Gaan na inhoud

Kanji: Verskil tussen weergawes

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Geskrapte inhoud Bygevoegde inhoud
k robot Bygevoeg: yi:קאנדזשי
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
 
(35 wysigings tussenin deur 30 gebruikers nie gewys nie)
Lyn 1: Lyn 1:
{{Inligtingskas2
[[Beeld:Nihonshoki jindai kan pages.jpg|thumb|right|250px|Twee bladsye uit die Nihonshoki jindai kan (Kroniek van Japan).]]
|naam = Kanji
{{Audio|ja-kanji.ogg|'''Kanji'''}}{{nihongo||漢字}} is die Sjinese karakters wat in die moderne [[Japannees|Japannese]] logografiese [[Japannese skryfstelsel|skryfstelsel]] te same met die lettergreepskrifte [[hiragana]] (平仮名), [[katakana]] (片仮名), en die [[Arabiese syfers]] gebruik word. Tussen 5000 en 10 000 kanji word gebruik om Japannees te skryf. In 'n poging om dit makliker te maak om Japannees te lees en skryf het die Japanse regering in [[1981]] die jōyō kanji hyō (Lys van Sjinese Karakters vir Algemene Gebruik) ingevoer. Dit gebruik 1 945 gewone karakters en 166 spesiale karakters wat gebruik word om mense se name mee te skryf.
|kleur = mistyrose
|titel =
|beeld = Nihonshoki jindai kan pages.jpg
|beeld_wydte = 250px
|beeld_onderskrif = Twee bladsye uit die Nihonshoki jindai kan (Kroniek van Japan).
|beeld2 =
|beeld2_wydte =
|beeld2_onderskrif =
|opskrif1 = Soort skryfstelsel
|1 = [[Logogram]]
|opskrif2 = Tale
|2 = Oudjapannees en [[Japannees]]
|opskrif3 = Tydperk
|3 = sedert 500
|opskrif4 = Voorloper
|4 = [[Orakelbeenskrif]]
* [[Seëlskrif]]
** [[Klerikale skrif]]
*** [[Gereelde skrif]] ([[Kaisju]])
|opskrif5 = Verwante skryfstelsels
|5 = Hanja, Zhuyin, [[Vereenvoudigde Chinese karakters|Vereenvoudigde Chinees]], Nom, Khitan, Jurchen
|opskrif6 =
|6 =
|opskrif7 = Rigting
|7 = Links-regs
|opskrif8 =
|8 =
|opskrif9 = ISO 15924
|9 = Hani, 500
|opskrif10 =
|10 =
|opskrif11 = Unicode alias
|11 = Han
|opskrif12 =
|12 =
|opskrif13 =
|13 =
|opskrif14 =
|14 =
|opskrif15 =
|15 =
|opskrif16 =
|16 =
|opskrif17 =
|17 =
|opskrif18 =
|18 =
|opskrif19 =
|19 =
|opskrif20 = <small>Nota</small>
|20 = <small>Hierdie bladsy kan fonetiese [[IFA]]-simbole of letters uit ander alfabette bevat</small>
}}


{{Audio|ja-kanji.ogg|'''Kanji'''}}{{nihongo||漢字}} is die Chinese karakters wat in die moderne [[Japannees|Japannese]] logografiese [[Japannese skryfstelsel|skryfstelsel]] te same met die lettergreepskrifte [[hiragana]] (平仮名), [[katakana]] (片仮名), en die [[Arabiese syfers]] gebruik word. Tussen 5000 en 10&nbsp;000 kanji word gebruik om Japannees te skryf. In 'n poging om dit makliker te maak om Japannees te lees en skryf het die Japanse regering in [[1981]] die jōyō kanji hyō (Lys van Chinese Karakters vir Algemene Gebruik) ingevoer. Dit gebruik 1&nbsp;945 gewone karakters en 166 spesiale karakters wat gebruik word om mense se name mee te skryf.
Sjinese karakters is in die [[4de eeu]] via die Koreaanse Skiereiland na Japan ingevoer<ref name=kanji.org>[http://www.kanji.org/ Kanji Dictionary Publishing Society], [http://www.kanji.org/kanji/japanese/writing/outline.htm Outline of Japanese Writing System], Besoek op 19 Januarie 2008</ref> en die woord ''kanji'' ([[wikt:漢字|漢字]]) is die Japannese weergawe van die Sjinese woord ''hànzì'', wat letterlik "Han-karakters" beteken. Han verwys na die Han Dinastie (206v.C – 220n.C.) en is die naam wat die Sjinese gebruik om na hulleself te verwys.<ref name=omniglot>[http://www.omniglot.com/ Omniglot], [http://www.omniglot.com/writing/japanese_kanji.htm Japanese Kanji], Besoek op 19 Januarie 2007</ref>


