Ioon: Verskil tussen weergawes

Geskrapte inhoud Bygevoegde inhoud

Inline

Huidige wysiging sedert 15:33, 7 Oktober 2023

'n Eletrostatiese potensiaalkaart van die nitraatioon. (N O₃⁻).

'n Ioon is 'n atoom of 'n groep saamgehegte atome wat een of meer elektrone verloor of bygekry het, wat veroorsaak dat hulle 'n positiewe of negatiewe lading kry. 'n Ioon wat slegs uit een enkele atoom bestaan word 'n monatomiese ioon genoem. 'n Negatiewe ioon, wat meer elektrone in die elektronskil het as wat dit protone in die atomiese nukleus het, word 'n anioon genoem (omdat dit tot anodes aangetrokke is). 'n Positiefgelaaide ioon, wat minder elektrone as protone besit, word 'n katioon genoem (omdat dit tot katodes aangetrokke is). 'n Poliatomiese anioon wat suurstof bevat word soms 'n oksi-anioon genoem.

Anione en katione

'n Anioon, van die Griekse woord ἄνω, wat "op" beteken,^[1] is 'n ioon met meer elektrone as protone, wat dit 'n netto negatiewe lading gee (aangesien elektrone negatief gelaai is en protone positief gelaai is).^[2]

'n Katioon, van die Griekse woord κάτω, wat "af" beteken,^[3] is 'n ioon met minder elektrone as protone, wat dit 'n positiewe lading gee.^[4]

Daar is addisionele name wat gebruik word vir ione met veelvuldige ladings. Byvoorbeeld, 'n ioon met 'n -2 lading staan bekend as 'n dianioon en 'n ioon met 'n +2 lading staan bekend as 'n dikatioon. 'n Zwitterioon is 'n neutrale molekule met positiewe en negatiewe ladings op verskillende plekke binne dieseflde molekule.^[5]

Katione en anione word gemeet deur hul ioniese radius en hulle verskil in relatiewe grootte: "Katione is klein, meestal minder as 10⁻¹⁰ m in radius. Die meeste anione is groot en daaruit blyk dit dat die grootste deel van die ruimte van 'n kristal word deur die anioon beset en dat die katione in die ruimtes tussen hulle pas."^[6]

Die terme anioon en katioon (vir ione wat tydens elektrolise onderskeidelik na die anode en katode beweeg) is in 1834 deur Michael Faraday bekendgestel.^[7]^[8]

Sien ook

Lys van anione

Verwysings

↑ "Oxford Reference: OVERVIEW anion" (in Engels). oxfordreference.com. 2013.
↑ "Atoms and Elements, Isotopes and Ions" (in Engels). colorado.edu. 21 November 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2021. Besoek op 12 Mei 2021.
↑ "Oxford Reference: OVERVIEW cation" (in Engels). oxfordreference.com. 2013.
↑ Haywick, Douglas W. (2007). "Elemental Chemistry" (PDF) (in Engels). usouthal.edu.
↑ "Amino Acids" (in Engels). purdue.edu. 21 November 2013.
↑ Press, Frank; Siever, Raymond (1986). Earth (in Engels) (14th uitg.). New York: W. H. Freeman and Company. p. 63. ISBN 0-7167-1743-3. OCLC 12556840.
↑ James, Frank A. J. L., red. (1991). The Correspondence of Michael Faraday, Vol. 2: 1832-1840 (in Engels). p. 183. ISBN 9780863412493.
↑ Michael Faraday (1791-1867). UK: BBC.

Hierdie artikel is ’n saadjie. Voel vry om Wikipedia te help deur dit uit te brei.

[Oxford1-1] "Oxford Reference: OVERVIEW anion" (in Engels). oxfordreference.com. 2013.

[Colorado1-2] "Atoms and Elements, Isotopes and Ions" (in Engels). colorado.edu. 21 November 2013. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 13 Mei 2021. Besoek op 12 Mei 2021.

[Oxford2-3] "Oxford Reference: OVERVIEW cation" (in Engels). oxfordreference.com. 2013.

[South-4] Haywick, Douglas W. (2007). "Elemental Chemistry" (PDF) (in Engels). usouthal.edu.

[Purdue-5] "Amino Acids" (in Engels). purdue.edu. 21 November 2013.

[Press1986-6] Press, Frank; Siever, Raymond (1986). Earth (in Engels) (14th uitg.). New York: W. H. Freeman and Company. p. 63. ISBN 0-7167-1743-3. OCLC 12556840.

[James1991-7] James, Frank A. J. L., red. (1991). The Correspondence of Michael Faraday, Vol. 2: 1832-1840 (in Engels). p. 183. ISBN 9780863412493.

