Kuba inqilabı üçün mənbəyə bax

{{Hərbi münaqişə
 |münaqişə              = Kuba inqilabı
 |aiddir                = 
 |şəkil                 = [[Şəkil:LaCaballeriaCorrales.JPG|250px]]
 |şəklin ölçüsü         = 
 |şəklin izahı          = 
 |tarixi                = [[26 iyul]] [[1953]]-[[1 yanvar]] [[1959]]
 |yeri                  = [[Kuba]]
 |səbəbi                = 
 |vəziyyəti             = 
 |nəticəsi              = İnqilabçıların qələbəsi Batistanın diktaturası ləğv olunur.
 |ərazi                 = 
 |tərəf1                = [[Şəkil:M-26-7.svg|22px]] [[26 iyul hərəkatı]]
<br />{{flagicon image|Flag of the Revolutionary Directorate of 13 March.png}} Tələbə İnqilab İdarəsi <br /> {{Flagicon image| Flag of the Revolutionary Directorate.svg}}
Escambray İkinci Milli Cəbhəsi <br /> {{flagicon image|Infobox PSP.png}} Xalq Sosialist Partiyası
 |tərəf2                = {{flagicon image|Flag of Cuba sky blue.svg}} Batista Rejimi
 |tərəf3                = 
 |tərəf4                = 
 |komandan1             = [[Şəkil:M-26-7.svg|22px]] [[Fidel Kastro]] <br /> [[Şəkil:M-26-7.svg|22px]] [[Raul Kastro]] <br /> [[Şəkil:M-26-7.svg|22px]] [[Ernesto Çe Qevara]] <br /> [[Şəkil:M-26-7.svg|22px]] [[Kamilo Syenfueqos]]
 |komandan2             = {{flagicon image|Flag of Cuba sky blue.svg}} [[Fulhensiyo Batista]]
 |komandan3             = 
 |komandan4             = 
 |qüvvə1                = 
 |qüvvə2                = 
 |qüvvə3                = 
 |qüvvə4                = 
 |itkilər1              = 
 |itkilər2              = 
 |itkilər3              = 
 |itkilər4              = 
 |ümumi itkilər         = 
 |vikianbar             = 
}}
{{inqilab sidebar}}
'''Kuba inqilabı''' — [[26 iyul]] [[1953]]-ci ildə başlayan və [[1959]]-cu ildə inqilabçıların qələbəsi ilə başa çatan inqilab. [[Fidel Kastro]], [[Raul Kastro]] və [[Ernesto Çe Qevara]]nın başçılığı ilə inqilabçılar diktator [[Fulhensiyo Batista]]nın Hərbi-diktaturasını ləğv etdilər.

== İnqilabın səbəbləri ==
[[XX əsr]]in 50-ci illərində [[Kuba]] [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] inhisarçılığının qurbanına çevrilmiş; tam şəkildə [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] investisiyasından asılı idi. [[Fulhensiyo Batista]] hakimiyyətə gələndən sonra isə [[Kuba]] başqa bu cür dövlətlərdən fərqli olaraq inkişaf edir; amma o, Kubada hərbi-diktatura elan edərək bir çox partiyaları, həmçinin [[Kommunist]] Partiyasını da ləğv edir. Ölkədə Konstitusiya ləğv olunur. Cavan ali təhsilli kubalılar diktatura ilə barışmaq istəmirdilər. Onların içərisində ([[Fidel Kastro]] və onun qardaşı [[Raul Kastro]]) Kastro qardaşları [[ortodoks]] partiyasının üzvləri idilər. Kastro qardaşları Ortodoks partiyasının diktataturayla mübarizə aparacağnı düşünürdülər amma ortodoks partiyasının qətiyətsizliyi nəticəsində [[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul]] partiyanı tərk etdilər olarla birlikdə bir neçə cavan kubalılarda partiyanı tərk etdilər və sərbəst mübarizəyə başladılar. Silahlar əldə etmək üçün [[Fidel Kastro]] və onun adamları Santyaqo-de-Kuba şəhərində Monkada kazarmasını və Bayamo şəhərindəki kazarmanı ələ keçirmək istəyirdilər.Bir il ərzində hücüma hazırlıq gedirdi.Silahlanmaq üçün bəzi [[Fidel Kastro|Fidelin]] tərəfdaşları hər şeyi satmağa məcbur idilər.

