Nicolás Salmerón
.svg){kind=small}
Nicolás Salmerón Alonso (10 d'abril de 1838, Alhama de Almería – 20 de setiembre de 1908, Pau), foi un políticu, abogáu y filósofu español, presidente del Poder Executivu de la Primer República mientres mes y mediu en 1873.
Arrenunció al cargu alegando problemes de conciencia ante la firma d'unes condenes a muerte. Foi caderalgu d'Historia Universal na Universidá d'Uviéu y de Metafísica na Universidá de Madrid, según estudiosu de les teoríes de Krause —krausismu— qu'inspiraron a la Institución Llibre d'Enseñanza.
Biografía
[editar | editar la fonte]Infancia y formación
[editar | editar la fonte]Nacíu na llocalidá almeriense d'Alhama la Seca y fíu del médicu del pueblu, Francisco Salmerón López, y de Rosalía Alonso García, el so padre yera conocíu pol convencimientu de les sos idees lliberales (que lo llevaríen a collaborar nel intentu de pronunciamientu lliberal d'Almería, conocíu como Los Coloraos). Bautizáu como Nicolás María del Carmen, siempres se quexaría de la so infancia faltu del ciñu maternu, pos la so madre morrió bien nueva y la so crianza pasó a mano de les sos ríxides hermanes. La so esposa, Catalina, va intentar da-y el ciñu que nun recibió na so infancia.
El so hermanu mayor, Francisco nacíu en 1822,[7] tamién lliberal, foi diputáu por Almería nes Constituyentes de 1854 y ministru de Gracia y Xusticia n'unión con Joaquín Aguirre, y ministru d'Ultramar.
Salmerón empezó los estudios de bachilleratu n'Almería en 1846, onde llogró'l títulu de bachiller en Belles Artes. Con posterioridá cursó los estudios de Derechu y Filosofía y Lletres na Universidá de Granada, na que trabó amistá pa tola vida con Francisco Giner de los Ríos y Julián Sanz del Río.
Entamos intelectuales y políticos
[editar | editar la fonte]En 1859 foi nomáu profesor auxiliar de filosofía del Instituto San Isidro de Madrid, y en 1860, tamién como auxiliar, llogra plaza na facultá de Filosofía y Lletres de la Universidá Central de Madrid. En 1864, en llogrando'l doctoráu, ganó la cátedra d'Historia Universal na Universidá d'Uviéu, anque enxamás ocupó la plaza. Permaneció na Central de Madrid hasta que, a lo último en 1866, llogró la cátedra de Metafísica na mesma.
Dende bien mozu conoció'l krausismu que-y influyó decisivamente na so vida posterior, hasta qu'evolucionó escontra'l positivismu. Afiliáu al Partíu Democráticu, publicó diversos artículos políticos nos diarios El Discutiniu y La Democracia, siendo deteníu mientres el reináu de Sabela II poles sos idees polítiques xunto a Pi y Margall, ente otros, el 12 de xunu de 1867, permaneciendo cinco meses presu na cárcel del Saladero.[8][9]
Cola Revolución de 1868 treslladar a Madrid, onde ye repuestu na cátedra de la que fuera dixebráu a primeros d'añu y participa nes xuntes revolucionaries. En 1869 presentar a diputáu pola provincia d'Almería pero ye derrotáu. En 1871 ye escoyíu diputáu a les Cortes Xenerales pola provincia de Badayoz. Partidariu del republicanismu, foi defensor d'un modelu unitariu frente a la tesis federalistes y un activu lluchador del Sexeniu Democráticu. La so conocida posición en defensa de la estensión de la democracia llevaríalu a defender en 1871 la llegalidá, dientro de la Constitución de 1869, de la Primer Internacional y el derechu de los obreros a acomuñar llibremente.
Nel Gobiernu de la República
[editar | editar la fonte]Cola llegada de la República, foi ministru de Gracia y Xusticia del gabinete d'Estanislao Figueres y el 13 de xunu escoyíu presidente de les Cortes Xenerales.
