Patty Duke
Anna Marie "Patty" Duke (14 d'avientu de 1946, Queens – 29 de marzu de 2016, Coeur d'Alene (es) 
)[4] foi una actriz d'Estaos Xuníos de teatru, cine y televisión. Algamó la fama como estrella infantil al ganar un Oscar a la meyor actriz de repartu a los 16 años d'edá y, más tarde, col so propiu show televisivu. Darréu tuvo ésitu na transición d'actriz infantil a papeles d'adultos y foi presidenta de la Screen Actors Guild ente 1985 y 1988.
En 1982 Duke foi diagnosticada con trestornu bipolar y, de magar, dedicó gran parte del so tiempu a defender y educar al públicu sobre esta condición amás d'otres temes de salú mental y vieyera, al par de la so carrera artística.[5][6]
Biografía
[editar | editar la fonte]Anna Marie Duke yera fía de Frances McMahon y John Patrick Duke. El so padre yera d'ascendencia irlandesa y la so güela materna d'ascendencia alemana.
Duke vivió, dende'l principiu, una infancia difícil: El so padre yera alcohólicu y la so madre sufría de depresión clínica y yera propensa a la violencia. Cuando Duke tenía seis años d'edá, la so madre echó al so maríu de casa y, dos años dempués, llevó la so fía a John y Ethel Ross, quien se convirtieron nos sos representantes. Los Ross reconocieron na pequeña'l so talentu interpretativo y promocionáronlo como actriz infantil, anque con métodos de cutiu inescrupulosos y rayando na esplotación. Amás foi Ethel Ross quien la bautizó artísticamente, diciéndo-y a la neña: "Anna Marie ta muerta, agora te vas llamar Patty" (el nome de Patty foi escoyíu por cuenta de que los Ross queríen qu'Anna emulara l'ésitu de Patty McCormack). Tou esto tendría repercusiones dolioses pa Duke nes siguientes décades.
Unu de los primeros papeles que tuvo Duke nel so trabayu como actriz, a finales de la década de 1950, foi na soap opera The Brighter Day. Amás, Duke tamién apaeció n'anuncios de prensa y televisión. A la edá de doce años ella concursó nel programa The $64,000 Question y ganó 32.000 dólares pero, sicasí, trés años dempués afayóse que'l concursu fuera amañáu y ella foi llamada a testificar ante una comisión del Congresu por presuntu fraude.
El primer papel importante de Patty Duke foi'l de Helen Keller na pieza teatral de Broadway The Miracle Worker, que foi coprotagonizado con Anne Bancroft (nel rol d'Anne Sullivan) y duró casi dos años n'escena (ochobre de 1959 - xunetu de 1961). L'ésitu foi tal que, a metá de la temporada, el nome de Duke foi asitiáu percima del títulu na marquesina. La obra convirtióse darréu nuna película de 1962, pola cual Duke recibió'l Premiu de l'Academia a la Meyor Actriz de Repartu cuando tenía 16 años d'edá, siendo asina la persona más nueva hasta entós en recibir un Oscar en cualquier categoría. Duke apaeció dempués con Laurence Olivier y George C. Scott na producción televisiva The Power and the Glory (1961). Ye de faer notar que, en 1979, fíxose una película de televisión de The Miracle Worker, onde Duke interpretó a Sullivan.
En 1963, Duke consiguió la so propia serie de televisión, The Patty Duke Show, na qu'interpretaba a los dos personaxes principales: Patty Lane, una adolescente estauxunidense quien de xemes en cuando se metía en pequeños problemes en casa y na escuela, y el so “formal y correuta” prima idéntica d'Escocia, Cathy Lane. El show foi coprotagonizado por William Schallert, quien interpretaba al padre de Patty Lane, Jean Byron como la so madre, Paul O'Keefe como'l so hermanu y Eddie Applegate como'l so noviu, Richard. Nel show tamién apaecíen estrelles convidaes como Sammy Davis, Jr., Peter Lawford, Paul Lynde y Sal Mineo, y tuvo tres temporaes en pantalla, llevando a Duke ser nomada al Emmy.