[BBC-8] Michael Faraday (1791-1867). UK: BBC.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Lyn 1: / Lyn 1: @@
-[[Beeld:Nitrate-ion-elpot.png|thumb|right|250px|'n Eletrostatiese potensiaalkaart van die [[stikstofioon]] ([[stikstof|N]][[suurstof|O]]<sup>3−</sup>). Die rooi areas besit minder energie as die geel areas.]]
+[[Beeld:Nitrate-ion-elpot.png|duimnael|regs|250px|'n Eletrostatiese potensiaalkaart van die [[nitraat]]ioon. ([[stikstof|N]][[suurstof|O]]<sub>3</sub><sup>−</sup>).]]
-'n '''Ioon''' is 'n [[atoom]] of 'n groep saamgehegte atome wat een of meer [[elektron]]e verloor of bygekry het, wat veroorsaak dat hulle 'n positiewe of negatiewe lading kry. 'n Ioon wat slegs uit een enkele atoom bestaan word 'n [[mono-atomiese ioon]] genoem. 'n Negatiewe ioon, wat meer elektrone in die [[elektronskil]] het as wat dit [[protone]] in die [[atomiese nukleus]] het, word 'n [[anioon]] genoem (omdat dit tot [[anode]]s aangetrokke is). 'n Positiefgelaaide ioon, wat minder elektrone as protone besit, word 'n [[katioon]] genoem (omdat dit tot [[katodes]] aangetrokke is). 'n Poli-atomiese anioon wat [[suurstof]] bevat word soms 'n [[oksi-anioon]] genoem.
+'n '''Ioon''' is 'n [[atoom]] of 'n groep saamgehegte atome wat een of meer [[elektron]]e verloor of bygekry het, wat veroorsaak dat hulle 'n positiewe of negatiewe lading kry. 'n Ioon wat slegs uit een enkele atoom bestaan word 'n monatomiese ioon genoem. 'n Negatiewe ioon, wat meer elektrone in die [[elektronskil]] het as wat dit [[proton]]e in die [[atoomkern|atomiese nukleus]] het, word 'n anioon genoem (omdat dit tot [[anode]]s aangetrokke is). 'n Positiefgelaaide ioon, wat minder elektrone as protone besit, word 'n katioon genoem (omdat dit tot [[katodes]] aangetrokke is). 'n Poliatomiese anioon wat [[suurstof]] bevat word soms 'n oksi-anioon genoem.
+=== Anione en katione ===
-{{saadjie}}
+{{Anker|Anioon}}'n Anioon, van die Griekse woord ἄνω, wat "op" beteken,{{R|Oxford1}} is 'n ioon met meer elektrone as protone, wat dit 'n netto negatiewe lading gee (aangesien elektrone negatief gelaai is en protone positief gelaai is).{{R|Colorado1}}
+{{Anker|Katioon}}'n Katioon, van die Griekse woord κάτω, wat "af" beteken,{{R|Oxford2}} is 'n ioon met minder elektrone as protone, wat dit 'n positiewe lading gee.{{R|South}}
-[[Kategorie:Chemie]]
+Daar is addisionele name wat gebruik word vir ione met veelvuldige ladings. Byvoorbeeld, 'n ioon met 'n -2 lading staan bekend as 'n '''di'''anioon en 'n ioon met 'n +2 lading staan bekend as 'n '''di'''katioon. 'n [[Zwitterioon|'''Zwitter'''ioon]] is 'n neutrale molekule met positiewe en negatiewe ladings op verskillende plekke binne dieseflde molekule.{{R|Purdue}}
-[[ar:أيون]]
-[[ast:Ion]]
+Katione en anione word gemeet deur hul ioniese radius en hulle verskil in relatiewe grootte: "Katione is klein, meestal minder as 10{{Sup|−10}}&nbsp;m in radius. Die meeste anione is groot en daaruit blyk dit dat die grootste deel van die ruimte van 'n kristal word deur die anioon beset en dat die katione in die ruimtes tussen hulle pas."{{R|Press1986}}
-[[az:İon]]
-[[be:Іон]]
+Die terme anioon en katioon (vir ione wat tydens elektrolise onderskeidelik na die anode en katode beweeg) is in 1834 deur [[Michael Faraday]] bekendgestel.{{R|James1991|BBC}}