Tres la dimisión de Pi y Margall, les Cortes Constituyentes nomáronlu Presidente del Poder Executivu[10]con 193 votos contra 93[11]de Pi y Margall, el día 18 de xunetu de 1873.
La situación a la que s'enfrentaba yera especialmente crítica, lo que lu llevó a rescatar de la reserva a diversos militares, como los xenerales Arsenio Martínez Campos (reconocíu monárquicu) y Manuel Pavía (d'enclín radical). Los cantones de Sevilla, Valencia y Cádiz cayeron en manes gubernamentales y, anque les tropes cantonalistes de Cartaxena facer con un trunfu al tomar Orihuela, llueu fueron vencíos en Chinchilla y replegaron la so meyora. El 7 de setiembre d'esi mesmu añu, Salmerón presentaba la dimisión alegando la so negativa a roblar les condenes a muerte d'unos militares que fueren xulgaos por collaborar colos cantonalistes. Dellos historiadores especulen con que la so dimisión deber a un conflictu internu nel senu del so partíu, pos unu de los sos miembros, Eduardo Palanca, oponer por motivos personales a que l'exércitu tomara por asaltu'l cantón de Málaga, un asaltu que'l xeneral Pavía nun quería retardar más, so amenaza de dimitir. Ante la disyuntiva d'enfrentase a Palanca o a Pavía, el presidente optaría por dimitir.[12]
Dos díes depués d'abandonar el so puestu foi escoyíu presidente del Congresu de los Diputaos. Los enfrentamientos col so socesor, Emilio Castelar, coadyuvaron involuntariamente al golpe d'Estáu de Pavía que, col de Martínez-Campos el 29 d'avientu de 1874, daría llugar a la fin de la primer esperiencia republicana.
Exiliu y vuelta a la docencia
[editar | editar la fonte]En 1874 torna a la so cátedra de Metafísica, pero cola Restauración borbónica va quitáse-y de la plaza'l 17 de xunetu de 1875 nun ampliu procesu de depuración universitaria. Anque trató de caltener un despachu d'abogaos en Madrid, la situación obligó-y al exiliu en París, onde xunto a Manuel Ruiz Zorrilla fundó'l Partíu Republicanu Progresista. Nun volvió a España hasta 1885, tres l'amnistía de Práxedes Mateo Sagasta de 1881, y pudo recuperar la so cátedra. Nel 1889 foi l'abogáu de la defensa nel procesu del crime de la cai Fuencarral de Madrid. Foi de nuevu diputáu en 1886 y dempués ininterrumpidamente dende 1893 hasta 1907. Nesti tiempu caltién una clara vocación política republicana y en pallabres de Claudio Sánchez Albornoz va convertir en "la solombra de la República qu'un día va haber de llegar". La so incesante actividá llévalu a fundar el periódicu La Xusticia, integrase nel partíu Unión Republicana (antes fuera escoyíu pol Partíu Democráticu) y modificar los sos primeros convencimientos unitarios por un sofitu al catalanismu moderáu, ingresando en Solidaridá Catalana.
Perfil personal
[editar | editar la fonte]
De salú precaria, aprovechaba les sos vacaciones pa recibir les agües termales. Por ello, fixo construyir nel so pueblu natal una magnífica villa onde morar mientres tomaba los baños nel balneariu de San Nicolás d'Alhama, a que la so Comisión de Baños él mesmu pertenecía. Nunca perdió'l so venceyu con Alhama, participando nes sos tradiciones y velando pol so futuru.
Finó na ciudá francesa de Pau'l 20 de setiembre de 1908, mientres s'atopaba de vacaciones. En 1915 treslladáronse los sos restos al monumentu funerariu llevantáu nel campusantu civil de Madrid, a la derecha del mausoléu de Francisco Pi y Margall, el so predecesor na presidencia de la Primer República Española. Nel so epitafiu apaez una glosa realizada por Georges Clemenceau y recuérdase que «dexó'l poder por nun roblar una sentencia de muerte».
Premiu añal col so nome
[editar | editar la fonte]A partir del añu 2009 apúrrese añalmente na ciudá de Madrid el Premiu Nicolás Salmerón de Derechos Humanos, surdíu por iniciativa del Atenéu de Madrid y destináu a premiar a persones, instituciones o medios de comunicación que se destacar na defensa de los Derechos humanos.