Chinese karakters is in die [[4de eeu]] via die Koreaanse Skiereiland na Japan ingevoer<ref name=kanji.org>[http://www.kanji.org/ Kanji Dictionary Publishing Society], [http://www.kanji.org/kanji/japanese/writing/outline.htm Outline of Japanese Writing System], besoek op 19 Januarie 2008</ref> en die woord ''kanji'' ([[wikt:漢字|漢字]]) is die Japannese weergawe van die Chinese woord ''hànzì'', wat letterlik "Han-karakters" beteken. Han verwys na die [[Han-dinastie]] (206v.C – 220n.C.) en is die naam wat die Chinese gebruik om na hulleself te verwys.<ref name=omniglot>[http://www.omniglot.com/ Omniglot], [http://www.omniglot.com/writing/japanese_kanji.htm Japanese Kanji], besoek op 19 Januarie 2007</ref>
Toe die Japannese die Sjinese karakters aangeneem het, het hulle ook talle Sjinese woorde geleen en vandag is omtrent die helfte van die Japannese woordeskat uit Sjinees afkomstig.<ref name=omniglot/> Aangesien Japannees en Sjinees taalkundig heelwat van mekaar verskil was die Sjinese karakters nie ideaal vir die skryf van Japannees nie. Dit het tot 'n aantal aanpassings gelei benewens die leen van Sjinese woorde. Sjinese karakters wat vir hulle betekenisse gebruik is in werkwoorde en selfstandigenaamwoorde is aangevul met grammatiese elemente van die Japannese taal wat foneties geskryf is. Met die tyd saam is dié karakters wat vir hulle fonetiese waarde gebruik is vereenvoudig wat aanleiding gegee het tot die ontstaan van twee lettergreepgeoriënteerde skrifte, [[hiragana]] en [[katakana]], waarin elke karakter 'n lettergreep voorstel.<ref name=kanji.org/> Verder word dieselfde Japannese kanji gebruik om beide Sjinees-Japannese woorde en hulle inheemse Japannese ekwivalent te skryf volgens twee die 音読み ''onyomi'' (of kortweg "on") of fonetiese lesing en die 訓読み''kunyomi'' ("kun") of verklarende lesing.<ref name=kanji.org/><ref name=kanjisite>[http://www.kanjisite.com/html/wak/wak5.html Readings: "on" va. "kun"], Besoek op 19 Januarie 2008</ref>


Toe die Japannese die Chinese karakters aangeneem het, het hulle ook talle Chinese woorde geleen en vandag is omtrent die helfte van die Japannese woordeskat uit Chinees afkomstig.<ref name=omniglot /> Aangesien Japannees en Chinees taalkundig heelwat van mekaar verskil was die Chinese karakters nie ideaal vir die skryf van Japannees nie. Dit het tot 'n aantal aanpassings gelei benewens die leen van Chinese woorde. Chinese karakters wat vir hulle betekenisse gebruik is in werkwoorde en selfstandigenaamwoorde is aangevul met grammatiese elemente van die Japannese taal wat foneties geskryf is. Met die tyd saam is dié karakters wat vir hulle fonetiese waarde gebruik is vereenvoudig wat aanleiding gegee het tot die ontstaan van twee lettergreepgeoriënteerde skrifte, [[hiragana]] en [[katakana]], waarin elke karakter 'n lettergreep voorstel.<ref name=kanji.org /> Verder word dieselfde Japannese kanji gebruik om beide Chinees-Japannese woorde en hulle inheemse Japannese ekwivalent te skryf volgens twee die 音読み ''onyomi'' (of kortweg "on") of fonetiese lesing en die 訓読み''kunyomi'' ("kun") of verklarende lesing.<ref name=kanji.org /><ref name=kanjisite>[http://www.kanjisite.com/html/wak/wak5.html Readings: "on" va. "kun"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080123185323/http://www.kanjisite.com/html/wak/wak5.html |date=23 Januarie 2008 }}, besoek op 19 Januarie 2008</ref>
==Geskiedenis==


