Rekenaarnetwerk
'n Rekenaarnetwerk bestaan uit baie rekenaars en randtoestelle wat aanmekaar verbind word deur 'n telekommunikasiestelsel ten einde kommunikasie en die deel van hulpbronne te bewerkstellig.
Basiese onderdele van rekenaarnetwerke
[wysig | wysig bron]Rekenaars
[wysig | wysig bron]Baie van die onderdele van 'n gemiddelde netwerk bestaan uit indiwiduele rekenaars wat of werkstasies (wat persoonlike rekenaars insluit) of bedieners kan wees. Die werkstasies kan wissel van eenvoudige masjiene met slegs basiese funksionaliteit tot rekenaars met baie geheue, vinnige verwerkers, groot hardeskywe en hoë-vlak grafiese verwerkingsvermoëns.
Die rekenaarbedieners kan wissel van veeldoelmasjiene tot doelgerigte masjiene soos onder andere lêer-, drukker-, pos-, faks-, telefonie-, instaan-, Afstandstoegang-, Toepassings-, Web- en rugsteunbedieners.
Drukkers
[wysig | wysig bron]Baie drukkers het die ingeboude vermoë om deel van 'n netwerk te wees sonder dat dit direk aan 'n ander rekenaar of toestel gekoppel hoef te wees.
Dun kliënte
[wysig | wysig bron]Hierdie tipe rekenaars is basies rekenaartoestelle wat veel minder verwerkings- en stoorvermoë het as 'n tipiese werkstasie en word gewoonlik gebruik vir eenvoudige data-invoer en soms hardloop die programmatuur geheel en al op die bediener.
Ander toestelle
[wysig | wysig bron]Daar bestaan ook baie ander toestelle wat gebruik word om 'n netwerk te bou en te bestuur. Sulke hardeware sluit in netwerkskakelaars, brandmure wat in hardeware geïmplementeer is asook roeteerders. Vele ander toestelle word ook dikwels direk aan netwerke verbind soos byvoorbeeld sekuriteits- en webkameras.
Die bou van 'n rekenaarnetwerk
[wysig | wysig bron]'n Eenvoudige netwerk
[wysig | wysig bron]'n Eenvoudige rekenaarnetwerk kan van twee rekenaars opgebou word deur 'n Netwerkkaart (Netwerkkoppelingbeheerder (NIC)) by elke rekenaar te voeg en dit dan met 'n spesiale kabel genaamd 'n Ethernet oorkruiskabel aan mekaar te verbind. Hierdie tipe netwerk is nuttig om inligting oor te dra tussen twee rekenaars wat normaalweg nie deur 'n permanente netwerkverbinding met mekaar verbind is nie, of vir basiese tuisnetwerktoepassings. Alternatiewelik kan 'n netwerk tussen twee rekenaars tot stand gebring word sonder toegewyde ekstra hardeware deur gebruik te maak van 'n standaardverbinding soos die RS-232 seriepoort op albei rekenaars, wat hulle met mekaar verbind via 'n spesiale dwarsverbinding null modem kabel.
Praktiese netwerke
[wysig | wysig bron]Praktiese netwerke bestaan meestal uit meer as twee onderling gekoppelde rekenaars en benodig gewoonlik spesiale toestelle behalwe die netwerkinterface-beheerder waarmee elke rekenaar toegerus moet word. Voorbeelde van sommige van hierdie spesiale toestelle word hierbo gelys onder Basiese rekenaarnetwerk-boublokke.
Netwerktipes
[wysig | wysig bron]Hieronder is 'n lys van die mees algemene soorte rekenaarnetwerke.
'n Persoonlike area netwerk (PAN)
[wysig | wysig bron]'n Persoonlike netwerk (PAN) is 'n rekenaarnetwerk wat gebruik word vir kommunikasie tussen rekenaartoestelle (insluitend telefone en persoonlike digitale assistente) naby een persoon. Die toestelle behoort al dan nie van die betrokke persoon te wees nie. Die bereik van 'n PAN is gewoonlik 'n paar meter. PAN's kan gebruik word vir kommunikasie tussen die persoonlike toestelle self (intrapersoonlike kommunikasie), of vir verbinding met 'n hoër vlak netwerk en die internet ('n uplink).
