Saltar al conteníu

Girolamo Fracastoro

Esti artículu foi traducíu automáticamente y precisa revisase manualmente
De Wikipedia
Girolamo Fracastoro
Vida
Nacimientu Verona, circa 1478[1]
Nacionalidá Bandera de la República de Venecia República de Venecia
Muerte Affi (es) Traducir, 6 d'agostu de 1553[2] (74/75 años)
Estudios
Estudios Universidá de Bolonia
Universidá de Padua
Llingües falaes llatín[3]
italianu[4]
Alumnu de Pietro Pomponazzi (es) Traducir
Oficiu médicu-escritor, poeta, epidemiólogu, matemáticu, xeógrafu, astrónomu, profesor d'educación superior
Emplegadores Universidá de Padua
Cambiar los datos en Wikidata

Girolamo Fracastoro (Verona, 17 de marzu de 1478 - Incaffi, 8 d'agostu de 1553) Médicu y eruditu. Escribió 2 llibros d'altu interés na historia de la medicina: unu ye un poema pa informar una horrible y nueva enfermedá n'Europa, la sífilis; L'otru llibru, entá más importante, ye De contagionibus, qu'aprove una naciente teoría sobre l'andada d'enfermedaes, y ye consideráu'l primer testu que fala d'esto na historia de la medicina. Renombráu médicu, Fracastoro perteneció dafechu al renacencia italiana y al humanismu clásicu. Tenía un enfotu polos nuevu descubrimientos, como, por casu, en astronomía, onde podría dicise d'una manera llindada, que s'antemanó a Copérnico. Tamién fixo contribuciones na materia médico de la botánica.[5]

Biografía

[editar | editar la fonte]

Girolamo Fracastoro nació na ciudá Veneciana de Verona en 1478. Estudió lleis en Bologna enantes d'entrar na Universidá de Padua, alredor de 1501. Naquella prestixosa universidá, Fracastoro estudió matemátiques y filosofía, como tamién medicina, y llogró'l grau de bachiller l'añu 1502. Foi profesor por daqué más d'un añu, pero depués retiróse a Verona a exercer la medicina. Volvióse esitosu y reconocíu.[6]

Syphilis sive morbus Gallicus

[editar | editar la fonte]

Ente les munches enfermedaes que Fracastoro atendió, había una que paecía nueva. Horrible na mayoría de los sos síntomes, falar d'ella a lo llargo de toa Europa, pero con distintos nomes: "La enfermedá española" o la "picazón napolitana" ente otros. Al traviés del sieglu XVI yá se remanaba un términu común, "el mal francés". A esta enfermedá, Fracastoro llamar sífilis, pero esti nome nun se fixo común hasta l'entamu del sieglu XIX.[7]

Fracastoro publico nel añu 1530, Syphilis sive morbus Gallicus, que diba dedicáu al Cardenal Pietro Bembo, un conocíu eruditu, amás de secretariu papal. El poema tien 3 llibros. Nel primeru, Fracastoro describe los entamos de la enfermedá y el tracamundiu que causó. El segundu trata sobre los diversos tratamientos. El tercer testu ye la historia alegórica d'un pastor que se llamaba Syphillus, que, por adorar a un rei mundanu, recibe'l castigu del dios sol. En consecuencia sufre de la enfermedá. El poema foi traducíu a delles llingües y espublizóse en más de 100 ediciones. La so estensa distribución , atestiguaba sobre la prevalencia y severidá de la enfermedá.[8]

De contagione et contagiosis morbis

[editar | editar la fonte]
Poemata omnia, 1718

L'otru gran llibru de Francastoro ye De contagione et contagiosis morbis, publicáu en 1546. Ye una alvertida comparanza d'observación y razonamientu. La so teoría ufierta 3 posibilidaes interrellacionaes pa esplicar la naturaleza de l'andada d'enfermedaes polo xeneral. La primera, la enfermedá puede ser tresmitida por contautu direutu. La segunda posibilidá ye al traviés de lo qu'él llamó "fomes". Estos son vectores d'infeición qu'agospien a la grana esencial de l'andada y causa la infeición. La tercer categoría ye la tresmisión a la distancia.[9]

Últimos años

[editar | editar la fonte]

Afamáu y celebráu poles sos actividaes académiques, Fracastoro foi honráu por príncipes y solicitáu polos clérigos. Por un tiempu, el Papa Pablo III nomar medicus ordinarius, col cual, encamentó mover el Conceyu de Trento a Bologna, p'asina evitar la plaga. Pero Fracastoro llueu volvió al so país tao, onde finó d'un infartu'l 8 d'agostu de 1553, a la edá de 75 años. Nun plazu de 2 años, los veroneses honrar con un monumentu de piedra na Plaza de los Señores.[10]

Referencies

[editar | editar la fonte]
  1. ↑ Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/Girolamo-Fracastoro.
  2. ↑ Afirmao en: Diccionario biográfico de los italianos. Dizionario biografico degli italiani: girolamo-fracastoro. Llingua de la obra o nome: italianu. Data d'espublización: 1960.
  3. ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 120587788. Data de consulta: 10 ochobre 2015. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
  4. ↑ Identificador CONOR.SI: 167568483. Afirmao en: CONOR.SI.
  5. ↑ Simmons, J.G. (2002). «Girolamo Fracastoro», Doctors & Discoveries: Lives that created today's medicine (páx. 127). Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-618-15276-8.
  6. ↑ Simmons, J.G. (2002). «Girolamo Fracastoro», Doctors & Discoveries: Lives that created today's medicine (páx. 127). Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-618-15276-8.
  7. ↑ Simmons, J.G. (2002). «Girolamo Fracastoro», Doctors & Discoveries: Lives that created today's medicine (páx. 128). Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-618-15276-8.
  8. ↑ Simmons, J.G. (2002). «Girolamo Fracastoro», Doctors & Discoveries: Lives that created today's medicine (páx. 129). Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-618-15276-8.
  9. ↑ Simmons, J.G. (2002). «Girolamo Fracastoro», Doctors & Discoveries: Lives that created today's medicine (páx. 130). Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-618-15276-8.
  10. ↑ Simmons, J.G. (2002). «Girolamo Fracastoro», Doctors & Discoveries: Lives that created today's medicine (páx. 131). Boston: Houghton Mifflin. ISBN 0-618-15276-8.
Sacáu de «https://ast.wikipedia.org/w/index.php?title=Girolamo_Fracastoro&oldid=4179922»