Saoed van Saoedi-Arabië
| |
| Heerskappy | 9 November 1953 – 2 November 1964 |
| Kroning | 9 November 1953 |
| Voorganger | Abdoel Aziz |
| Opvolger | Faisal |
| Koningin | Verskeie |
| Kinders | Verskeie |
| Vorstehuis | Huis van Saoed |
| Vader | Abdoel Aziz al-Saoed |
| Moeder | Wadhah bint Hoesein al-Orair |
| Gebore | 15 Januarie 1902 Koeweit-stad, Koeweit |
| Gesterf | 23 Februarie 1969 (op 67) Athene, Griekeland |
| Begrawe | Riaad |
Saoed bin Abdoel Aziz al-Saoed (Arabies:سعود بن عبد العزيز آل سعود, Su'ūd ibn 'Abd al-'Azīz Āl Su'ūd; 15 Januarie 1902 - 23 Februarie 1969) was van 1953 tot 1964 koning van Saoedi-Arabië. Ná ’n tydperk van binnelandse spanning in die land is hy van die troon gedwing en met sy broer Faisal vervang.
Vroeë lewe
Prins Saoed was die tweede oudste seun van Ibn Saoed (ook bekend as Abdoel Aziz).[1] Hy is op 15 Januarie 1902 gebore[2][3][4] in die huis van sy oupa in Koeweit, waar die familie gewoon het ná hulle verbanning uit Riaad. Toe sy pa Riaad in 1902 herower, het Saoed, sy ma en broers hom na dié stad gevolg. Sy ma was Ibn Saoed se tweede vrou, Wadhah bint Mohammed bin Hoesein al-Orair,[5]
Op 11 Mei 1933 het sy pa hom kroonprins gemaak.[6]
Bewind
Saoed het sy pa met dié se dood op 9 November 1953 opgevolg.[3][7]
Sy binnelandse beleid het hy in sy eerste toespraak as koning voor die nuwe ministersraad aangekondig:[8] Terwyl sy pa se bewind gekenmerk is deur militêre verowerings, sou sy bewind een wees van "’n oorlog teen armoede, onkunde en siektes met die regverdige toepassing van die voorskrifte van die heilige Sjariawette sonder uitsondering op almal, en die skepping van ’n sterk leër".
Om dit te kon doen, het hy sy getal ministers tot 10 verdubbel deur die departemente opvoeding, landbou, gesondheid, handel en nywerheid by die bestaande departemente buitelandse en binnelandse sake, finansies, verdediging en kommunikasie te voeg.[9] Die besluit is reeds in 1953 geneem om die departemente van Djedda na Riaad, die hoofstad, te skuif. Daarvoor was die bou van nuwe regeringsgeboue en huise nodig. Dit was die sneller vir Saoed se modernisering en ontwikkeling. Sy oudste broer, en erfgenaam, prins Faisal, is as eerste minister aangestel terwyl hy ook die portefeulje minister van buitelandse sake behou het. ’n Vyfjaarplan is begin, soos in die koning se eerste kabinetstoespraak van 1954 genoem is.
In 1957 het Saoed ook die Koning Saoed-universiteit in Riaad gestig.
Stryd tussen broers
’n Woeste stryd het feitlik onmiddellik ná Ibn Saoed se dood ontstaan tussen Saoed en Faisal. Die toename in olieverdienste het nie opgemaak vir Saoedi-Arabië se skuld nie – dié is geraam op sowat $200 miljoen in 1953. Teen 1958 het die skuld meer as verdubbel, tot $450 miljoen. Die Saoediese rial het die helfte van sy amptelike waarde teen die Amerikaanse dollar verloor. Beide die Saoediese oliemaatskappy Aramco en internasionale banke het Saoedi se beroep op krediet van die hand gewys. Saoed het die paar regereingsprojekte wat hy begin het, gestaak. Maar hy het voortgegaan om geld op luuksueuse paleise uit te gee.[10]
In 1958 is Saoed gedwing om die grootste deel van sy uitvoerende mag aan Faisal te oorhandig. Hulle het vasgesit oor die definisie van politieke verantwoordelikhede en die verdeling van die regeringsfunksies. Saoed is dikwels verbind met die plundering van olie-inkomste, luuksepaleise en sameswerings binne en buite Saoedi-Arabië, terwyl Faisal verbind is met nugterheid, puritanisme, spaarsaamheid en modernisering.
Die broers het ook gestry oor die rol wat die ministersraad moes speel. Saoed het die amp eerste minister afgeskaf en dus sy posisie bekragtig as koning en de facto- eerste minister. Faisal wou meer mag hê as kroonprins en onderpremier.[10]
Gedwonge abdikasie
Saoed se familie was bekommerd oor sy gedrag. Korrupsie en agterlikheid het die regering verswak. Saoed en Faisal het hul stryd voortgesit tot in 1962, toe die prins ’n kaninet gevorm het in die afwesigheid van die koning, wat oorsee gereis het vir mediese behandeling. Faisal het ’n bondgenootskap gevorm met sy broers prins Fahd en prins Sultan. Die nuwe regering het Saoed se seuns uitgesluit. Hy het ’n 10-punt-hervorming belowe wat die opstel van basiese wette, die afskaffing van slawerny en die stigting van ’n regsraad ingesluit het.
