Helm (geboorte)

Om met die helm gebore te wees, verwys na die geval waar 'n kind met die vrugwatersak oor die kop of gesig gebore word. In Duits staand dit as 'n Glückshaube (letterlik "Gelukskappie") bekend.

Vrugwatersak (met water gevul) van 'n baba wat met die helm gebore is

Die taai fetale membraan van die vrugwatersak is wit deursigtig, sodat die kontoere van die baba se gesig dofweg te sien is. Die vrugwatersak is skadeloos en kan maklik deur die vroedvrou of dokter onmiddellik na geboorte verwyder word. 'n Vrugwatersak-helm is skaars, maar glad nie onbekend nie.

In die middeleeue is die helm as 'n teken van geluk en as 'n goeie voorteken beskou; dat die kind vir grootheid van gees en grootmoedigheid uitverkore is, of met begaafde welsprekendheid toegerus sal wees. Daarbenewens is geglo dat sulke kinders bonatuurlike vermoëns het en kan "sien".

Soms kon die teenwoordigheid van 'n vrugwatersak-helm 'n noue ontkoming vir die moeder van 'n doodgebore kind beteken. Kindermoord was in die middeleeue baie swaar gestraf en 'n ma met 'n doodgebore baba het min kans gehad om haar onskuld te bewys. Indien die kind met die dun membraan van die ongeskonde vrugwatersak gebore is, is geglo dat die moeder nie die kind kon doodgemaak het nie. Daardeur is sy dus van enige moontlike straf vrygestel.

Daar was 'n tradisie dat die velletjie van die vrugwatersak op 'n papier gekleef word. Die vroedvrou vryf met 'n stukkie papier die gesig van die pasgebore baba en druk so die velletjie op die papier. Dit is dan aan die moeder oorhandig om as erfstuk te dien. Dikwels is dit in die kinders se klere toegewerk.

Mettertyd het die legende ontstaan dat die eienaar van 'n vrugwatersak-helm besondere geluk besit en dat dit hom van verdrinking sal beskut. Seevaarders het dus moeders en vroedvroue hoë bedrae geld betaal om so 'n helm te bekom. Dit was 'n waardevolle talisman.

Charles Dickens verwys na hierdie tradisie op die eerste bladsye van sy roman, David Copperfield, waarin die protagonis met die helm gebore word, maar dat niemand dit wou koop nie.

Alle soogdiere kan met die vrugwatersak gebore word.

Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Duitse Wikipedia vertaal.