrilyali-kramatorsk-snaryad-vluchiv-u-zhitloviy-kvartal-dvi-lyudini-zaginuli-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11743318.html Росіяни обстріляли Краматорськ, снаряд влучив у житловий квартал, дві людини загинули], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:Rubble clearing in Kharkiv, 13 March 2022 (05).jpg|значак|Ліквідацыя наступстваў расейскіх абстрэлаў на Майдане Свабоды ў Харкаве, 13 сакавіка]]

* 14 сакавіка 2022 году чарговы расейскі авіяўдар у цэнтар Харкава практычна цалкам зьнішчыў 4-павярховы жылы дом<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/aviaudar-po-centru-harkova-opublikovano-video-motoroshnih-naslidkiv-novini-harkova-11742724.html Авіаудар по центру Харкова: опубліковано відео моторошних наслідків], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 14 сакавіка 2022 году пад расейскія абстрэлы трапілі нацыянальны ўнівэрсытэт Чарнігаўская Палітэхніка<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/novini-chernigova-okupanti-obstrilyali-chernigivsku-politehniku-video-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11742550.html «Важко дивитися»: окупанти знищили університет «Чернігівська Політехніка» (відео)], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>, жылыя кварталы і інфраструктура места, у выніку чаго загінула 10 чалавек<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/vnaslidok-obstrilu-chernigova-zaginuli-10-lyudey-ofis-genprokurora-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11744005.html Внаслідок обстрілу Чернігова загинули 10 людей — Офіс Генпрокурора], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 14 сакавіка 2022 году расейскія абстрэлы места [[Сьнегіроўка (горад)|Сьнегіроўкі]] Мікалаеўскай вобласьці зьнішчылі 11 жылых дамоў, 30 атрымалі пашкоджаньні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/situaciya-na-mikolajivshchini-armiya-rf-obstrilyala-naseleni-punkti-poblizu-mikolayeva-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11742529.html На Миколаївщині армія РФ обстріляла населені пункти: Кім розповів про ситуацію в регіоні (фото, відео)], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 14 сакавіка 2022 году ў выніку чарговых расейскіх абстрэлаў жылых дамоў у Ахтырцы загінула тры чалавекі<ref>Бондар Г. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-viyska-rf-zavdali-aviaudariv-po-zhitlovih-budinkah-v-ohtirci-ye-zhertvi-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11742484.html Війська РФ завдали авіаударів по житлових будинках в Охтирці: є жертви (відео)], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:House on Bohatyrska Street after shelling of 14 March 2022 (01).jpg|значак|Жылы дом у кіеўскай [[Абалонь (жыльлёвы масіў, Кіеў)|Абалоні]] па расейскім абстрэле, 14 сакавіка]]

* 14 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі 9-павярховы жылы дом у мікрараёне [[Абалонь (жыльлёвы масіў, Кіеў)|Абалоні]] Кіева, два чалавекі загінула, тры атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/zavod-antonov-obstrilyali-rosiyani-podrobici-novini-kiyeva-11742475.html У Києві російські окупанти обстріляли завод «Антонов» та багатоповерхівку], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 14 сакавіка 2022 году [[Акадэмія навук Украіны]] паведаміла, што ў Ворзэлі (Кіеўская вобласьць) расейскія вайскоўцы расстралялі фізыка-экспэрымэнтатара, загадніка аддзелу і намесьніка дырэктара Інстытуту фізыкі паўправаднікоў імя Лашкарова, сябра-карэспандэнта Нацыянальнай Акадэміі навук Украіны Васіля Кладзько, 65-гадовы навуковец спрабаваў вывезьці з Ворзэля сваю сям’ю<ref>[https://www.svaboda.org/a/31752682.html У Кіеўскай вобласьці расейскія вайскоўцы забілі фізыка з Акадэміі навук Украіны], [[Радыё Свабода]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 14 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі дзіцячы садок у [[Чугуеў|Чугуеве]] Харкаўскай вобласьці, загінуў 15-гадовы падлетак<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-ditsadok-v-chuguyevi-ye-zhertva-foto-novini-harkova-11743447.html Окупанти обстріляли дитсадок в Чугуєві: є жертва (фото)], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 14 сакавіка 2022 году расейскія вайскоўцы падарвалі частку боепрыпасаў каля энэргаблёку Запароскай АЭС<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/economics/energetics/rosiyani-pidirvali-chastinu-boyepripasiv-bilya-energobloku-1-zaporizkoji-aes-novini-sogodni-11743261.html Росіяни підірвали частину боєприпасів біля енергоблоку №1 Запорізької АЕС], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 14 сакавіка 2022 году расейскі абстрэл зьнішчыў ачышчальныя пабудовы ў Васільеўцы Запароскай вобласьці, што прывяло да трапленьня каналізацыйных водаў у [[Дняпро]]<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/neochishcheni-vodi-potraplyayut-u-dnipro-okupanti-zruynuvali-ochisni-sporudi-na-zaporizhzhi-foto-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11743249.html Неочищені води потрапляють у Дніпро: окупанти зруйнували очисні споруди на Запоріжжі (фото)], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 14 сакавіка 2022 году ў выніку расейскага абстрэлу жылога дома ў месьце [[Дэргачы|Дэргачах]] Харкаўскай вобласьці загінула 15-гадовая дзяўчына<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/zhertvoyu-vorozhogo-obstrilu-budinku-na-harkivshchini-stala-15-richna-divchinka-novini-harkova-11742931.html Жертвою ворожого обстрілу будинку на Харківщині стала 15-річна дівчинка], [[УНІАН]], 14 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 14 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі жылы квартал у Харкаве<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-vechirniy-obstril-zhitlovogo-kvartalu-harkova-potrapiv-na-video-novini-harkova-11744212.html Вечірній обстріл житлового кварталу Харкова потрапив на відео], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 15 сакавіка 2022 году расейцы зруйнавалі інтэрнат для дзяцей з парушэньне зроку, лякарню (у тым ліку радзільны стацыянар) і тры школы ў месьце [[Рубежнае|Рубежным]] Луганскай вобласьці, загінулі чатыры чалавекі<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/situaciya-na-luganshchini-u-rubizhnomu-vorog-zruynuvav-dityachiy-internat-likarnyu-ta-tri-shkoli-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11744248.html У Рубіжному ворог зруйнував дитячий інтернат, лікарню та три школи: загинули четверо осіб], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref><ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-okupanti-artobstrilami-zruynuvali-vshchent-pologoviy-stacionar-v-rubizhnomu-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11744596.html В Рубіжному окупанти артобстрілами зруйнували вщент пологовий будинок], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 15 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі два шматпавярховыя жылыя дамы ў [[Сьвятошынскі раён|Сьвятошынскім раёне]] Кіева<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/unaslidok-rankovih-obstriliv-kiyeva-zaginuli-dvoye-lyudey-novini-kiyeva-11744197.html Унаслідок ранкових обстрілів Києва загинули двоє людей], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>, загінула чатыры чалавекі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/zrosla-kilkist-zagiblih-pri-obstrili-okupantami-bagatopoverhivki-u-svyatoshinskomu-rayoni-kiyeva-fotoreportazh-novini-kiyeva-11744803.html Зросла кількість загиблих при обстрілі окупантами багатоповерхівки у Святошинському районі Києва (фоторепортаж)], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 15 сакавіка 2022 году расейцы з [[Баявая машына пяхоты|БМП]] расстралялі трох падлеткаў у сяле Махнатыне Чарнігаўскай вобласьці<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-seli-na-chernigivshchini-rosiyski-okupanti-rozstrilyali-troh-pidlitkiv-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11745112.html У селі на Чернігівщині російські окупанти розстріляли трьох підлітків], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 15 сакавіка 2022 году расейскі тэрарыстысты ўзялі ў закладнікі пацыентаў і мэдычны пэрсанал лякарні ў Марыюпалі (каля 400 чалавек), адкуль 16 сакавіка пачалі абстрэл места<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/rosiyani-vedut-obstril-iz-likarni-v-mariupoli-400-lyudey-u-zaruchnikah-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11745916.html Російські окупанти ведуть обстріл із лікарні в Маріуполі, 400 людей перебувають у заручниках], [[УНІАН]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 16 сакавіка 2022 году расейцы зруйнавалі школу ў Харкаве<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/novini-harkova-vnochi-rosiyski-viyska-zruynuvali-shkolu-foto-novini-harkova-11745820.html У Харкові вночі російські війська зруйнували школу: є потерпілий], [[УНІАН]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 16 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі чыгуначную станцыю Запарожжа II і батанічны сад у [[Запарожжа|Запарожжы]]<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-zaporizhzhi-rosiya-vzyalasya-za-civilni-ob-yekti-vdarila-po-vokzalu-i-botsadu-video-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11745811.html У Запоріжжі Росія взялася за цивільні об'єкти: вдарила по вокзалу і ботсаду (відео)], [[УНІАН]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 16 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі два шматпавярховыя жылыя дамы ў [[Шаўчэнкаўскі раён (Кіеў)|Шаўчэнкаўскім раёне]] Кіева<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/kijiv-obstrilyali-ryatuvalniki-likvidovuyut-naslidki-prilotu-snaryada-u-shevchenkivskomu-rayoni-novini-kiyeva-11745754.html Ранковий обстріл Києва: пошкоджено дві багатоповерхівки (фоторепортаж)], [[УНІАН]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 16 сакавіка 2022 году расейцы расстралялі ў Чарнігаве мірных жыхароў, якія стаялі ў чарзе па хлеб, дзесяць чалавек загінулі<ref>Бондар Г. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-u-chernigovi-okupanti-rozstrilyali-mirnih-lyudey-u-cherzi-za-hlibom-ye-zagibli-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11746207.html У Чернігові окупанти розстріляли мирних людей у черзі за хлібом — є загиблі], [[УНІАН]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 16 сакавіка 2022 году расейскія войскі зьнішчылі магутнай авіяцыйнай бомбай будынак Марыюпальскага драматычнага тэатру, дзе ў бомбасховішчы хаваліся сотні людзей. Неўзабаве яшчэ адну бомбу скінулі на басэйн «Нэптун», дзе хавалаіся цяжарныя жанчыны і малыя дзеці<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyani-cilespryamovano-skinuli-bombu-na-dramteatr-u-mariupoli-tam-hovalisya-sotni-lyudey-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11746714.html Росіяни скинули бомби на драмтеатр у Маріуполі: там ховалися сотні людей], [[УНІАН]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 16 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі з «Граду» калёну мірных жыхароў, якія эвакуяваліся з Марыюпалю<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-2022-okupanti-obstrilyali-evakuaciynu-kolonu-z-mariupolya-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11746570.html Російські окупанти з «Градів» обстріляли колону цивільних, які евакуювалися з Маріуполя], [[УНІАН]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 16 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі з «Граду» сяло Мар’янскае [[Крывароскі раён|Крывароскага раёну]]<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rosiyski-teroristi-nakrili-vognem-z-gradiv-selo-na-dnipropetrovshchini-novini-dnipra-11747209.html Російські терористи накрили вогнем з «Градів» село на Дніпропетровщині], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 17 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі места [[Мэрэфа|Мэрэфу]] Харкаўскай вобласьці, у выніку чаго зруйнавалі школу і дом культуры, пашкодзілі жылы дом<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/vina-z-rosiyeyu-novini-harkova-11747458.html Росіяни обстрілюють Харків з реактивних систем та намагаються прорватися через Ізюм], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>, 21 чалавек загінуў, яшчэ 25 атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-merefu-na-harkivshchini-21-lyudina-zaginula-shche-25-poraneno-novini-harkova-11748010.html Окупанти обстріляли Мерефу на Харківщині: 21 людина загинула, ще 25 поранено], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 17 сакавіка 2022 году расейскі ракетны ўдар у [[Дарніцкі раён]] Кіева зруйнаваў шматпавярховыя жылыя дамы, адзін чалавек загінуў, чатыры атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rankoviy-raketniy-udar-zruynuvav-dvi-bagatopoverhivki-na-livomu-berezi-kiyeva-ye-zhertvi-novini-kiyeva-11747185.html Ранковий ракетний удар зруйнував дві багатоповерхівки на Лівому березі Києва, є жертви], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>. у той жа дзень паведамілі, што ў выніку расейскіх абстрэлаў загінула 67-гадовая заслужаная артыстка Ўкраіны Аксана Швец<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/vorog-namagayetsya-znishchiti-cvit-nashoji-naciji-v-opu-vidreaguvali-na-zagibel-oksani-shvec-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11749081.html «Ворог намагається знищити колір нашої нації»: в ОПУ відреагували на загибель Оксани Швець], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 17 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі касэтнымі бомбамі мястэчка Казачую Лопань Харкаўскай вобласьці: чыгуначную станцыю, крамы, аптэкі ды іншыя цывільныя аб’екты, шэсьць чалавек загінулі<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-kasetnimi-bombami-selo-na-harkivshchini-shestero-zagiblih-novini-harkova-11748247.html Окупанти обстріляли касетними бомбами Козачу Лопань на Харківщині: шестеро загиблих, є поранені], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 17 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі жылыя дамы ў Новых Пятроўцаў Кіеўскай вобласьці, у выніку чаго загінула 2-гадовае дзіця<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-novi-petrivci-dvorichna-ditina-zaginula-chetvero-travmovanih-foto-novini-kiyeva-11748223.html Окупанти обстріляли Нові Петрівці: дворічна дитина загинула, четверо травмованих (фото)], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 17 сакавіка 2022 году расейцы абстраляліл прытулак для маці з малымі дзецьмі ў Севераданецку<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/rosiyski-zviri-znovu-napali-na-ditey-na-luganshchini-okupanti-obstrilyali-pritulok-dlya-civilnih-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11748526.html «Російські звірі знову напали на дітей»: на Луганщині окупанти обстріляли притулок для цивільних], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 17 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі з «Градаў» шэраг местаў і сёлаў пад Кіевам, адзін чалавек загінуў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-z-gradiv-ryad-mist-pid-kiyevom-mvs-novini-kiyeva-11748451.html Окупанти обстріляли з «Градів» ряд міст під Києвом — МВС], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 17 сакавіка 2022 году пад [[Такмак (Украіна)|Такмак]]ом расейцы расстралялі аўтамабіль, у выніку чаго трапілі ў твар дзіця<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/pid-zaporizhzhyam-okupanti-rozstrilyali-avtivku-ditini-potrapili-v-oblichchya-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11748421.html Під Запоріжжям окупанти розстріляли автівку: дитині потрапили в обличчя], [[УНІАН]], 17 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 17 сакавіка 2022 году ў Бучы расейскі вайсковец забіў з пальнай зброі бацьку і параніў яго 14-гадовага сына, якога таксама спрабаваў забіць<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-buchi-okupant-rozstrilyav-bagatoditnogo-batka-na-ochah-u-sina-hlopcya-poraneno-foto-novini-kiyeva-11754982.html У Бучі окупант розстріляв багатодітного батька на очах у сина, хлопця поранено (фото)], [[УНІАН]], 22 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 18 сакавіка 2022 году расейскія абстрэлы зруйнавалі больш за 20 жылых дамоў у Рубежным і Севераданецку, два чалавекі загінулі, шэсьць атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/syevyerodoneck-ta-rubizhne-potrapili-pid-noviy-obstril-dvoye-zagiblih-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11748802.html Нові обстріли на Луганщині: у двох містах зруйновано десятки будинків, є жертви й поранені], [[УНІАН]], 18 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 18 сакавіка 2022 году расейскія войскі нанесьлі чарговы ракетны ўдар у Краматорск: трапілі ў жылы дом і адміністрацыйны будынак, два чалавекі загуніла, 6 атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-vdarili-raketami-po-kramatorsku-y-vbili-dvoh-lyudey-video-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11748928.html Окупанти вдарили ракетами по Краматорську й вбили двох людей (відео)], [[УНІАН]], 18 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 18 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі лякарню ў [[Лісічанск]]у<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-likarnyu-u-lisichansku-foto-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11749543.html Окупанти обстріляли лікарню у Лисичанську (фото)], [[УНІАН]], 18 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 18 сакавіка 2022 году расейскія абстрэлы пашкодзілі 16 жылых дамоў у 11 паселішчах Данецкай вобласьці<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/situaciya-na-donechchini-18-bereznya-okupanti-obstrilyali-11-naselenih-punktiv-ye-zagibli-ta-poraneni-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11749186.html Окупанти обстріляли 11 населених пунктів Донеччини, є загиблі та поранені], [[УНІАН]], 18 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 18 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі жылы квартал у [[Падольскі раён (Кіеў)|Падольскім раёне]] Кіева, адзін чалавек загінуў, 19 пацярпела, у тым ліку чацьвёра дзяцей<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/situaciya-v-kiyevi-18-bereznya-vnaslidok-obstrilu-vinogradarya-poraneni-4-ditini-novini-kiyeva-11748964.html Росія обстріляла житловий квартал у Києві: один загиблий, багато постраждалих (фото)], [[УНІАН]], 18 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 18 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі лякарню ў Трасьцянцы<ref>Бондар Г. [https://www.unian.ua/war/na-sumshchini-okupanti-obstrilyali-likarnyu-v-trostyanci-ye-veliki-ruynuvannya-golova-ova-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11750305.html На Сумщині окупанти обстріляли лікарню в Тростянці, є великі руйнування — голова ОВА], [[УНІАН]], 19 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 18 сакавіка 2022 году расейскія вайскоўцы абстралялі ў Запароскай вобласьці ратаўнікоў, якія ехалі на выклік, загінуў старэйшы пажарнік Яўген Данец, пяць чалавек атрымалі раненьні і траўмы<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-2022-u-zaporizkiy-oblasti-zaginuv-ryatuvalnik-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11750113.html У Запорізькій області під вогонь окупантів потрапили рятувальники: є жертва та поранені], [[УНІАН]], 18 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 18 сакавіка 2022 году ў выніку расейскага мінамётнага абстрэлу жылой забудовы і адміністрацыйнага будынка ў Макараве загінула 7 мірных жыхароў, 5 атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-v-makarovi-vid-aviaudaru-zaginuli-semero-lyudey-novini-kiyeva-11750740.html Росія обстріляла Макарів: семеро людей загинули, п’ятеро — поранені], [[УНІАН]], 19 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 18 сакавіка 2022 году ў Харкаве ў выніку трапляньня расейскага знараду ў шматкватэрны жылы дом загінуў 96-гадовы вязень [[Нацыянал-сацыялізм|нацысцкіх]] канцэнтрацыйных лягераў Барыс Раманчанка<ref>[https://www.svaboda.org/a/31763339.html У Харкаве ад выбуху снарада загінуў 96-гадовы вязень канцлягераў Барыс Раманчанка], [[Радыё Свабода]], 21 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 19 сакавіка 2022 году ў выніку чарговага расейскага абстрэлу Рубежнага пад заваламі жылога дома загінулі двое дзяцей і жанчына, адно дзіця шпіталізавалі<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/cherez-obstril-okupantami-rubizhnogo-pid-zavalami-budinku-zaginuli-dvoye-ditey-ta-zhinka-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11750785.html Через обстріл окупантами Рубіжного під завалами будинку загинули двоє дітей та жінка], [[УНІАН]], 19 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:Shopping center in Kyiv (Podilskyi District) after shelling on 20 March 2022 (02).jpg|значак|Зьнішчаны гандлёвы цэнтар «Retroville» у Кіеве, 20 сакавіка]]

