Abbas Zamanov (ədəbiyyatşünas): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
Redaktənin izahı yoxdur
"Zəlimxan dastanı (film, 2007)" səhifəsinə verilmiş keçid(lər) silinir: silinmiş məqalə.
 
(17 istifadəçi tərəfindən edilmiş 44 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1:
{{eyni ad-soyadlı|Abbas Zamanov}}
{{vikiləşdirmək}}
{{Alim
|Adıadı = Abbas Zamanov
|Orijinalorijinal adı = Abbas Fəttah oğlu Zamanov
|şəklin ölçüsü = 200px
|Şəkil = Abbas Zamanov (Zelimxan Dastani (2007)).JPG
|mükafatları = {{Azərbaycan SSR əməkdar elm xadimi|1980}}<br>{{"Döyüş xidmətlərinə görə" medalı}}{{1-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni}}
|Şəkil miqyası = 200
|Şəkil məlumat =
|Doğum tarixi = {{Doğum tarixi|1911|10|10}}
|Doğum yeri = [[Maxta]], Şərur, [[Rusiya İmperiyası]]
|Vəfatı = {{vəfat tarixi və yaşı|1993|4|1|1911|10|10}}
|Vəfat yeri = [[Bakı]], [[Azərbaycan]]
|Vətəndaşlıq = {{SSRİ}}→<br>{{AZE}}
|Elm sahəsi =
|İş yeri =
|Elmi dərəcəsi =
|Elmi vəzifəsi =
|Elmi rəhbəri =
|Tanınmış yetirmələri =
|Tanınır = tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, mətnşünas, ssenarist
|Mükafatları = [[Şəkil:Order_gpw2_rib.png|border|40px|I Dərəcəli Vətən Müharibəsi Ordeni]]
|İmzası =
|İmzanın eni =
|Sayt =
}}
 
'''Zamanov Abbas Fəttah oğlu''' ({{DVTY}}) — tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi, mətnşünas, 1982-ci ildən [[Azərbaycan Yazıçılar Birliyi]]nin üzvü, filologiya elmləri doktoru ([[1968]]), professor (1971), Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi ([[1980]]), Azərbaycan EA müxbir üzvü (1983), Türk Dil qurumunun (Türkiyə) müxbir üzvü (1971), [[Səlcuq Universiteti]]nin (Türkiyə) fəxri doktoru ([[1988]]).<ref>[http://azerbaijans.com/content_1056_az.html{{Cite web |title=Abbas Zamanov – (1911-19911911–1991) tənqidçi, ədəbiyyatşünas, tərcüməçi] |url=http://azerbaijans.com/content_1056_az.html |access-date=2014-04-12 |archive-date=2021-08-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210811220359/https://www.azerbaijans.com/content_1056_az.html |url-status=live }}</ref>
 
== Həyatı ==
Abbas Zamanov 1911-ci il oktyabrın 10-da Naxçıvan MR Şərur rayonunun Maxta kəndində anadan olmuşdur.<ref>{{Cite web |title=VƏTƏN FƏDAİSİ |url=https://butov.az/butov-azerbaycancilar/29688-vtn-fdas.html |access-date=2023-04-01 |archive-date=2023-04-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230401124805/https://butov.az/butov-azerbaycancilar/29688-vtn-fdas.html |url-status=live }}</ref> Naxçıvan və Bakı şəhərlərində uşaq evlərində yaşamışdır (1921-19271921–1927). Bakı pedaqojiPedaqoji texnikumunuTexnikumunu bitirdikdən sonra rəhbər komsomol işçisi kimi çalışmışdır (1929-19371929–1937), iki il də "Gənc işçi" qəzeti redaksiyasında məsul redaktorun müavini vəzifəsində işləmişdir (1933-19341933–1934). Sonra "Ədəbiyyat" qəzetindəqəzeti"ndə məsul katib və Azərnəşrin bədii ədəbiyyat şöbəsində müdir (1937-19391937–1939) olmuşdur. 1939-cu ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun dil və ədəbiyyat fakültəsini qiyabi bitirmiş və oraya müəllimliyə dəvət edilmişdir.
[[Şəkil:Stamps of Azerbaijan, 2011-1005.jpg|200px|left]]
Abbas Zamanov 1911-ci il oktyabrın 10-da Naxçıvan MR Şərur rayonunun Maxta kəndində anadan olmuşdur. Naxçıvan və Bakı şəhərlərində uşaq evlərində yaşamışdır (1921-1927). Bakı pedaqoji texnikumunu bitirdikdən sonra rəhbər komsomol işçisi kimi çalışmışdır (1929-1937), iki il də "Gənc işçi" qəzeti redaksiyasında məsul redaktorun müavini vəzifəsində işləmişdir (1933-1934). Sonra "Ədəbiyyat" qəzetində məsul katib və Azərnəşrin bədii ədəbiyyat şöbəsində müdir (1937-1939) olmuşdur. 1939-cu ildə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunun dil və ədəbiyyat fakültəsini qiyabi bitirmiş və oraya müəllimliyə dəvət edilmişdir.
 
