Gauteng Provinsiale Wetgewer
.jpg)
Die Gauteng Provinsiale Wetgewer is die primêre wetgewende liggaam van Gauteng. Dit het 'n eenkamersamestelling en verkies die premier en die uitvoerende raad uit die lede van die leierparty of koalisie in die wetgewer.
Bevoegdhede
[wysig | wysig bron]Die Gauteng Provinsiale Wetgewer kies die premier van Gauteng, die provinsiale hoof- uitvoerende beampte van Gauteng. Die wetgewer kan die premier dwing om te bedank deur 'n mosie van wantroue in te stel. Alhoewel die uitvoerende raad deur die premier gekies word, kan die wetgewer 'n mosie van wantroue aanneem om die premier te dwing om die samestelling van die raad te verander. Die wetgewer stel ook die Gauteng afgevaardigdes aan by die Nasionale Raad van Provinsies, wat afgevaardigdes aan partye toeken in verhouding tot die aantal setels wat elke party in die wetgewer beklee.
Die wetgewer het die mag om wetgewing uit te voer op verskeie terreine wat in die nasionale grondwet gespesifiseer is; op sommige terreine word die wetgewende mag met die nasionale parlement gedeel, terwyl dit op ander terreine uitsluitlik vir Gauteng gereserveer is. Die velde sluit gesondheid, onderwys (behalwe universiteite), landbou, behuising, beskerming van die omgewing en ontwikkelingsbeplanning in.
Die wetgewer hou toesig oor die administrasie van die provinsiale regering van Gauteng, en die premier en die lede van die uitvoerende raad moet aan die wetgewer verslag doen oor die uitvoering van hul verantwoordelikhede. Die wetgewer bestuur ook die finansies van die provinsiale regering deur middel van die bewilligingswetsontwerpe wat Gauteng se provinsiale begroting bepaal.
Verkiesing
[wysig | wysig bron]Die Provinsiale Wetgewer bestaan uit 73 lede wat deur 'n stelsel van proporsionele verteenwoordiging van die partylys met geslote lyste verkies word. Die mees onlangse verkiesing is op 28 Mei 2024 gehou.
Setels
[wysig | wysig bron]| Party↓ Jaar→ | 2019 | 2024 |
|---|---|---|
| ANC | 37 | 28 |
| DA | 20 | 22 |
| EFF | 11 | 11 |
| MK | 0 | 8 |
| ActionSA | 0 | 3 |
| PA | 0 | 2 |
| VF+ | 3 | 2 |
| ACDP | 1 | 1 |
| BOSA | 0 | 1 |
| IVP | 1 | 1 |
| RISE | 0 | 1 |
Ampsdraers
[wysig | wysig bron]Die speaker is die politieke hoof van die wetgewer en word bygestaan deur 'n adjunk-speaker. Die huidige speaker is Morakane Mosupyoe, en die adjunk-speaker is Nomvuyo Mhlakaza-Manamela; hulle is albei lede van die African National Congress.
Sedert 6 Oktober 2022 is die premier van Gauteng Panyaza Lesufi van die African National Congress,[1] terwyl Solly Msimanga, (Demokratiese Alliansie), die leier van die opposisie is.
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ (en) David Makhura re-elected as premier of Gauteng. Besoek op 18 Januarie 2020.