* 20 сакавіка 2022 году зьявілася інфармацыя пра прымусовы масавы вываз у Расею жыхароў Марыюпалю (вуліцы Азоўстальская і Ўкраінскіх казакоў), у якіх адбіраюць украінскія пашпарты<ref>[https://www.svaboda.org/a/31761758.html Расейцы прымусова вывозяць жыхароў Марыюпалю ў Расею і забіраюць у іх пашпарты], [[Радыё Свабода]], 20 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 20 сакавіка 2022 году расейцы скінулі бомбу на школу мастацтваў № 12 у Марыюпалі, дзе хавалася каля 400 жыхароў — жанчыны, дзеці, людзі сталага веку<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/mariupol-rosiya-skinula-bombi-na-shkolu-mistectv-u-mariupoli-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11751568.html Росія скинула бомби на школу мистецтв у Маріуполі, де ховалося близько 400 осіб], [[УНІАН]], 20 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 20 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі Падольскі раён Кіева, загарэўся гандлёвы цэнтар «Retroville», загінула 8 чалавек<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/visim-lyudey-zaginuli-pid-chas-nichnogo-raketnogo-obstrilu-podilskogo-rayonu-kiyeva-ofis-genprokurora-novini-kiyeva-11752729.html Вісім людей загинули під час нічного ракетного обстрілу Подільського району Києва], [[УНІАН]], 21 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 21 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі жылыя раёны места [[Аўдзееўка|Аўдзееўкі]] Данецкай вобласьці, адзін мірных жыхар загінуў, два атрымалі раненьні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-avdijivku-glava-doneckoji-oblasti-pokazav-ruynuvannya-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11753323.html Окупанти обстріляли Авдіївку: глава Донецької області показав руйнування], [[УНІАН]], 21 сакавіка 2022 г.</ref>. Агулам за дзень ад расейскіх абстрэлаў Аўдзееўкі загінулі пяць мірных жыхароў, яшчэ 10 атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/v-avdijivci-rosiyski-okupanti-vbili-p-yatoh-mirnih-zhiteliv-i-poranili-shche-desyatoh-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11753839.html В Авдіївці російські окупанти вбили п’ятьох мирних жителів і поранили ще десятьох], [[УНІАН]], 21 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 21 сакавіка 2022 году расейскія войскі зноў абстралялі жылыя раёны Мікалаева<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/rosiyani-bomblyat-zhitlovi-rayoni-mikolayeva-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11753302.html Російські окупанти бомблять житлові райони Миколаєва], [[УНІАН]], 21 сакавіка 2022 г.</ref>, а таксама разбамбілі гатэль «Інгул» у цэнтры места<ref>[https://news.pn/ru/RussiaInvadedUkraine/269366 Осколки стекла и куски бетона: Оккупанты обстрелом «освободили» гостиницу в центре Николаева], Преступности НЕТ, 21 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 21 сакавіка 2022 году ў акупаваным Хэрсоне расейцы закідалі сьвятлошумавымі гранатамі і адкрылі агонь ва ўдзельнікаў мітынгу, якія атрымалі раненьні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/strilyanina-v-hersoni-okupanti-rozignali-miting-za-ukrajinu-ye-poraneni-video-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11753248.html У Херсоні росіяни розігнали мітинг за Україну, є поранені — ЗМІ (відео)], [[УНІАН]], 21 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 21 сакавіка 2022 году расейкія абстрэлы зруйнавалі прыватны жылы дом у сяле Канстантынаўцы [[Мікалаеўскі раён (Мікалаеўская вобласьць)|Мікалаеўскага раёну]], двое дарослых і дзіця загінулі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-mikolajivskiy-oblasti-cherez-obstrili-okupantiv-stalisya-tri-pozhezhi-ye-zhertvi-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11753047.html У Миколаївській області через обстріли окупантів сталися три пожежі: є жертви], [[УНІАН]], 21 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 21 сакавіка 2022 году расейскія вайскоўцы расстралялі два цывільныя аўтамабілі ў Запароскай вобласьці, у выніку чаго раненьні атрымалі шэсьць чалавек, у тым ліку двое малых дзяцей. Агулам у гэты дзень ад расейскіх абстрэлаў цывільнага транспарту ў Запароскай вобласьці раненьні атрымалі чацьвёра дзяцей<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-z-rosiyeyu-okupanti-rozstrilyali-avto-z-mirnimi-zhitelyami-na-zaporizhzhi-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11753734.html Окупанти розстріляли авто з мирними жителями на Запоріжжі (фото)], [[УНІАН]], 21 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 21 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі АЗС у Мікалаеве, тры чалавекі загінулі, адзін атрымаў раненьні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/viyna-ukrajini-z-rosiyeyu-2022-v-mikolayevi-okupanti-obstrilyali-azs-ye-zhertvi-foto-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11754205.html У Миколаєві окупанти обстріляли АЗС, є жертви (фото)], [[УНІАН]], 22 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 22 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі места [[Лазава|Лазаву]] Харкаўскай вобласьці, у выніку чаго зруйнавалі каля 20 прыватных жылых дамоў<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/okupanti-v-lozoviy-na-harkivshchini-zruynuvali-20-zhitlovih-budinkiv-novini-harkova-11755147.html Окупанти в Лозовій на Харківщині зруйнували 20 житлових будинків], [[УНІАН]], 22 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 22 сакавіка 2022 году расейскія войскі з рэактыўнай артылерыі абстралялі сяло Малую Кастромку Крывароскага раёну, у выніку чаго пашкодзілі 20 жылых дамоў, адзін чалавек атрымаў раненьні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/na-dnipropetrovshchini-cherez-obstrili-poshkodzheno-ponad-20-budinkiv-novini-dnipra-11755066.html На Дніпропетровщині через обстріли пошкоджено понад 20 будинків, є поранений], [[УНІАН]], 22 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 22 сакавіка 2022 году расейскія абстрэлы Аўдзееўкі рэактыўнымі знарадамі «Торнадо С» зруйнавалі 15 будынкаў і школу<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-avdijivku-novimi-reaktivnimi-snaryadami-tornado-s-foto-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11754913.html Окупанти обстріляли Авдіївку новими реактивними снарядами «Торнадо-С» (фото)], [[УНІАН]], 22 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 22 сакавіка 2022 году расейцы абстралялі дзіцячую лякарню<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/u-syevyerodonecku-okupanti-vidkrili-vogon-po-dityachiy-likarni-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11754844.html У Сєвєродонецьку окупанти відкрили вогонь по дитячій лікарні], [[УНІАН]], 22 сакавіка 2022 г.</ref> і краму, дзе стаяла чарга<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-u-syevyerodonecku-okupanti-obstrilyali-zhiteliv-ye-zagibli-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11754526.html Спеціально поцілили у чергу: рашисти обстріляли магазин у Сєвєродонецьку, є загиблі], [[УНІАН]], 22 сакавіка 2022 г.</ref> ў Севераданецку.
* 22 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі стайню ў Гастомелі, большасьць з 32 коней згарэлі жыўцом<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/novini-kijivshchini-u-gostomeli-cherez-okupantiv-zgorili-zhivcem-desyatki-koney-novini-kiyeva-11754442.html У Гостомелі через окупантів згоріли живцем десятки коней], [[УНІАН]], 22 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 22 сакавіка 2022 году ў Харкаўскай вобласьці расейскі танк расстраляў цывільны аўтамабіль: бацькі і 9-гадовая дзяўчынка загінулі, 17-гадовы хлопец атрымаў раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-na-harkivshchini-rosiyskiy-tank-rozstrilyav-avtivku-z-ditmi-novini-harkova-11754388.html Махали білим прапором: на Харківщині російський танк розстріляв автівку з дітьми], [[УНІАН]], 22 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 22 сакавіка 2022 году расейскі знарад трапіў у шматпавярховы жылы дом у Рубежным, загінулі тры чалавекі, у тым ліку двое дзяцей<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-sogodni-2022-u-rubizhnomu-v-bagatopoverhivku-vluchiv-vorozhiy-snaryad-zaginuli-diti-i-dorosliy-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11755684.html У Рубіжному в багатоповерхівку влучив ворожий снаряд, загинули діти та дорослий (фото)], [[УНІАН]], 23 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 23 сакавіка 2022 году расейцы скінулі авіябомбы на аўтамабільны мост церазь [[Дзясна|Дзясну]], які злучае Чарнігаў з Кіевам і празь які ажыцьцяўлялася эвакуацыя мірных жыхароў і дастаўка гуманітарнай дапамогі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/rashisti-pidirvali-mist-yakiy-spoluchav-chernigiv-z-kiyevom-video-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11755678.html Рашисти підірвали міст, який сполучав Чернігів з Києвом (відео)], [[УНІАН]], 23 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 23 сакавіка 2022 году расейскія войскі наўмысна абстралялі харчовыя склады ў [[Браварскі раён|Браварскім раёне]], у выніку чаго зьнішчылі дзясяткі тонаў гародніны і мяса<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-ostanni-novini-na-kijivshchini-okupanti-znishchili-prodovolchi-skladi-novini-kiyeva-11755726.html Удар по забезпеченню продуктами: на Київщині «орки» знищили продовольчі склади], [[УНІАН]], 23 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 23 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі з «Градаў» жылы масіў Ніўкі ў Кіеве<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/okupanti-obstrilyali-z-gradiv-zhitloviy-masiv-kiyeva-nardep-novini-kiyeva-11755711.html Окупанти обстріляли два райони Києва: є постраждалі], [[УНІАН]], 23 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 23 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі харчовае прыдпрыемства ў Чарнігаве, у выніку чаго пашкодзілі [[аміяк]]аправод<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-u-chernigovi-okupanti-obstrilami-poshkodili-amiakoprovid-ye-zagroza-vitoku-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11756731.html У Чернігові окупанти обстрілами пошкодили аміакопровід: є загроза витоку], [[УНІАН]], 24 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 23 сакавіка 2022 году расейскі абстрэл зьнішчыў будынак музэю імя [[Архіп Куінджы|Архіпа Куінджы]] ў Марыюпалі<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-rosiya-znishchila-muzey-kujindzhi-v-mariupoli-z-kartinami-svitovih-mitciv-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11756263.html Росія знищила музей Куїнджі в Маріуполі з картинами світових митців], [[УНІАН]], 24 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 23 сакавіка 2022 году ў ноч на 24 сакавіка расейскія войскі ўчынілі абстрэл шэрагу населеных пунктаў Луганскай вобласьці ракетамі і фосфарнымі бомбамі, у выніку чаго загінулі чатыры чалавекі, у тым ліку двое дзяцей, шэсьць чалавек атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-okupanti-zastosuvali-na-luganshchini-fosforni-bombi-ye-zagibli-foto-video-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11757079.html Війна в Україні: окупанти застосували на Луганщині фосфорні бомби, є загиблі (фото, відео)], [[УНІАН]], 24 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 24 сакавіка 2022 году ў выніку расейскага абстрэлу пунтку выдаваньня гуманітарнай дапамогі ў Харкаве загінула 6 чалавек, больш за 17 атрымалі раненьні<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-v-ukrajini-za-nich-okupanti-54-razi-obstrilyali-harkiv-novini-harkova-11758678.html Окупанти за ніч 54 рази вдарили по Харкову з «Градів» і «Ураганів»], [[УНІАН]], 25 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 24 сакавіка 2022 году расейскія войскі абстралялі цывільную інфраструктуру места [[Дэргачы|Дэргачоў]] Харкаўскай вобласьці, адзін мірны жыхар загінуў, адзін атрымаў раненьні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/na-harkivshchini-obstrilyali-dergachi-zaginuv-mirniy-zhitel-shche-odin-poraneniy-novini-harkova-11758651.html На Харківщині обстріляли Дергачі: загинув мирний житель, ще один — поранений], [[УНІАН]], 25 сакавіка 2022 г.</ref>.
* 24 сакавіка 2022 году расейскі абстрэл зь цяжкай артылерыі падкодзіў шпатпавярховы жылы дом у [[Вышгарад]]зе Кіеўскай вобласьці<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-z-rosiyeyu-okupanti-z-artileriji-obstrilyali-okolici-vishgoroda-na-kijivshchini-novini-kiyeva-11758213.html Окупанти з артилерії обстріляли околиці Вишгорода], [[УНІАН]], 25 сакавіка 2022 г.</ref>.