Opera teatrınınTeatrınınfilarmoniyanınFilarmoniyanın direktoru (1940-19411940–1941) olmuşdur. M. F. Axundov adına Opera və Balet Teatrının Təbrizə qastrol səfərinə rəhbərlik etmişdir (1941). İkinci dünyaDünya müharibəsi illərində Orduordu sıralarında xidmət etmişdir. Tərxis olunandan sonra [[BDU Filologiya|Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsifakültəsind]]ndəə baş müəllim (1948-19601948–1960), [[Ədəbiyyat İnstitutu|Azərbaycan EA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutu]]nun elmi əməkdaşı (1960-19681960–1968), Azərbaycan EA Nizami adına Ədəbiyyat muzeyinin direktoru (1968-19711968–1971), ADU-nun Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi kafedrasının müdiri (1971-19791971–1979) vəzifələrində çalışmışdır.çalışmış, Universitetdədaha Azərbaycansonra ədəbiyyatı tarixi kafedrasınınkafedranın professoru olmuşdur (1979-cu ildən1979–1993). Ədəbi fəaliyyətə 1937-ci ildə çap etdirdiyi publisist və elmi-kütləvi məqalələrlə başlamışdır. Həmin vaxtdan ölkəmizdə və onun hüdudlarından uzaqlarda XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatına dair elmi-tədqiqat əsərləri müntəzəm dərc olunmuşdur. Bolqarıstan, İran, Türkiyə, İraq, Avstriya və digər ölkələrdə məqalələri çıxmışdır. "Sabir və müasirləri" monoqrafıyası Əsəd Behrənginin tərcüməsində Təbrizdə, "Cəlil Məmmədquluzadə" oçerki Ələkbər Qəhrəmaninin tərcüməsində Tehranda fars dilində nəşr olunmuşdur. Türk Dil Qurumunun (Türkiyə) müxbir üzvü (1971), Konya və Səlcuq Universitetlərinin (Türkiyə) fəxri doktoru seçilmişdir. Mətnşünaslıq sahəsində ciddikimi fəaliyyət göstərmiş, Cgöstərmişdir.Məmmədquluzadə, M.Ə.Sabir, Ə.Haqverdiyev, N.Nərimanov, S.S.Axundov, S.Hüseyn, H.Nəzərli, S.Ə.Şirvani, S.M.Qənizadə və Q.Zakirin əsərlərini rus və Azərbaycan dillərində tərtib və nəşr etdirmişdir. O, M.Ə.Sabir, Cavid haqqında xatirə və məqalələri toplayıb ön sözlə "Sabir xatirələrdə" (1982) və "Cavidi xatırlarkən" (1982) adı ilə kütləvi tirajla çap etdirmişdir. 1 dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni, döyüş xidmətlərinə görə medalı və bir sıra digər medallarla təltif edilmişdir.
 
1993-cü il aprelin 1-də Bakıda vəfat etmiş, Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
 
== İctimai fəaliyyəti ==
Abbas Zamanov dəmir pərdənin hökm sürdüyü sovet siyasi rejimi dönəmində dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan Azərbaycanın mühacir alimləri, yazıçıları ilə məktublaşmış, kitab mübadiləsi etmişdir. Türkiyə Cümhuriyyətinin Ərzurum Atatürk Universitetində professor Abbas Zamanovun vaxtilə sovet rejiminin çətin dövrlərində göndərdiyi kitablardan təşkil olunmuş və üç mindən artıq kitabı əhatə edən "Bağış kitablığı" yaradılmışdır.
 
