Baäl
Baäl (Hebreeus: בַּעַל, Baʕal; Akkadies: Bēlu(m), Bēl; Fenisies en Amorities: Ba'lu(m), Bal; van die 19de-dinastiese Egipties B'r) was in antieke tye die naam van verskeie gode in Sirië en die Levant. Dit het beteken "heer", "meester", "eienaar", "man", "koning" of "god". Baäl was ’n titel wat vir enige god gebruik kon word,[1] maar veral vir die oppergod van die panteon. Hy was gewoonlik ’n berg-, weer- of vrugbaarheidsgod. Die Babiloniese weergod Adad is dikwels Baäl genoem.
Baäl in Mesopotamië
wysigDie grootste bron van inligting oor die gode van Kanaän is die feitlik volledige wigskrifargiewe van die stad Oegarit, die hoofstad van die gelyknamige stadstaat wat omstreeks 1200 n.C. verwoes is.[2] Die panele bevat onder meer epiese verhale, mites, gebede, gode en lyste offerandes, seremoniële tekste en regulasies.
Die langste mitesiklus van Oegarit handel oor Baäl.[3] Hy was ’n weergod wat die wind, wolke en reën beheer het. Deur die beëindiging van die droogte was hy ook ’n vrugbaarheidsgod. As god van die donderweer was hy dinamies en magtig. Hy is gewoonlik uitgebeeld met sy arm omhoog terwyl hy ’n weerligstraal vashou.
Ander name, soos van ’n stad of berg, is ook dikwels aan sy naam gekoppel, soos Baäl-Gad, Baäl-Bublos, Baäl-Tirus, Baël-Libanon of Baäl-Karmel.
Baäl in Egipte
wysig
| |||||||||||||||||
| Baäl (B'r) in hiërogliewe |
|---|
Baäl word in die Nuwe Ryk van Egipte onder Amenhotep II die eerste keer genoem. Hy het ’n heiligdom in Memphis gehad en was bekend as Safon.
In die tyd van die farao's met die naam Ramses het Baäl ’n magtige oorlogsgod in die Egiptiese mitologie geword; die farao's het titels gehad soos "sterk soos Baäl", "die verpersoonliking van Baäl", "brul soos Baäl in die lug" en "soos Baäl, wat mag oor sy vyande het".
Later is hy gelykgestel aan die god Set. Tipiese Asiatiese eienskappe is aan hom toegeken, soos ’n keëlhoed, bulhorings, ’n baard en septer.
Baäl in die Bybel
wysigIn die Bybel is die naam Baäl vir verskeie plaaslike gode gebruik (en soms in die meervoud). Die aanbidders van Baäl was groot teenstanders van die volgelinge van die God van die Israeliete, en omgekeerd. Die Israeliete het hom as ’n afgod beskou.
Die priesters van die Kanaänitiese Baäl word verskeie kere genoem soos in die Boeke van Konings, wat beskryf dat Isebel, die vrou van Agab en dogter van Etbaäl ("met Baäl"), koning van die Sidoniërs (1 Kon 16:31), ’n toegewyde aanbidder en profetes van Baäl was en die aanbidding van Baäl in Israel aangemoedig het. Elia het toe Baäl se 450 priesters byeengeroep. Albei kante moes ’n offerande aan hul god bring en kyk wie se offerande brand. Baäl het nie sy volgelinge se offerande aan die brand gesteek nie, terwyl die Here se vuur Elia se altaar tot as verbrand het, al is water voor die tyd daarop gegooi. Al die Baäl-priesters is toe doodgemaak (1 Kon 18: 22-40).
Die kultus van die god Tammuz, wat met dié van Baäl vereenselwig word, is nog tot 720 v.C. veral deur vroue aangehang.
Die woord Baäl word egter meer dikwels in sy niegodsdienstige betekenis gebruik. Soms is Jahweh self "Baäl" genoem in die sin van "meester", en daarom is dit belangrik watter naam op Baäl volg: meester, heerser of god.
Benewens in Konings word Bybelse verwysings na Baäl aangetref in 4 Num. 25:3 en 5, Deut 4:3, Rig 2:13 en 6:31 tot 33, Jer. 2:8, 7:9, 11:13, 11:17, 12:16, 19:5, 23:13, 23:27, 32:29 en 32:35, Hos. 13:1 en Rom. 11:4
Christendom
wysigDie naam Baäl leef voort in Balthasar en Hannibal (Fenisies vir "Baäl is genadig"). Ook Beëlsebub word in die Nuwe Testament vereenselwig met Satan, "aanvoerder van die bose geeste" (Mat 12:24; Mar. 3:22; Luk. 11:18).
Verwysings
wysig- ↑ Ephraim Stern, Archaeology of the Land of the Bible, vol. 2, New York, 2001, bl. 76. ISBN 0-385-42450-7
- ↑ André Caquot: "An den Wurzeln der Bibel", in Welt und Umwelt der Bibel. Heft 1: Ugarit – Stadt des Mythos. Katholisches Bibelwerk e.V., 2002, S. 37–42, ISBN / Code: 26413.
- ↑ Thomas Staubli "Der Baal-Mythos", in Welt und Umwelt der Bibel. Heft 1 Ugarit – Stadt des Mythos. Katholisches Bibelwerk e.V., 2002, S. 43–48, ISBN / Code: 26413.
Eksterne skakels
wysig- Smith, William Robertson (1878), "Encyclopædia Britannica, 9de uitg.", in Baynes, Thomas Spencer, New York: Charles Scribner's Sons.
- "Ba'al", "Ba'al and Ba'al Worship", "Baal-Berith", "Baal-Peor", "Baalim", "Astarte Worship among the Hebrews", &c., Jewish Encyclopedia, New York: Funk & Wagnalls, 1901–1906.
Hierdie artikel is vertaal uit die Engelse, Duitse en Nederlandse Wikipedia.