== Дзеяньні ўкраінскіх вайскоўцаў ==
 
25 лютага 2022 году Генэральны штаб Узброеных сілаў Украіны паведаміў, што ўкраінскі інжынэр асобнага батальёну матрос [[Віталь Скакун]] цаною свайго жыцьця падарваў [[Генічаск]]і мост, каб спыніць перасоўваньне расейскага войска<ref>[https://www.svaboda.org/a/31722771.html Украінскі матрос ахвяраваў жыцьцём, каб падарваць мост ля Крыму і спыніць расейскія войскі], [[Радыё Свабода]], 25 лютага 2022 г.</ref>.

[[Файл:Battle of Hostomel, 04.03.2022, Stuck Russian BMD-4.jpg|значак|Зьнішчаная расейская вайсковая тэхніка, 4 сакавіка]]

25 лютага 2022 году апублікавалі перамовы расейскіх вайскоўцаў з украінскімі пагранічнікамі, якія адмовіліся здавацца: 13 украінскіх пагранічнікаў, [[Атака на востраў Зьмяіны|абараняючы востраў Зьмяіны]], адмовіліся здацца расейцам у палон. З прычыны поўнага зьнішчэньня інфраструктуры вострава зьявілася інфармацыя<ref>[https://www.svaboda.org/a/31722907.html Апублікавалі перамовы расейскіх вайскоўцаў з украінскімі памежнікамі, якія адмовіліся здавацца. АЎДЫЁ], [[Радыё Свабода]], 25 лютага 2022 г.</ref>, што ўсе пагранічнікі загінулі. Пазьней [[Вайскова-марскія сілы Ўкраіны|ВМС Украіны]] паведаміла, што абаронцы Ўкраіны здолелі застацца жывымі, але трапілі ў расейскі палон<ref>[https://www.svaboda.org/a/31728109.html Абаронцы ўкраінскага вострава Зьмяіны жывыя. Яны ў расейскім палоне], [[Радыё Свабода]], 28 лютага 2022 г.</ref>.


1 сакавіка 2022 году 12 абаронцаў Украіны (зь іх 6 пасьмяротна) атрымалі званьне [[Герой Украіны|Героя Ўкраіны]] ад прэзыдэнта краіны [[Уладзімер Зяленскі|Ўладзімера Зяленскага]]<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/zelenskiy-pidpisav-ukaz-pro-prisvoyennya-zvannya-geroya-ukrajini-12-zahisnikam-ukrajini-novini-donbasu-11723056.html Зеленський підписав указ про присвоєння звання Героя України 12 захисникам України], [[УНІАН]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>:
* Падпалкоўнік Эдуард Вагароўскі, які загінуў, выводзячы ўкраінскую авіяцыю ад расейскага ракетнага ўдару і даў магчымасьць падняцца ў паветра іншым украінскім вайскоўцам.
* Маёр Дзьмітры Каламіец (пасьмяротна), які выратаваў сваіх таварышаў, адвёў агонь расейскай авіяцыі і быў зьбіты расейскім самалётам.
* Падпалкоўнік Генадзь Матуляк (пасьмяротна) — [[Гастомель]], зьнішчыў скупнасьць расейскай тэхнікі.
* Лейтэнант Віталь Моўчан (пасьмяротна), які зьнішчыў у паветраным баі два расейскія самалёты.
* Палкоўнік Аляксандар Асанчанка, які загінуў у паветраным баі, адцягваючы расейскую авіяцыю.
* Старэйшы лейтэнант Вячаслаў Радыёнаў (пасьмяротна), дзякуючы мужным дзеяньням якога поўны склад самалётаў брыгады паднялася ў паветра ў [[Васількоў|Васількове]] і гэта выратавала ўкраінскія войскі ад ракетнага ўдару.
* Старэйшы лейтэнант Андрэй Герус, які зьбіў расейскі Іл-76 над местам [[Крапіўніцкі]]м, тым самым не дапусьціўшы высадкі расейскіх войскаў з зброяй.
* Камандзір апэратыўна-тактычнай групы «Поўнач» брыгадны генэрал Дзьмітры Красільнікаў, які два дні адбіваў бесьперапынны штурм, ратаваў людзей і тэхніку, не пускаў расейцаў у Харкаў з Луганскай вобласьці.
* Падпалкоўнік Андрэй Круглоў, які вывеў ад атак расейцаў падразьдзел зэнітна-ракетнага комплексу «Бук» і асабіста зьнішчыў два расейскія гелікоптэры і адзін самалёт.
* Палкоўнік Аляксандар Мастоўскі, які зьбіў пад Васільковам расейскі Іл-76, а таксама два гелікоптэры Мі-24, што перашкодзіла прызямленьню ўзбраеньня.
* Генэрал-лейтэнант Юры Содал, які ў баях за [[Валнаваха|Валнаваху]] выратаваў украінскіх вайскоўцаў з атачэньня і зладзіў пасьпяховую контратаку, выводзіў людзей з-пад расейскага нападу.
* Палкоўнік мэдычнай службы Эдуард Харашун, які асабіста зладзіў абарону аточанага вайскова-мэдычнага цэнтру і эвакуаваў параненых.

3 сакавіка 2022 году 15 абаронцаў Украіны (зь іх 9 пасьмяротна) атрымалі званьне Героя Ўкраіны ад прэзыдэнта краіны Ўладзімера Зяленскага<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/prezident-pidpisav-ukaz-pro-prisvoyennya-zvannya-geroy-ukrajini-15-zahisnikam-novini-donbasu-11726659.html Президент підписав указ про присвоєння звання «Герой України» 15 захисникам], [[УНІАН]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>:
* Старэйшы лейтэнант Максім Белаконь (пасьмяротна), які ўдзельнічаў у адбіцьці расейскай атакі пры абароне Чарнігава, зьнішчыў ДРГ і два расейскія танкі.
* Падпалкоўнік Аляксандар Капічун (пасьмяротна), дзякуючы гераічным дзеяньням якога ўкраінскія войскі здолелі спыніць расейскую калёну, зьнішчыць акупантаў і іх тэхніку.
* Салдат Аляксандар Лук’яновіч (пасьмяротна), які ў ходзе бою зьняшкоджваў да 30 адзінак расейскай тэхнікі і быў сьмяротна паранены ў выніку авіяўдару.
* Малодшы сяржант Міхаіл Нясульны (пасьмяротна), які загінуў у блізкім баі з расейцамі пры эвакуацыі людзей.
* Салдат Андрэй Ніканчук (пасьмяротна), які абараняў Кіеўскую ГЭС ад расейскіх авіяналётаў і ракетных удараў.
* Лейтэнант Віталь Сапіла (пасьмяротна), які камандаваў танкавым узводам і зьняшкодзіў тры дзясяткі адзінак расейскай тэхнікі і загінуў у выніку авіяўдару.
* Галоўны сяржант Аляксей Сінюк (пасьмяротна), які абараняў Чарнігаў і зьнішчыў дзьве расейскія БМП і захапіў танк, але загінуў у выніку авіяўдару.
* Лейтэнант Уладзіслаў Украінец (пасьмяротна), які прыкрываў адступленьне ўкраінскіх войскай у час расейскай атакі.
* Маёр Сьцяпан Чабан (пасьмяротна), які кіраваў Су-27 і адвёў на сябе расейскую авіяцыю над Крапіўніцкім.
* Маёр Ігар Міхальчук, які камандаваў падразьдзелам танкавага батальёну і зьнішчыў шматлікую расейскую бронетэхніку.
* Палкоўнік Сяргей Мусіенка, які камандаваў ракетна-артылерыйскім падразьдзелам і нанёс разбуральныя ўдары расейцам на Харкаўскім кірунку.
* Лейтэнант Яўген Пальчанка, які кіраваў узводам танкаў і прыкрываў выхад украінскай брыгады з атачэньня расейцамі.
* Маёр Уладзіслаў Пракапенка, які камандаваў танкавым батальёнам і бяз стратаў вывеў асабовы склад і тэхніку з атачэньня.
* Начальнік 92-й брыгады эфэктыўнай абароны Харкава падпалкоўнік Павал Фядосенка.
* Старэйшы лейтэнант Дзьмітры Чавалаха за гераічны ўдзел у абароне Хэрсонскай вобласьці.