-[[bg:Йон]]
-[[bn:আয়ন]]
+== Sien ook ==
-[[br:Ion]]
-[[bs:Ion]]
+*[[Lys van anione]]
-[[ca:Ió (àtom)]]
+== Verwysings ==
-[[cs:Ion]]
+{{verwysings|verwysings=
-[[cy:Ïon]]
+<ref name="BBC">{{cite video | url=https://www.bbc.co.uk/history/historic_figures/faraday_michael.shtml | title=Michael Faraday (1791-1867) | publisher=[[BBC]] | location=UK |language=en}}</ref>
-[[da:Ion]]
-[[de:Ion]]
+<ref name="Colorado1">{{cite web |url =http://ruby.colorado.edu/~smyth/G101-2.html |title =Atoms and Elements, Isotopes and Ions |publisher =colorado.edu |date =21 November 2013 |language =en |access-date =12 Mei 2021 |archive-date =13 Mei 2021 |archive-url =https://web.archive.org/web/20210513000709/http://ruby.colorado.edu/~smyth/G101-2.html |url-status =dead }}</ref>
-[[el:Ιόν]]
-[[en:Ion]]
+<ref name="James1991">{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=9lknVoNGj30C |title=The Correspondence of Michael Faraday, Vol. 2: 1832-1840 |year=1991 | editor1-first=Frank A. J. L. |editor1-last=James | isbn=9780863412493 | page=183 |language=en}}</ref>
-[[eo:Jono]]
-[[es:Ion]]
+<ref name="Oxford1">{{cite web |url=http://oxfordindex.oup.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095414154 | title=Oxford Reference: OVERVIEW anion  |publisher =oxfordreference.com | date=2013 |language=en}}</ref>
-[[et:Ioon]]
-[[eu:Ioi]]
+<ref name="Oxford2">{{cite web | url=http://oxfordindex.oup.com/view/10.1093/oi/authority.20110803095555447 | title =Oxford Reference: OVERVIEW cation | publisher =oxfordreference.com | date =2013 |language=en}}</ref>
-[[fa:یون]]
-[[fi:Ioni]]
+<ref name="Press1986">{{cite book |last1=Press |first1=Frank |last2=Siever |first2=Raymond |title=Earth |edition=14th |publisher=W. H. Freeman and Company |publication-place=New York |year=1986 | isbn=0-7167-1743-3 | oclc=12556840 | page=63 |language=en}}</ref>
-[[fo:Ion]]
-[[fr:Ion]]
+<ref name="Purdue">{{cite web |url=http://chemed.chem.purdue.edu/genchem/topicreview/bp/1biochem/amino2.html#zwitter |title=Amino Acids |publisher =purdue.edu |date=21 November 2013 |language=en}}</ref>
-[[ga:Ian]]
-[[gl:Ión]]
+<ref name="South">{{cite web |url=http://www.usouthal.edu/geology/haywick/GY111/111-4.pdf |title =Elemental Chemistry |first1=Douglas W. |last1=Haywick | publisher =usouthal.edu |date =2007 |language=en}}</ref>
-[[he:יון]]
+}}
-[[hr:Ion]]
-[[ht:Anyon]]
+{{Saadjie}}
-[[hu:Ion]]
-[[ia:Ion]]
+{{Normdata}}
-[[id:Ion]]
-[[io:Iono]]
+[[Kategorie:Chemie]]
-[[is:Jón (efnafræði)]]
-[[it:Ione]]
-[[ja:イオン]]
-[[jv:Ion]]
-[[ka:იონი]]
-[[kk:Ион (электроника)]]
-[[ko:이온]]
-[[ku:Îyon]]
-[[la:Ion]]
-[[lmo:Jun]]
-[[lt:Jonas (dalelė)]]
-[[lv:Jons]]
-[[mk:Јон]]
-[[ml:അയോൺ]]
-[[mr:आयन]]
-[[ms:Ion]]
-[[nds:Ion]]
-[[nl:Ion (deeltje)]]
-[[nn:Ion]]
-[[no:Ion]]
-[[nov:Ione]]
-[[os:Ион]]
-[[pl:Jon]]
-[[pnb:آئن]]
-[[pt:Íon]]
-[[qu:Iyun]]
-[[ro:Ion]]
-[[ru:Ион]]
-[[scn:Ioni]]
-[[sh:Jon]]
-[[simple:Ion]]
-[[sk:Ión (častica)]]
-[[sl:Ion]]
-[[sq:Joni]]
-[[sr:Јон]]
-[[sv:Jon]]
-[[ta:அயனி]]
-[[tg:Ион]]
-[[th:ไอออน]]
-[[tl:Iono]]
-[[tr:İyon]]
-[[uk:Іон]]
-[[ur:آئون]]
-[[vi:Ion]]
-[[war:Iono]]
-[[zh:离子]]
-[[zh-classical:離子]]
-[[zh-yue:離子]]