El premiu apurrir na sede del Atenéu cada 10 d'avientu, aniversariu de l'aprobación poles Naciones Xuníes de la Declaración Universal de los Derechos Humanos, y el xuráu soler formar persones del mundu políticu y universitariu.
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- Ruiz Cortés, F., y Sánchez Cobos, F., Diccionariu biográficu de personaxes históricos del sieglu XIX español. Madrid, 1998.
- Palacio Atard. V, La España del sieglu XIX. 1808 - 1898. Madrid, 1978
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ Afirmao en: SNAC. Identificador SNAC Ark: w65b211f. Apaez como: Nicolás Salmerón y Alonso. Data de consulta: 9 ochobre 2017. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Afirmao en: autoridaes BNF. Identificador BnF: 169388845. Apaez como: Nicolás Salmerón y Alonso. Autor: Biblioteca Nacional de Francia. Llingua de la obra o nome: francés.
- ↑ «Desde Madrid. El cementerio civil» (en castellanu). El Pueblo (2905): páxs. 2. 8 xunetu 1929.
- ↑ Afirmao en: Arte y Compromiso: España 1917-1936. Páxina: 248. Editorial: Fundación de Estudios Libertarios Anselmo Lorenzo. Llingua de la obra o nome: castellanu. Autor: Arturo Madrigal.
- ↑ URL de la referencia: https://books.google.es/books?id=f0ljcTbXYG8C&pg=PA34.
- ↑ URL de la referencia: https://www.lavozdealmeria.com/noticia/12/almeria/201198/aquel-otro-salmeron-al-que-eclipso-su-hermano. Data de consulta: 29 setiembre 2020.
- ↑ *La Ilustración Español y Americano Añu XVII – num.VII - Madrid, 16 de febreru de 1873, páx. 105-106 noticies biográfiques de los hermanos Nicolás y Francisco Salmerón y Alonso
- ↑ Martín López, Fernando (2008). «Nicolás Salmerón y Alonso, un filósofu apasionáu pola política páxines=321-368», Manuel Pérez Ledesma y Isabel Burdiel: Lliberales eminentes. Marcial Pons Historia. ISBN 9788496467668.
- ↑ «D. N. Salmerón y Alonso». Les Nacionalidaes (Madrid) (4): páxs. 49-51. 18 d'avientu de 1880. http://www.bibliotecavirtualmadrid.org/bvmadrid_publicacion/i18n/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=1057772.
- ↑ Gaceta de Madrid Anno CII n.201 20 luglio 1873, Tomu III, páx. 1109
- ↑ *La Ilustración Español y Americano Añu XVII - num.XXVIII - Madrid, 21 de xunetu de 1873, páx. 450 crónica de la eleición de Nicolás Salmerón a Presidente de la Primer República
- ↑ Vicente Palacio Atard "La España del sieglu XIX. 1808 - 1898"
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Nicolás Salmerón.
Wikiquote tien frases célebres suyes o que faen referencia a Nicolás Salmerón.- Biografía y dellos testos
| Predecesor: Francisco Pi y Margall |
 Presidente del Poder Executivu de la República Española 18 de xunetu - 7 de setiembre de 1873 |
Socesor: Emilio Castelar y Ripoll |
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q742660- Multimedia: Nicolás Salmerón
Cites famoses: Nicolás Salmerón
Testos: Autor:Nicolás Salmerón
- Homes
- Persones nacíes en 1838
- Persones finaes en 1908
- Wikipedia:Revisar traducción
- Presidentes del Poder Executivu
- Ministros y ministres de Xusticia d'España
- Filósofos y filósofes d'España
- Políticos y polítiques del Partíu Democráticu
- Políticos y polítiques de Solidaridá Catalana de la Restauración
- Presidentes d'España
- Masones d'España
- Caderalgos y caderalgues de la Universidá d'Uviéu
- Xuristes d'Andalucía
- Políticos y polítiques d'Andalucía
- Diputaos y diputaes d'España
- Persones de la provincia d'Almería