4 сакавіка 2022 году Ўладзімер Зяленскі надаў званьне Героя Ўкраіны генэрал-лейтэнанту Аляксандру Паўлюку — камандарму Апэрацыі аб’яднаных сілаў, а таксама ўзнагародзіў ордэнамі і мэдалямі 76 украінскіх вайскоўцаў (зь іх 37 пасьмяротна) за асабістую мужнасьць і самаадданыя дзеяньні<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/zelenskiy-nagorodiv-ordenami-ta-medalyami-76-ukrajinskih-gerojiv-novini-donbasu-11729785.html Зеленський нагородив орденами та медалями 76 українських героїв], [[УНІАН]], 5 сакавіка 2022 г.</ref>.

6 сакавіка 2022 году Ўладзімер Зяленскі надаў [[Харкаў|Харкаву]], [[Чарнігаў|Чарнігаву]], [[Марыюпаль|Марыюпалю]], [[Хэрсон]]у, [[Гастомель|Гастомелю]] і [[Валнаваха|Валнавасе]] годнасьць местаў-герояў Ўкраіны — за супраціў расейскай агрэсіі, таксама ўкраінскі прэзыдэнт узнагародзіў мэраў гэтых местаў ордэнамі «За мужнасьць», а кіраўнікоў абласных адміністрацыяў — ордэнамі Багдана Хмяльніцкага ІІІ ступені<ref>[https://www.svaboda.org/a/31739887.html Зяленскі назваў шэсьць пунктаў Украіны, якім прысвоілі званьне «гарадоў-герояў» за супраціў расейскай агрэсіі], [[Радыё Свабода]], 7 сакавіка 2022 г.</ref><ref>[https://www.pravda.com.ua/news/2022/03/6/7328949/ В Україні з’явилися нові міста-герої], [[Украінская праўда|Українська правда]], 6 сакавіка 2022 г.</ref>.

8 сакавіка 2022 году Ўладзімер Зяленскі падпісаў наказ аб адзначэньні дзяржаўнымі ўзнагародамі Ўкраіны 96 украінскіх вайскоўцаў, у тым ліку сярод іх ордэн Багдана Хмяльніцкага ІІ ступені атрымаў маёр Аляксандар Сак — камандзір мэханізаванага батальёну, які ўступіў у бой з батальённа-тактычнай групай расейцаў і перамог дзякуючы рацыянальнаму падыходу да бою і нестандартавай тактыцы; капітан Расьціслаў Сілівакін — камандзір мэханізаванага батальёна, які пасьпяхова змагаўся з колькасна большымі сіламі расейцаў, вызваляючы ўкраінскія месты і вёскі ў Сумской вобласьці. Сярод кавалераў ордэна Багдана Хмяльніцкага ІІІ ступені адзначаюцца лейтэнант Ігар Лазаў, які, дзейнічаючы ў складзе групы, спыніў калёну расейскай тэхнікі колькасьцю каля 150 адзінак, якая рухалася ў кірунку Жытомір — Кіеў — яе зьнішчылі; лейтэнант Віталь Патурэмец, які праявіў узорную мужнасьць і самавалоданьне ў баі, зьнішчыўшы пад местам Кіевам калёну расейскай тэхнікі, быў паранены. Таксама ордэн «За адвагу» ІІІ ступені атрымаў майстар-сяржант, камандзір аўтамабільнага ўзводу Валянцін Барылюк, дзякуючы дзеяньням і асабістай рашучасьці якога танкавая часьціна ўчасна атрымала паліва і выйшла з атачэньня, зьнішчыўшы на сваім шляху расейцаў<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/zelenskiy-pidpisav-ukaz-pro-vidznachennya-derzhnagorodami-96-ukrajinskih-viyskovosluzhbovciv-novini-donbasu-11733838.html Зеленський підписав указ про відзначення держнагородами 96 українських військовослужбовців], [[УНІАН]], 8 сакавіка 2022 г.</ref>.

10 сакавіка 2022 году Ўладзімер Зяленскі ўзнагародзіў больш за сотню абаронцаў Украіны, сярод іх трынаццаць чалавек атрымалі годнасьць Героя Ўкраіны (зь іх 5 пасьмяротна):
* Падпалкоўнік Андрэй Літун (пасьмяротна), які загінуў, прыкрываючы ўкраінскія войскі і гераічна стрымліваючы наступленьне расейцаў.
* Капітан Аляксандар Корпан (пасьмяротна), які выратаваў украінскіх салдат і дамы мірных жыхароў, калі адвёў ад іх самалёт, які разьбіўся.
* Малодшы лейтэнант Юры Блоха (пасьмяротна), які ў баях у Мікалаеўскай вобласьці гераічна абараняў таварышаў, ратуючы іх жыцьцё.
* Старэйшы сяржант Андрэй Івашка (пасьмяротна), які ў час ракетнага абстрэлу цаною ўласнага жыцьця асабіста даваў інфармацыю пра дзеяньні расейскіх войскаў.
* Малодшы сяржант Яўген Волкаў (пасьмяротна) — за мужнасьць і гераізм пры эвакуацыі параненых у Данецкай вобласьці, за выратаваньне ўкраінскіх вайскоўцаў.
* Генэрал-маёр Віктар Нікалюк, які ўмела вёў абарону на паўночна-ўсходнім кірунку, дзякуючы чаму здолеў не дапусьціць захопу Чарнігава.
* Палкоўнік Леанід Хода, пад камандаю якога ў час вайны зьнішчылі больш за 50 расейскіх машынаў.
* Падпалкоўнік Вячаслаў Панамарэнка, дзякуючы дзеяньням якога ў месьце Гастомелі зьнішчылі значную колькасьць расейскай тэхнікі і вайцоўцаў.
* Падпалкоўнік Аляксандар Якавенка, які вывеў падразьдзелы ад артылерыйскага агню расейцаў, дзякуючы чаму ўтрымаў асабісты склад і працягваў пасьпяхова абараняць Данеччыну.
* Маёр Яўген Бова — за гераічную абарону Марыюпалю і ўтрыманьне пазыцыяў у бесьперапынных атаках расейцаў.
* Капітан Васіль Баечка — за надзвычай пасьпяховую ліквідацыю тэхнікі і жывой сілы расейцаў.
* Сяржант Алег Мароз, дзякуючы гераічным учынкам якога ўдалося спыніць расейскае наступленьне на Луганскай вобласьці.
* Матрос Валер Самафалаў, які ў адным баі ўпершыню ў гісторыі расейска-ўкраінскай вайны зьбіў адразу тры расейскія гелікоптэры.

Таксама ордэны «За асабістую мужнасьць» атрымалі 39 нацыянальных гвардзейцаў, 31 паліцыянт (дзевяць пасьмяротна), 14 пагранічнікаў (чатыры пасьмяротна), 23 супрацоўнікі Дзяржаўнай службы з надзвычайных сытуацыяў<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/zelenskiy-nagorodiv-ponad-sotnyu-gerojiv-yaki-zahishchayut-ukrajinu-vid-rosiyskih-zagarbnikiv-novini-donbasu-11739124.html Зеленський нагородив понад сотню героїв, які захищають Україну від російських загарбників], [[УНІАН]], 11 сакавіка 2022 г.</ref>.

З 10 на 11 сакавіка 2022 году кіраўнік таварыства паляўнічых [[Рэпкінскі раён|Рэпкінскага раёну]] Анатоль Кульгейка падарваў сябе ручной гранатай разам з расейскімі акупантамі, якія ўварваліся ў яго дом і запатрабавалі сьпіс паляўнічых з мэтай учыніць да іх карную акцыю<ref>Присяжнюк Е. [https://www.unian.ua/war/na-chernigivshchini-mislivec-pidirvav-sebe-razom-z-okupantami-y-zaginuv-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11743987.html На Чернігівщині мисливець підірвав себе разом з окупантами й загинув], [[УНІАН]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>.

12 сакавіка 2022 году Ўладзімер Зяленскі адзначыў дзяржаўнымі ўзнагародамі Ўкраіны 106 вайскоўцаў Узброеных сілаў Украіны, якія мужна выявілі сябе ў баях, 17 зь іх — пасьмяротна. Годнасьць Героя Ўкраіны атрымалі: старэйшы сяржант Сяргей Васіч (пасьмяротна), які мужна абараняў ўкраінскія пазыцыі ў Кіеўскай вобласьці, зьнішчаў расейскую тэхніку і значную колькасьць жывой сілы супраціўніка; старэйшы салдат Віталь Пархамук (пасьмяротна), які ў час контрнаступу расейцаў каля мястэчка Макарава нанёс ворагу значныя страты і гераічна загінуў, абараняючы сваіх таварышаў; салдат Канстантын Мрочак (пасьмяротна), які мужна змагаўся зь пераважнымі сіламі расейцаў, дзякуючы яго эфэктыўным дзеяньням акупанты панесьлі балючыя страты; салдат Алег Сьвінчук (пасьмяротна), які гераічна выканаў свой абавязак у баі зь пераважнымі сіламі расейцаў і да апошняга дапамагаў сваім паплечнікам; сяржант Андрэй Ханін (пасьмяротна), які пры абароне места Валнавахі Данецкай вобласьці зьнішчыў расейскі танк і каля 10 асобаў супраціўніка, перанены ў ходзе бою, дапамагаў параненым таварышам і да апошняга выконваў свой абавязак; старэйшы баявы мэдык сяржант Іна Дэрусава (першая жанчына Герой Украіны, якая пасьмяротна атрымала гэтую годнасьць), якая з 24 лютага нясла дзяжурства ў Ахтырцы Сумской вобласьці, рызыкуючы жыцьцём, выратавала больш за 10 вайскоўцаў і загінула ад артылерыйскага абстрэлу расейскіх войскаў, дапамагаючы параненым; старэйшы лейтэнант Уладзімер Гуцул, гераічнымі дзеяньнямі якога на Херсоншчыне ўдалося зьнішчыць 25 адзінак расейскай тэхнікі і каля 300 акупантаў; старэйшы лейтэнант Уладзімер Чорны, дзякуючы якому пры абароне Валнавахі зьнішчылі каля 50 расейскіх акупантаў, танк Т-72 і пяць акупантаў трапілі ў палон<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/viyna-z-rosiyeyu-zelenskiy-pidpisav-ukaz-pro-vidznachennya-derzhavnimi-nagorodami-106-viyskovosluzhbovciv-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11741455.html Зеленський підписав указ про відзначення державними нагородами 106 військовослужбовців], [[УНІАН]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>.

16 сакавіка 2022 году Ўладзімер Зяленскі адзначыў дзяржаўнымі ўзнагародамі Ўкраіны 139 вайскоўцаў Узброеных сілаў Украіны, 32 зь іх — пасьмяротна. Годнасьць Героя Ўкраіны атрымалі<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/society/zelenskiy-pidpisav-ukaz-pro-vidznachennya-derzhnagorodami-139-viyskovih-zsu-novini-ukrajini-11745703.html Зеленський підписав указ про відзначення держнагородами 139 військових ЗСУ], [[УНІАН]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>:
* Палкоўнік Валер Гудзь. Пасьмяротна. За гераічную абарону Папаснай у Луганскай вобласьці.
* Палкоўнік Сяргей Катэнка. Пасьмяротна. Дзякуючы яго мужным дзеяньням і асабістай рашучасьці ўкраінскія войскі зьнішчылі некалькі калён расейскай тэхнікі.
* Палкоўнік Аляксандар Марыняк. Пасьмяротна. Дзякуючы яго рашучасьці падчас абароны Кіеўшчыны ўкраінцы зьнішчылі вялікую колькасьць расейскіх вайскоўцаў, скопішча паліўных запраўнікаў і расейскай тэхнікі.
* Маёр Павал Сьбітаў. Пасьмяротна. Дзякуючы яго прафэсіяналізму і рашучым дзеяньням адбылося зьнішчэньне некалькіх буйных падразьдзелаў расейцаў.
* Старэйшы лейтэнант Дзьмітры Дазірчы. Яго эфэктыўныя дзеяньні ў абароне Хэрсонскай вобласьці дазволілі ўкраінскім войскам выйсьці з атачэньня і працягнуць змаганьне.
* Старэйшы лейтэнант Уладзімер Сідунец. Дзякуючы яго дзеяньням удалося зьнішчыць дывізію расейскіх «Іскандэраў».

18 сакавіка 2022 году Ўладзімер Зяленскі ўзнагародзіў 138 украінскіх вайскоўцаў<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/society/zelenskiy-nagorodiv-138-viyskovosluzhbovciv-zbroynih-sil-ukrajini-novini-ukrajini-11749723.html Зеленський нагородив 138 військовослужбовців Збройних сил України], [[УНІАН]], 18 сакавіка 2022 г.</ref>. Годнасьць Героя Ўкраіны атрымалі палкоўнік Уладзімер Баранюк і маёр Дзяніс Пракапенка<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/viyna-ukrajini-z-rosiyeyu-v-ukrajini-z-yavilisya-shche-dva-geroji-nazvano-prizvishcha-ta-zaslugi-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11750290.html Війна з Росією: в Україні з’явилися ще два герої — названо прізвища та заслуги], [[УНІАН]], 18 сакавіка 2022 г.</ref>.