== Geskiedenis ==
In die begin van die eerste millennium het die Japannese nie oor hulle eie skryfstelsel beskik nie. Interaksie met die Sjinese het gelei tot die aanneming van Sjinese instellings en gebruike. Sjinese karakters is in die [[4de eeu]] via die Koreaanse Skiereiland na Japan ingevoer.<ref name=kanji.org>[http://www.kanji.org/ Kanji Dictionary Publishing Society], [http://www.kanji.org/kanji/japanese/writing/outline.htm Outline of Japanese Writing System], Besoek op 19 Januarie 2008</ref> Toe die Japannese die Sjinese karakters aangeneem het, het hulle ook talle Sjinese woorde geleen en vandag is omtrent die helfte van die Japannese woordeskat uit Sjinees afkomstig. Dieselfde Japannese kanji word gebruik om beide Sjinees-Japannese woorde en hulle inheemse Japannese ekwivalent te skryf.<ref name=omniglot/>
In die begin van die eerste millennium het die Japannese nie oor hulle eie skryfstelsel beskik nie. Interaksie met die Chinese het gelei tot die aanneming van Chinese instellings en gebruike. Chinese karakters is in die [[4de eeu]] via die Koreaanse Skiereiland na Japan ingevoer.<ref name=kanji.org>[http://www.kanji.org/ Kanji Dictionary Publishing Society], [http://www.kanji.org/kanji/japanese/writing/outline.htm Outline of Japanese Writing System], besoek op 19 Januarie 2008</ref> Toe die Japannese die Chinese karakters aangeneem het, het hulle ook talle Chinese woorde geleen en vandag is omtrent die helfte van die Japannese woordeskat uit Chinees afkomstig. Dieselfde Japannese kanji word gebruik om beide Chinees-Japannese woorde en hulle inheemse Japannese ekwivalent te skryf.<ref name=omniglot />


Aangesien Japannees en Sjinees taalkundig heelwat van mekaar verskil was die Sjinese karakters nie ideaal vir die skryf van Japannees nie. Dit het gelei tot 'n interessante stelsel waarvolgens Sjinese karakters vir hulle betekenisse gebruik is en dieselfde karakters beide Sjinese en Japannese woorde voorstel. Grammatiese elemente van die Japannese taal is egter foneties geskryf. Met die tyd saam is dié karakters wat vir hulle fonetiese waarde gebruik is vereenvoudig wat aanleiding gegee het tot die ontstaan van twee lettergreepgeoriënteerde skrifte, hiragana en katakana, waarin elke karakter 'n lettergreep voorstel.<ref name=kanji.org/>
Aangesien Japannees en Chinees taalkundig heelwat van mekaar verskil was die Chinese karakters nie ideaal vir die skryf van Japannees nie. Dit het gelei tot 'n interessante stelsel waarvolgens Chinese karakters vir hulle betekenisse gebruik is en dieselfde karakters beide Chinese en Japannese woorde voorstel. Grammatiese elemente van die Japannese taal is egter foneties geskryf. Met die tyd saam is dié karakters wat vir hulle fonetiese waarde gebruik is vereenvoudig wat aanleiding gegee het tot die ontstaan van twee lettergreepgeoriënteerde skrifte, hiragana en katakana, waarin elke karakter 'n lettergreep voorstel.<ref name=kanji.org />