== İnqilabın gedişi ==
[[Şəkil:Revolution Map of progress.jpg|250px|left|thumb|İnqilabçıların yürüş xəritəsi]]
* [[26 iyul]] [[1953]]-ci ildə bir qrup inqilabçı [[Fidel Kastro]]nun başçılığı altında Santyaqo-De-Kuba da yerləşə Monkada kazarmasına hücüma keçirlər. 2 saatlıq döyüşdən sonra inqilabçılar məğlub olur. Çoxsu ölür sağ qalanlar isə ([[Fidel Kastro|Fidel]] və [[Raul Kastro|Raul]] qardaşları sağ qalırlar) həbs edirlər.Məhkəmədə bütün inqlabçılara ağır cəza verirlər.[[Fidel Kastro|Kastro]] hüqüqşünasdan imtina edir və məhkəmədə özü özünü müdafiə edir. Məhkəmədə [[Fidel Kastro]] özünün tanınmış sözünü deyir "Tarix mənə bəraət qazandıracaq!".Məhkəmənin qərarına görə [[Fidel Kastro|Fidel]] 15 il müddətinə azadlıqdan məhrum olunur. Daha sonra [[Fulhensiyo Batista|Batista]] milləti sakitləşdirmək üçün və yeni inqilabdan qorxaraq [[Fidel Kastro|Fideli]] və onun tərəfdaşlarını azad edir.[[Şəkil:M-26-7.svg|thumb|right|250px|26 iyul hərəkatı]]
* 1953 ci ildə azad olunan Fidel Kastro Meksikaya köçərək orada '''26 iyul hərəkatı'''-([[İspan dili|isp.]]Movimiento 26 de Julio) yaradır. Monkada kazarmasına uğursuz hücümdan sonra həbs olunan daha sonra isə azad olunan Fidel Meksikaya köçür və orada 26 iyul hərəkatı yaradır və yeni hücüm üçün könüllülər yığır.Burada Fidel Ernesto Çe Qevara ilə tanış olur Çe Qevara 26 iyul hərəkatına daxil olur.
* [[2 dekabr]] [[1956]] Gəmi ilə [[Kuba]]ya 82 nəfərdən ibarət inqilabçı dəstəsi gəlir.İnqilabçıların gəlməyindən xəbər tutan dövlət ordusu hücüma keçir nəticədə 82 nəfər inqılabçı qalır Kastro inqilabçıları Syerra-Maestra dağlarına aparır.Batista 1000 nəfərlik ordunu inqilabçıların üstünə yollayır yaxınlığda olan bütün yollar bağlanılır hər yerdə silahlılar dayanır. Qanlı döyüşlərlə inqilabçılar Syerra-Maestra dağlarına yalnız 22 nəfər sağ çatır bunların arasında gələcəydə Kuba İnqilabında böyük rol oynayan([[Fidel Kastro]], [[Raul Kastro]][[Ernesto Çe Qevara]], [[Kamilo Syenfueqos]], [[Ramiro Valdes]], [[Xuan Almeyda]]). 22 nəfərlə qalsalarda İnqilabçılara böyük kömək millətdən eləcə-də başqa dövlətlərdə yaşayanlardan gəlirdi.Belə-ki Kuba dan kənarda 62 qrup fəaliyyət göstərirdi bular əsasən [[Amerika Birləşmiş Ştatları|ABŞ]] Mərkəzi Amerika,Karib dənizinin yaxınlığında yerləşən dövlətlərdə Silah və Pul yığımı ilə məşqul olurdular həm də orada yaşayanalra inqilabın məqsədi səbəbləri haqqında danışılırdı.
* [[1 yanvar]] [[1959]]-cı ildə İnqilabçı ordusu Santyaqoya daxil oldular digər inqilabçı qrupu Çe Qevaranın başçılığı altında Santa-Klara şəhərini götürdülər.
* [[1 yanvar]]a keçən gecə [[Fulhensiyo Batista|Batista]] [[Dominikan Respublikası]]na qaçır.
* [[2 yanvar]] İnqilabçılar Havanaya daxil olurlar 
* [[6 yanvar]] [[Fidel Kastro]] təntərahla paytaxta daxil olur.

== Mənbə ==
* [http://scepsis.ru/library/id_1148.html "İnqilab müharibəsinin epizodu: son hücüm"] {{ref-ru}}
* Tarasov Aleksandr Nikolayeviç. [http://scepsis.ru/library/id_539.html "MKX nın Çe Qevaraya qarşı 44 illik müharibəsi"] {{ref-ru}}
* [http://www.vacances-sejour.ch/cuba/granma/ Qranme gəmisində olanların bioqrafiyası] {{fr}}
* [http://www.vokrugsveta.ru/vs/article/4920/ "Вокруг Света" jurnalı] {{ref-ru}}
* [http://cubafriend.narod.ru/revolution.htm Kuba inqilabının tarixi] {{ref-ru}}
* [http://mssa.library.yale.edu/findaids/eadHTML/mssa.ms.0650.html Kuba inqilabı haqqında Yel Universitetinin kitabxanasında olan materiallar] {{en}}
* [http://www.haciendapub.com/castro24.html Фидель Кастро и создание "Движения 26 июля"] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20100722191933/http://www.haciendapub.com/castro24.html |date=2010-07-22 }} {{en}}

{{Kuba-qaralama}}

[[Kateqoriya:Kubada inqilablar]]
[[Kateqoriya:Kuba inqilabı| ]]
[[Kateqoriya:XX əsr inqilabları]]
[[Kateqoriya:Fidel Kastro]]