Saltar al conteníu

Gaspar Cardillo de Villalpando

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Gaspar Cardillo de Villalpando
Vida
Nacimientu Segovia1527 (greg.)[1]
Nacionalidá España
Muerte Alcalá de Henares1581 (greg.)[1] (53/54 años)
Estudios
Estudios Universidá d'Alcalá
Llingües falaes llatín
castellanu
Oficiu teólogu, filósofuprofesor universitariu
Creencies
Orde relixosa Orde del Císter
Cambiar los datos en Wikidata

Gaspar Cardillo de Villalpando (1527 (greg.)Segovia – 1581 (greg.)Alcalá de Henares) foi un Doctor en teoloxía español, especializáu nel comentariu de la obra d'Aristóteles.

Biografía

[editar | editar la fonte]

Nació en Segovia en 1527, empezando en dicha ciudá los sos primeros estudios, que remataron cola so formación académica na Universidá d'Alcalá.

Fízose bachiller en 1544, llicencióse en 1545, graduándose como maestru en 1547, hasta algamar la Cátedra d'Artes en 1556, y más tarde foi caderalgu de Dialéutica, Elocuencia y Filosofía, tou ello na Universidá d'Alcalá.

Foi como teólogu y diputáu del Colexu Mayor de San Ildefonso al Conceyu de Trento en representación d'Álvaro de Mendoza. Refutó los argumentos aducíos por Luis Vives y Pedro Ramus contra l'estudiu de les categoríes na Lóxica, estremando esta ciencia de la Dialéutica.

Asocedió a Pedro de Sotu como teólogu del Papa (1562-1563) y en 1575 foi nomáu canónigu de la Colexal complutense de los Santos Xustu y Pastor, en Alcalá de Henares.

Va Afitar la doctrina aristotélica allegando a les fontes, y va intentar conciliar la doctrina del maestru cola platónica. Les sos idees influyeron considerablemente na cultura española, y les sos obres sirvieron de testu llargu tiempu na Universidá d'Alcalá.[2]

Portada del llibru Summa Summularum, publicáu en Alcalá de Henares en 1571 (5ª edición).
Portada del llibru Summa Summularum, publicáu en Madrid en 1608 (10ª edición).

La so obra más famosa ye Summa Summularum, na que da importancia a la dialéutica, estremándola de la lóxica. Nel comentariu a los Tópicos niega la inducción. Defende que'l conceutu de ser, aplicáu a les categoríes, nun ye análogu, nin unívocu, sinón equívocu, pos l'ente nun ye xéneru. Afirmó que lo que nun tien materia escarez de principiu de individuación; y que la materia nun ye causa, sinón condición de la individuación.[3]

Publicó una Suma de les Súmulas de Pedro Hispanu, citada por Cervantes nel Quixote.

El principal méritu d'esti escritor consiste n'afitar la doctrina aristotélica allegando a les fontes. Les sos idees nun son bien orixinales, pero influyeron considerablemente na cultura española, porque les obres de Cardillo sirvieron de testu llargu tiempu na Universidá complutense.

Sicasí, el so entusiasmu aristotélicu suaña en conciliar la doctrina del maestru cola platónica. Ergo peripatetici ab accidenti ita nominati sunt, cum re ipsa cum his qui academici dicebantur, consentirent. La intención merecía lloa, pero faltó'l talentu de Fox Morcillo. Poco influyó na mentalidá española'l médicu Andrés Laguna (1499-560), que pasó parte de la so mocedá en París y los postreros y más provechosos venti años de la so vida n'Alemaña.

Bon humanista, tradució del griegu al llatín los llibros aristotélicos De Fisonomia, De Mundu, el tratáu de plantes y el De virtutibus, que comenta con respetu, y mandónos llarga copia d'obres médiques y traducciones. Considerando en xunto el so pensamientu, pos nengún trabayu especialmente filosóficu compunxo, clasifícase-y ente los naturalistes, pero, en realidá, nun s'alloñar del maestru d'Alejandro.

Tantes y tan variaes manifestaciones llogró la conciencia reflexiva nel sieglu XVI que s'impunxo la necesidá d'una síntesis o siquier d'un sincretismu racional que recoyera tan múltiples direiciones pa fecundar con elles la formación d'una conciencia temporal coleutiva.

Con verdaderu instintu científicu acometió la empresa Fox Morcillo, la más alta encarnación de la filosofía áurea española.

Dalgunes de les sos obres son:

  • Trataos lóxicos:
    • Comentarii in quinque voces Porphirii (1537).
    • Isagoge, sive Introductio in Aristotelis dialecticam (Alcalá, 1557).
    • Summa dialecticae Aristoteliae (1558)
    • Summa Summularum (1557), obra que Cervantes cita nel Quixote, diciendo: En verdá, hermanu, que sé más de llibros de caballería que de les Súmulas de Villalpando.
  • Comentarios a Aristóteles:
    • In Categoríes (1558).
    • In librum Perihermeneias (1558).
    • In llibros de priori resolutione (1557).
    • In llibros de posteriori resolutione (1558).
    • In topica Aristotelis (1559).
  • Trataos físicu-cosmolóxicos:
    • Interrogationes naturales, morales et mathematicae (1573).
    • Octo llibros Physicorum Aristotelis praesertim. Questiones quae ad eosdem llibros pertinent in contrariam partern disputatas (1567).
    • In quator llibros de Coelo (1576).
    • In duos llibros de ortu atque interitu (1569).
  • Polémica sobre la inmortalidá de l'alma:
    • Apoloxía Aristotelis adversus eos qui aiunt sensisse animun cum corpore extingui (1560).
  • Otres:
    • In Primun librum Ethicorum Aristotelis ad Nichomachum (1555).
    • D'anima, Disputationes adversus protestationes XXXIV hereticurum Augustanae confessionis (1564).
    • De Ecclesiae traditionibus (1564).
    • Eloquentiae et libelarium artium Compluti professore. Curtiu compendium artis Dialecticae (1599).
    • In praedicamenta, et categoríes (1558).
    • In llibros duos de generatione et corruptione (1568).

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. 1,0 1,1 Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Identificador GND: 119637235. Data de consulta: 12 agostu 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
  2. Biografía de Cardillo de Villalpando
  3. «Martín Abad J. Gaspar Cardillo de Villalpando. Summa Summularum. Compluti, Excudebat Ioannes Gracianus, 1571. 8º. Biblioteca Nacional de Madrid, R-30474.». Archiváu dende l'orixinal, el 2010-04-10.

Enllaces esternos

[editar | editar la fonte]