25 сакавіка 2022 году Ўладзімер Зяленскі надаў [[Ахтырка|Ахтырцы]], [[Буча|Бучы]], [[Ірпень (горад)|Ірпеню]] і [[Мікалаеў (Мікалаеўская вобласьць)|Мікалаеву]] годнасьць местаў-герояў Ўкраіны<ref>Бойко І. [https://www.unian.ua/war/bucha-irpin-ohtirka-mikolajiv-stali-mistami-geroyami-novini-vtorgnennya-rosiji-v-ukrajinu-11758363.html Буча, Ірпінь, Охтирка, Миколаїв стали містами-героями], [[УНІАН]], 25 сакавіка 2022 г.</ref>.

8 верасьня 2022 году [[Узброеныя сілы Ўкраіны|Ўзброеныя сілы Ўкраіны]] вызвалілі 26-тысячны горад [[Балаклея]] на паўднёвым усходзе ад Харкава<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Заходняя выведка піша пра вызваленьне ўкраінскіх тэрыторый на ўсходзе і поўдні краіны да 20 кілямэтраў|спасылка=https://www.svaboda.org/a/32023833.html|выдавец=[[Беларуская служба Радыё Свабода|Беларуская служба Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=8 верасьня 2022|дата доступу=12 верасьня 2022}}</ref>. 10 верасьня вызвалілі 28-тысячны раённы цэнтар [[Купянск]] на ўсходзе Харкаўскай вобласьці<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ва Ўкраіне паведамілі пра ўзяцьце Купянска; у «ДНР» — пра сыход войскаў РФ з Ізюма|спасылка=https://www.svaboda.org/a/32027556.html|выдавец=Беларуская служба Радыё «Свабода»|дата публікацыі=10 верасьня 2022|дата доступу=12 верасьня 2022}}</ref>, а таксама 50-тысячны райцэнтар [[Ізюм]] на паўднёвым усходзе вобласьці<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Міністэрства абароны Расеі прызнала адступленьне сваіх войскаў ад Ізюму і Балаклеі|спасылка=https://www.svaboda.org/a/32027775.html|выдавец=Беларуская служба Радыё «Свабода»|дата публікацыі=10 верасьня 2022|дата доступу=12 верасьня 2022}}</ref>. 11 верасьня [[Узброеныя сілы Расеі|Ўзброеныя сілы Расеі]] адступілі з 33-тысячнага райцэнтру [[Сватава]] на паўночным усходзе Луганскай вобласьці Ўкраіны<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Расейскае войска пакінула некалькі населеных пунктаў на Луганшчыне і Хэрсоншчыне — Генштаб|спасылка=https://www.svaboda.org/a/32028705.html|выдавец=Беларуская служба Радыё «Свабода»|дата публікацыі=11 верасьня 2022|дата доступу=12 верасьня 2022}}</ref>. За тыдзень адступленьня ў [[Ізюмскі раён|Ізюмскім раёне]] цягам 5—11 верасьня 2022 году расейскія войскі страцілі прынамсі 333 адзінкі вайсковай тэхнікі, зь якіх украінскія войскі захапілі 224 адзінкі тэхнікі. Сярод захопленай украінцамі тэхнікі былі [[зэнітны ракетны комплекс]] «[[Тор (ЗРК)|Тор]]» і танкі [[Т-80]], самаходная [[гаўбіца]] «[[Акацыя (гаўбіца)|Акацыя]]» і буксаваныя гаўбіцы «[[Мста (гаўбіца)|Мста]]». Палова захопленай тэхнікі была спраўнай<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Пад Ізюмам украінцы захапілі сотні адзінак тэхнікі. Аналіз захопленага тлумачыць, чаму Расея не праводзіць мабілізацыі|спасылка=https://nashaniva.com/299074/|выдавец=Партал «[[Наша ніва]]»|дата публікацыі=12 верасьня 2022|дата доступу=14 верасьня 2022}}</ref>.

1 кастрычніка 2022 году ўкраінскія войскі вызвалілі 20-тысячны горад [[Ліман (горад)|Ліман]] на поўначы Данецкай вобласьці пасьля 4-месячнай расейскай [[Акупацыя|акупацыі]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Узброеныя сілы Ўкраіны ўвайшлі ў Ліман|спасылка=https://www.svaboda.org/a/32060966.html|выдавец=Беларуская служба Радыё «Свабода»|дата публікацыі=1 кастрычніка 2022|дата доступу=3 кастрычніка 2022}}</ref>. 11 лістапада 2022 году [[Узброеныя сілы Ўкраіны|Ўзброеныя сілы Ўкраіны]] вызвалілі [[Херсон]] пасьля 8-месячнай расейскай акупацыі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Украіна вярнула кантроль над Херсонам, адзіным абласным цэнтрам, які расейцам удалося захапіць з 24 лютага|спасылка=https://www.svaboda.org/a/32126107.html|выдавец=[[Беларуская служба Радыё Свабода|Беларуская служба Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=11 лістапада 2022|дата доступу=11 лістапада 2022}}</ref>.

== Страты ==
Улетку 2022 года [[Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Расеі]] замовіла друк 82 840 блянкаў пасьведчаньняў вэтэранаў баявых дзеяньняў і 5 777 пасьведчаньняў для чальцоў сям’і загінулага<ref name="а"/>.

У траўні 2023 году [[Міністэрства працы і сацыяльнай абароны Расеі]] замовіла праз [[тэндэр]] на партале дзяржзакупак 95 907 пасьведчаньняў вэтэранаў баявых дзеяньняў і 23 716 пасьведчаньняў для чальцоў сем’яў загінулых. 18 верасьня 2023 году Мінпрацы Расеі замовіла тамсама 757 305 пасьведчаньняў вэтэранаў і 230 000 пасьведчаньняў для чальцоў сем’яў загінулых. Сярод пасьведчаньняў вэтэранаў 600 000 прызначалася для [[Міністэрства абароны Расеі]], 86 805 — для Мінпрацы, 60 000 — для [[Міністэрства ўнутраных справаў Расеі]], 10 000 — для [[Войскі нацыянальнай гвардыі Расеі|Войскаў нацыянальнай гвардыі Расеі]] і 500 — для [[Міністэрства будаўніцтва Расеі]]. Мінабароны мела таксама атрымаць 200 000 пасьведчаньняў для сваякоў загінулых, а Мінпрацы — 30 000<ref name="а">{{Навіна|аўтар=Выданьне «Вёрстка»|загаловак=Расейскае Мінпрацы раскрыла маштабы магчымых стратаў на вайне ва Ўкраіне|спасылка=https://nashaniva.com/326684|выдавец=Партал «[[Наша ніва]]»|дата публікацыі=18 верасьня 2023|дата доступу=19 верасьня 2023}}</ref>.

== Беларусь ==
{{Асноўны артыкул|Беларусь ва ўварваньні Расеі ва Ўкраіну (2022)}}

=== Удзел рэжыму Лукашэнкі ў расейскай агрэсіі ===
{{Асноўны артыкул|Рэжым Лукашэнкі|Расейская акупацыя Беларусі}}
[[Файл:Russian helicopter in Minsk, Belarus (23 February 2022).jpg|значак|Гелікоптэр Мі-171Ш [[Вайскова-паветраныя сілы|ВПС]] Расеі над Менскам, 23 лютага 2022 г.]]

10—20 лютага 2022 году ў Беларусі прайшлі сумесныя апэратыўныя вучэньні ўзброеных сілаў Беларусі і Расеі «[[Саюзная рашучасьць-2022]]», пасьля якіх расейскія войскі пакінулі ў Беларусі. 24 лютага пакінутыя войскі расейскія інтэрвэнты скарысталі для нападу на Ўкраіну з тэрыторыі Беларусі. Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну 24 лютага 2022 году адкрыта прадэманстравала, што [[Беларусь]] знаходзіцца пад поўнай [[акупацыя]]й [[Расея|Расеі]]: у той жа дзень [[Дзяржаўная пагранічная служба Ўкраіны]] засьведчыла, што расейскія войскі атакавалі дзяржаўную граніцу ў тым ліку з тэрыторыі Беларусі, тым часам кіраўнік [[Расейская акупацыя Беларусі|расейскай акупацыйнай адміністрацыі Беларусі]] [[Аляксандар Лукашэнка]] ня стаў зьняпраўджваць гэтых фактаў, заявіўшы толькі, што беларускія войскі «''не бяруць ніякага ўдзелу ў расейскай спэцапэрацыі ў Данбасе''». Па чым дадаў, што «''нашых войскаў там няма. Але калі трэба будзе, калі гэта будзе неабходна Беларусі і Расеі — яны будуць''»<ref name="Lichtarovic-2022-02-24">Ліхтаровіч Ю. [https://www.polskieradio.pl/396/7815/Artykul/2908261,%d0%91%d0%b5%d0%bb%d0%b0%d1%80%d1%83%d1%81%d1%8b-%d1%81%d1%83%d0%bf%d1%80%d0%b0%d1%86%d1%8c-%d0%b2%d0%b0%d0%b9%d0%bd%d1%8b-%d0%b0%d0%bb%d0%b5-%d0%ba%d1%80%d0%b0%d1%96%d0%bd%d0%b0-%d0%bf%d0%b0%d0%b4-%d1%80%d0%b0%d1%81%d1%96%d0%b9%d1%81%d0%ba%d0%b0%d0%b9-%d0%b0%d0%ba%d1%83%d0%bf%d0%b0%d1%86%d1%8b%d1%8f%d0%b9 Беларусы супраць вайны, але краіна пад расійскай акупацыяй], [[Беларуская рэдакцыя Польскага Радыё]], 24 лютага 2022 г.</ref>.

24 лютага 2022 году з аэрадрома ў [[Баранавічы|Баранавічах]] а 13:05 вылецелі чатыры зьнішчальнікі Су-35С. У [[Кіеўская вобласьць|Кіеўскай вобласьці]] расейскія войскі пайшлі на прарыў дзяржаўнай граніцы з тэрыторыі Беларусі. Ваенная тэхніка агрэсара зайшла праз пункт пропуску «Вільча»<ref name="Lichtarovic-2022-02-24"/>. 25 лютага 2022 году [[Міністэрства абароны Ўкраіны]] паведаміла, што наступальнай апэрацыяй Расеі ў паветранай прасторы кіруюць з тэрыторыі Менскай вобласьці<ref>[https://www.svaboda.org/a/31722620.html Мінабароны Украіны: наступальнай апэрацыяй Расеі ў паветранай прасторы кіруюць з тэрыторыі Менскай вобласьці], [[Радыё Свабода]], 25 лютага 2022 г.</ref>. 27 лютага 2022 году Лукашэнка прызнаў, што з тэрыторыі Беларусі запусьцілі ракеты па Ўкраіне<ref>[https://www.svaboda.org/a/31726062.html Лукашэнка прызнаў, што з тэрыторыі Беларусі запусьцілі ракеты па Ўкраіне], [[Радыё Свабода]], 27 лютага 2022 г.</ref>. Паводле зьвестак [[Пэнтагон]]у, на 3 сакавіка 2022 году з тэрыторыі Беларусі адбылося больш за 70 ракетных пускаў па Ўкраіне<ref>[https://www.forbes.com/sites/forbesstaffreports/2022/03/02/live-ukraine-russia/?sh=545ef67b7b3f Live: Russia Agrees To Allow ‘Humanitarian Corridors’ — But No National Ceasefire In Ukraine], [[Forbes]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>.

4 сакавіка 2022 году ў [[Палац незалежнасьці (Менск)|Палацы Незалежнасьці]] А. Лукашэнка падпісаў рашэньне рэспубліканскага [[Рэфэрэндум у Беларусі 2022 году|рэфэрэндуму]] па зьмяненьнях і дапаўненьнях у [[Канстытуцыя Беларусі|Канстытуцыю Беларусі]], які прайшоў 27 лютага. У прысутнасьці звыш 1000 чыноўнікаў Лукашэнка заявіў: «абноўлены Асноўны Закон уступіць у сілу 15 сакавіка — у Дзень Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь»<ref>{{Артыкул|аўтар=Валерыя Сьцяцко.|загаловак=Новая рэдакцыя Канстытуцыі — гэта народны дакумэнт|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20220304/1646377343-lukashenka-syonnya-padpisha-rashenne-respublikanskaga-referendumu|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=5 сакавіка 2022|нумар=[https://zviazda.by/be/number/45-29667 45 (29667)]|старонкі=[https://zviazda.by/sites/default/files/5sak-1_optim_2.pdf 1], [https://zviazda.by/sites/default/files/5sak-2_optim_2.pdf 2]|issn=1990-763x}}</ref>. Сярод іншага, у 18-ы артыкул Канстытуцыі на рэфэрэндуме ўнесьлі папраўку, паводле якой: «Рэспубліка Беларусь выключае ваенную [[Агрэсія (палітыка)|агрэсію]] са сваёй тэрыторыі ў адносінах да іншых дзяржаваў»<ref>{{Артыкул|аўтар=|загаловак=Канстытуцыя Рэспублікі Беларусь са зьмяненьнямі і дапаўненьнямі, якія выносяцца на рэфэрэндум|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20220121/1642776584-kanstytucyya-respubliki-belarus-sa-zmyanennyami-i-dapaunennyami-yakiya|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=|год=22 студзеня 2022|нумар=[https://zviazda.by/be/number/14-29636 14 (29636)]|старонкі=[https://zviazda.by/sites/default/files/22stu-7_optim_1.pdf 7]—[https://zviazda.by/sites/default/files/22stu-13_optim_1.pdf 13]|issn=}}</ref>. Тым часам, з 24 лютага 2022 году расейскія войскі працягвалі ажыцьцяўляць ваенную агрэсію ў адносінах Ўкраіны, у тым ліку з тэрыторыі Беларусі. Пагатоў, у дзень рэфэрэндуму А. Лукашэнка пацьвердзіў, што з чарнобыльскіх раёнаў Беларусі, дзе на вучэньнях «Саюзная рашучасьць-2022» былі расейскія войскі, запускаліся [[Ракета|ракеты]] па пазыцыях ва Ўкраіне<ref>{{Артыкул|аўтар=Марыя Дадалка.|загаловак=Канстытуцыя прапісаная ў духу народа, жаданьняў, якія ёсьць у народа|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20220227/1645971252-lukashenka-geta-kanstytucyya-prapisanaya-u-duhu-naroda-zhadannyau-yakiya|выданьне=Зьвязда|тып=|год=28 лютага 2022|нумар=[https://zviazda.by/be/number/40-29662 40 (29662)]|старонкі=[https://zviazda.by/sites/default/files/28lut-2_optim_2.pdf 2], [https://zviazda.by/sites/default/files/28lut-3_optim_2.pdf 3]|issn=}}</ref>.

