Diferencies ente revisiones de «Clásicu de mil caráuteres»

[[Ficheru:Classique_mille_carac.JPG|miniaturadeimagen|Clásicu de mil caráuteres utilizáu como diccionariu d'estilu: cada caltercaráuter dar en distintos estilos en cada columna, llibru xaponés de 1756.]]

El '''''Clásicu de mil caráuteres''''' (en [[idioma chinu|chinu]], 千字文; trescritu en [[pinyin]] como ''Qiānzìwén''), tamién conocíu como'l '''''Testu de mil caráctercaráuteres''''', ye un poema [[Lliteratura de China chinu]] que s'utilizó como una cartiya pa la enseñanza de [[Sinograma|calterescaráuteres chinos]] a los neños a partir del [[sieglu VI]] d'equí p'arriba. Contién esautamente mil caráctercaráuteres, cada unu utilizáu namái una vegada, entamáu en 250 llinies de cuatro caráctercaráuteres cada unu y arrexuntáu en cuatro versos de rima de llinia por que seya fácil de memorizar. Cantar d'una manera similar a los neños qu'aprienden l'alfabetu llatín cantando un "cantar del alfabetu". Xunto con el'' [[Clásicu de tres caráctercaráuteres]] ''y los ''[[Cien apellíos de familia]]'', formó la base de l'alfabetización na China tradicional.

Hai delles hestories del orixe de la obra. Dizse que l'[[Emperador Wu de Liang|emperador Wu]] de la [[dinastía Liang]] (r. 502-549) encargó a Zhou Xingsi (chinu simplificáu: chinu tradicional: 周興嗣, pinyin: Zhōo Xìngsì, 470-521) componer esti poema pal so príncipe pa prauticar la [[caligrafía]]. Otros dicen que l'emperador ordenó a [[Wang Xizhi]], un notable calígrafu, qu'escribiera mil caráctercaráuteres y dar a Zhou como un desafíu pa convertilo nuna oda. Otra hestoria ye que l'emperador ordenó a los sos príncipes y oficiales de la corte que redactaren ensayos y ordenó a otru ministru que los copiara en mil papeles, que s'entemecieron y entemeciéronse. A Zhou dióse-y la xera de restaurar estos deslices al so orde orixinal. Trabayó tan intensamente pa terminar de faelo de la nueche al día que'l so pelo volvióse dafechu blancu.{{sfnp|Paar, ed.|1963|p=3}}

La popularidá del llibru na dinastía Tang demostrar pol fechu de qu'hubo unes 32 copies atopaes nes escavaciones arqueolóxiques de [[Dunhuang]]. Pola [[dinastía Song]], yá que podría suponese que toles persones alfabetizadas han memorizado el testu, l'orde de los sos calterescaráuteres utilizar pa poner los documentos en secuencia de la mesma manera que l'orde alfabéticu utilizar nos idiomes alfabéticos.<ref>{{cita llibru|títulu=Chinese History: A New Manual|añu=2012|editorial=Harvard University Asia Center|isbn=9780674067158|allugamientu=Cambridge, MA|ref=harv}}</ref>

El reinu budista [[Etnia güiguruigur|güiguruigur]] de [[Reinu de Qocho|Qocho]] usó'l Clásicu de mil caráuteres y el [[Qièyùn]] y escribióse que "Na ciudá de Qocho había más de cincuenta monasterios, tolos títulos de los cualos son concedíos polos emperadores de la dinastía Tang, que guarden munchos testos budistes como [[Tripiṭaka]], [[Tangyun]], [[Yupuan]], [[Jingyin]], etc."

Nes dinastíes siguientes a la Song, el ''[[Clásicu de tres caráctercaráuteres]]'', los [[Cien apellíos de familia]], y el ''Clásicu de mil caráuteres'', aportaron a conocíos como ''San Bai Qian'' (Trés, Cien, Mil), del primer caltercaráuter nos sos títulos. Yeren los testos cuasi universales d'introducción a l'alfabetización de los estudiantes, cuasi puramente varones, procedentes d'élites ya inclusive d'una serie d'aldeanos. Cada unu d'ellos taba disponible en munches versiones, impreses a baxu preciu y disponibles pa toos, yá que nun quedaron reemplazaos. Cuando un estudiante había memorizado los trés, podía reconocer y pronunciar, anque non necesariamente escribiera o entendiera'l significáu, aproximao 2000 calterescaráuteres (hubo cierta duplicación ente los testos). Puesto que los chinos nun usaben un alfabetu, ésta yera una forma efectiva, anque engarrosa, de dar un "cursu aceleráu" na reconocencia de calterescaráuteres antes de pasar a entender testos y escribir calterescaráuteres.{{sfnp|Rawski|1979|pp.= 46-48}}

El ''Clásicu de mil caráuteres'' foi utilizáu como una cartiya pal aprendizaxe de calterescaráuteres chinos mientres munchos sieglos polo que ye inciertu cuando foi introducíu en [[Corea]].

El llibru anótase como una fuercia principal, xunto cola introducción del [[budismu]] en Corea, detrás de la introducción de calterescaráuteres chinos nel [[idioma coreanu]]. El [[hanja]] yera la única manera d'escribir coreanu hasta'l [[hangul]] foi creáu so la direición del Rei [[Sejong el Grande]] nel [[sieglu XV]]; sicasí, inclusive dempués de la invención del hangul, la mayoría de los eruditos coreanos siguieron escribiendo en hanja hasta finales del [[sieglu XX]].

El ''Clásicu de mil caráuteres'' tien la so propia forma na representación de los calterescaráuteres chinos. Pa cada caltercaráuter, el testu amuesa'l so significáu (Hanja coreanu: 訓, saegim o hun) y soníu (Hanja coreanu: 音; eum). El vocabulariu pa representar el ''saegim'' nun camudó en cada edición, a pesar de la evolución natural de la llingua coreana dende entós. Sicasí, nes ediciones ''Gwangju'' y ''Seokbong'', dambos escritos nel [[sieglu XVI]], hai una serie de significaos distintos espresaos pal mesmu personaxe. Los tipos de cambeos de ''saegims'' en ''Seokbong'' nos de ''Gwangju'' cayen aproximao so les siguientes categoríes:

# Les definiciones tornáronse más xeneralizaes o más concretes cuando l'algame semánticu de cada caltercaráuter fuera camudáu #

# Les definiciones anteriores fueron sustituyíes por sinónimos

Anguaño conócense dellos testos [[Idioma manchú|manchúes]] del ''Clásicu de mil caráuteres''. Toos usen la escritura manchú pa trescribir calterescaráuteres chinos. Utilizar na investigación sobre la fonoloxía china.

* [[Chengyu]] (paráboles tradicionales de cuatro caráctercaráuteres de China)