Persoonlike area-netwerke kan met rekenaarbusse soos USB en FireWire bedraad word. 'n Koordlose persoonlike areanetwerk (WPAN) kan ook moontlik gemaak word met netwerktegnologieë soos IrDA en Bluetooth.
Plaaslike Area Netwerk (LAN)
[wysig | wysig bron]'n Netwerk wat beperk is tot 'n relatiewe klein ruimtelike gebied soos 'n kamer, 'n enkele gebou, 'n skip of 'n vliegtuig. Plaaslike netwerke word soms 'n enkele lokasienetwerk genoem.
- Opmerking: Vir administratiewe doeleindes word groot LAN's gewoonlik verdeel in kleiner logiese segmente wat "werkgroepe" genoem word. 'n Werkgroep is 'n groep rekenaars wat 'n gemeenskaplike stel bronne binne 'n LAN deel.
Kampusareanetwerk (KAN)
[wysig | wysig bron]'n Netwerk wat twee of meer LAN's verbind, maar wat beperk is tot 'n spesifieke (moontlik private) geografiese gebied, soos 'n kollegekampus, industriële kompleks of 'n militêre basis.
- Opmerking: 'n KAN is gewoonlik beperk tot 'n gebied kleiner as 'n Metropolitan Area Network.
Metropolitaanse Area Netwerk (MAN):
[wysig | wysig bron]'n Netwerk wat twee of meer plaaslike netwerke of KAN's verbind, maar nie verder strek as die onmiddellike dorp, stad of grootstedelike gebied nie. Verskeie routers, skakelaars en hubs is gekoppel om 'n MAN te skep.
Wye Area Netwerk (WAN):
[wysig | wysig bron]'n WAN is 'n datakommunikasienetwerk wat 'n relatief breë geografiese gebied beslaan en wat dikwels gebruik maak van transmissiefasiliteite wat deur gewone aanbieders, soos telefoonondernemings, aangebied word. WAN-tegnologieë funksioneer gewoonlik in die onderste drie lae van die OSI-verwysingsmodel: die fisiese laag, die dataverbindingslaag en die netwerklaag.
Tipes van WAN's
[wysig | wysig bron]Gesentraliseerd
[wysig | wysig bron]'n Gesentraliseerde WAN bestaan uit 'n sentrale rekenaar wat gekoppel is aan domterminale en/of ander soorte terminale.
Versprei
[wysig | wysig bron]'n Gedistribueerde WAN bestaan uit twee of meer rekenaars op verskillende plekke en kan ook verbindings met domterminale en ander soorte terminale insluit.
Internetwerk
[wysig | wysig bron]Twee of meer netwerke of netwerksegmente wat verbind is met toestelle wat werk op laag 3 (die netwerklaag) van die OSI Basic Reference Model, soos 'n router.
Opmerking: 'n Interkonneksie tussen of tussen openbare, private, kommersiële, industriële of regeringsnetwerke kan ook gedefinieer word as 'n internetwerk.
Die Internet
[wysig | wysig bron]'n Spesifieke internetwerk, bestaande uit 'n wêreldwye interkonneksie van regerings-, akademiese, openbare en private netwerke gebaseer op die Advanced Research Projects Agency Network (ARPANET) wat ontwikkel is deur ARPA van die Amerikaanse Departement van Verdediging - ook die tuiste van die Wêreldwye web (WWW) en word die 'Internet' genoem met 'n hoofletter 'I' om dit van ander generiese internetwerke te onderskei.
Intranet
[wysig | wysig bron]'n Netwerk of internetwerk wat beperk is tot 'n enkele organisasie of entiteit of ook 'n netwerk of internetwerk wat beperk is tot 'n enkele organisasie of entiteit en wat die TCP/IP protokol suite, HTTP, FTP, en ander netwerkprotokolle en sagteware wat algemeen op die internet gebruik word.