На 13 сакавіка 2022 году, паводле інфармацыі Генэральнага штабу Ўзброеных сілаў Украіны, у мэдычных установах на паўднёвым усходзе Беларусі «''праходзіць лячэньне вялікая колькасьць расейскіх вайскоўцаў, параненых падчас баявых дзеяньняў на ўкраінскай тэрыторыі''». Прытым задзейнічаюцца рэзэрвы крыві, назапашаныя для грамадзянаў Беларусі: каля дзьвюх трацінаў рэзэрву перанакіравалі на патрэбы расейскіх вайскоўцаў<ref>[https://www.svaboda.org/a/31750578.html Украінскі Генштаб: дзьве траціны беларускіх рэзэрваў крыві накіравалі на патрэбы расейскіх вайскоўцаў, параненых ва Ўкраіне], [[Радыё Свабода]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>. 16 сакавіка 2022 году супрацоўнік [[Гомельскі абласны клінічны шпіталь|Гомельскага абласнога клінічнага шпіталя]] паведаміў пра вываз да 13 сакавіка [[цягнік]]амі і самалётамі звыш 2500 [[труп]]аў расейскіх вайскоўцаў з [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]] Беларусі ў Расею<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=«Іхны стогн на ўвесь шпіталь немагчыма слухаць». Крыніцы: з тэрыторыі Гомельшчыны ўжо вывезьлі ў Расею звыш 2 500 мёртвых вайскоўцаў|спасылка=https://www.svaboda.org/a/31755796.html|выдавец=[[Беларуская служба Радыё Свабода|Беларуская служба Радыё «Свабода»]]|дата публікацыі=16 сакавіка 2022|дата доступу=18 сакавіка 2022}}</ref>.

20 сакавіка 2022 году Міністэрства абароны Расеі апублікавала відэа, на якім відаць узьлёт з аэрадрому ў [[Гомель|Гомлі]] бесьпілётніка з боекамплектам. Таксама на відэа паказваюцца ракетныя ўдары па ўкраінскай тэрыторыі і пасадка на гэтым жа аэрадроме<ref>[https://www.svaboda.org/a/31761846.html Аэрапорт у Гомлі выкарыстоўваўся расейскай авіяцыяй для вылету на бамбаваньне Ўкраіны. ВІДЭА], [[Радыё Свабода]], 20 сакавіка 2022 г.</ref>.

=== Стаўленьне беларусаў да расейскай агрэсіі ===
{{Асноўны артыкул|Рэйкавая вайна ў Беларусі 2022 году}}
[[Файл:Anti-war meeting in Minsk, Belarus — people shouting No to war (27 February 2022).webm|значак|Пратэст супраць расейскай агрэсіі ў Менску, 27 лютага 2022 г.]]
[[Файл:Быдгашч. Акцыя салідарнасці з Украінай (2022-02-24) 1.jpg|значак|Акцыя салідарнасьці з Украінай. [[Быдгашч]], 24 лютага 2022 г.]]
Паводле сацыялягічнага дасьледаваньня, праведзенага ў канцы студзеня — пачатку лютага 2022 году (яшчэ да адкрытага расейскага ўварваньньня ва Ўкраіну), ва ўмовах [[тэрор]]у [[Аўтарытарызм|аўтарытарнага]] [[Русіфікацыя Беларусі#Рэжым Лукашэнкі|прарасейскага]] рэжыму Лукашэнкі, толькі 13% апытаных беларусаў адказалі станоўча на тое, што «''Беларусь мусіць падтрымаць свайго хаўрусьніка — Расею — і адправіць ва Ўкраіну сваіх салдатаў''», тым часам 57% лічылі ўдзел Беларусі ў вайне паміж Украінай і Расеяй — катастрофай для краіны<ref>[https://www.svaboda.org/a/31720290.html «Удзел Беларусі ў вайне з Украінай — гэта катастрофа для Беларусі». Вынікі апытаньня Chatham House], [[Радыё Свабода]], 24 лютага 2022 г.</ref>.

24 лютага 2022 году [[Рада Беларускай Народнай Рэспублікі]] выступіла з заявай, у якой асудзіла «''збройную агрэсію Расейскай Фэдэрацыі супраць Украіны і спрыяньне гэтай агрэсіі з боку нелегітымнай дзяржаўнай улады Аляксандра Лукашэнкі ў Рэспублікі Беларусь''». У заяве гаворыцца, што «''ад посьпеху Ўкраіны ў адбіцьці агрэсіі будзе залежаць і будучыня Беларусі і рэгіёну, далейшы нацыянальны лёс беларускага народу''»<ref>[https://www.svaboda.org/a/31720044.html Рада БНР: Ад посьпеху Ўкраіны ў адбіцьці агрэсіі будзе залежаць і будучыня Беларусі], [[Радыё Свабода]], 24 лютага 2022 г.</ref>.

24 лютага 2022 году да [[беларусы|беларусаў]] зьвярнулася [[Сьвятлана Ціханоўская]] з заявай, што на аснове паўнамоцтваў, дадзеных беларускім народам у выніку [[Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі 2020 году|прэзыдэнцкіх выбараў 2020 году]], яна бярэ на сябе адказнасьць адстойваць незалежнасьць і нацыянальныя інтарэсы [[Беларусь|Беларусі]], выконваць абавязкі прадстаўніка беларускага народа і гаранта ягоных правоў і свабодаў да новых выбараў. Ціханоўская стварыла пераходны кабінэт як нацыянальны орган улады Беларусі<ref name="Lichtarovic-2022-02-24"/>.

27 лютага 2022 году заснавальнік руху «Чорны арол», падпалкоўнік запасу камандзір Берасьцейскай дэсантна-штурмавой брыгады Валеры Сахашчык зьвярнуўся да беларускіх вайскоўцаў і заклікаў іх не выконваць злачынныя загады аб нападзе на Ўкраіну<ref>[https://www.svaboda.org/a/31726373.html Падпалкоўнік ПДВ запасу Валеры Сахашчык зьвярнуўся да беларускіх вайскоўцаў з заклікам не выконваць злачынныя загады], [[Радыё Свабода]], 27 лютага 2022 г.</ref>. З заклікам не выконваць злачынных загадаў да беларускіх вайскоўцаў зьвярнуўся [[Павал Латушка]]<ref>[https://www.svaboda.org/a/31726306.html «Не выконвайце злачынных загадаў». Павал Латушка зьвярнуўся да беларускіх вайскоўцаў], [[Радыё Свабода]], 27 лютага 2022 г.</ref>.

[[Файл:Узброеныя Сілы Украіны. Беларускі полк 1.jpg|значак|Беларускія добраахвотнікі]]

27 лютага 2022 году, нягледзячы на тэрор акупацыйнага рэжыму Лукашэнкі, тысячы жыхароў Менску пратэставалі супраць расейскага ўварваньня ва Ўкраіну: усе цэнтральныя вуліцы сталіцы запоўнілі аўтамабілі, якія сыгналілі, людзі сабраліся каля [[Генэральны штаб Узброеных сілаў Беларусі|Генэральнага штабу]] і скандавалі «Не вайне!», а таксама «Слава Украіне! Героям слава!». Людзі зьбіраліся і скандавалі «Не вайне!» таксама на [[Няміга (вуліца)|Нямізе]], праспэктах Незалежнасьці і Машэрава, вуліцах Багдановіча і Куйбышава і ў парку між Генэральным штабам і Сьвіслаччу, на [[Асмолаўка (Менск)|Асмолаўцы]]. Супрацоўнікі сілавых структураў рэжыму Лукашэнкі атачалі людзей і хапалі, каго маглі<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=285504 Тысячы людзей у цэнтры Мінска пратэставалі супраць вайны. Каля Мінабароны скандавалі «Не вайне!», а таксама «Слава Украіне!»], [[Наша Ніва]], 27 лютага 2022 г.</ref>. Агулам схапілі каля 800 чалавек<ref>[https://www.svaboda.org/a/31727582.html У МУС паведамілі пра амаль 800 затрыманых пасьля рэфэрэндуму ў Беларусі], [[Радыё Свабода]], 28 лютага 2022 г.</ref>, якіх зьбівалі і катавалі<ref>[https://spring96.org/be/news/107078 Білі дубінкамі, галавой аб аўтазак, ламалі рэбры: як збівалі затрыманых на антываенных акцыях у Мінску], [[Вясна (цэнтар)|Вясна]], 14 сакавіка 2022 г.</ref><ref>[https://www.svaboda.org/a/31753620.html «Завялі нас у душ і залілі газам, білі». Як адбывалі «суткі» затрыманыя на антываенных акцыях], [[Радыё Свабода]], 15 сакавіка 2022 г.</ref>. 28 лютага ў Менску працягнуліся антываенныя акцыі, за ўдзел у якіх супрацоўнікі сілавых структураў затрымалі больш за 60 чалавек, у тым ліку непаўналетніх<ref>[https://www.svaboda.org/a/31729622.html У Менску за ўдзел у антываенных акцыях 28 лютага затрымалі больш за 60 чалавек, у тым ліку непаўналетніх], [[Радыё Свабода]], 1 сакавіка 2022 г.</ref>. 3 сакавіка [[АМАП]] у Менску затрымаў маці беларускіх салдат, якія маліліся ў [[Катэдральны сабор Сашэсьця Сьвятога Духу|царкве]] за мір<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=285779 АМАП у Мінску затрымаў маці беларускіх салдат, якія маліліся ў царкве за мір], [[Наша Ніва]], 3 сакавіка 2022 г.</ref>. 4 сакавіка ў [[бабруйск]]ай школе № 27 пасярод заняткаў АМАП схапіў настаўніцу гісторыі Ларысу Секержыцкую — за жоўта-сінюю стужку ў валасах<ref>[https://novychas.online/hramadstva/na-nastaunicu-z-babrujska-za-zouta-sinjuju-stuzku На настаўніцу з Бабруйска за жоўта-сінюю стужку ў валасах выклікалі АМАП], [[Новы час (газэта)|Новы час]], 4 сакавіка 2022 г.</ref>. 7 сакавіка ў Менску схапілі 61-гадовую Галіну Лагацкую за спробу разьвесіць улёткі «Не вайне!»<ref>[https://www.svaboda.org/a/31740441.html У Менску актывістку затрымалі за спробу разьвесіць улёткі «Не вайне!»], [[Радыё Свабода]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>.

[[Файл:Узброеныя Сілы Украіны. Беларускі полк.jpg|значак|Беларускі полк ва Ўзброеных сілах Украіны]]
 