A pesar d'estos ésitos, Duke sentíase fondamente infeliz mientres la so adolescencia. Los Ross esforciar en retratala como una adolescente normal pero, según revelar años dempués nes sos memories, ella sentíase virtualmente prisionera d'ellos hasta'l puntu de que-y controlaben el so ingresos y hasta la so vida privada. Ello ye que namái-y dexaben a Duke y a la so madre sobrevivir con una pequeña cantidá de dineru y, amás, inducir al consumu d'alcohol y drogues controlaes cuando ella tenía 13 años, lo que depués terminaría n'abusos de sustancies (y, yá d'adulta, Duke tamién acusó a John y Ethel Ross d'abusu sexual). Cuando cumplió 18 años, Duke finalmente pudo llibrase de tutelar de los Ross, pero namái p'afayar qu'ellos -y dilapidaron la mayor parte de les sos ganancies.
En 1967, tres la cancelación de The Patty Duke Show, ella trató de dexar tras los sos ésitos infantiles y empezar la so carrera como actriz adulta al interpretar a Neely O'Hara na versión fílmica del llibru Valley of the Dolls. La película foi un ésitu de taquilla, pero foi estrozada pola crítica y tantu pal públicu como los críticos fíxose-yos difícil aceptar a la, hasta entós, cándida adolescente como una estrella del cantar alcohólico y adicto a les drogues, lo que casi termina arruinándo-y la so carrera naquella dómina. Anguaño esta película convirtióse nun clásicu del cine Camp (tamién debíu, en gran parte, a la sobreactuación de Duke).
En 1969 Duke ganó un Globu d'Oru pola cinta Me, Natalie, onde compartió creitos con un debutante Al Pacino, anque la película foi un fracasu de taquilla y, en 1970, remaneció en televisión cola película My Sweet Charlie. El so papel d'una sensible adolescente que queda embarazada fíxo-y merecedor del so primer premiu Emmy, pero'l mesmu viose avafáu cuando, al dar el so discursu d'aceptación, vióse-y enoxada y actuando de manera bien errática y desarticulada en plena ceremonia. Ello ye que ella atopábase metanes una crisis maniacu-depresiva por trestornu bipolar, que nun fuera diagnosticáu nesi entós.
Darréu, Duke recibió'l so segundu Emmy pola miniserie televisiva Captains and the Kings en 1977, y el so terceru en 1980 pa la versión en TV de The Miracle Worker na qu'interpretó a Annie Sullivan, ente que Melissa Gilbert fixo'l papel de Helen Keller. Mientres los años 80 y 90, Duke siguió trabayáu mayormente en televisión, incluyendo les cintes The Women's Room (1980) y George Washington (1984), poles que llogró dos nominaciones a los premios Emmy amás d'otres apaiciones notables en películes como By Design (1982), pola que recibió una nominación al premiu Genie a la meyor actriz, y Prelude to a Kiss (1992).
Incursión nel Cantar
[editar | editar la fonte]Duke tamién collechó dellos ésitos como cantante, ente ellos dos canciones que llegaron a tar, en 1965, ente les Top 40: “Don't Just Stand There” (# 8) y “Say Something Funny” (# 22). Otru cantar esitosu foi “Dona Dona” en 1968. Tamién, mientres 1968, ella actuó en The Tonight Show con Johnny Carson onde, amás de que compartió'l programa col comediante George Jessel, interpretó'l tradicional cantar irlandés “Danny Boy”. Ella tamién cantó n'otres series como: Shindig!, Kraft Music Hall, El Show de Mike Douglas, y El show de Merv Griffin. Duke tamién cantó la esitosa tema central de la so película de 1965, Billie, al igual que pa la banda sonora de la película de 1966, The Daydreamer, na qu'interpretó'l personaxe de Thumbelina.