== Elmi yaradıcılığı ==
Abbas Zamanov ədəbi fəaliyyətə 1937-ci ildə çap etdirdiyi publisist və elmi-kütləvi məqalələrlə başlamışdır. Həmin vaxtdan Azərbaycanda və onun hüdudlarından uzaqlarda XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatına dair elmi-tədqiqat əsərləri müntəzəm dərc olunmuşdur. Bolqarıstan, İran, Türkiyə, İraq, Avstriya və digər ölkələrdə məqalələri yayınlanmışdır. "Sabir və müasirləri" monoqrafıyası Əsəd Behrənginin tərcüməsində Təbrizdə, "Cəlil Məmmədquluzadə" oçerki Ələkbər Qəhrəmaninin tərcüməsində Tehranda fars dilində nəşr olunmuşdur. Mətnşünaslıq sahəsində ciddi fəaliyyət göstərmiş, [[Qasım bəy Zakir]], [[Seyid Əzim Şirvani]], [[Cəlil Məmmədquluzadə]], [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Əbdürrəhimbəy Haqverdiyev]], [[Nəriman Nərimanov]], [[Süleyman Sani Axundov]], [[Seyid Hüseyn]], [[Hacıbaba Nəzərli]], [[Sultan Məcid Qənizadə]] və başqa şair və yazıçıların əsərlərini rus və Azərbaycan dillərində tərtib və nəşr etdirmişdir. O, [[Mirzə Ələkbər Sabir]], [[Hüseyn Cavid]] haqqında xatirə və məqalələri toplayıb ön sözlə "Sabir xatirələrdə" (1982) və "Cavidi xatırlarkən" (1982) adı ilə kütləvi tirajla çap etdirmişdir.
 
== Təltifləri ==
* Türk Dil Qurumunun (Türkiyə) müxbir üzvü (1971);
* Azərbaycanın Əməkdar elm xadimi (1980)
* Konya Səlcuq Universitetinin (Türkiyə) fəxri doktoru (1989);
* Birinci Dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni.
 
== Əsərləri ==
# İrəli (cəbhə qeydləri). Bakı: Azərnəşr, 1943, 24 səhs.
# A. Şaiqin həyatı və yaradıcılığı. Bakı: Bilik, 1956, 22 səhs.
# Müasirləri Sabir haqqında. Bakı: Azərnəşr, 1962, 324 səhs.
# Sabir və müasirləri. Bakı: Azərnəşr, 1973, 282 səhs.
# Əməl dostları. Bakı: Yazıçı, 1979, 372 səhs.
# Sabir gülür. Bakı: Gənclik, 1981, 260 səhs.
# Sabir bu gün. Bakı: Gənclik, 1985, 350 səhs.
# Cəbhə dəftərindən. Bakı: Azərnəşr, 1986, 95 səhs.
# Bu dünyadan Rəsul Rza gəlib keçdi. Bakı: MBM, 2008, 72 səhs.
# Cənubdan səslər. Bakı: Min bir mahnı, 2010, 364 səhs.
 
== Tərcümələri ==
(ruscadan)
# N. Jurba. Aleksey Matrosov. B.: Uşaqgəncnəşr 1951, 240 səhs.
# H. Məmmədquluzadə. Mirzə Cəlil haqqında xatirələrim. B.: Gənclik, 1981, 155 səhs.
 
== Haqqında yazılanlar ==
* Fərqanə Kazımova. Abbas Zamaov: Biblioqrafiya, Bakı: Yazıçı, 1997, 71 s.
* Fərqanə Kazımova. Professor Abbas Zamanov, Bakı: Mütərcim, 2012, 336 s.
* Müasirləri Abbas Zamanov haqqında (Tərtib edəni İsa Həbibbəyli). Bakı: Çinar-çap, 2003, 336 s.
* Kamran Əliyev. Abbas Zamanov olmasaydı, Bakl: Elm, 2011, 138 s.
* Teymur Əhmədov. Azərbaycan yazıçıları (XX–XXI yüzillikdə). Ensiklopedik məlumat kitabı, Bakı: Nurlar, 2011, s.21
* Elçin. ədəbiyyat və cəsarət tərcümanı — Abbas Zamanov, Bakı: Gənclik, 2016, 142 s.
* Qəzənfər Paşayev. Abbas Zamanov, Bakı: Gənclik, 2016, 131 s.
 
== Filmoqrafiya ==
# [[BəxtiyarSovet Naxçıvanı-şərqin qapısı (film, 19421949)]]
#[[Sovet Naxçıvanı-şərqinAzərbaycan qapısınaminə (film, 19492005)]]
#[[Azərbaycan naminəZəlimxan dastanı (film, 20052007)]]
# [[ZəlimxanMətbuat dastanıfədaisi (film, 2007)]]
#[[Mətbuat fədaisi (film, 2007)]]
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
<references/>
 
[[Kateqoriya:Azərbaycan tənqidçiləri]]
Sətir 71 ⟶ 73:
[[Kateqoriya:Azərbaycan ssenaristləri]]
[[Kateqoriya:Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvləri]]
[[Kateqoriya:ŞərurXX rayonundaəsr doğulanlartərcüməçiləri]]
[[Kateqoriya:BakıdaAzərbaycan vəfatmuzeylərinin edənlərdirektorları]]