27 лютага 2022 году адбыліся атакі на сэрвісы продажу квіткоў і ўнутраныя сыстэмы [[Беларуская чыгунка|Беларускай чыгункі]]. У выніку рух цягнікоў часткова перавялі ў ручны рэжым працы. Дыспэтчарскую цэнтралізацыю «Нёман» зрабілася непрыдатнай, спыніла працу спадарожнае праграмнае забесьпячэньне. Адказнасьць за блякаваньне сыстэмаў Беларускай чыгункі ўзяла на сябе групоўка «[[Кібэрпартызаны]]». Чарговая атака на сыстэмы аўтаматызацыі Беларускай чыгункі адбылася ўдзень 2 сакавіка: перасталі функцыянаваць сыстэма ГВР (Графік выкананага руху), «Нататнік кіраўніка», «Абанэнцкі пункт», аўтаматызаваная сыстэма «Аўтадыспэтчар» ды іншае спадарожнае праграмнае забесьпячэньне, праз уплыў на сыстэму ДЦ «Нёман» — пайшлі праблемы з рухам цягнікоў. Адказнасьць за яе таксама ўзялі на сябе хакеры з групоўкі «Кібэрпартызаны». Таксама 1 сакавіка зьявілася паведамленьне ініцыятывы [[Аб’яднаньне сілавікоў Беларусі|BYPOL]] пра тое, што на чыгунцы зьнішчылі прынамсі дзьве шафы СЦБ — прылады, якія кіруюць сыгналізацыяй, цэнтралізацыяй і блякаваньнем руху на чыгунцы. Гэта парушыла працу сьвятлафораў і стрэлкавых пераводаў, заблякавала рух на адпаведных дзялянках чыгункі. Таксама на дзялянцы абслугоўваньня Магілёўскага аддзелу БЧ правялі закарочваньне рэйкавых ланцугоў. Намесьнік міністра ўнутраных справаў рэжыму Лукашэнкі [[Генадзь Казакевіч]] паведаміў 2 сакавіка пра тры факты падпалу рэлейных шафаў і блякаваньня чыгуначных шляхоў на тэрыторыі Гомельскай, Магілёўскай і Менскай абласьцей<ref>[https://www.svaboda.org/a/31732415.html Рэйкавая вайна. Як беларусы спрабуюць спыніць расейскую армію], [[Радыё Свабода]], 2 сакавіка 2022 г.</ref>. Падкантрольны Лукашэнку [[Сьледчы камітэт Рэспублікі Беларусь|Сьледчы камітэт]] заявіў пра затрыманьне мінімум чатырох чалавек, якіх падазраюць у зрыве графіку руху расейскіх цягнікоў з зброяй<ref>[https://www.svaboda.org/a/31740740.html «Рэйкавая вайна» ў Беларусі працягваецца. Генпракуратура вінаваціць затрыманых дывэрсантаў у тэрарызьме], [[Радыё Свабода]], 7 сакавіка 2022 г.</ref> (на 9 сакавіка — схапілі восем меркаваных рэйкавых партызанаў<ref>[https://www.svaboda.org/a/31744811.html У Беларусі затрымалі восем «рэйкавых партызан». Што пра іх вядома], [[Радыё Свабода]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>). Па партызанскіх дывэрсіяў на чыгунцы каля [[Стоўпцы|Стоўпцаў]] у гэтае места прыбылі супрацоўнікі [[Галоўная ўправа па барацьбе з арганізаванай злачыннасьцю і карупцыяй|ГУБАЗіК]], якія затрымліваюць з зброяй мясцовых і б’юць проста ў пастарунку міліцыі<ref>[[Дзьмітры Гурневіч]], [https://www.svaboda.org/a/31752567.html У Стоўпцах выязныя групы ГУБАЗіК і СОБР другі тыдзень тэрарызуюць мясцовых, — жыхары гораду], [[Радыё Свабода]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>. Паводле ініцыятывы BYPOL, 16 сакавіка на перагоне [[Даманава (Берасьцейская вобласьць)|Даманава]] — Лясная (Берасьцейскі аддзел) партызаны зьнішчылі прылады аўтаматыкі і тэлемэханікі СЦБ, а на перагоне Фарынава — Загацьце (Віцебскі аддзел) — рэлейную шафу СЦБ, што парушыла графік руху цягнікоў, у тым ліку ваеннага прызначэньня<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=286452 BYPOL узяў адказнасць за чарговую дыверсію на чыгунцы], [[Наша Ніва]], 16 сакавіка 2022 г.</ref>.

19 сакавіка 2022 году кіраўнік Украінскай чыгункі Аляксандар Камышын падзякаваў беларускім чыгуначнікам, якія праз прывядзеньне каляінаў у непрыдатны стан фактычна спынілі чыгуначныя зносіны з Украінай, чым перашкодзілі перавозцы расейскіх вайсковых эшалёнаў<ref>[https://www.svaboda.org/a/31761150.html Кіраўнік украінскай чыгункі: Дзякуючы сумленным беларускім чыгуначнікам, зносін паміж Украінай і Беларусьсю цяпер няма], [[Радыё Свабода]], 19 сакавіка 2022 г.</ref>.

{{Глядзіце таксама|Сьпіс беларусаў, якія загінулі за Ўкраіну}}
2 сакавіка 2022 году ва ўкраінскім войску ўтварылася першая рота, якая складаецца зь іншаземцаў, а менавіта зь беларусаў. Паводле зьвестак [[Радыё Свабода]], у яе ўжо ўвайшлі каля 40 чалавек<ref>[https://www.svaboda.org/a/31732505.html «Не рабіцеся злачынцамі!» — беларускі дабраахвотнік «Курган» зьвяртаецца да беларускіх вайскоўцаў], 4 сакавіка 2022 г.</ref> (сярод іншага, у яе запісалася сямёра сяброў [[Малады Фронт|Маладога Фронту]]<ref>[https://www.svaboda.org/a/31740726.html «Верым, што пераможам Расею, а пасьля вызвалім Беларусь». У беларускую роту тэрабароны Ўкраіны запісаліся сямёра маладафронтаўцаў], [[Радыё Свабода]], 7 сакавіка 2022 г.</ref>). 4 сакавіка 2022 году ў абарончых баях ва Ўкраіне загінуў беларускі добраахвотнік [[Ільля «Ліцьвін» (Хрэнаў)|Ільля «Ліцьвін»]]<ref>[https://www.svaboda.org/a/31736084.html У баях ва Ўкраіне загінуў беларускі добраахвотнік], [[Радыё Свабода]], 4 сакавіка 2022 г.</ref>. Паводле зьвестак на 5 сакавіка Ўкраіну абараняла 200 беларускіх добраахвотнікаў, яшчэ 300 беларусаў, гатовых далучыцца да Замежнага легіёну, знаходзілася ў Польшчы<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=285865 Пракоп’еў: 200 беларусаў ужо ваюе на баку Украіны, яшчэ 300 гатовыя], [[Наша Ніва]], 5 сакавіка 2022 г.</ref>. 9 сакавіка беларусы стварылі [[батальён імя Кастуся Каліноўскага]] дзеля абароны Кіева<ref>Орлова В. [https://www.unian.ua/war/bilorusi-stvorili-batalyon-dlya-oboroni-kiyeva-video-novini-donbasu-11736958.html Білоруси створили батальйон для оборони Києва (відео)], [[УНІАН]], 9 сакавіка 2022 г.</ref>. 13 сакавіка пад Кіевам загінуў баец [[Аляксей «Тур» (Скобля)|Аляксей "Тур]] з батальёну Кастуся Каліноўскага<ref>[https://www.svaboda.org/a/31751102.html Ва Ўкраіне загінуў баец з батальёну Кастуся Каліноўскага], [[Радыё Свабода]], 13 сакавіка 2022 г.</ref>.

25 сакавіка 2022 году на [[Дзень Волі]] невядомыя падпалілі адразу дзьве шафы СЦБ (з прыладамі сыгналізацыі, цэнтралізацыі і блякаваньня) на перагоне паміж [[Барысаў|Барысавам]] і станцыяй Навасады. Яшчэ дзьве такія ж шафы падпалілі ў ноч з 27 на 28 сакавіка на перагоне паміж [[Асіпавічы|Асіпавічамі]] і станцыяй Вярэйцы. Пра гэта афіцыйна паведаміла [[Міністэрства надзвычайных сытуацыяў Рэспублікі Беларусь|Міністэрства надзвычайных сытуацыяў]]. У адказ на гэтыя і іншыя дзеяньні перагоны пачалі патруляваць [[АМАП]] і [[Спэцыяльны атрад хуткага рэагаваньня|САХР]] — чаго не было з часоў [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]]<ref>[https://www.svaboda.org/a/31774280.html Дзьве дывэрсіі за тры дні. «Рэйкавая вайна» на беларускай чыгунцы працягваецца], [[Радыё Свабода]], 28 сакавіка 2022 г.</ref>.

== Гандлёвыя абмежаваньні ==
28 лютага 2022 году [[Рада міністраў замежных справаў Эўразьвязу]] закрыла паветраную прастору 27 дзяржаваў-удзельніц для пасадкі, узьлёту і пралёту самалётаў, якія належалі расейскім авіяперавозчыкам і стаялі на ўліку ў Расеі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Эўрасаюз закрыў з 28 лютага сваю паветраную прастору для Расеі|спасылка=https://blr.belta.by/world/view/eurasajuz-zakryu-z-28-ljutaga-svaju-pavetranuju-prastoru-dlja-rasii-111396-2022/|выдавец=[[БелТА]]|дата публікацыі=28 лютага 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. 2 сакавіка 2022 году [[Міністэрства транспарту ЗША]] выдала загад аб забароне расейскім самалётам выкарыстоўваць паветраную прастору ЗША<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=ЗША закрываюць паветраную прастору для расейскіх самалётаў|спасылка=https://blr.belta.by/world/view/zsha-zakryvajuts-pavetranuju-prastoru-dlja-rasijskih-samaletau-111520-2022/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=2 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>.

28 лютага 2022 году Выканаўчы камітэт [[Міжнародны алімпійскі камітэт|Міжнароднага алімпійскага камітэту]] (МАК; [[Швайцарыя]]) параіў спартовым саюзам не дапускаць да спаборніцтваў беларускіх і расейскіх спартоўцаў, а таксама не запрашаць на іх прадстаўнікоў Беларусі і Расеі для «абароны сумленнасьці глябальных спартовых спаборніцтваў і [[Бясьпека|бясьпекі]] ўсіх удзельнікаў». Пры гэтым, Выканкам МАК абвясьціў пра стварэньне Фонду салідарнасьці і падзякаваў Нацыянальным алімпійскім камітэтам, якія «ўжо падтрымліваюць украінскіх спартсмэнаў і іх сем’і»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=МАК рэкамэндаваў не дапускаць расіян і беларусаў да спаборніцтваў|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20220228/1646063236-mak-rekamendavau-ne-dapuskac-rasiyan-i-belarusau-da-spabornictvau|выдавец=Газэта «Зьвязда»|дата публікацыі=28 лютага 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. Да 4 сакавіка 2022 году [[Міжнародны саюз валейболу|Міжнародныя саюзы валейболу]], [[Міжнародная фэдэрацыя хакею на лёдзе|хакею]] і [[Міжнародны саюз лыжнага спорту|лыжнага спорту]], разьмешчаныя ў Швайцарыі, адхілілі ад спаборніцтваў спартоўцаў Беларусі і Расеі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прэзыдэнт НАК аб санкцыях адносна беларускага спорту: маўчаць мы ня будзем|спасылка=https://blr.belta.by/sport/view/prezident-nak-ab-sanktsyjah-adnosna-belaruskaga-sportu-mauchats-my-ne-budzem-111688-2022/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=4 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>.

2 сакавіка 2022 году [[Эўразьвяз]] забараніў з 12 сакавіка выкарыстаньне паслугаў «[[Таварыства сусьветнай міжбанкаўскай фінансавай сувязі]]» (Бэльгія) такім 7 расейскім банкам, як «[[Адкрыцьцё (банк)|Адкрыцьцё]]», «[[Зьнешгандальбанк]]», «[[Зьнешэканомбанк]]», «[[Навікамбанк]]», «[[Прамсувязьбанк]]», «[[Расея (банк)|Расея]]» і «[[Саўкамбанк]]». Таксама ў Расею забаранілі перадаваць банкноты эўра, у тым ліку ўраду і [[Цэнтральны банк Расеі|Цэнтральнаму банку Расеі]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Эўрасаюз адключыць ад SWIFT сем расейскіх банкаў|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20220302/1646228504-eurasayuz-adklyuchyc-ad-swift-sem-rasiyskih-bankau|выдавец=Газэта «[[Зьвязда]]»|дата публікацыі=2 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. У той дзень старшыня ўраду Беларусі [[Раман Галоўчанка]] заявіў: «Увядзеньне маштабных санкцыяў супраць расейскіх банкаў і анансаванае, а ўжо і рэалізаванае адключэньне іх ад сыстэмы SWIFT істотна ўскладняе або робіць немагчымым правядзеньне плацяжоў празь іх карэспандэнцкія рахункі»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Галоўчанка пракамэнтаваў сытуацыю зь міжнароднымі плацяжамі|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/galouchanka-prakamentsiravau-situatsyju-z-mizhnarodnymi-platsjazhami-111569-2022/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=2 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. У выніку накладзеных абмежаваньняў на рахунках замарозілі палову з 630 млрд даляраў [[Золатавалютны запас|золатавалютнага запасу]] Расеі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Алесь Аляхновіч: У МТЗ, БелАЗа, МАЗа будуць праблемы з пастаўкамі на расейскі рынак|спасылка=https://www.racyja.com/ekanomika/ales-alyakhnovich-u-mtz-belaza-maza-bud/|выдавец=[[Беларускае Радыё Рацыя|Радыё «Рацыя»]]|дата публікацыі=6 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>.

9 сакавіка 2022 году [[Эўрапейская камісія]] ([[Бэльгія]]) паведаміла пра ўвядзеньне Эўразьвязам абмежаваньняў у гандлі зь Беларусьсю, падобна абмежаваньням у дачыненьні Расеі, за даваньне сваіх земляў для ўварваньня расейскага войска ва Ўкраіну. Гэтыя абмежаваньні ўлучалі: 1) спыненьне абслугоўваньня [[Банк разьвіцьця Беларусі|Банка разьвіцьця Беларусі]], «[[Белаграпрамбанк]]а» і банка «[[Дабрабыт (банк)|Дабрабыт]]» з боку «[[Таварыства сусьветнай міжбанкаўскай фінансавай сувязі]]» (Бэльгія); 2) забарону [[Грашовы перавод|грашовых пераводаў]] і [[пазыка]]ў [[Нацыянальны банк Беларусі|Нацыянальнаму банку Беларусі]]; 3) забарону на выдачу Беларусі [[банкнота]]ў эўра; 4) забарону на разьмяшчэньне [[Уклад|ўкладаў]] на звыш 100 000 [[эўра]] ад грамадзянаў і жыхароў Беларусі і абмежаваньне для іх гандлю [[Каштоўная папера|каштоўнымі паперамі]] ў эўра<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=ЭЗ узгадніў фінансавыя санкцыі супраць Беларусі, аналягічныя расейскім|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20220309/1646833476-es-uzgadniu-finansavyya-sankcyi-suprac-belarusi-analagichnyya-rasiyskim|выдавец=Газэта «Зьвязда»|дата публікацыі=9 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>. 10 сакавіка 2022 году [[Палата прадстаўнікоў ЗША]] ўхваліла Закон аб забароне ўвозу [[Нафта|нафты]] і [[Прыродны газ|прыроднага газу]] з Расеі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кангрэсмэны ЗША прынялі законапраект аб забароне імпарту энэрганосьбітаў з Расеі|спасылка=https://blr.belta.by/world/view/kangresmeny-zsha-prynjali-zakonapraekt-ab-zabarone-impartu-energanosbitau-z-rasii-111809-2022/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=10 сакавіка 2022|дата доступу=10 сакавіка 2022}}</ref>.

