Martuni rayonu (Ermənistan): Redaktələr arasındakı fərq

Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
k Samral Aşağı Qaranlıq rayonu səhifəsinin adını Martuni rayonu (Ermənistan) olaraq dəyişdi.
rayon 1930-cü ildə yaradılıb. Qaranlıq şəhərin adı olub və 1922-ci ildə dəyişdirilib
 
(11 istifadəçi tərəfindən edilmiş 28 dəyişiklik göstərilmir)
Sətir 1:
{{digər məna|Martuni rayonu}}
{{digər məna|Qaranlıq (dəqiqləşdirmə)}}
{{İnzibati vahid
{{Rayon məlumat qutusu
|Status = Rayon
|Rayon adı = Aşağı Qaranlıq rayonu
|ŞəkilAdı = Martuni rayonu
|ŞəklinŞəkil eni =
|ŞəkilaltıŞəklin ölçüsü yazı =
|Şəklin izahı =
|RayonunXəritə şəkil adı = Martuni District (1989).png
|İqtisadi rayon =
|Sahə Daxildir =
|Sahəsi =
|Əhali = 75 866<ref>{{cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg1.php|title=Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность населения союзных республик СССР и их территориальных единиц по полу: Армянская ССР (по переписи 1989 года) — '''Еженедельная демографическая газета Демоскоп Weekly'''|publisher=|accessdate=29 iyul 2015}} [http|archive-date=2014-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20141222032525/http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg1.php Arxivləşdirilib]|url-status=unfit}}.</ref> (1989)
|Əhali sıxlığı =
|Yaranma tarixi = 09.09.1930
|Əsası qoyulub = 9 sentyabr 1930
|Nəqliyyat vas. kodu =
|Telefon kodu =
|Poçt indeksi =
|Yaşayış məntəqələrinin sayı =
|İcra başçısı =
|İnternet saytı =
}}
 
'''Martuni rayonu''' — [[Ermənistan Respublikası]] ərazisində mövcud olmuş rayon. Mərkəzi [[Martuni (Ermənistan)|Martuni]] şəhəri olmuşdur.<ref>{{ASE|6|379|Martuni}}</ref><ref>{{ASE|4|96-97|Ermənistan SSR xəritəsi}}</ref>, '''Aşağı Qaranlıq rayonu''' — [[ErmənistanQərbi RespublikasıAzərbaycan]] ərazisindəın [[rayon]].Göyçə Mərkəzi [[Martunimahalı]]nın ərazisində şəhəridiryerləşirdi.
 
== Tarixi ==
[[1930]]-cu il sentyabrın 9-da yaradılıb. Ərazisi 1185 kv.km-dir. Rayon mərkəzi [[Aşağı Qaranlıq]] (dəyişdirilmiş adı Martuni) şəhəridir. Rayon mərkəzindən [[İrəvan]] şəhərinə olan məsafə 130  km-dir.
 
Bir tərəfdən [[Göyçə gölü]]nə (dəyişdirilmiş adı Sevan) söykənən rayon digər tərəflərdən [[Basarkeçər]] və [[Göyçə]] yaylaları ilə dövrələnmişdir. [[Soylan]] rayonu ərazisində [[Arpaçay]]ın üzərindəki [[Keçid su anbarı]]ndan başlanan Arpa-Göyçə kanalı Aşağı QaranlıqMartuni rayonunun ərazisindən keçərək rayonun Aşağı Alçalı kəndi yaxınlığında Göyçə gölünə tökülür. Əziznər, Asaymirzə yaylaqları və Səlim aşırımı (hünd.2410 m), Ərmağan (hünd.2829 m) dağları da rayonun ərazisinə düşür.
 
'''Aşağı QaranlıqMartuni rayonunun kəndləri''' - [[Kolagirən]], [[Mədinə (Göyçə) | Mədinə]], [[Aşağı Alıcalı]], [[Əliqırıq (Göyçə) | Əliqırıq]], [[Vəliağalı]], [[Yuxarı Qaranlıq]], [[Göl kəndi]], [[Yuxarı Adıyaman]], [[Aşağı Adıyaman]], [[Dəlikdaş]], [[Təzəkənd (Göyçə) | Təzəkənd]], [[Əbdülağalı]], [[Aşağı Gözəldərə]], [[Zolağac]]
 
[[1948]]-[[1951]]1948–1951-ci illərdə Aşağı QaranlıqMartuni rayonunun azərbaycanlı kəndlərinin demək olar ki, hamısı bütünlüklə boşaldılmışdır.
 
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin müxtəlif fərmanları ilə Aşağı Qaranlıq rayonu üzrə [[Ermənistanda Türk toponimlərinin dəyişdirilməsi|dəyişdirilmiş tarixi yer adları]]:
 
Ermənistan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin müxtəlif fərmanları ilə Aşağı QaranlıqMartuni rayonu üzrə [[Ermənistanda Türk toponimlərinintürk dəyişdirilməsitoponimləri|dəyişdirilmiş tarixi yer adları]]:
{| class="wikitable sortable"
|-
Sətir 43 ⟶ 39:
|[[Vəliağalı]]
|Dzoragyuğ
|...
|-
|Göl
|Liçik
|...
|-
|[[Dəlikdaş]]
|Tsakkar
|...
|-
|[[Aşağı Qaranlıq]]
|Martuni
|...
|-
|[[Əliqırıq]]
Sətir 69 ⟶ 65:
|03.01.1935
|-
|[[Yuxarı AdymanAdyaman]]
|Verin Getaşen
|07.12.1945
Sətir 98 ⟶ 94:
|}
 
[[ŞəkilFayl:Aşağı Qaranlıq rayonunda mənzərə.jpg|thumb|250px|Aşağı Qaranlıq rayonunda mənzərə]]
 
== İstinadlar ==
{{İstinad siyahısı}}
<references/>
 
== Xarici keçidlər ==
* [http://www.west-land.az/ Qərbi Azərbaycan: azərbaycanlılara qarşı genosid demoqrafik statistika güzgüsündə] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20151116165235/http://west-land.az/ |date=2015-11-16 }}
* [http://karabakh-doc.azerall.info/ru/azerpeople/ap069az-12.php Qərbi Azərbaycanın türk mənşəlli toponimləri] {{Vebarxiv|url=https://web.archive.org/web/20140904161323/http://karabakh-doc.azerall.info/ru/azerpeople/ap069az-12.php |date=2014-09-04 }}
* [http://www.elibrary.az/docs/vandalizm_az.pdf Vandalizm: tarixi adlara qarşı soyqırımı. Bakı, "Təhsil", 2006, 92 səh.] {{Dead link|date=December 2020 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://azerworld.info/modules/news/article.php?item_id=40 İndiki Ermənistan qədim türk yurdu idi] {{Dead link|date=December 2020 |bot=InternetArchiveBot }}
* [http://www.medeniyyet.az/site/?name=content&content=4800 Qərbi Azərbaycan ərazilərində yer adlarının soyqırımı] {{Dead link|date=December 2020 |bot=InternetArchiveBot }}
 
== Həmçinin bax ==
* [[Qərbi Azərbaycan]]
* [[Azərbaycanlıların Qərbi Azərbaycandan deportasiyası]]
* [[Erməni əhalisinin tarixi miqrasiyası]]
* [[Ermənilərin Cənubi Qafqaza köçürülməsi]]
 
{{Ermənistan SSR-in inzibati bölgüsü}}
{{Göyçə kəndləri}}