Defensora de la salú mental y otres reconocencies
[editar | editar la fonte]En 1987 Duke reveló na so autobiografía que-y diagnosticaron el síndrome maniacu-depresivu (agora llamáu trestornu bipolar) en 1982. El so tratamientu, qu'incluyó'l litiu como melecina y la terapia, llogró estabilizar la vida de Duke, emponer escontra la so recuperación. Ella ye la primer celebridá en faer públicu'l so diagnósticu de trestornu bipolar y contribuyó a la desestigmatización de dichu trestornu. Arriendes de ello Duke tamién se convirtió nuna activista a favor de numberoses causes de salú mental, interviniendo ante'l Congresu y xuniendo esfuercios col National Institute of Mental Health y la National Alliance for the Mentally Ill, col fin d'aumentar la sensibilización, financiamientu ya investigación públiques pa les persones con enfermedaes mentales.
En 1985 Duke foi escoyida presidenta de la Screen Actors Guild, siendo la segunda muyer n'ocupar esi cargu. Esi mesmu añu tamién interpretó a la primer muyer presidenta de los Estaos Xuníos na serie Hail to the Chief. Ye autora de dos llibros: La so autobiografía, Call M'Anna (ISBN 0-553-27205-5), y Brilliant Madness: Living with Manic Depressive Illness (ISBN 0-553-56072-7).
El 17 d'agostu de 2004 Duke recibió una estrella nel Paséu de la Fama de Hollywood pola so contribución a la industria cinematográfica.
N'avientu de 2007 foi investida con un doctoráu Honoris Causa pola University of North Florida pol so trabayu na promoción de la concientización de los problemes de salú mental ente'l públicu.
El 6 de marzu de 2010 Duke foi gallardoniada con un doctoráu Honoris Causa en Filosofía y Lletres pola Universidá de Maryland Eastern Shore.
Vida personal
[editar | editar la fonte]Duke tuvo casada col direutor Harry Falk, quien sería'l so primer maríu, ente 1965 y 1969. Mientres estos cuatro años de matrimoniu ella sufrió de depresión maniacu-depresiva ensin diagnosticar y tamién carecía d'anorexa, amás de que bebía enforma y en delles ocasiones foi internada por sobredosis de pastillas.
A empiezos de 1970, a la edá de 23 años, Duke tuvo un fogosu romance con Desi Arnaz Jr. quien tenía 17 años. Esta rellación convertir en noticia pa los tabloides debíu en parte a la diferencia d'edaes de la pareya (y siendo él menor d'edá), amás de la pública oposición de Lucille Ball a la rellación del so fíu con Duke. Poco tiempu dempués Duke y Arnaz rompieron y depués ella empezó a salir col actor John Astin, pero al empar tamién caltuvo una rellación íntima col promotor de música rock Michael Tell. Nel mes de xunu de 1970, metanes una fase maniacu-depresiva, ella afayó que taba embarazada y al nun tener la certidume de quién de los trés homes yera'l padre del so fíu, Duke casóse con Tell a finales d'esi mes pero, 13 díes más tarde, l'enllaz terminó siendo anuláu. Ye de faer notar que nesi entós los medios de comunicación especulaben con que Arnaz yera'l padre del ñácaru.
El 25 de febreru de 1971 Patty Duke convertir en madre d'un neñu, bautizáu como Sean, y en 1972 ella casóse con John Astin, quien adoptó a Sean como'l so propiu fíu y la pareya tendría otru fíu llamáu Mackenzie, quien nació en 1973. Duke y Astin trabayaron xuntos mientres el so matrimoniu y, mientres un tiempu, ella amestó'l so apellíu de casada al so nome artísticu.
