Qoşma (ədəbiyyat): Redaktələr arasındakı fərq

Tarixə interaktiv şəkildə baxın

← Əvvəlki redaktə

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun

VizualVikimətn

15:38, 3 oktyabr 2019 tarixinə olan versiya redaktə 185.32.44.115 (müzakirə) İzah az olduğu üçün Teqlər: Vizual redaktə Mobil redaktə Mobil veb redaktə ← Əvvəlki redaktə		Səhifəsinin 18:19, 26 oktyabr 2024 tarixinə olan son versiyası redaktə geri qaytar Gadir (müzakirə \| töhfələr) İnzibatçılar 77.407 redaktə Redaktənin izahı yoxdur
(13 istifadəçi tərəfindən edilmiş 19 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1: {{üçün\|Nitq hissəsi\|Qoşma (qrammatika)}} '''Qoşma janrı''' — aşıq yaradıcılığında çox geniş yayılmış janr. Hər bəndi dörd misradan, hər misrası ~~səkkiz~~on bir hecadan ibarət şeir şəklinə qoşma deyilir. <ref name="Qoşma">[{{Cite web \|title=Əfrasiyab Bədəlbəylinin "İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti"ndə - Qoşma \|url=http://lugat.musigi-dunya.az/az/data.pl?id=874&lang=ru ~~Əfrasiyab~~\|access-date=2013-04-23 ~~Bədəlbəylinin~~\|archive-date=2021-09-27 ~~"İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti"ndə~~\|archive-url=https://web.archive.org/web/20210927073519/http://lugat.musigi-dunya.az/az/data.pl?id=874&lang=ru \|url-status=live ~~Qoşma]~~}}</ref> <ref name="Aşıq şeirinin şəkilləri">[{{Cite web \|title=Aşıq şeirinin şəkilləri \|url=http://www.azerbaijans.com/content_113_az.html ~~Aşıq~~\|access-date=2013-04-23 ~~şeirinin~~\|archive-date=2017-05-08 ~~şəkilləri]~~\|archive-url=https://web.archive.org/web/20170508170624/http://www.azerbaijans.com/content_113_az.html \|url-status=live }}</ref> Qoşma və [[Gəraylı\|gəraylı]]nın [[qafiyə]] sistemi eynidir. Üç, beş, yeddi bənddən ibarət olan qoşmaların birinci bəndinin I və III misraları sərbəst, II və IV misraları həmqafiyə olur. Digər bəndlərin ilk üç misrası bir-birilə, son misrası isə birinci bəndin son misrası ilə qafiyələnir: a b c b, ç ç ç b, d d d b, e e e b və s. Möhürbənd adlanan son bənddə şair öz təxəllüsünü söyləyir. Məsələn:~~Esed eliyev kanalına abunə olun,~~ <poem> Bunu yazmaq vacibdir. Bivəfanın, müxənnəsin, nakəsin, Doğru sözün, düz ilqarın görmədim. Namərdin dünyada çox çəkdim bəhsin, Namusun, qeyrətin, arın görmədim. Namərdi özümə mən dost eylədim, Sətir 30 ⟶ 32: Qoşmalar daha çox məhəbbət mövzusunda olsa da, ictimai-siyasi məzmunlu qoşmalara da rast gəlinir. '''Ayaqlı qoşma''' — [[Aşıq\|aşıq]] musiqi–şeir yaradıcılığında ən geniş yayılmış janrlardan biri. Çox vaxt beş bənddən ibarət olur. <ref name="Ayaqlı qoşma">[{{Cite web \|title=Əfrasiyab Bədəlbəylinin "İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti"ndə - Ayaqlı qoşma \|url=http://lugat.musigi-dunya.az/az/data.pl?id=708&lang=ru ~~Əfrasiyab~~\|access-date=2013-04-23 ~~Bədəlbəylinin~~\|archive-date=2021-09-27 ~~"İzahlı monoqrafik musiqi lüğəti"ndə~~\|archive-url=https://web.archive.org/web/20210927072340/http://lugat.musigi-dunya.az/az/data.pl?id=708&lang=ru \|url-status=live ~~Ayaqlı qoşma]~~}}</ref> Yazılı ədəbiyyatda [[Şah İsmayıl Xətai\|Ş. İ. Xətai]], [[Molla Pənah Vaqif\|M. P. Vaqif]], [[Molla Vəli Vidadi\|M. V. Vidadi]], [[Qasım bəy Zakir\|Q. Zakir]], S. Ə. Nəbati, [[Səməd Vurğun\|S. Vurğun]], O. Sarıvəlli, [[Süleyman Rüstəm\|S. Rüstəm]], [[Bəxtiyar Vahabzadə\|B. Vahabzadə]] kimi şairlər qoşma janrından istifadə etmişlər.