Israeliten

D Israelite sin noch dr Bible alli, wo zu de Zwölf Stämm vo Israel ghöört häi und deren iiri Noochkomme, d Juude und d Samaritaner. Si alli bilde s Volk Israel (hebräisch ‏ישראל‎).

Name

Dr früesti Beleeg für en Ethnii „Israel“ isch die egüptischi Merenptah-Stele vo 1208 v. d. Z., wo dr Farao Merenptah druf e Stamm oder e Volk in Kanaan mit em Naame Ysrjr erwäänt:

Im Tanach säit Gott im Stammvater vo de Israelite, em Jakob (Gen 32,29), Israel, was wörtlig „Maa (Mensch) gege Gott“ bedütet und dört mit em Jakob sim Kampf gege Gott für däm si Sääge begründet wird.

Die früeje Aaghörige vo däm Volke wärde in dr Bible mit Bezug uf iiri hebräischi Sprooch as Hebräer bezäichnet.

Wi d Biible beschribt, wie s Volk entstande isch

Noch em 1. Buch Mose stamme d Israelite vo de zwölf Söön vom Jakob, däm sim Vate Isaak und Groossvater Abraham ab. Zum Volk si si noch em 2. Buch Mose erst in dr Sklaverei z Egüpte worde, wo sigläbt häi, wil im Jakob sini Söön mit iire Familie wägen ere Hungersnoot an Niil zooge si. E spöötere Farao, d Spekulazioone konzentriere sich uf e Ramses II., häig si dört zur Zwangsarbet für sini nije Stedt zwunge.

Dr JHWH häig dr Mose gschiggt, zum sä us dr Sklaverei z befreie. Er häig 600'000 Manne und deren iiri Fraue und Chinder bim Uszuug us Egüpte aagfüert. Vo denn aa wärde si as Gmäind Israel bezäichnet. In dr Wüeste sige si zum Bärg Sinai choo, wo JHWH im Mose d Tora gee häig. Denn häig er mit em Mose und 70 Füerer vo de Israelite e Bund abgschlosse, won är din versproche het, däm Volk dröi z bliibe und iim e Land z gee, und s Volk im versproche het, dröi z bliibe und sini Gebot iizhalte.

Dr Mose und dr Josua häige d Israelite denn uf Kanaan gfüert. D Buecher Josua und Richder verzele, wie d Landnoom in Kanaan verloffe sig und wie sich d Israelite denn gege iiri Find vo usse in dr vorstaatlige Zit vom Zwölfstämmbund verdäidigt häige.

Zum wie anderi Völker si, häige d Israelite spööter e König verlangt und dr Saul zum erste König gweelt. Dr König David sig noch im uf e Droon choo, häig Jerusalem erooberet und d Bundeslade in d Stadt brocht, und sä eso zum kultische Zentrum vo sim Riich gmacht. Si Soon Salomo häig denn dr Tämpel dört döfe baue.

S Riich vom Salomo isch in d Däilstaate Juda mit dr Hauptstadt Jerusalem und Israel mit Sichem as Hauptstadt zerfalle. S Nordriich isch 722 v. d. Z. vo de Assyrer erooberet worde und undergange und d Oberschicht isch deportiert worde. Die zää Stämm vom Nordriich wärde dorum as die „Verlorene Stämm vo Israel“ bezäichnet.

D Stämm Juda, Benjamin und Däil vo Levi wärde sit dr Riichsdäilig as Jehudim bezäichnet. Vo doo het spööter die römischi Browinz Judäa iire Naame überchoo und iiri Iiwooner si d Juude gsi. Das isch d Bezäichnig für alli Noochfaare vo de früenere Israelite usser de Samaritaner, Räst vo dr israelitische Bevölkerig vom Nordriich, wo sich mit andere Völker vermischt het und wo nume die fümf Büecher Mose as häiligi Schrifte anerkenne, nid aber dr Räst vom Tanach.

Wil d Juude as allgemäinsti Bezäichnig für sich dr Begriff Volk Israel bruche, häi si im Staat, wo si 1948 gründet häi, Israel gsäit.

Litratuur

• Gösta W. Ahlström: Who were the Israelites? Eisenbrauns. Winona Lake IN 1986, ISBN 0-931464-24-2.
• Vorlage:EAAE
• Markus Witte, Johannes F. Diehl (Hrsg.): Israeliten und Phönizier. Ihre Beziehungen im Spiegel der Archäologie und der Literatur des Alten Testaments und seiner Umwelt (= Orbis biblicus et orientalis. Bd. 235). Fribourg u. a., Academic Press u. a. 2008, ISBN 978-3-7278-1621-5.

Weblingg

 Commons: Israelite – Sammlig vo Multimediadateie