Anque Duke afirmó na so autobiografía de 1987 que John Astin yera'l padre biolóxicu de Sean, más tarde ella declaró que taba convencida que yera en realidá Desi Arnaz Jr. hasta que, finalmente, una prueba de paternidá realizada en 1994 demostró que'l padre biolóxicu de Sean yera'l segundu home de Duke, Michael Tell, lo qu'echó per tierra'l testimoniu citáu na so autobiografía de que'l so matrimoniu con Tell nunca llegó a peracabase (siendo ésta la causa de la so anulación); sicasí'l güei actor Sean Astin siempres declaró que, pa él, John Astin ye'l so únicu y verdaderu padre.
En 1985 Duke y Astin divorciáronse y, en 1986, ella casóse col sarxentu Michael Pearce, a quien conoció nel rodaxe de la película pa televisión A Time for Triumph. La pareya adoptaría en 1988 a otru fíu, Kevin, y los trés camudar a Idaho.
Muerte
[editar | editar la fonte]Duke finó a primeres hores de la mañana del 29 de marzu de 2016 a la edá de 69 años en Coeur d'Alene, Idaho, por cuenta d'una septicemia provocada por una perforación gastrointestinal; según confirmar tanto'l so fíu, l'actor Sean Astin, como'l so axente.[7][8][9]
Filmografía parcial
[editar | editar la fonte]- 1958 - Country Music Holiday
- 1958 - The Goddess
- 1959 - 4D Man
- 1959 - Happy Anniversary
- 1962 - The Miracle Worker
- 1965 - Billie - Billie Carol
- 1966 - The Daydreamer
- 1966 - The Virginian Capítulu "Sue Ann" (5x16)
- 1967 - Think Twentieth
- 1967 - Valley of the Dolls
- 1969 - Me, Natalie
- 1972 - You'll Like My Mother
- 1978 - The Swarm
- 1982 - By Design
- 1986 - Willy/Milly
- 1986 - Something Special
- 1989 - Amityville 4
- 1992 - Prelude to a Kiss
- 1999 - Kimberly
- 2005 - Bigger Than the Sky
- 2008 - The Four Children of Tander Welch
- 2013 - Glee
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: Encyclopædia Britannica Online. Identificador Encyclopædia Britannica Online: biography/Patty-Duke. Apaez como: Patty Duke. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ URL de la referencia: http://www.usatoday.com/story/life/movies/2016/03/29/oscar-winning-former-child-star-patty-duke-dies-age-69/82382666/.
- ↑ URL de la referencia: http://www.theatreworldawards.org/past-recipients.html.
- ↑ Muere a los 69 años Patty Duke, la actriz que ganó el Oscar con 16. El País. 29 de marzu de 2016. http://cultura.elpais.com/cultura/2016/03/29/actualidad/1459274369_177511.html. Consultáu'l 29 de marzu de 2016.
- ↑ «Public Service Announcements for Television». Press Office, Social Security Administration. Consultáu'l 15 d'agostu de 2009.
- ↑ «Social Security Videos». Press Office, Social Security Administration. Archiváu dende l'orixinal, el 23 de payares de 2015. Consultáu'l 15 d'agostu de 2009.
- ↑ Muere la actriz Patty Duke a los 69 años. 29 de marzu de 2016. http://cnnespanol.cnn.com/2016/03/29/muere-la-actriz-patty-duke/. Consultáu'l 29 de marzu de 2016.
- ↑ Muere a los 69 años Patty Duke, la actriz que ganó el Oscar con 16. 29 de marzu de 2016. http://cultura.elpais.com/cultura/2016/03/29/actualidad/1459274369_177511.html. Consultáu'l 29 de marzu de 2016.
- ↑ Muere actriz ganadora de un Oscar Patty Duke. 29 de marzu de 2016. http://www.eluniversal.com/arte-y-entretenimiento/cine/160329/muere-actriz-ganadora-de-un-oscar-patty-duke. Consultáu'l 29 de marzu de 2016.
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Patty Duke.- Patty Duke na Internet Movie Database (n'inglés)
- Patty Duke na Internet Broadway Database (n'inglés)
- Patty Duke n'AllMovie (n'inglés)
- «Patty Duke». en Find a Grave. (n'inglés)
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q232538- Multimedia: Patty Duke