Die kanji karakters wat vir die betekenis wat dit dra gebruik word kon op twee verskillende maniere uitgespreek word: die 音読み ''onyomi'' (of kortweg "on") of fonetiese lesing en die 訓読み''kunyomi'' ("kun") of verklarende lesing. Die "on" lesings is losweg op die oorspronklike Sjinese uitspraak gegrond terwyl die "kun" lesing die Japannese ekwivalent is. Eersgenoemde word tipies gebruik wanneer 'n kanji deel is van 'n samestelling i.e. wanneer ten minste nog een ander kanj gebruik word om die woord te vorm. Laasgenoemde word weer gebruik vir kanji wat op hulle eie staan, as volledige selfstandige naamwoorde of as werkwoordstamme.<ref name=kanji.org/><ref name=kanjisite/>
Die kanji karakters wat vir die betekenis wat dit dra gebruik word kon op twee verskillende maniere uitgespreek word: die 音読み ''onyomi'' (of kortweg "on") of fonetiese lesing en die 訓読み''kunyomi'' ("kun") of verklarende lesing. Die "on" lesings is losweg op die oorspronklike Chinese uitspraak gegrond terwyl die "kun" lesing die Japannese ekwivalent is. Eersgenoemde word tipies gebruik wanneer 'n kanji deel is van 'n samestelling i.e. wanneer ten minste nog een ander kanj gebruik word om die woord te vorm. Laasgenoemde word weer gebruik vir kanji wat op hulle eie staan, as volledige selfstandige naamwoorde of as werkwoordstamme.<ref name=kanji.org /><ref name=kanjisite />


==Verwysings==
== Verwysings ==
{{CommonsKategorie}}
{{Verwysings}}
{{Verwysings}}


{{Normdata}}


[[Kategorie:Japannese skryfstelsel]]
{{Japan-saadjie}}

[[ar:كانجي]]
[[ast:Kanji]]
[[az:Kanci]]
[[bat-smg:Kandžė]]
[[ca:Kanji]]
[[cs:Kandži]]
[[de:Kanji]]
[[en:Kanji]]
[[es:Kanji]]
[[fa:کانجی]]
[[fi:Kanji]]
[[fr:Kanji]]
[[gl:Kanji]]
[[he:קנג'י]]
[[hu:Kandzsi]]
[[ia:Kanji]]
[[id:Kanji]]
[[is:Kanji]]
[[it:Kanji]]
[[ja:日本における漢字]]
[[ko:일본어의 한자]]
[[lt:Kandži]]
[[ms:Tulisan Kanji]]
[[nl:Kanji]]
[[nn:Kanji]]
[[pl:Kanji]]
[[pt:Kanji]]
[[ro:Kanji]]
[[ru:Кандзи]]
[[simple:Kanji]]
[[sk:Kandži]]
[[sl:Kandži]]
[[sr:Канђи]]
[[su:Kanji]]
[[sv:Kanji]]
[[th:คันจิ]]
[[tr:Kanji]]
[[uk:Ієрогліфи (Японія)]]
[[vi:Kanji]]
[[yi:קאנדזשי]]
[[zh:日文汉字]]

Huidige wysiging sedert 06:06, 16 Augustus 2021

Kanji
Twee bladsye uit die Nihonshoki jindai kan (Kroniek van Japan).
Twee bladsye uit die Nihonshoki jindai kan (Kroniek van Japan).
Soort skryfstelsel Logogram
Tale Oudjapannees en Japannees
Tydperk sedert 500
Voorloper Orakelbeenskrif
Verwante skryfstelsels Hanja, Zhuyin, Vereenvoudigde Chinees, Nom, Khitan, Jurchen
Rigting Links-regs
ISO 15924 Hani, 500
Unicode alias Han
Nota Hierdie bladsy kan fonetiese IFA-simbole of letters uit ander alfabette bevat

(漢字?) is die Chinese karakters wat in die moderne Japannese logografiese skryfstelsel te same met die lettergreepskrifte hiragana (平仮名), katakana (片仮名), en die Arabiese syfers gebruik word. Tussen 5000 en 10 000 kanji word gebruik om Japannees te skryf. In 'n poging om dit makliker te maak om Japannees te lees en skryf het die Japanse regering in 1981 die jōyō kanji hyō (Lys van Chinese Karakters vir Algemene Gebruik) ingevoer. Dit gebruik 1 945 gewone karakters en 166 spesiale karakters wat gebruik word om mense se name mee te skryf.

