Martuni rayonu (Ermənistan): Redaktələr arasındakı fərq
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
rayon 1930-cü ildə yaradılıb. Qaranlıq şəhərin adı olub və 1922-ci ildə dəyişdirilib |
|||
| (2 istifadəçi tərəfindən edilmiş 2 dəyişiklik göstərilmir) | |||
Sətir 2:
{{digər məna|Qaranlıq (dəqiqləşdirmə)}}
{{İnzibati vahid
|Status
|Adı
|Şəkil =
|Şəklin ölçüsü =
|Şəklin izahı =
|Xəritə = Martuni District (1989).png
|Daxildir =
|Sahəsi =
|Əhali = 75 866<ref>{{cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg1.php|title=Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу: Армянская ССР (по переписи 1989 года) — '''Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly'''|publisher=|accessdate=29 iyul 2015|archive-date=2014-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20141222032525/http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg1.php|url-status=unfit}}.</ref> (1989)
|Əhali sıxlığı =
|Əsası qoyulub =
}}
'''Martuni rayonu''' — [[Ermənistan Respublikası]] ərazisində mövcud olmuş rayon. Mərkəzi [[Martuni (Ermənistan)|Martuni]] şəhəri olmuşdur.<ref>{{ASE|6|379|Martuni}}</ref><ref>{{ASE|4|96-97|Ermənistan SSR xəritəsi}}</ref>
== Tarixi ==
Bir tərəfdən [[Göyçə gölü]]nə (dəyişdirilmiş adı Sevan) söykənən rayon digər tərəflərdən [[Basarkeçər]] və [[Göyçə]] yaylaları ilə dövrələnmişdir. [[Soylan]] rayonu ərazisində [[Arpaçay]]ın üzərindəki [[Keçid su anbarı]]ndan başlanan Arpa-Göyçə kanalı
▲[[1930]]-cu il sentyabrın 9-da yaradılıb. Ərazisi 1185 kv.km-dir. Rayon mərkəzi [[Aşağı Qaranlıq]] (dəyişdirilmiş adı Martuni) şəhəridir. Rayon mərkəzindən [[İrəvan]] şəhərinə olan məsafə 130 km-dir.
'''
▲Bir tərəfdən [[Göyçə gölü]]nə (dəyişdirilmiş adı Sevan) söykənən rayon digər tərəflərdən [[Basarkeçər]] və [[Göyçə]] yaylaları ilə dövrələnmişdir. [[Soylan]] rayonu ərazisində [[Arpaçay]]ın üzərindəki [[Keçid su anbarı]]ndan başlanan Arpa-Göyçə kanalı Aşağı Qaranlıq rayonunun ərazisindən keçərək rayonun Aşağı Alçalı kəndi yaxınlığında Göyçə gölünə tökülür. Əziznər, Asaymirzə yaylaqları və Səlim aşırımı (hünd.2410 m), Ərmağan (hünd.2829 m) dağları da rayonun ərazisinə düşür.
▲'''Aşağı Qaranlıq rayonunun kəndləri''' - [[Kolagirən]], [[Mədinə (Göyçə)|Mədinə]], [[Aşağı Alıcalı]], [[Əliqırıq (Göyçə)|Əliqırıq]], [[Vəliağalı]], [[Yuxarı Qaranlıq]], [[Göl kəndi]], [[Yuxarı Adıyaman]], [[Aşağı Adıyaman]], [[Dəlikdaş]], [[Təzəkənd (Göyçə)|Təzəkənd]], [[Əbdülağalı]], [[Aşağı Gözəldərə]], [[Zolağac]]
▲[[1948]]-[[1951]]-ci illərdə Aşağı Qaranlıq rayonunun azərbaycanlı kəndlərinin demək olar ki, hamısı bütünlüklə boşaldılmışdır.
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin müxtəlif fərmanları ilə Aşağı Qaranlıq rayonu üzrə [[Ermənistanda türk toponimləri|dəyişdirilmiş tarixi yer adları]]:▼
▲Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin müxtəlif fərmanları ilə
{| class="wikitable sortable"
|-
Sətir 48 ⟶ 39:
|[[Vəliağalı]]
|Dzoragyuğ
|
|-
|Göl
|Liçik
|
|-
|[[Dəlikdaş]]
|Tsakkar
|
|-
|[[Aşağı Qaranlıq]]
|Martuni
|
|-
|[[Əliqırıq]]
Sətir 106 ⟶ 97:
== İstinadlar ==
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.west-land.az/ Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20151116165235/http://west-land.az/ |date=2015-11-16 }}
* [http://karabakh-doc.azerall.info/ru/azerpeople/ap069az-12.php Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140904161323/http://karabakh-doc.azerall.info/ru/azerpeople/ap069az-12.php |date=2014-09-04 }}
* [http://www.elibrary.az/docs/vandalizm_az.pdf Vandalizm: tarixi adlara qarşı soyqırımı. Bakı, "Təhsil", 2006, 92 səh.] {{Dead link|date=December 2020 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://azerworld.info/modules/news/article.php?item_id=40 İndiki Ermənistan qədim türk yurdu idi] {{Dead link|date=December 2020 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.medeniyyet.az/site/?name=content&content=4800 Qərbi Azərbaycan ərazilərində yer adlarının soyqırımı] {{Dead link|date=December 2020 |bot=InternetArchiveBot }}
== Həmçinin bax ==
* [[Qərbi Azərbaycan]]
* [[Azərbaycanlıların Qərbi Azərbaycandan deportasiyası]]
* [[Erməni əhalisinin tarixi miqrasiyası]]
{{Ermənistan SSR-in inzibati bölgüsü}}
{{Göyçə kəndləri}}
| |||