- Opmerking: Intranette kan ook gekategoriseer word as 'n LAN, CAN, MAN, WAN of 'n ander soort netwerk.
Ekstranet:
[wysig | wysig bron]'n Netwerk of internetwerk wat beperk is tot 'n enkele organisasie of entiteit, maar wat ook beperkte verbindings het met die netwerke van een of meer ander, maar nie noodwendig nie, betroubare organisasies of entiteite (bv. klante van 'n onderneming kan voorsien word) toegang tot een of ander deel van sy intranet, wat sodoende 'n ekstranet skep, terwyl die klante terselfdetyd nie vanuit 'n veiligheidsoogpunt as 'vertrou' beskou kan word nie).
- Opmerking: Tegnies kan 'n ekstranet ook gekategoriseer word as 'n CAN-, MAN-, WAN- of ander soort netwerk, hoewel 'n ekstranet per definisie nie uit een enkele LAN kan bestaan nie, omdat 'n ekstranet ten minste een verbinding met 'n eksterne netwerk moet hê.
- Intranette en ekstranette het al dan nie verbinding met die internet. As dit aan die internet gekoppel is, word die intranet of ekstranet normaalweg beskerm teen toegang tot die internet sonder die nodige magtiging. Die internet self word nie as 'n deel van die intranet of ekstranet beskou nie, alhoewel die internet kan dien as 'n portaal vir toegang tot gedeeltes van 'n ekstranet.
Klassifikasie van rekenaarnetwerke
[wysig | wysig bron]Per netwerklaag
[wysig | wysig bron]Rekenaarnetwerke kan geklassifiseer word volgens die netwerklaag waarop hulle werk volgens enkele basiese verwysingsmodelle wat as standaarde in die bedryf beskou word, soos die sewelaag OSI-verwysingsmodel en die vyflaag TCP/IP-model.
Volgens skaal
[wysig | wysig bron]Rekenaarnetwerke kan volgens die skaal of omvang van die netwerk geklassifiseer word, byvoorbeeld as 'n Persoonlike areanetwerk (PAN), Plaaslike areanetwerk (LAN), Kampusareanetwerk (CAN), Metropolitaanse area netwerk (MAN), of Wye area netwerk (WAN).
Volgens verbindingsmetode
[wysig | wysig bron]Rekenaarnetwerke kan geklassifiseer word volgens die tegnologie wat gebruik word om individuele toestelle in die netwerk aan te sluit, soos HomePNA, Kraglyn-kommunikasie, Ethernet of koordlose LAN.
Deur funksionele verhouding
[wysig | wysig bron]Rekenaarnetwerke kan geklassifiseer word volgens die funksionele verwantskappe tussen die elemente van die netwerk, byvoorbeeld Aktiewe Netwerking, kliëntbediener en Peer-to-peer (werkgroep) argitekture.
Rekenaarnetwerke word ook gebruik om data van die een toestel na die ander deur die hardeskyf te stuur.
Volgens netwerktopologie
[wysig | wysig bron]Rekenaarnetwerke kan geklassifiseer word volgens die netwerk topologie waarop die netwerk gebaseer is, soos Busnetwerk, Sternetwerk, Ringnetwerk, Netwerknetwerk , Star-busnetwerk, Boom- of hiërargiese topologienetwerk, ens.
Topologie kan gerangskik word in geometriese rangskikking.
Deur dienste gelewer
[wysig | wysig bron]Rekenaarnetwerke kan geklassifiseer word volgens die dienste wat hulle lewer, soos bergarea netwerk, bediener-bediener, proseskontrolenetwerk, Waarde-toegevoegde netwerk, koordlose gemeenskapsnetwerk, ens.
Volgens protokol
[wysig | wysig bron]Rekenaarnetwerke kan geklassifiseer word volgens die kommunikasieprotokol wat op die netwerk gebruik word. Lees die artikels oor Lys van netwerkprotokolstapels en Lys van netwerkprotokolle vir meer inligting.