Chinese karakters is in die 4de eeu via die Koreaanse Skiereiland na Japan ingevoer[1] en die woord kanji (漢字) is die Japannese weergawe van die Chinese woord hànzì, wat letterlik "Han-karakters" beteken. Han verwys na die Han-dinastie (206v.C – 220n.C.) en is die naam wat die Chinese gebruik om na hulleself te verwys.[2]

Toe die Japannese die Chinese karakters aangeneem het, het hulle ook talle Chinese woorde geleen en vandag is omtrent die helfte van die Japannese woordeskat uit Chinees afkomstig.[2] Aangesien Japannees en Chinees taalkundig heelwat van mekaar verskil was die Chinese karakters nie ideaal vir die skryf van Japannees nie. Dit het tot 'n aantal aanpassings gelei benewens die leen van Chinese woorde. Chinese karakters wat vir hulle betekenisse gebruik is in werkwoorde en selfstandigenaamwoorde is aangevul met grammatiese elemente van die Japannese taal wat foneties geskryf is. Met die tyd saam is dié karakters wat vir hulle fonetiese waarde gebruik is vereenvoudig wat aanleiding gegee het tot die ontstaan van twee lettergreepgeoriënteerde skrifte, hiragana en katakana, waarin elke karakter 'n lettergreep voorstel.[1] Verder word dieselfde Japannese kanji gebruik om beide Chinees-Japannese woorde en hulle inheemse Japannese ekwivalent te skryf volgens twee die 音読み onyomi (of kortweg "on") of fonetiese lesing en die 訓読みkunyomi ("kun") of verklarende lesing.[1][3]

Geskiedenis

[wysig | wysig bron]

In die begin van die eerste millennium het die Japannese nie oor hulle eie skryfstelsel beskik nie. Interaksie met die Chinese het gelei tot die aanneming van Chinese instellings en gebruike. Chinese karakters is in die 4de eeu via die Koreaanse Skiereiland na Japan ingevoer.[1] Toe die Japannese die Chinese karakters aangeneem het, het hulle ook talle Chinese woorde geleen en vandag is omtrent die helfte van die Japannese woordeskat uit Chinees afkomstig. Dieselfde Japannese kanji word gebruik om beide Chinees-Japannese woorde en hulle inheemse Japannese ekwivalent te skryf.[2]

Aangesien Japannees en Chinees taalkundig heelwat van mekaar verskil was die Chinese karakters nie ideaal vir die skryf van Japannees nie. Dit het gelei tot 'n interessante stelsel waarvolgens Chinese karakters vir hulle betekenisse gebruik is en dieselfde karakters beide Chinese en Japannese woorde voorstel. Grammatiese elemente van die Japannese taal is egter foneties geskryf. Met die tyd saam is dié karakters wat vir hulle fonetiese waarde gebruik is vereenvoudig wat aanleiding gegee het tot die ontstaan van twee lettergreepgeoriënteerde skrifte, hiragana en katakana, waarin elke karakter 'n lettergreep voorstel.[1]

Die kanji karakters wat vir die betekenis wat dit dra gebruik word kon op twee verskillende maniere uitgespreek word: die 音読み onyomi (of kortweg "on") of fonetiese lesing en die 訓読みkunyomi ("kun") of verklarende lesing. Die "on" lesings is losweg op die oorspronklike Chinese uitspraak gegrond terwyl die "kun" lesing die Japannese ekwivalent is. Eersgenoemde word tipies gebruik wanneer 'n kanji deel is van 'n samestelling i.e. wanneer ten minste nog een ander kanj gebruik word om die woord te vorm. Laasgenoemde word weer gebruik vir kanji wat op hulle eie staan, as volledige selfstandige naamwoorde of as werkwoordstamme.[1][3]

Verwysings

[wysig | wysig bron]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Kanji Dictionary Publishing Society, Outline of Japanese Writing System, besoek op 19 Januarie 2008
  2. 2,0 2,1 2,2 Omniglot, Japanese Kanji, besoek op 19 Januarie 2007
  3. 3,0 3,1 Readings: "on" va. "kun" Geargiveer 23 Januarie 2008 op Wayback Machine, besoek op 19 Januarie 2008