Met sy terugkeer het Saoed Faisal se nuwe reëlings afgekeur en gedreig om die koninklike wag teen sy broer te mobiliseer. In antwoord hierop het Faisal geëis dat Saoed hom regent maak en alle koninklike magte aan hom oordra. Hy het die steun gehad van die Islamitiese elitegeleerdes, insluitende ’n fatwa (edik) deur die grootmoefti van Saoedi-Arabië, ’n familielid van Faisal aan moederskant. Hy het ’n beroep op Saoed gedoen om tot sy broer se eise in te willig.[11]
Saoed het geweier, en Faisal het die nasionale wag opdrag gegee om sy paleis te omring. Eindelik het Saoed in Maart 1964 ingegee en Faisal as regent aangewys met volle uitvoerende mag. Hy was hierna bloot ’n skynhoof. In November het die Islamitiese geleerdes, kabinet en senior lede van die regerende familie Saoed gedwing om te abdikeer en Faisal het die nuwe koning geword.[12][13][14]
Saoed het in bannelingskap in Genève, Switserland, en daarna in ander Europese stede gewoon, asook in Egipte. Van sy seuns het by hom aangesluit en hom gesteun in sy poging om die troon terug te wen. Ná die Sesdaagse Oorlog in Junie 1967 het hy egter die steun van Egipte verloor en tot met sy dood in 1969 in Griekeland gaan woon.[15]
Dood en begrafnis
Saoed is op 23 Februarie 1969 op 67-jarige ouderdom in Athene oorlede nadat hy ’n hartaanval in sy slaap gehad het. Sy oorskot is na Mekka geneem, waar die begrafniseremonie in die Groot Moskee plaasgevind het, en van daar na Riaad, waar hy langs sy pa en oupa begrawe is.[16][17]
Met sy dood het Saoed 108 kinders en drie vroue gehad.[18]
Verwysings
- ↑ Mouline, Nabil (Junie 2012). "Power and generational transition in Saudi Arabia" (PDF). Critique Internationale. 46: 1–22. Besoek op 24 April 2012.
- ↑ "Chronological events of the history of King Saud". King Saud. Besoek op 2 Junie 2012.
- ↑ 3,0 3,1 Ralls, Charles (25 Januarie 1962). "King Saud arrives here for convelescence stay". Palm Beach Daily News. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 18 Oktober 2015. Besoek op 9 Februarie 2013.
- ↑ "Riyadh. The capital of monotheism" (PDF). Business and Finance Group. Geargiveer vanaf die oorspronklike (PDF) op 14 Oktober 2009. Besoek op 22 Julie 2013.
- ↑ "King Saud's Maternal ancestry" (in Engels). Information Source. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Augustus 2017. Besoek op 3 April 2013.
- ↑ George Kheirallah (1952). Arabia Reborn. Albuquerque: University of New Mexico Press. p. 254. Besoek op 14 Maart 2015. (Subskripsie nodig)
- ↑ van Eijk, Esther. "Sharia and national law in Saudi Arabia". Leiden University. Besoek op 8 April 2012.
- ↑ [1] King Saud Website - History - The King
- ↑ [2] King Saud Website - The King - Infrastructure
- ↑ 10,0 10,1 Alrasheed M. (2002) A History of Saudi Arabia Cambridge University Press; pp. 108–9
- ↑ Wynbrandt, James, A Brief History of Saudi Arabia, New York: Facts on File, Inc., 2004, p. 225
- ↑ Vassiliev, Alexei, The History of Saudi Arabia, Londen, VK: Al Saqi Books, 1998, p. 366-7
- ↑ King Faisal, Encyclopedia of the Orient, http://lexicorient.com/e.o/faisal.htm Geargiveer 12 Oktober 2017 op Wayback Machine, besoek op 27 Maart 2007.
- ↑ Faisal by Encyclopedia Britannica
- ↑ Kechichian, Joseph A. (2001). Succession in Saudi Arabia. New York: Palgrave. Besoek op 6 April 2012.
- ↑ "King Saud Dies at 67". Montreal Gazette. Montreal. Associated Press. 24 Februarie 1969. p. 41. Besoek op 23 Februarie 2019.
- ↑ "Saʿūd | king of Saudi Arabia". Encyclopedia Britannica. 19 Februarie 2019. Besoek op 23 Februarie 2019.
- ↑ http://www.kingsaud.org/family - The King Saud Foundation Website - History and Biography - King Saud Family Tree
Eksterne skakels
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Saoed van Saoedi-Arabië.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse Wikipedia