8 красавіка 2022 году [[Эўрапейская рада]] ўхваліла забарону на грузаперавозкі ў Эўразьвязе для аўтатранспартных прадпрыемстваў Беларусі і Расеі. Таксама забаранілі фінансаваньне дзяржаўных установаў Расеі. Сярод іншага, забаранілі ўклады ў крыптагаманцы ў Беларусі і Расеі, як і продаж у абедзьве краіны банкнотаў і перавадных каштоўных папераў у валютах краінаў Эўразьвязу<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=ЭЗ забараніў Беларусі правозіць грузы нават транзытам|спасылка=https://novychas.online/ekanomika/es-zabaraniu-belarusi-pravozic-hruzy-navat-tranzit|выдавец=Партал «[[Новы час (газэта)|Новы час]]»|дата публікацыі=8 красавіка 2022|дата доступу=8 красавіка 2022}}</ref>. Урэшце, Эўразьвяз забараніў заход расейскіх караблёў у свае парты і прадугледзеў [[эмбарга]] на расейскі [[вугаль]] з канца лета 2022 году. У Расею забаранілі ўвозіць [[Квантавы кампутар|квантавыя кампутары]], авіяпаліва і [[паўправаднік]]і, а з Расеі забаранілі прывозіць у ЭЗ [[Драўніна|драўніну]] і [[цэмэнт]], угнаеньні, морапрадукты і алькаголь<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=ЭЗ зацьвердзіў пяты блёк эканамічных і індывідуальных санкцый супраць Расеі|спасылка=https://blr.belta.by/world/view/es-zatsverdziu-pjaty-blok-ekanamichnyh-i-indyvidualnyh-sanktsyj-suprats-rasii-113159-2022/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=8 красавіка 2022|дата доступу=8 красавіка 2022}}</ref>.

15 траўня 2022 году старшыня ўраду Беларусі [[Раман Галоўчанка]] ў інтэрвію тэлеканалу «[[Аль-Арабія]]» ([[Саудаўская Арабія]]) паведаміў, што «праз санкцыі апынуўся заблякаваны практычна ўвесь [[экспарт]] Беларусі ў краіны Эўрапейскага Зьвязу і [[Паўночная Амэрыка|Паўночнай Амэрыкі]]». Галоўчанка ўдакладніў: «Гэтая сума ў год складае каля 16—18 млрд даляраў. Зразумела, мы ня можам страціць гэты аб’ём экспарту і павінныя яго пераарыентаваць на іншыя рынкі, у тым ліку [[азія]]цкі, [[афрыка]]нскі, [[Блізкі Ўсход|Блізкага Ўсходу]] і [[Пэрсыдзкая затока|Арабскага заліву]]. Гэта тое, над чым мы цяпер працуем»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Галоўчанка: санкцыі сталі інструмэнтам гібрыднай агрэсіі|спасылка=https://blr.belta.by/politics/view/galouchanka-sanktsyi-stali-instrumentam-gibrydnaj-agresii-114921-2022/|выдавец=[[БелТА]]|дата публікацыі=16 траўня 2022|дата доступу=16 траўня 2022}}</ref>.

13 верасьня 2022 году 9 дзяржаваў Эўропы спынілі прыём заявак ад грамадзянаў Расеі на атрыманьне турыстычных [[віза]]ў. Сярод такіх дзяржаваў былі сумежныя [[Латвія]], Летува, Польшча і [[Эстонія]], а таксама [[Бэльгія]], Данія, [[Нідэрлянды]], [[Славаччына]] і Чэхія<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Дзевяць краін ЭЗ спынілі прыём дакумэнтаў ад расіян на турыстычныя візы|спасылка=https://blr.belta.by/world/view/dzevjats-krain-es-spynili-pryem-dakumentau-ad-rasijan-na-turystychnyja-vizy-119388-2022/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=13 верасьня 2022|дата доступу=13 верасьня 2022}}</ref>. 19 верасьня ўрады Латвіі і [[Летува|Летувы]], [[Польшча|Польшчы]] і Эстоніі закрылі магчымасьць уезду для грамадзянаў сумежнай Расеі, нават пры наяўнасьці дзейнай [[Шэнгенскае пагадненьне|шэнгенскай]] візы<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Краіны Балтыі і Польшча ўвялі забарону на ўезд грамадзянам Расеі|спасылка=https://blr.belta.by/world/view/krainy-baltyi-i-polshcha-uvjali-zabaronu-na-uezd-gramadzjanam-rasii-119588-2022/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=19 верасьня 2022|дата доступу=21 верасьня 2022}}</ref>.

20 верасьня 2022 году [[Савет міністраў Беларусі]] ўхваліў Пастанову № 630 «Аб увядзеньні забароны на вываз асобных відаў прамысловых тавараў», якая набыла моц 23 верасьня на 6 месяцаў. Забарона тычылася такіх тавараў, як [[аўтапагрузчык]]і і [[бульдозэр]]ы, сельскагаспадарчыя, садовыя і лесагаспадарчыя машыны, [[ровар]]ы і [[матацыкл]]ы, [[Легкавы аўтамабіль|легкавыя аўтамабілі]] і [[трактар]]ы, чыгуначныя [[Лякаматыў|лякаматывы]] і [[вагон]]ы. Таксама ў сьпісе былі [[гіпс]] і стэрыльныя матэрыялы для накладаньня швоў, зубныя і костка-рэканструявальныя [[цэмэнт]]ы, [[Стаматалёгія|стаматалягічныя]] прыстасаваньні, [[Фарба|фарбы]] і [[лак]]і, пасты для [[Лепка|лепкі]] і [[абеззаражвальнік]]і, лябараторныя і дыягнастычныя [[рэагент]]ы, шкляныя [[Ампула|ампулы]]. Таксама ў пераліку знаходзіліся [[Кацёл|катлы]] і [[Турбіна|турбіны]], [[Рухавік унутранага згараньня|рухавікі ўнутранага згараньня]] і [[Помпа|помпы]], [[Лядоўня|лядоўні]] і [[маразільнік]]і, [[Посудамыечная машына|посудамыечныя машыны]], [[Пральная машына|пральныя]] і [[Швачная машына|швачныя]] машыны, [[Станок|станкі]], [[пыласос]]ы і [[тэлефон]]ныя апараты. Пры гэтым забарона не закранала тавары з пасьведчаньнем: 1) беларускага або ''расейскага'' паходжаньня, 2) уласнай вытворчасьці, 3) экспэртызы [[Беларуская гандлёва-прамысловая палата|Беларускай гандлёва-прамысловай палаты]] пра вырабленасьць у Беларусі. Сярод іншага, забарона не пашыралася на тавары з выпіскай з [[Эўразійскі эканамічны зьвяз|эўразійскага]] рэестру і вывозімыя паводле дазволу<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Беларусь увяла часовую забарону на вываз асобных відаў прамтавараў|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/belarus-uvjala-chasovuju-zabaronu-na-vyvaz-asobnyh-vidau-pramtavarau-119739-2022/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=22 верасьня 2022|дата доступу=28 верасьня 2022}}</ref>.

Паводле 6-га артыкула Пастановы № 630, дазволам абласнога [[выканкам]]у і [[Менскі гарадзкі выканаўчы камітэт|Менскага гарвыканкаму]] прадугледжвалася магчымасьць «узгадненьня вывазу тавараў у [[Кыргыстан|Кыргыскую]] Рэспубліку, Рэспубліку [[Армэнія]], Рэспубліку [[Казахстан]]», але згадка магчымасьці дазволу на вываз у Расею адсутнічала. Згодна зь 7-м артыкулам [[Міністэрства замежных справаў Беларусі]] мела апавясьціць пра ўвядзеньне захаду нетарыфнага рэгуляваньня менавіта [[Эўразійская эканамічная камісія|Эўразійскую эканамічную камісію]]<ref>{{Навіна|аўтар=[[Мікалай Снапкоў]]|загаловак=Пастанова Савету міністраў Рэспублікі Беларусь ад 20 верасьня 2022 г. № 630 «Аб увядзеньні забароны на вываз асобных відаў прамысловых тавараў»|спасылка=https://pravo.by/document/?guid=12551&p0=C22200630|выдавец=[[Нацыянальны прававы партал Беларусі]]|мова=ru|дата публікацыі=22 верасьня 2022|дата доступу=28 верасьня 2022}}</ref>. 25 верасьня 2022 году палітоляг [[Ігар Тышкевіч]] заўважыў, што забарона тычылася «[[Паралельны імпарт|паралельнага імпарту]]» ў Расею звыш 600 відаў тавараў, якія ўрад Расеі разьлічваў замясьціць пастаўкамі зь [[Кітай|Кітаю]]. Пад забарону падпалі такія тавары для збройнай прамысловасьці, як [[ЭВМ|вылічальныя машыны]] і іх кампанэнты, праграмавальныя [[калькулятар]]ы і нізкатэмпэратурныя паяльнікі, [[Друкаваная плата|друкаваныя платы]] і [[Мікрасхема|мікрасхемы]], [[рэзыстар]]ы і [[лом]] электронікі, [[лазэр]]ныя разакі і штампавальнікі, [[прэс]]ы і аўтамабільныя [[акумулятар]]ы, [[Трансьмісія|трансьмісійныя]] валы і [[Электрасілавая ўстаноўка|электрасілавыя ўстаноўкі]], [[Гума|гумовыя]] шайбы і пракладкі, [[Шына|шыны]] і [[шасі]], [[бесьпілётнік]]і і [[Радыёлякацыйная станцыя|радыёлякацыйныя станцыі]], лазэры і [[компас]]ы, а таксама аптычныя прылады. Таксама Тышкевіч адзначыў, што зацьвярджэньню Пастановы № 630 папярэднічала сустрэча Лукашэнкі менавіта зь кітайскім старшынёй [[Сі Цьзіньпін]]ам 15 верасьня на зьезьдзе [[Шанхайская арганізацыя супрацы|Шанхайскай арганізацыі супрацы]] ў [[Самарканд]]зе (Узбэкістан). Урэшце, Тышкевіч падкрэсьліў, што адразу пасьля гэтай сустрэчы кітайскія дэлегацыі паехалі ў Беларусь<ref>{{Навіна|аўтар=[[Ігар Тышкевіч]]|загаловак=Як беларускі ўрад нішчыць абароназдольнасць саюзьніка|спасылка=https://novychas.online/ekanomika/jak-belaruski-urad-niszczyc-abaronazdolnasc-sajuzn|выдавец=Партал «[[Новы час (газэта)|Новы час]]»|дата публікацыі=25 верасьня 2022|дата доступу=28 верасьня 2022}}</ref>. Гэтак сапраўды 22 верасьня мела месца сустрэча Лукашэнкі зь 1-м намесьнікам старшыні «[[Кітайская міжнародная даверна-інвэстыцыйная кампанія|Кітайскай міжнароднай даверна-інвэстыцыйнай кампаніі]] будаўніцтва» Ян Цзяньцянам<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=«КМДІК будаўніцтва» у сваіх праектах мае намер больш шырока прыцягваць беларускія кампаніі|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/citic-construction-u-svaih-praektah-mae-namer-bolsh-shyroka-prytsjagvats-belaruskija-kampanii-119745-2022/|выдавец=БелТА|дата публікацыі=22 верасьня 2022|дата доступу=28 верасьня 2022}}</ref>.

== Глядзіце таксама ==
* [[Прывід Кіева]]
* [[Антыпуцінская кааліцыя]]

== Заўвагі ==
{{Заўвагі}}

== Крыніцы ==
{{Крыніцы|2}}

== Вонкавыя спасылкі ==
* [https://www.svaboda.org/a/31719714.html Расея напала на Ўкраіну, Лукашэнка падтрымаў агрэсію. Хроніка баявых дзеяньняў і сусьветная рэакцыя 24 лютага], [[Радыё Свабода]]
* [[Дзьмітры Гурневіч]], [https://www.svaboda.org/a/31724805.html 7 адказаў тым, хто абвінавачвае агулам усіх беларусаў, — меркаваньне], [[Радыё Свабода]], 26 лютага 2022 г.
* [https://tsn.ua/keywords/materiali-dlya-gaagi МАТЕРІАЛИ ДЛЯ ГААГИ], [[ТСН]]
* Дзьмітры Гурневіч, [https://www.svaboda.org/a/31763222.html Як Лукашэнка паўтара года ўцягваў Беларусь у вайну. Храналёгія, якая ўсё тлумачыць], 21 сакавіка 2022 г.

{{Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну}}

[[Катэгорыя:Уварваньне Расеі ва Ўкраіну (2022)| ]]